SEMINARIUM

1. SEMINARIUM „Wzrost komfortu życia społeczności lokalnych poprzez promowanie i stosowanie rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo przestrzeni publicznych” Infrastruktura techniczna a przepisy przeciwpożarowe. Najistotniejsze uchybienia stwarzające zagrożenie pożarowe i związane z tym niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia oraz mienia obywateli. Rzeszów, 31 stycznia 2008r.

2. Podstawowe przepisy przeciwpożarowe • ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (tj.: Dz. U. z 2002r. Nr 147 poz. 1229 z późn. zm.), • rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U., Nr 80 poz. 563) • rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 121 poz. 1139). • ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tj.: Dz.U. z 2006r. Nr 156, poz.1118, z póź.zm.) • rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).

3. Odpowiedzialność za ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem • ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (tj.: Dz. U. z 2002r. Nr 147 poz. 1229 z późn. zm.) • Art. 3. 1.  • Osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu sąobowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem. • Art. 4. 1. • Właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany: • przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, • wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice, • zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie, • zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji, • przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej, • zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi, • ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

4. Źródła zagrożeń pożarowych stwarzających niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia oraz mienia • Najczęstsze przyczyny pożarów • nieostrożność osób dorosłych i dzieci przy posługiwaniu się ogniem otwartym, wypalaniu pozostałości roślinnych oraz przy prowadzeniu prac pożarowo–niebezpiecznych, podpalenia – • ok. 65% ogółu pożarów • wady i nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych elektrycznych, gazowych oraz na paliwo stałe -ok. 5% ogółu pożarów • wady i nieprawidłowa eksploatacja urządzeń elektrycznych (oprócz grzewczych) - ok. 5% ogółu pożarów

5. Źródła zagrożeń pożarowych stwarzających niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia oraz mienia • W zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów najwięcej nieprawidłowości dotyczy: • instalacji użytkowych - elektrycznych, gazowych, kominowych (brak okresowych przeglądów, niewłaściwy stan techniczny) – • ok.25% ogółu usterek • dróg ewakuacyjnych (brak oznakowania znakami bezpieczeństwa, składowanie materiałów palnych, brak drożności, stosowanie łatwo zapalnego wystroju) – ok.20% ogółu usterek • urządzeń, instalacji przeciwpożarowych i gaśnic (brak wyposażenia w wymagane urządzenia i instalacje, brak okresowych przeglądów i konserwacji, użytkowanie urządzeń niesprawnych technicznie, brak lub zbyt mała ilość gaśnic) – ok. 20% ogółu usterek • instrukcji bezpieczeństwa pożarowego oraz instrukcji postępowania na wypadek pożaru (brak instrukcji, niewystarczające lub nieaktualne dane) – ok.15% ogółu usterek • zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru (brak zaopatrzenia, niska wydajność i ciśnienie sieci wodociągowej, brak lub mała ilość hydrantów, brak okresowych przeglądów i konserwacji) – ok.5% ogółu usterek • dróg pożarowych (brak dojazdów pożarowych, brak drożności, brak placów manewrowych, występowanie drzew pomiędzy drogą pożarową a budynkiem) – ok.5% ogółu usterek

6. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego • Drogi ewakuacyjne • Podstawowe zasady bezpiecznej ewakuacji: • Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także być zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego polegające na: • zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych; • zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych; • zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń • zabezpieczeniu przed zadymieniem • zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi • zapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany • Ponadto zabronione jest: • składowanie materiałów palnych na drogach ewakuacyjnych lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość • zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie • stosowanie krat w drzwiach, na klatkach schodowych i przejściach między nimi oraz w wyjściach na dach • stosowanie na drogach ewakuacyjnych łatwo zapalnych materiałów i wyrobów budowlanych

7. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego Bezpieczne drogi ewakuacyjne

8. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego Drogi ewakuacyjne - niezbędne informacje do ewakuacji – znaki ewakuacyjne Wyjście ewakuacyjne Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej Kierunek drogi ewakuacyjnej Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół lub w górę Drzwi ewakuacyjne Ciągnąć aby otworzyć Pchać aby otworzyć Stłuc aby uzyskać dostęp

9. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego Drogi ewakuacyjne – przykład oznakowania

10. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego • Drogi pożarowe • Najważniejszym jest: • zapewnienie drogi pożarowej o utwardzonej nawierzchni, umożliwiającej dojazd o każdej porze roku pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej do obiektu budowlanego • zapewnienie przebiegu drogi pożarowej wzdłuż dłuższego boku budynku oraz jej zakończenie placem manewrowym lub inne umożliwienie dojazdu do obiektu i powrotu pojazdu bez cofania • zapewnienie wolnej przestrzeni pomiędzy drogą pożarową a ścianą budynku, bez drzew i innych stałych elementów zagospodarowania terenu utrudniających dostęp do budynku • oznakowanie przebiegu drogi pożarowej • przestrzeganie zakazów parkowania samochodów na drogach i placach manewrowych

11. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego Drogi pożarowe-oznakowanie, zakazy parkowania

12. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego Drogi pożarowe-utrudnienia

13. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego • Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru • Koniecznym jest: • zapewnić źródła wody do celów przeciwpożarowych- hydranty, przeciwpożarowe zbiorniki wodne, punkt czerpania wody przy naturalnym lub sztucznym zbiorniku wodnym • zapewnić dostęp do źródła wody • prowadzić okresowe przeglądy i konserwacje hydrantów • oznakować znakami bezpieczeństwa źródła wody do celów przeciwpożarowych • Oznakowanie źródeł wody

14. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego • Urządzenia, instalacje przeciwpożarowe i gaśnice • Podstawowe zasady bezpieczeństwa dotyczą: • wyposażania obiektów w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice • utrzymania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w stanie pełnej sprawności technicznej • zapewnienia dostępu do gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych • dokonywania przeglądów technicznych i czynności konserwacyjnych urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku • oznakowania znakami bezpieczeństwa miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic • Oznakowanie • gaśnica hydrant wewnętrzny gaśnica z hydrantem inne urządzenie ppoż.

15. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego • Instalacje użytkowe - elektryczne, gazowe, kominowe • Podstawowe zasady bezpieczeństwa dotyczą: • dokonywania przez osoby uprawnione okresowych kontroli, co najmniej raz w roku instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) • dokonywania przez osoby uprawnione okresowych kontroli, co najmniej raz na 5 lat, instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów • usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych w zakładach zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych - co najmniej raz w miesiącu, w innych obiektach opalanych paliwem stałym co najmniej cztery razy w roku a opalanych paliwem płynnym i gazowym co najmniej dwa razy w roku • zapewnienia dostępu do wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz kurków głównych instalacji gazowej • oznakowania znakami bezpieczeństwa miejsc usytuowania przeciwpożarowych wyłączników prądu oraz kurków głównych instalacji gazowej • Oznakowanie

16. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego • Posługiwanie się ogniem otwartym, wypalanie pozostałości roślinnych oraz prowadzenie prac pożarowo–niebezpiecznych • W obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie czynności, które mogą spowodować pożar lub jego rozprzestrzenianie się, w tym używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów, w tym: • palenie ognisk w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniejszej odległości od tych obiektów niż 10 m • palenie i porzucanie nie wygaszonych papierosów i zapałek w otoczeniu materiałów palnych i wybuchowych, • palenie śmieci w śmietnikach, • pozostawianie bez nadzoru potraw gotowanych na kuchenkach gazowych lub elektrycznych • użytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta • użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta • instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem • przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 100 °C • stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych • wypalanie słomy i pozostałości roślinnych na polach w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na pniu i miejsc ustawienia stert lub stogów bądź w sposób powodujący zakłócenia w ruchu drogowym, a także bez zapewnienia stałego nadzoru miejsca wypalania • używanie ognia otwartego, urządzeń elektrycznych lub materiałów pirotechnicznych przez dzieci • używanie wyrobów pirotechnicznych w pomieszczeniach zamkniętych lub na otwartym terenie bez zachowania minimalnej odległości stanowisk odpalania materiałów od budynków i miejsc dla publiczności • prowadzenie prac remontowo - budowlanych z użyciem ognia bez zabezpieczenia przed zapaleniem znajdujących się w pobliżu materiałów palnych i elementów konstrukcji budynku oraz bez właściwego nadzoru.

17. Działania zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego • Instrukcje bezpieczeństwa pożarowego oraz instrukcje postępowania na wypadek pożaru • Obiekty powinny posiadać: • Instrukcję (sposoby) postępowania na wypadek pożaru wraz wykazem telefonów alarmowych • Instrukcję bezpieczeństwa pożarowego zawierającą: • warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu • sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic • sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia • sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym • sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi • sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi

18. Sposoby postępowania w przypadku powstania pożaru • Gdy powstanie pożar należy: • niezwłocznie zaalarmować osoby przebywające w strefie zagrożenia oraz wezwać straż pożarną podając: swoje imię i nazwisko, numer telefonu, z którego nadawana jest informacja o zdarzeniu, adres i nazwę obiektu, co się pali, na którym piętrze, czy jest zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego • po podaniu informacji nie odkładać słuchawki do chwili potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia • zakręcić gaz, wyłączyć prąd, zamknąć okna i drzwi aby ograniczyć dopływ tlenu, a tym samym możliwość rozprzestrzeniania się pożaru • nie otwierać drzwi, przez które wydobywa się dym • jeżeli nie można opuścić pomieszczenia, nie otwierać drzwi prowadzących na korytarz i wzywać krzykiem pomocy • jeżeli jest taka możliwość przystąpić przy użyciu dostępnych środków gaśniczych do gaszenia pożaru • gdy nie ma możliwości ugaszenia ognia należy jak najszybciej opuść zagrożone miejsce • przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych poruszać się w pozycji pochylonej, starać się trzymać głowę jak najniżej ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych • przy silnym zadymieniu usta i nos w miarę możliwości zasłaniać chustką zmoczoną w wodzie w celu ułatwienia oddychania • przy mocno zadymionych drogach ewakuacyjnych poruszać się wzdłuż ścian aby nie stracić orientacji co do kierunku ruchu • zejść na piętro poniżej palącego się mieszkania lub wyjść na zewnątrz budynku • kierować się do najbliższego wyjścia, zgodnie z oznakowaniem • w czasie prowadzenia ewakuacji zapobiegać panice, nie przechodzić w kierunku przeciwnym do kierunku ewakuacji oraz nie zatrzymywać się lub w inny sposób nie tamować ruchu • w czasie ewakuacji nie korzystać z wind • pomagać w ewakuacji ludzi i mienia • po przybyciu jednostek straży pożarnej, złożyć dowódcy tych jednostek informację o sytuacji na miejscu zdarzenia oraz podjętych działaniach • podporządkować się poleceniom ratowników • po zakończeniu ewakuacji sprawdzić, czy wszystkich ewakuowano, w razie podejrzenia, że ktoś pozostał w zagrożonej strefie natychmiast zgłosić ten fakt kierującemu akcją