Ekonomia WIELKĄ nauką jest!

1. Ekonomia WIELKĄ nauką jest! Wg tekstu E.P. Lazeara Economic Imperialism Przygotowała Magdalena Stańczyk

2. Ekonomia jest najważniejszą nauką: • Przyciąga najwięcej studentów • Jako nauka skupia najwięcej uwagi massmediow i polityków • A także najwięcej (wśród nauk społecznych) uwagi innych naukowców.

3. Fundamentalne i unikalne idee w ekonomii: • Maksymalizacja • Równowaga • Efektywność

4. Maksymalizacja zysków lub użyteczności... • Niezmienne założenia w większości teorii ekonomicznych • Nieobecne w innych naukach • Pozwalają uzyskać jasne predykcje w nowych sytuacjach • Konsekwencją maksymalizacji jest występowanie zjawiska trade-off

5. Równowaga... • Szukanie zachowań indywidualnych, które dają na poziomie społecznym stany równowagi • Inne nauki społeczne nie dążą do stanów równowagi dlatego ich wyniki nie są stabilne

6. Efektywność... • Umożliwia odrzucenie nieefektywnych stanów równowagi (częściowych odpowiedzi i półprawd) • Pozwala na sformułowanie jasnych i jednoznacznych implikacji dla polityki społeczno-gospodarczej

7. Siła w ekonomii • Rygor • Język rygorystyczny, który pozwala ująć skomplikowane pojęcia w relatywnie jasnych i abstrakcyjnych terminach • Ekonomia jest naukowa • Formułuje testowalne teorie i rewiduje te niezgodne z danymi • Abstrakcja • Inne nauki mogą dostarczać pytania, na które ekonomia precyzyjnie odpowiada (jasne predykcje)

8. Lazear postawił w artykule 2 tezy: • Ekonomiczny imperializm trwa już od 40 lat • Jest on sukcesem • czym jest imperializm? • Co z drugą tezą? • Testy rynkowe: • inne nauki społeczne muszą używać analiz z zakresu imperializmu ekonomicznego w swoich badaniach; • badania ekonomiczne wypierają lub stanowią konkurencję dla tradycyjnych badań nie-ekonomistów. Lazear twierdzi, że oba testy ekonomiczny imperializm spełnił!

9. Teoria konsumenta

10. Modelowanie gustów... • Gary Becker, ekonomista zajmujący się analizą zjawisk socjologicznych, przyczynił się znacząco do rozwoju imperializmu ekonomicznego: • gusty konsumpcyjne są modelowane jako proces produkcji, tak że ceny i dochód mają wpływ na gusta. • Towary xi są nakładami w funkcji produkcji jednostki albo gospodarstwa domowego. • Z kolei towary zi = f(xi, ti), które są produkowane przy udziale towarów xi oraz czasu są argumentami funkcji użyteczności jednostek lub gospodarstwa domowego. • Wnioski z teorii: • time-intensive commodities są droższe dla lepiej zarabiających jednostek, niż goods-intensive commodities; • Nie zakłada się tutaj, że bogatsi mają inne gusta niż biedniejsi, ale wyjaśnia różną alokację czasu poprzez odniesienie jej do opisanej funkcji produkcji.

11. Model Beckera pozwolił wyjaśnić niektóre różnice w gustach. Dodatkowo teoria ta umożliwiła przewidywać preferencje jednostek w odniesieniu do poszczególnych dóbr lub grup dóbr. • Konkurencja dla teorii czysto psychologicznych

12. Demografia... • Teoria Malthusa nie potrafi wyjaśnić XX-wiecznych zmian zachodzących w społeczeństwie. • Becker rozszerzył model alokacji czasu aby uwzględnić rolę ludzkiego wyboru przy podejmowaniu decyzji o posiadaniu potomstwa. • modelował decyzję o posiadaniu potomstwa jako popyt na dobra trwałe. Dzieci produkują strumień usług w czasie (jak np. samochód. • Wnioski z teorii: • Kobiety o wysokich płacach są mniej skłonne do posiadania potomstwa, niż kobiety o niskich płacach • Z czasem gdy szanse na rynku pracy dla kobiet się polepszają (b. równy rozkład szans edukacyjnych dla kobiet głównie) posiadanie kobiet dla dzieci staje się kosztowniejsze! • Dla obniżenia płodności należy podnieść płace kobiet i wzmóc ich szanse na rynku pracy!

13. Dyskryminacja... • Becker: Dyskryminacja: preferencje przeciwko pewnej grupie, które są zróżnicowane w populacji. Wniosek:dyskryminacja może być analizowana tak samo jak popyt na inne dobra! • Kolejne wnioski: • jesteśmy skłonni zapłacić pewną cenę za realizację gustów dyskryminacyjnych • Przykład: Pracodawca jest skłonny zapłacić wyższą płacę białym robotnikom o takich samych umiejętnościach jak czarni. Współczynnik dyskryminacjid jest równoważny ww-wb • Osoba mająca dane d będzie obojętna między zatrudnieniem białego po wwi czarnego po płacy wb.

14. Osiągnięcia Beckera: • uczynienie zachowań dyskryminujących racjonalnymi • testowalna implikacja, gusty dyskryminacyjne są zróżnicowane • wykorzystuje pojęcie efektywności • Pracodawcy, którzy dyskryminują płacą wyższe płace -> akceptują niższy zwrot ze swojego kapitału. W długim okresie ci co nie maksymalizują zysków powinni być (zgodnie z teorią ekonomii) zastępowani przez maksymalizujących (niedyskryminujących). Dyskryminacja nie powinna zatem występować w długim okresie czasu!

15. Rodzina... • W standardowej teorii zakłada się, że skład gospodarstwa domowego jest dany i się go nie rozważa • Becker, Traktat o rodzinie (1981) - rewolucyjne podejście do analizy rodziny • Becker dokonuje analizy ekonomicznej małżeństwa, rozwodów, miłości do dzieci i rodziców, systemu kar i nagród. Teoria małżeństwa i rozwodu: • Trwają te małżeństwa, które mają dużo właściwego małżeństwu kapitału, na który składają się istnienie dzieci i ilość lat wspólnie przeżytych w małżeństwie. • odwrotna relacja między prawdopodobieństwem separacji a latami przeżytymi razem. Lazear uważa teorię rodziny Beckera za ogromny sukces ekonomii!

16. Interakcje społeczne... • Kandel i Lazear • efekt presji ze strony kolegów/współpracowników na wysiłek wkładany w pracę • Normy zachowań ustalają się jako równowaga w procesie, gdzie odchylenia od średniego poziomu wysiłku są bezpośrednio lub pośrednio sankcjonowane społecznie (odchylenia w dół są karane). • Presja ze strony kolegów(-żanek) jest efektywna raczej w małych grupach.

17. Becker i Murphy • Rozważają społeczne interakcje, gdzie osoby maksymalizują i specjalną uwagą zwracają na stany równowagi. • Funkcje użyteczności jednostek zawierają odniesienia do zachowania innych jednostek.

18. Religia... • Jedno z najbardziej kontrowersyjnych zastosowań imperializmu ekonomicznego • Dwa znane podejścia: • model Azzi i Ehrenberga • religia jest jednym z argumentów funkcji użyteczności • uczęszczanie do kościoła jest rodzajem inwestycji w warunkach niepewności, gdzie niepewnym wydarzeniem jest pójście do nieba. • ma testowalne predykcje - starsi ludzie powinni częściej chodzić do kościoła • model Iannaccone • postrzeganie religii jako zjawiska zmieniającego preferencje lub ceny • używa teorii agencji do wyjaśnienia praktyk religijnych w grupach • zjawisko jazdy na gapę w grupach religijnych było ważne i musiały sobie grupy znaleźć sposoby poradzenia z tym zjawiskiem. • Jedną z metod - obniżanie wartości alternatywnych sposobów życia. Np. Hari Krishnowcy ubierają się w niezwykły sposób, tak że są nieakceptowalni dla innych ludzi, co obniża bodźce do angażowania się w działania poza kręgiem HK. Prawa dotyczące koszerności produktów - uniemożliwiały Żydom uczestniczenie w posiłkach nie-koszernych, ograniczając ich kontakty do tylko takich z innymi przestrzegającymi tych reguł.

19. Pytania do dyskusji... • Czy ingerencja ekonomii w każdą dziedzinę życia jest zawsze słuszna? • Na ile ekonomia jest w stanie wyjaśnić otaczający nas świat? • Czy ekonomia, tak jak twierdzi Lazear, jest najważniejszą nauką społeczną? • Co wyróżnia ekonomię spośród innych nauk społecznych?