340 likes | 703 Views
Autisme vroeg opsporen met de ESAT Dr. Claudine Dietz 29 januari 2008. Inhoud presentatie. Achtergrond autisme Vroege herkenning Screenings Onderzoek Sociale Ontwikkeling; ESAT Screeningsmethoden vergeleken Casuïstiek Alarmsignalen Hoe verder?. Achtergrond: Prevalentie.
E N D
Autisme vroeg opsporen met de ESAT Dr. Claudine Dietz 29 januari 2008
Inhoud presentatie • Achtergrond autisme • Vroege herkenning • Screenings Onderzoek Sociale Ontwikkeling; ESAT • Screeningsmethoden vergeleken • Casuïstiek • Alarmsignalen • Hoe verder?
Achtergrond: Prevalentie • 0,6 - 1% Autisme Spectrum Stoornissen
Achtergrond: DSM IV criteria • Sociale interactie • Communicatie • Beperkt repertoire van interesses, activiteiten of gedrag • Begin van de stoornis voor het derde jaar
Vroege herkenning Waarom is het lastig? Onbekendheid bij eerstelijn Onderscheid achterstand / stoornis Sociale problemen subtiel Criteria DSM IV slecht bruikbaar Differentiaaldiagnostiek moeilijk
Vroege herkenningWat zou het kunnen opleveren? • Zekerheid voor de ouders • Voorkomen van ‘shoppen’ • Verwijzing naar het juiste kanaal • Vroege start ondersteuning opvoeding • Stimulering ontwikkeling
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingDesign • UMCU afdeling Kinder-en Jeugdpsychiatrie i.s.m Amant, Aveant, Vitras, Zuwe • Onderzoeksperiode 1999-2004 • Screening • Studie 1 • Populatie screeningsonderzoek > 30.000 • Studie 2 • Screening hoog risico kinderen > 40.000
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingRoutine Consultatieburo’s
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingScreening in 2 stappen Stap 1 op het consultatieburo Groep A: Screening bij 14 maanden volgens protocol Groep B: Verwijzing op klinische gronden Afwijkend van de gewone routine: - let op kenmerken van autisme jaarlijkse training -verwijzing voor een huisbezoek Stap 2 • Huisbezoek door psycholoog
Screenings Onderzoek Sociale Ontwikkeling Stroomdiagram Cb: Screening bij 14 maanden / klinische verwijzing Screening via huisbezoek Klinisch onderzoek UMC: voorspelde diagnose Follow up onderzoek 24 maanden 42 maanden Follow up onderzoek
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingEarly Screening of Autistic Traits (ESAT) • 1. Interesse speeltjes • 2. Variatie Spel • 3. Invoelbare emoties • 4. Reactie prikkels • 5. Gezichtsexpressie • 6. Oogcontact • 7. Vraagt aandacht • 8. Stereotype bewegingen • 9. Brengt / laat zien • 10. Interesse • 11. Knuffelen • 12. Gericht lachen • 13. Sociaal spel • 14. Reactie toespreken Screening in 2 stappen Screen I: positief: 1 / 4 items Screen II: positief 3 / 14 items
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingESAT 1 • speelt het kind met verschillende speeltjes en andere dingen ? negatieve score: als het kind hoofdzakelijk geïnteresseerd is in een bepaald soort speeltjes of voorwerpen of onderdelen van voorwerpen (wieltjes of knopjes)
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingESAT 2 • kan het kind op een gevarieerde manier spelen met speeltjes/ andere dingen ? negatieve score: als het kind steeds dezelfde stereotiepe handeling met speeltjes en voorwerpen uitvoert zoals likken, betasten, laten tollen
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingESAT 3 • reageert het kind normaal op (zintuiglijke) prikkels, als kou, warmte, licht, geluid, pijn of kietelen? negatieve score: als het kind overdreven angstig of helemaal niet reageert, of op sommige prikkels heel heftig reageert (geluid van stofzuiger) en op andere juist niet (harde geluiden)
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingESAT 4 • toont het kind gevoelens en emoties op een voor een ander begrijpelijke wijze en op invoelbare momenten ? negatieve score: de ouder heeft vaak het gevoel dat hij/zij het kind niet begrijpt, b.v. omdat het hard lacht bij een standje of boos wordt zonder duidelijke aanleiding
Screenings Onderzoek Sociale OntwikkelingKlinisch onderzoek in het UMC • Psychiatrisch onderzoek • Gestandaardiseerde gedragsobservatie (ADOS) • Ouderinterview (ADI-R) • Intelligentie onderzoek (Mullen Scales of Early Learning) • Taal onderzoek • Kindergeneeskundig onderzoek • Medisch hulponderzoek
CasuïstiekSociale interactie • Oogcontact (kwaliteit / kwantiteit) • Gezichtsexpressie • Interesse in anderen • Sociaal spel • Gericht lachen
Casuïstiek Communicatie • Maken / begrijpen gebaren • Brabbelen • Gebruik taal (echolalie / stereotyp)
CasuïstiekRigiditeit, stereotypieën • Motoriek • Rituelen • “Blijven hangen” in gedrag • Reactie prikkels
Screeningsmethoden vergelekenConclusie • Grotere efficientie en effectiviteit van screening binnen hoog risico kinderen • Groter percentage ouders dat mee wil werken • Snellere medewerking van ouders • Hogere PPV • Hogere detectie ratio ASS • Accurate identificatie hoog-risico kinderen • Onderidentificatie • Voorlichting / alarmsignalen ASD
Hoe verder?Educatiepakket ASS • Karakter Kinder-en Jeugdpsychiatrie Nijmegen i.s.m. UMC Utrecht Kinder-en Jeugdpsychiatrie • Doel: Betere en snellere herkenning van ASS • Inhoud: • Signalering • Screening • Vroege diagnostiek • Behandeling geïllustreerd met filmfragmenten
Alarmsignalen ASS • Brabbelen bij 12 maanden • Sociale interesse bij 12 maanden • Gericht lachen bij 12 maanden • Reactie toespreken bij 12 maanden • Maakt gebaren bij 12 maanden • Eerste woordjes bij 18 maanden • Twee woord zinnen bij 24 maanden • Elk verlies van taal / sociale vaardigheden bij elke leeftijd
Met dank aan: Alle kinderen en hun ouders Marit Bierman Jan Buitelaar Emma van Daalen Jos van Driesum Herman van Engeland Ine Kerkhof Margo Ligtenberg Sharin Mercera Fabienne Naber Finette Nederveld Jacqueline Prins Elly Stallen Daphne van Steijn Sophie Swinkels Irina Uitewaal Saskia de Waal Thuiszorgorganisaties: Amant; Aveant; Vitras & Zuwe cdietz@umcutrecht.nl