DOBRE METODY WYCHOWANIA

1. DOBRE METODY WYCHOWANIA MGR JUSTYNA MARKIEL Nauczyciel w Samorządowej Placówce Wychowania Przedszkolnego nr 8 w Kętach

2. Zajęcia z elementami logopedii- na podstawie opracowanego i zatwierdzonego planu działań logopedycznych

3. Opracowany program działań logopedycznych przewidziany jest do realizacji z dziećmi 5 i 6 letnimi. Jest on efektem obserwacji, rozmów z rodzicami oraz diagnozy logopedycznej przeprowadzonej przez specjalistę, z których wynika, że u większości dzieci występują zaburzenia i opóźnienia rozwoju mowy, które mogą być przyczyną trudności w funkcjonowaniu społecznym, emocjonalnym i poznawczym. Realizacja tego programu umożliwi objęcie wsparciem logopedycznym dzieci, które tego wymagają oraz wspomaganie rozwoju ich funkcji językowych. Program uwzględnia indywidualne możliwości i potrzeby wychowanków.

4. Zajęcia z elementami logopedii, o których mowa organizowane są w różnych sytuacjach dnia, a także systematycznie w każdy piątek tygodnia w godzinach popołudniowych(po za podstawą programową). Z racji ciekawej formy zajęć (nauka przez zabawę) uczestniczą w nich wszystkie dzieci, aczkolwiek są to zajęcia nieobowiązkowe.

5. NAUCZYCIEL: • systematycznie stwarza dzieciom okazję do wspólnych zabaw: oddechowych, artykulacyjnych, dźwiękonaśladowczych; zabawy te dostarczają dzieciom wiele radości i mają ogromne znaczenie dla ich mowy • wykorzystuje każdą okazję do powtarzania sylab lub głosek, np. zabawa w pociąg • zwraca dzieciom uwagę na zamykanie ust; jest to najlepsze ćwiczenie artykulacyjne, powodujące pionizowanie się języka • wyrabia dzieciom właściwy sposób oddychania podczas zabaw, zajęć, spacerów i ćwiczeń gimnastycznych • wyrabia właściwy sposobu gryzienia, żucia i połykania pokarmów • zwraca rodzicom uwagę na problemy dzieci i w razie wątpliwości kieruje do specjalistów; • pozyskuje informacje od rodziców o systematycznym uczestnictwie w zajęciach logopedycznych prowadzonych przez specjalistę logopedę

6. PROGRAMZAKŁADA: • usprawnianie narządów mowy • działania profilaktyczne • wdrażanie do poprawnych, wyrazistych wypowiedzi • bogacenie słownictwa • rozmowy z dzieckiem, czytanie opowiadań • wdrażane do prawidłowego artykułowania głosek • opowiadanie treści obrazków • zachęcanie do zadawania pytań • zachęcanie do wypowiadania się na temat swoich przeżyć • zachęcanie dzieci do tworzenia historyjek logopedycznych, teatrzyków i krótkich opowiadań przedstawianych w różnych formach.

7. CELE OGÓLNE: • usprawnianie narządów artykulacyjnych (żuchwa, język, itd.) • rozwijanie umiejętności komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi • rozwijanie prawidłowych form komunikowania się z innymi • kształtowanie prawidłowej mowy poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie fonetycznym, leksykalnym, gramatycznym • doskonalenie wymowy już ukształtowanej • wdrażanie do praktycznego wykorzystania nawyków poprawnej wymowy przyswojonej w toku ćwiczeń i zabaw logopedycznych. • zindywidualizowanie metod i form pracy z dziećmi

8. CELE SZCZEGÓŁOWE: • nabywanie umiejętności prawidłowej artykulacji • rozwijanie i usprawnianie komunikacji językowej • stymulowanie prawidłowego rozwoju mowy • wzbudzanie motywacji i chęci do werbalnego porozumiewania się • kształcenie percepcji słuchowej • usprawnienie narządów mowy (język, wargi) • kształcenie prawidłowych nawyków związanych z mówieniem • dostarczanie prawidłowych (właściwych) wzorców wymowy głosek, wyrazów • wzbogacanie zasobu słowno- pojęciowego

9. SPOSÓB REALIZACJI:

10. Ćwiczenia słuchowe- mają służyć kształceniu wrażliwości słuchowej, skoncentrowaniu się na bodźcu słuchowym, rozwijaniu słuchu fonematycznego ( pozwala on rozpoznawać, porównywać głoski, służy autokontroli własnej wypowiedzi).

11. Ćwiczenia oddechowe- mają na celu pogłębienie oddechu, jego regulację, kontrolę, wydłużenie fazy wydechowej, zachowanie właściwego toru oddechowego.

12. Ćwiczenia usprawniające narządy mowy- mają na celu uzyskanie sprawności aparatu mowy, wyczucie przez dziecko danego ruchu i położenia poszczególnych artykulatorów, oraz precyzję ruchów artykulacyjnych i ich kontrolę. Ćwiczenia te dobierane są w zależności od rodzaju występującej wady wymowy i sprawności narządów mowy u danego dziecka. Obejmują one ćwiczenia żuchwy, warg, języka, podniebienia miękkiego, policzków.

13. Rozwijanie i usprawnianie funkcji językowych. Zachęcanie do komunikowanie się za pomocą słów. Rozwijanie rozumienia pojedynczych wyrazów, zdań, pytań, zagadek, tekstów, metafor wdrażanie do adekwatnego posługiwania się nimi. Dbałość o poprawność gramatyczną wypowiedzi (używanie rzeczowników, przymiotników w odpowiedniej formie, tworzenie liczby mnogiej, tworzenie zdrobnień, kończenie wyrazów, zdań na podstawie obrazków lub tekstu, opowiadanie treści obrazków, ilustracji, historyjek).

14. Artykulacja: • wymowa samogłosek (długo, krótko, ciągi samogłoskowe), • wyrazy dźwiękonaśladowcze, • utrwalanie tego, co dziecko umie powiedzieć, • wywoływanie głosek i ich utrwalanie w izolacji, sylabach, różnych pozycjach w wyrazie, zestawieniach wyrazowych, zdaniach (powtarzanie, czytanie, samodzielne nazywanie i budowanie wypowiedzi), • automatyzacja wymowy danej głoski poprzez wiele powtórzeń wyrazów i zdań w różnych sytuacjach, zabawach i grach językowych.

15. A ponadto: • ćwiczenia artykulacyjne, ortofoniczne, fonematyczne • wykorzystanie literatury dziecięcej • gry dydaktyczne • zabawy tematyczne • metody zadaniowe • zabawy twórcze – rymowanki • rozmowy i dyskusje • zagadki i rebusy

16. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI: • dziecko sprawnie wykonuje typowe polecenia związane z realizacją ćwiczeń, zabaw logopedycznych, • potrafi słuchowo wyodrębnić realizowane głoski z szeregu słyszanych głosek i określić ich pozycję w wyrazach, • potrafi różnicować wymowę prawidłową i niewłaściwą słyszanych i wypowiadanych wyrazów, • prawidłowo wymawia ćwiczone głoski w mowie kontrolowanej, • potrafi samodzielnie skorygować wymowę ćwiczonych głosek.

17. Aby zajęcia z elementami logopedii były ciekawe dla dzieci i pozwoliły realizować zamierzone cele muszą być wzbogacone odpowiednimi pomocami dydaktycznymi i różnego rodzaju przyborami. Dlatego należy zorganizować kącik logopedyczny, w którym znajdują się m. in.: • Lusterka • Piórka • Piłeczki pingpongowe • Świeczki • Pacynki • Rureczki z paskami bibuły, itd…

18. KĄCIK LOGOPEDYCZNY

19. POMOCE DYDAKTYCZNE

20. PACYNKI

21. Zajęcia te należy prowadzić w oparciu o literaturę przedmiotową, za pomocą, której nauczyciel powinien nieustannie poszerzać swoją wiedze logopedyczną (teoretyczną oraz praktyczną), a także systematycznie kontaktować się ze specjalistą. Ważne jest zgromadzenie pozycji książkowych, i nie tylko, umożliwiających przygotowanie i prowadzenie ćwiczeń i zabaw z elementami logopedii. Oto kilka z nich: • JĘZYCZKOWE PRZYGODY I INNE BAJECZKI LOGOPEDYCZNE Anna Tońska-Mrowiec; • 100 TEKSTÓW DO ĆWICZEŃ LOGOPEDYCZNYCH Ewa Małgorzata Skorek; • HISTORYJKI LOGOPEDYCZNE z ćwiczeniami artykulacyjnymi Maciej Kloc; • ŁAMIGŁÓWKI LOGOPEDYCZNE – Zadania ułatwiające terapię logopedyczną głosek detalizowanych Romana Sprawka; • Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola Genowefa Demel;

23. BIBLIOGRAFIA: • Anna Czerniakowska; RABARBAR BARBARY – Materiał wyrazowo-obrazkowy do utrwalania prawidłowej wymowy głoski r; • Anna Franek, Marzena Riegel; ZABAWY ROZWIJAJĄCE MOWĘ TWOJEGO DZIECKA; • Anna Tońska-Mrowiec; JĘZYCZKOWE PRZYGODY I INNE BAJECZKI LOGOPEDYCZNE; • Barbara Czarnik; MÓWIĘ! – Wierszyki i zabawy logopedyczne utrwalające prawidłową wymowę głosek sz, ż (rz), cz, dż; • Barbara Czarnik; MÓWIĘ! – Wierszyki i zabawy logopedyczne utrwalające prawidłową wymowę głosek s, z, c, dz; • Beata Dawczak, Izabela Spychał; GADAJĄCE ZWIERZĄTKA – Zabawy logopedyczne dla najmłodszych; • Ewa Małgorzata Skorek; 100 TEKSTÓW DO ĆWICZEŃ LOGOPEDYCZNYCH; • Lucyna Jaroch-Połom; BAJECZKI LOGOPEDYCZNE – Zabawne historyjki usprawniające mowę dziecka; • Maciej Kloc; HISTORYJKI LOGOPEDYCZNE z ćwiczeniami artykulacyjnymi; • Romana Sprawka; ŁAMIGŁÓWKI LOGOPEDYCZNE – Zadania ułatwiające terapię logopedyczną głosek detalizowanych; • Sylwia Chmiel; RYMOWANKI CEZAREGO – Wiersze z ćwiczeniami kształcącymi sprawność artykulatorów; • Teresa Bogdańska, Grażyna Olszewska; PODRÓŻE Z ŻABKAMI PO POLSCE – Wiersze i ćwiczenia logopedyczne dla dzieci; • Genowefa Demel; Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola;

24. Przeprowadzanie zajęć z zastosowaniem metod i technik wpływających na wyciszenie i uspokojenie organizmów dzieci – przede wszystkim metody relaksacyjne.

25. Hałas, stres, pośpiech, stają się coraz częściej nieodłącznymi elementami współczesnego świata. Wzrasta tempo codziennego życia. Dorosłym łatwiej jest poradzić sobie z negatywnymi emocjami oraz łatwiej im znaleźć metodę, aby rozładować napięcia emocjonalne, które im towarzyszą.

26. Wariacja dnia codziennego nie omija dzieci, one także są narażone na stres nerwy i wszelkiego rodzaju napięcia emocjonalne. W każdej grupie przedszkolnej znajdziemy dzieci, których zachowanie jest tego efektem- nadpobudliwość, nadmierna ruchliwość, zdenerwowanie. Nie brakuje również dzieci, które są zamknięte w sobie, nieśmiałe, z trudem nawiązujących kontakty. Większość dzieci przebywa w przedszkolu wiele godzin dziennie, powoduje to często występowanie fizycznego i psychicznego przeciążenia małych organizmów, co w efekcie wzmaga przejawy nadpobudliwości, agresji, osłabia dobre samopoczucie, nie sprzyja właściwej aktywności, dlatego powinniśmy umiejętnie wykorzystać wszelkie chwile spokoju i odprężenia.

27. POJĘCIE RELAKSACJI Istnieją dwa najważniejsze rodzaje napięć: • fizjologiczne - którego źródłem są lęki i niepokoje, • psychologiczne - które pochodzi z niezaspokojonych potrzeb psychicznych pobudzających nas do realizacji określonych "zadań życiowych"

28. Pojęcie relaksu, będące w powszechnym użyciu, często jest nieprecyzyjnie rozumiane. Termin "relaks" i pochodny od niego wyraz "relaksacja" służą do określania stanów lub czynności, w których dominuje odpoczynek, odprężenie, zwolnienie psychofizyczne. • W odróżnieniu od wypoczynku czynnego odbywa się w "spoczynku", w izolacji od bodźców zewnętrznych. Wiąże się z przerwaniem stanu napięcia nerwowego, pozwala przywrócić równowagę psychiczną, regeneruje zmęczony organizm. • Używane w terminologii naukowej pojęcie relaksu oznacza "zwolnienie napięcia mięśni przy równoczesnym, świadomym obniżeniu aktywności myśli.

29. Techniki relaksacyjne pomagają uspokoić i wyciszyć dziecko, wpływają na odprężenie organizmu i koncentrację uwagi, pomagają pokonać stres, a także ułatwiają mu dalszy prawidłowy rozwój osobowości. W swojej pracy stosowała i stosuję różnego rodzaju techniki relaksacyjne, które są specjalnymi ćwiczeniami fizycznymi lub wyobrażeniowymi umożliwiającymi odprężenie organizmu, radzenie sobie ze złością, strachem, bólem, poczuciem straty, a przy okazji uspakajają oddech, obniżają ciśnienie, zmniejszają napięcie mięśni i - jak twierdzą psychologowie – pomagają one w harmonijnym rozwoju każdego dziecka..

30. Ruchliwość i niesforność grupy skłoniła do podjęcia stosowych kroków , aby temu zaradzić. Okazało się, że metoda relaksacji, która wpływa pozytywnie na uspokojenie i wyciszenie grupy jest przysłowiowym „strzałem w dziesiątkę”. W chwili obecnej dzieci maja świadomość, tego że jest ustalona pora w ciągu dnia (po obiedzie), gdzie mają możliwość wyciszenie i odprężenia organizmu. Odpoczywają wtedy np. przy muzyce relaksacyjnej, odgłosach natury, czytanych bajkach przez nauczyciela. Zdają sobie również sprawę z tego, że jeśli mają potrzebę wyciszenia czy odpoczynku w innej porze dnia- nauczyciel stworzy im ku temu warunki.

31. W codziennym życiu grupy stosuje różne techniki relaksacyjno- uspakajające, oto przykłady:

32. MUZYKA RELAKSACYJNA Dzieci kładą się w wygodniej dla nich pozycji, zamykają oczy i słuchają w ciszy nagrań relaksacyjnych- muzyka, odgłosy natury, utwory muzyki poważnej.

33. OPOWIADANIA W wygodnej dla siebie pozycji- na siedzącą bądź na leżąco dzieci słuchają uważnie bajek relaksacyjnej i wykonują czynności utożsamiając się z bohaterem.

34. Mały niedźwiadek szedł wolno przez las. Czuł ogarniające go zmęczenie, nóżki zrobiły się jakieś ciężkie i nie chciały odrywać się od ziemi. Rozglądał się dookoła, szukając miejsca do odpoczynku. Drzewa rosły tutaj rzadziej, słońce coraz swobodniej przeciskało się przez konary drzew, oświetlając wszystko dookoła. Chyba niedaleko jest jakaś polanka, tam sobie odpocznę – pomyślał miś. I rzeczywiście, po chwili jego oczom ukazała się mała łączka otoczona ze wszystkich stron drzewami. Stanął na jej skraju i znieruchomiał z zachwytu: niskie krzewy, trawa, kwiaty jak kolorowy dywan rozkładały się u jego stóp. Na środku łączki zajączki, króliczki, ba, nawet myszki wygrzewały się w promieniach słońca. Spojrzał na niebo. Było bezchmurne, słońce jakby wiedziało, że zwierzęta oczekują na jego promienie, bo świeciło bardzo mocno. Miś wystawił pyszczek do słońca i poczuł, jak przyjemne ciepło obejmuje najpierw jego głowę, a potem całe ciało. Usłyszał lekki szum wiatru i brzęczenie owadów, które unosiły się nad kwiatami. Głęboko odetchnął. W nos wkręcał się delikatny zapach trawy i kwiatów. Tutaj jest wspaniałe miejsce do odpoczynku - pomyślał, po czym położył się wygodnie na trawie, jak na kocyku, łapki podłożył sobie pod głowę. Zamknął oczy. Odpoczywał. Oddychał miarowo i spokojnie. Zrobił głęboki wdech, wciągnął powietrze przez nos, a po chwili wypuścił je. Powtórzył to jeszcze raz. Czuł, jak z każdym wydechem pozbywa się zmęczenia. Był teraz przyjemnie rozluźniony, poczuł się ciężki i bezwładny. Jego głowa, brzuszek i nóżki były jak z ołowiu. Wtulił się w trawkę jak w kołderkę. Było mu bardzo wygodnie. Oddychał równo i miarowo, jego klatka piersiowa spokojnie w rytm wdechu i wydechu unosiła się i opadała, tak jak fale morskie, kiedy wolno i leniwie przybijają do brzegu. Poczuł się teraz tak dobrze ! Delikatny wiaterek przesuwał się po całym jego ciele, rozpoczynając od czubka głowy aż po koniuszki łapek, zabierając z niego zmęczenie i napięcie. Robił to raz i drugi, powtarzał wiele razy. Promienie słońca przyjemnie ogrzewały. Miś odpoczywał. Po chwili zasnął, a razem z nim zajączki, króliczki i nawet małe myszki. Zrobiło się tak cicho, że nie słychać było nawet brzęczenia pszczół. Słońce wolno szło po niebie. Nagle, nie wiadomo skąd, pojawiły się małe chmurki, rozpoczęły zabawę w chowanego, biegały po całym niebie, zagradzały drogę promyczkom, które płynęły na ziemię. Wiatr zaczął silniej dmuchać, łączka budziła się ze snu. Zabrzęczały pszczółki, które znowu zabrały się do zbierania miodu z kwiatów, ptaszki rozpoczęły swe trele, a motyle rozpościerając skrzydełka, unosiły się nad roślinkami. Wtem jeden z nich, taki najmniejszy motylek usiadł na nosk niedźwiadka i w rezultacie niechcący go przebudził. Miś leniwie otworzył oczy. Przetarł je łapkami. Ziewnął raz i drugi, przeciągnął się. Wiaterek tymczasem nagle zawirował, zatańczył i chłodnym powietrzem orzeźwił go. Najpierw dotknął jego łap. Wniknęła w nie ożywcza siła, miś poczuł, jakby zanurzył je w chłodnym strumyku. Ten przyjemny, orzeźwiający dotyk przenikał coraz wyżej i wyżej, jak prysznic ogarnął ciało, dając energię, przepełniając siłą. Miś łapkami, główką, nóżkami. Wstał, otrzepał futerko, poczuł się odprężony i wypoczęty. Wiaterek wzmagał się, coraz silniej, tańcząc po łące i zachęcając wszystkich do zabawy. W jego rytm pochylały się trawy, kwiatki, a nawet krzewy ruszały swymi gałązkami jak ramionami. Cudownie wypocząłem - pomyślał miś. - Jutro na pewno tutaj powrócę, ale teraz już pora wracać do domu. Czeka tam przecież na mnie mama i przepyszny podwieczorek. W tym momencie pogłaskał się po brzuszku i ruszył energicznie, podskakując w rytm podmuchów, w kierunku swego domu.

35. ZABAWY PALUSZKOWE Siedzą na dywanie w kręgu dzieci mówią wierszyk i pokazują do tego odpowiednie gesty- ilustrując treść krótkiego utworu.

36. MASAŻYKI DZIECIĘCE Dzieci siedzą w wężyku (jeden za drugim). Wypowiadając treść rymowanki kreślą określone ruchy na placach kolegi. Podczas masażyków wyciszają się, ale również ćwiczą pamięć, wyobraźnię oraz świadomość własnego ciała.

37. CODZIENNE CZYTANIE Codziennie, zwłaszcza po posiłku, ale również w różnych porach dnia (często na życzenie dzieci) nauczyciel czyta dzieciom: • bajki • baśnie • opowiadania • legendy, itp. Jest to czytanie bez użycia ilustracji, historyjek obrazkowy. Często dzieci wykonują same obrazki do wysłuchanego utworu.

38. Dziękuję za uwagę!