430 likes | 565 Views
Dünyanın oluşumundan beri, sismik yönden aktif bulunan bölgelerde depremlerin ardışıklı olarak oluştuğu ve sonucundan da milyonlarca insanın ve barınakların yok olduğu bilinmektedir.
E N D
Dünyanın oluşumundan beri, sismik yönden aktif bulunan bölgelerde depremlerin ardışıklı olarak oluştuğu ve sonucundan da milyonlarca insanın ve barınakların yok olduğu bilinmektedir. Bilindiği gibi yurdumuz dünyanın en etkin deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunmaktadır. Geçmişte yurdumuzda birçok yıkıcı depremler olduğu gibi, gelecekte de sık sık oluşacak depremlerle büyük can ve mal kaybına uğrayacağımız bir gerçektir.
Deprem Bölgeleri Haritası'na göre, yurdumuzun %92'sinin deprem bölgeleri içerisinde olduğu, nüfusumuzun %95'inin deprem tehlikesi altında yaşadığı ve ayrıca büyük sanayi merkezlerinin %98'i ve barajlarımızın %93'ünün deprem bölgesinde bulunduğu bilinmektedir.
Deprem Nedir ? Nasıl Oluşur ? Deprem yer içinde fay olarak adlandırılan kırıklar üzerinde biriken enerjinin aniden boşalması sonucunda meydana gelen yerdeğiştirme hareketinin neden olduğu karmaşık elastik dalga hareketleridir. İki yönden sıkıştırılan kaya Bu kuvvet altında kayanın zamanla şekil değiştirmesi
Kaya aniden kırılarak fay oluşur ve ortaya çıkan enerji deprem dalgaları halinde yayılır. Hareket yatay olduğu gibi düşey de olabilir. Kırılmanın olduğu noktaya "Odak" (iç merkez) denir. Yeryüzünde, odak noktasının hemen üzerinde bulunan noktaya ise dış merkez denir ve genelde depremden en çok etkilenen yer de dış merkezdir. Deprem sonrasında kayaların yerlerine oturması sürecinde, artçı sarsıntılar denilen nispeten hafif titreşimler oluşur.
Bu yer değiştirme miktarı depremin büyüklüğü ile doğru orantılı olup özellikle sığ depremlerde belli bir büyüklükten sonra faylanma ile ilgili kırıklar yeryüzünde görülmektedir.
Deprem oluştuğu anda yerkabuğuna iki farklı hareket dalgası yayar: • P-dalgası ve S-dalgası. P-dalgası, öncül dalgadır ve yer yüzeyine paralel doğrultuda salınımlardan oluşur. • S-dalgası yer yüzeyine göre dik yönde/düşeyde hareket eder, yani bir yüzme havuzundaki su dalgası gibi.
DEPREM TÜRLERİ TEKTONİK DEPREMLER: Levhaların hareketi sonucu oluşan depremlerdir çoğunlukla levhaların sınırlarında oluşurlar. Yeryüzünde olan depremlerin %90'ı bu gruba girer. Türkiye'de olan depremler de büyük çoğunlukla tektonik depremlerdir. VOLKANİK DEPREMLER: Bunlar volkanların püskürmesi sonucu oluşurlar. Yanardağlarla ilgili olduklarından yereldirler ve önemli zarara neden olmazlar. ÇÖKÜNTÜ DEPREMLER: Bunlar yer altındaki boşlukların (mağara), kömür ve maden ocaklarında galerilerin, tuz ve jipsli arazilerde erime sonucu oluşan boşlukları tavan blokunun çökmesi ile oluşurlar.
TSUNAMİ: Odağı deniz dibinde olan Derin Deniz Depremlerinden sonra, denizlerde kıyılara kadar oluşan ve bazen kıyılarda büyük hasarlara neden olan dalgalar oluşur ki bunlara (TSUNAMİ) denir
BIR DEPREM BIR BASKA DEPREMI TETIKLEYEBILIR MI? Büyük bir depremin, yakin çevresindedahaküçük depremleri tetikledigi kuskuya yer birakmayan bir gerçektir, ve biz bu depremlere artçi depremler adini veririz.. Ancak daha uzak mesafeler söz konusu olunca, örnegin 500 km'den daha uzak mesafeler söz konusu oldugunda, bu tetikleme etkisinin geçerli olup olmadigi konusu bugün için tatismalidir
Depremler Son Yıllarda Artıyor mu? Amerikan Ulusal Deprem Bilgi Merkezi'nden 1970-2000 yılları arasında meydana gelmiş deprem bilgileri grafiği
Türkiyedeki Büyük depremler 1960 -2005 arası 6.5 ve üzerindeki depremler
Deprem önceden belirlenebilir mi? Bilim adamları bu konuda ayrılığa düşüyorlar. Kimine göre, "Hayır, deprem önceden anlaşılamaz!", kimine göre de "Evet, anlaşılabilir.." Kesin olarak depremin yeri, gün ve saatini anlamak, henüz mümkün değil. Ama, doğaya biraz dikkat edilirse, depremin vurmasından bir müddet önce, deprem vuracağının sinyallerini veriyor. Uzmanlar, söz konusu bir depremin önceden bilinemeyeceğini hemen her gün dile getirirlerken, Prof. Dr. Ercan araştırmasında doğada ve hayvan davranışlarında meydana gelen değişimlerin, depremin habercisi olabileceğini belirtiyor. Bunları aşağıdaki gibi gruplandırıyor. • Böcek ve hayvan davranışları (1 saat-3 gün öncesi) • Gökyüzündeki değişimler (1 saat - 1 hafta öncesi) • Bitki ve ağaç değişimleri (1 - 3 ay öncesi) • Deniz ve göl değişimleri (1 saat - 2 hafta öncesi) • Yeraltı suları değişimleri (1 saat - 3 ay önceden)
Japonya'da Depremi 15 saniye önce haber verdiler Japonya Ulusal Deprem Enstitüsü, yer altına döşediği elektrotlar sayesinde, 100 km. uzaktaki depremi15 saniye önceden bildirdiJapon Deprem Araştırma ve Önleme Enstitüsü sismologlarından Yukio Fujinawa, deprem başladığı anda ve devreye giren otomatik uyarı ve güvenlik sisteminin başarıyla işlediğini müjdeledi. Tsukaba kentine 100 kilometre uzaktaki Hasaki'de gerçekleşen 4.9 büyüklüğündeki deprem tam 15 saniye önceden belirlendi. Yerin 800 metre altına yerleştirilen elektrotlar sayesinde 15 saniye önce haber verilen depremler, özellikle hareket halindeki trenleri uyararak büyük faciaları önleyecek.
DEPREM İLE GÜNEŞ TUTULMASI İLİŞKİSİ Yıllar önce yaşamış ünlü Fransız kahin Nostradamus, 1999 Agustos'unda güneşin kararacağını (güneş tutulması) ardından felaketler başlayacağını söylemişti. Bu, Türklerin topraklarının işgal edileceği şeklinde yorumlanmıştı, acaba bu deprem felaketi onun bahsettiği felaket olabilir mi ? Ayrıca felaketler derken, bizi başka afetlerde mi bekliyor ? istanbul'u yerle bir edecek depremden bahsediyor olabilir mi ? Hep birlikte göreceğiz. Kıyamet'in kopması yaklaştı mı sizce ?
DEPREMDE SIRASINDA NE YAPMALI? Deprem sırasında evde iseniz; • Deprem esnasında binalarda en tehlikeli yerler; balkon, asansör ve merdivenlerdir. Bu yüzden sarsıntı sırasında kullanılmamalıdır. • Üzerimize düşebilecek cisimlerden korunmak için sağlam bir masa altı veya güvenli yerler belirlenmelidir. • Deprem sırasında ocakta ateş varsa en kısa sürede söndürülmelidir. Elektrik, gaz, su şebekelerini kapatmak için vanaların yerleri önceden öğrenilmelidir. • Kapılar deprem sırasında sıkışabileceğinden yapılabilirse çıkış kapısı açık tutulmalıdır.
Son 58 yıl içerisinde depremlerden, 58.202 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 122.096 kişi yaralanmış ve yaklaşık olarak 411.465 bina yıkılmış veya ağır hasar görmüştür. Sonuç olarak denilebilir ki, depremlerden her yıl ortalama 1.003 vatandaşımız ölmekte ve 7.094 bina yıkılmaktadır.