Od czego zależy sukces Regionalnej Strategii Innowacyjności ?

1. Od czego zależy sukces Regionalnej Strategii Innowacyjności ? Elżbieta Książek 25 marca 2010 Warsztaty Regionalnego Komitetu Sterującego ds. Regionalnej Strategii Innowacyjności

2. Plan prezentacji • Co oznacza dla nas sukces RIS? W tym powtórka – • Co to jest RIS? oraz • Jak się wdraża RIS? • Różne rozumienie sukcesu RIS w Europie • Osiągnięcia RIS w Europie - przykłady • Mierniki sukcesu • Wnioski

3. Co oznacza sukces RSI? • Mini burza mózgów

4. Konkurencyjny region Powtórzenie – po co RIS? Źródło: Saxon Brettel Warsztaty MLP Cel Dobrobyt Gospodarka regionu Konkurencyjność Produktywność Zatrudnienie Źródła konkurencyjności Instytucje i Kapitał społeczny Infrastruktura i zasoby ludzkie Badania i rozwój Rozwój MŚP Inwestycje zewnętrzne Działalność innowacyjna Wykwalifikowane kadry Struktura gospodarcza Dostępność regionu Centra decyzyjne Środowisko Struktura społeczna Kultura regionu

5. Co to jest RIS? Regionalna Strategia Innowacji – wspólna wizja jako siła napędowa polityki oraz działań, Eksperyment społeczny– zaangażowanie odpowiednich aktorów (ludzi oraz instytucji) w proces tworzenia polityki innowacyjnej, „Operacjonalizacja’’ koncepcji regionalnego systemu innowacji Przedsiębiorstwa są najważniejsze w koncepcji systemu innowacji i polityki innowacyjnej, RIS – bardziej proces a nie projekt/dokument etc. RIS jako początek procesu rozwijania długookresowej polityki regionu??? Powtórzenie

6. Etapy RIS (typowe projekty) Implementacja Etap 1 Analizy Etap 2 Strategia oraz Plan Działań Etap 0 Konsensus ~12 miesięcy ~12 miesięcy ~8 miesięcy Akcje pilotażowe ??? Powtórzenie -

7. Wdrażanie RIS – idealny model

8. Dyskusja - dekonstrukcja • Jaki jest cykl wdrażania RIS? • Jakie są oczekiwane efekty? • Jaki jest budżet wdrażania? • Jaki mamy wpływ na programy finansujące? • Jakie korekty możemy wprowadzać?

9. Dyskusja - rekonstrukcja • Co można zrobić? • Czy można zarządzać nie całkiem zależnymi elementami?

10. Różne rozumienie sukcesu RIS • Zmiana regionu w bardziej innowacyjny • Wdrożenie planu działań RIS • Stworzenie konsekwentnej i spójnej polityki innowacji • Podniesienie kapitału społecznego dla RIS • Poprawa systemu innowacji ?

11. Czynniki sukcesu Czynniki sukcesu • Warunki brzegowe • Proces • Aktorzy • Zasoby

12. Warunki brzegowe Czynniki sukcesu • Typowe warunki brzegowe • Stan gospodarki, kapitału społecznego • Potencjał innowacyjny firm • Potencjał intelektualny B+R • Atrakcyjność regionu itp.. • Potencjał polityczny regionu: • Autonomia regionu • Dojrzałość w prowadzeniu polityki innowacyjnej • Potencjał instytucjonalny – tworzenie polityki • Potencjał instytucjonalny – dostarczanie wsparcia i usług • Otwartość na uczenie się

13. Czynniki sukcesu Proces RIS • Przywództwoi wzięcie odpowiedzialności za proces • Elastyczność i improwizacja • Nacisk aktorów na wykazanie wyników(what you measure is what you get) • Umiejętne radzenie sobie z polityką– dyplomacja, wciąganie w proces, ‘apolityczność’ • Wiara w wizję i potrzebę zmian • Konsekwencja i stabilność

14. Wiedza dla dobrej implementacji • Znajomość różnych narzędzi polityki innowacyjnej • Mechanizmów • Wad i zalet • Korzystanie z doświadczeń innych • Śledzenie trendów • Ewaluacja

15. Wnioski z oceny projektów RITTS w Europie* Jeśli chodzi o przełożenie wyników analiz w politycznie zaaprobowaną koncepcję innowacji oraz efektywną politykę – niewiele regionów może się pochwalić dojściem do tego poziomu, RIS jest ambitnym programem, zawierającym wiele komplementarnych wobec siebie celów, które wzięte razem są poza zasięgiem większości regionów Bardziej stosownym pytaniem jest:‘Jak daleko region poprawił swoją sytuację w porównaniu do pozycji wyjściowej”? * Assessment of the Community regional innovation and technology transfer strategies, Luxemburg, 2001

16. Najczęstsze problemy wdrażania • Ciągłość procesu, ‘utworzenie cyklu polityki’ • Brak wizji, całościowej odpowiedzialności za wdrażanie strategii • Brak koordynacji: RIS a strategia rozwoju oraz programowanie i wdrażanie funduszy strukturalnych • Wiele działań wprowadzono w życie ALE brak strategicznej perspektywy oraz trwałości • Wiele działań dla infrastruktury brak perspektywy kapitału społecznego

17. Mało nowych firm Brak wykorzystania wiedzy Zamknięty model firm Wyspy Widoczne elementy ---- ‘Poziom morza Brak strategicznego planowania Połączenia podwodne Połączenia Niewykorzystywanie nowych technologii Głębokie przyczyny Podstruktura Strategiczny problem Tektonika RIS Western Scotland W poszukiwaniu „głębii przyczynowej’ INNOWACJE JAKO ACHIPELAG Statyczne praktyki biznesowe Nieinnowacyjna kultura

18. Przykłady efektywnych strategii

19. Kraj Basków - od kryzysu do zaawansowanego technologicznie regionu Gipuzkoa (Donostia) Powierzchnia 7.234 km2 Ludność 2.1 M Bezrobocie (2008) 4,6% PKB na głowę 128 % UE Nakłady na B+R 1,65% PKB W tym przemysł 1,34% PKB Bizkaia (Bilbao) Capital: Araba (Vitoria- Gasteiz) • Od 1979 szeroka autonomia • Do 2009 ciągłość polityczna rządów • Od załamania przemysłu ciężkiego do nowych sektorów gospodarki • Od 25% bezrobocia w latach 90tych do 4,6% 2008 • Od braku tradycji naukowych do czołowych ośrodków w Europie

20. Kraj Basków - rozwój polityki 1980-2010

21. Przykład kontynuacji RIS – Dolna Austria Vision:Establishment of NÖ as benchmark for European „Top“ innovation regions Development of the holistic Regional Innovation System Development of theRIS NÖ Strategy Implementation ofthe RIS NÖ Strategy • Start of implementationof strategic cornerpillars • Start and realisation of projects that complement the corner pillars • Orientation of the Obj. 2 New and INTERREG IIIa Programme towards the Regional Innovation Strategy Lower Austria • Intensification of cooperation of enterprises, research and administration in Lower Austria in the field of innovation • Sharpening the innovation profile of Lower Austria and international positioning of the region • Achieving consensuson the orientation of the RIS Strategy Lower Austria • Definition of 5 strategic corner pillars for RIS Lower Austria • Definition of role allocation of the regional actors • Establishment of Lower Austrian innovation system as European benchmark • Positioning and Lead of Lower Austria for an innovation strategy „Vienna Region“ 2001 2004 2008 1997 1999

22. VISION: Establishment of Lower Austria among the TOP EU Innovative Regions Przykład kontynuacji RIS – Dolna Austria • Consolidation of Lower Austria’s innovation system as European benchmark • Sustainable (economic and) innovation policy – HR/society, environment, regional added value • Improving the Innovation Assessment Methodology Lower Austria (I-AM Lower Austria) 2013 Włączania w główny nurt programów Standaryzacja i ciągłe doskonalenie Analizy obecnej sytuacji Opracowanie strategii i narzędzi Weryfikacja wyników akcji pilotażowych Decyzja o kontynuacji i ew. zmianach Testowanie strategii i narzędzi poprzez Akcje pilotażowe

23. Dolna Austria – czynniki sukcesu • Konsekwentna konsytuacja RIS od 1997, ci sami ludzie • Wsparcie polityczne – ministerstwo i Komitet Sterujący RIS • Ciągłe sieciowanie i dialog • Konkretne środki na implementacje – własne i fundusze strukturalne • Jasny podział zadań i odpowiedzialności pomiędzy aktorami • Nakierowanie na klienta – MŚP • Eksperymentowanie, wyciąganie wniosków

24. Przykład RIS – Dolna Austria Najnowsze priorytety: • Kapitał ludzki w przedsiębiorstwach • Holistyczne wspieranie MŚP • Benchmarking z innymi regionami

25. Dolna Austria – „Asystent Innowacji’’ • Cel – wzmocnienie zdolności i kultury innowacji w MŚP • Zatrudnienie absolwenta uczelni do konkretnego projektu innowacyjnego w przedsiębiorstwie: • Projekt B+R • Usprawnienie organizacyjne • Informacja i komunikacja • Finansowanie (max 15 miesięcy) • Koszt zatrudnienia ‘asystenta’ (50% w pierwszych 8 mmiesiącach, 35% następnych 7) max. ok. 20 tyś euro • Obowiązkowe szkolenie – specjalny kurs podyplomowy (100%) • Trener (zewnętrzny ekspert) dla projektu i asystenta (50%, max. 2.620 euro) • Monitoring przez zewnętrznego konsultanta – 100 %

26. Przykłady przedsięwzięć

27. Castilla y Leon - Sieć agentów innowacji LEGITE • Grupa docelowa –tradycyjne MŚP w peryferyjnych miejscach regionu • Cel – promocja innowacyjnych technik i procesów • Agenci z struktur zakorzenionych w tych regionach • Informacja o programach wsparcia • Poszukiwanie partnerów • Audyty strategiczne i technologiczne • Analiza ekonomiczno-finansowa projektów innowacyjnych • Poszukiwanie finansowania • Współpraca z instytutami naukowymi • Wizyta agenta – identyfikacja problemu/potrzeby • Dyskusja problemu z instytutami • Instytut proponuje konkretne rozwiązanie • Współpraca sieciowa i problemy/rozwiązania na poziomie regionu

28. Limburgia (NL) Cel – pobudzenie współpracy MŚP i ‘dostawcami wiedzy’ (nie  finansowanie badań dla MŚP) Wartość voucheru – 3 dni pracy eksperta Brak formalności, wybór z ‘książki telefonicznej’ ‘Agenci’ regionalnej agencji rozwoju Pierwszy kontakt, diagnoza problemu, identyfikacja eksperta ‘Podobne’Instrumenty finansowanie badań dla MŚP Cel - finansowanie badań dla MŚP) Często większa wartość MŚP aplikuje o voucher (‘uproszczona’ procedura) Problem oraz `partner badawczy w gestii MŚP ‘Vouchery badawcze’ dla MŚP

29. MADRI+D

30. MADRI+D MADRI+D – Nagroda IRE • Portal + sieć instytucji • Wspólna marka • Transfer technologii – B2B, uczelnie-przemysł • Doradztwo, szkolenia • ‘Technology Watch’ • Wirtualny inkubator • Itd....

31. Uniwersytet w Umeå Studenci w przedsiębiorstwach – program Biura Relacji Zewnętrznych • Cele • Wzmocnienie konkurencyjności firm • Zwiększenie zatrudnialności absolwentów • Proces: Rozmowy (wizyty) z przedsiębiorstwami – Opracowanie projektów (konsultanci UU) – nabór studentów • Prace magisterskie: • Analizy rynku dla nowych produktów • Ulepszenie istniejących produktów • Redukcja zużycia energii • Analiza satysfakcji z pracy • Nowe metody produkcji • Relacje z klientami

32. Peloponez (Grecja)

33. Peloponez (Grecja) Ludność 700.000 ( 6.5% ludności kraju)of the country’s population 15.000 metrów kwadratowych (11,7 % powierzchni kraju) PKB 80% of the średniej krajowej - 50% średniej UE Produkcja 30% PKB, 40% zatrudnienia Usługi 46% PKB, 40% zatrudniania

34. Program innowacyjny Peloponezu Specjalizacja – 4 typowe produkty Oliwa Wino Suszone owoce Ser Feta Biznes Plany promocji produktów Wsparcie firm: Pakowanie, ISO, HACCP, marketing Klastry – 1 krok - wspólna promocja i marketing – kanały dystrybucji 2 krok – innowacyjne produkty 3 krok – megaklaster – promocja marki regionu

35. Podsumowanie • Mix polityki • Warunki brzegowe (infrastruktura, system fiskalny i wsparcia) • Kapitał społeczny i kultura innowacji • Instrumenty finansowe • Wsparcie miękkie (szkolenia, doradztwo) • Sieci współpracy, przepływy w systemie innowacji • Produkcja wiedzy • Lepsze procesy tworzenia i wdrażania polityki - Współpraca, podział ról, przywództwo • Monitoring i ewaluacja polityki (i ich stosowanie w praktyce) • Inteligentne praktyki benchmarking • Długoterminowe wizje (foresight) • Zaangażowanie partnerów społeczno-gospodarczych

36. Dziękuję za uwagę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego