Seminarium

1. Seminarium Systemy Wspomagania decyzji . Autor Tomasz Warzycha PJWSTK grudzień 2000r.

2. Plan prezentacji • Struktura decyzji w organizacji • Podejmowanie decyzji • Komputerowe systemy wspomagania w zarządzaniu - przegląd • Systemy informacyjne zarządzania - MIS • Systemy wspomagania decyzji - DSS • Systemy informacyjne kierownictwa - EIS • Systemy eksperckie - Expert System • Podsumowanie • Literatura

3. Historia • Jak ludzie rozwiązują problemy, dla których trudno zdefiniować • algorytm ? Początki SWD przypadają na lata 60. • psychologiczne podstawy w zakresie podejmowania decyzji • model SWD, zaangażowanie specjalistów różnych dziedzin: • zarządzanie, teoria decyzji, badania operacyjne, psychologia • rozwój gospodarczy wymusza zapotrzebowanie na • przetwarzanie informacji gospodarczych • rozwój technologii związanych z dostępem do sieci • komputerowych, multimediów, baz danych

4. Czym są SWD ? • Wolny rynek, konkurencja wymusza podejmowanie trafnych decyzji. Analiza spływających informacji przekracza możliwości umysłowe człowieka. SWD nie zastępują człowieka, lecz pomagają rozwiązywać złożone problemy decyzyjne. Cechy SWD : • przedstawienie informacji w sposób zrozumiały użytkownikowi • selektywność, integracja z danymi firmy • koncentracja na decyzjach dla kadry kierowniczej • szybkość reakcji na postawiony problem • interakcyjność, łatwa i szybka manipulacja danymi • zwiększa wiedzę z zakresu zarządzania firmą poprzez generowanie z informacji możliwych wariantów decyzyjnych.

5. System informacyjno-decyzyjny • Podejmowanie decyzji jest powiązane z systemem informacyjnym. • Informacja ma wartość i wymaga zarządzania podobnie jak inne zasoby organizacji. Aby nie dopuścić do destrukcyjnej lawiny informacyjnej należy wiedzieć : • Jakie informacje są potrzebne dla poszczególnych komórek ? • Jak zbierać informacje o rynku, klientach, konkurencji ? • Kiedy ich dostarczać ? • Które informacje są strategiczne ?.

6. Struktura decyzji w organizacji Naczelne kierownictwo - styk firmy z otoczeniem, czyli konkurencja, układy polityczne, finansowe. Konsultanci i analitycy systemowi - informacje zbierane ze wszystkich szczebli organizacyjnych w firmie i z otoczenia. Kadra kierownicza średniego i niższego szczebla - mniejsze uprawnienia i odpowiedzialność za podejmowane decyzje. Kadra szeregowych pracowników biurowych - posłuszne wykonywanie instrukcji, rutynowe i powtarzalne

7. Schemat organizacji SWD

8. Podejmowanie decyzji • Aby urealnić przesłanki o słuszności podejmowanych decyzji wykorzystuje się dane historyczne z hurtowni danych, transakcyjnych baz danych lub serwisów zewnętrznych. • Podejmując decyzje często korzysta się z własnych heurystyk, gdyż system nie daje jednoznacznej odpowiedzi np. praca maklera giełdowego. • Cele stosowania SWD : • szybka odpowiedź na trudne pytania • osiąganie przewagi nad konkurencją • automatyzacja procesów

9. Komputerowe systemy wspomagania w zarządzaniu • Systemy transakcyjne (Transaction Processing Systems - TPS) • Systemy nowoczesnego biura (Office Automation Systems - OAS) • Systemy informacyjne zarzadzania (Management Information Systems - MIS). • Systemy wspomagania decyzji (Decision Support Systems - DSS). • Systemy informacyjne kierownictwa (Executive Information Systems - EIS). • Systemy wspomagajace kierownictwo (Executive Support Systems - ESS). • Systemy eksperckie (Expert Systems)

10. Informatyczne systemy zarządzania (MIS) • Informatyczne systemy zarządzania (MIS) to efektywne gromadzenie, organizacja przepływu i sprawnego dostępu do danych najczęściej z wykorzystaniem dużych systemów komputerowych. • Systemy te powinny umożliwić odpowiedź na pytanie "Co się dzieje w firmie?". Do MIS można zaliczyć systemy: Finansowo-Księgowe, Kadry-Place, Gospodarka Magazynowa

11. Systemy informacyjne dla kierownictwa (EIS) EIS to wykorzystanie komputerowych rozwiązań dla stworzenia komfortowych warunków podejmowania decyzji strategicznych. Cechy EIS to: • uniwersalny dostęp do wszelkich danych niezależnie od ich źródła, formatu, protokołów sieciowych • niezależność od sprzętu, systemu, przenaszalność danych, budowa modułowa • interfejsy pozwalające pracować osobom nie szkolonym • wysoka cena; wdrożenie systemu robionego na zamówienie

12. Systemy eksperckie (Expert System) • Idea ES polega na przeniesieniu zasobów wiedzy eksperta do komputera, który wyposażony jest w reguły wnioskowania i język komunikacji z użytkownikiem. • Shell-ES to systemy dostępne w postaci pustych skorup, które użytkownik wypełnia wiedzą dla konkretnej dziedziny. • Neuro-ES wnioskuje poprzez analizę przypadków historycznych w sieci neuronowej. Zastosowania: medycyna - diagnoza, analiza; obronność - identyfikacja obiektów; geologia - lokalizacja złóż.;

13. SWD kontra arkusz kalkulacyjny Excel, Lotus oferują możliwości przedstawiania danych na potrzeby analityczne. Są jednak zbyt czasochłonne. Analityk programuje makra zamiast planować budżet. Zasada: trzeba wiedzieć CO a nie JAK. Dane strategiczne powinny być chronione. Szablony nie są elastyczne i wymagają ingerencji użytkownika. Analiza danych musi być robiona dynamicznie, Aby dobrze określić sytuację wyjściową dla decyzji dane muszą być spójne, co w przypadku arkusza w dużej firmie jest trudne. Rozwiązaniem jest SWD oparty na OLAP. Zaletą jest, że dane zbierane są nadal przez arkusze generowane przez SWD, oraz to że dane trzymane są w scentralizowanej bazie. SWD poprzez swój interfejs zapewnia obsługę danych.

14. Etapy budowy SWD (InfoVIDE) • Audyt wdrożenia • Ewaluacja technologii • Test gotowości • Architektura hurtowni danych • Szybki start • Budowa SWD • Kolejne przyrosty systemu Budowa systemów wspomagania decyzji, to przedsięwzięcie o szczególnie wysokiej( ponad 400% ) rentowności.

15. Typowe zastosowania SWD • finanse (analizy ryzyka rentowności inwestycji, efektywności, • zarządzanie kosztami, planowanie budżetu, wykrywanie nadużyć) • sprzedaż i marketing (analizy rynku, zarządzanie relacjami z klientem, • planowanie i analiza wyników sprzedaży, identyfikacja segmentów • rynkowych i nowych rynków zbytu, rentowność klientów, segmentacja • klientów, analizy promocji, efektywności kampanii, produktów) • produkcja i logistyka (optymalizacja procesów produkcyjnych, • zarządzanie jakością, planowanie 'just-in-time') • zarządzanie łańcuchem dostaw (wydajność i optymalizacja dystrybucji, • planowanie popytu, kontrola stanów magazynowych) • zarządzanie zasobami ludzkimi (planowanie i optymalizacja czasu • pracy, planowanie i analiza płac, analiza rotacji kadr) • bilansowane karty wyników

16. Przykłady systemów • Comp - PARM- aplikacja bazująca na OLAP do generowania predefiniowanych raportów : ryzyka banku, dopasowanie stóp procentowych, limitów kredytowych, przepływ gotówki, efektywność banku i rachunki wyników. • Oracle - Discoverer-interaktywny, łatwym w obsłudze program do przeszukiwania baz danych, tworzenia raportów, wykresów oraz stron internetowych. Udostępnia użytkownikom na różnych poziomach organizacji informacje wyszukane w relacyjnych hurtowniach danych i w systemach przetwarzania transakcji. • Applix - TM1- multidimensional OLAP, wielowątkowy serwer i aplikacje klienckie zapewniające przeglądanie danych, tworzenie baz danych, import/export danych, integrację z arkuszami kalkulacyjnymi, tworzenie raportów, statystyk.

17. Gdzie działają SWD ? • Thomson Polkolor - korporacyjna hurtownia danych • PROKOM Software - ewaluacja technologii dla hurtowni danych ZUS • Biuro Reklamy TVP - analizy wpływów i zasobów Biura Reklamy • PKO - statystyka produktów bankowych w środowisku intranetowym, • identyfikacja potrzeb informacyjno - raportowych. • Daewoo Towarzystwo Ubezpieczeniowe - analizy polis i szkód • Wrigley - hurtownia danych dla definiowania strategicznych potrzeb • informacyjnych, analiza istniejących zasobów danych. Hurtownia • tematyczna dla działu sprzedaży. • Coca-Cola - analiza i raportowanie sprzedaży, produkcji, budżetowanie • WAVIN Metalplast - analiza sprzedaży dla usprawniania procesów • decyzyjnych

18. Podsumowanie • Systemy transakcyjne zastosowanie - księgowość, magazyn, kadry decyzje - proste, zautomatyzowane najniższy szczebel decyzyjny - pracownicy, urzędnicy • Systemy do zarządzania zastosowanie - sterowanie produkcją, prognoza sprzedaży raporty dla średniego szczebla poprawiające efektywność

19. Podsumowanie (cd) • SWD zastosowanie: prognozowanie długoterminowe, optymalizacja wykorzystują bazy danych i hurtownie danych, dla decyzji trudno-programowalnych opartych na badaniach stosowane przez szczebel kierownictwa dla poprawy wydajności • Systemy Eksperckie zastosowanie : weryfikacja koncepcji strategicznych, rozmytych rady, wyjaśnienia eksperta w konwersacji z użytkownikiem, opierają się na bazie wiedzy, używane dla decyzji kompleksowych, heurystycznych. Są stosowane przez kierownictwo dla poprawy wydajności i potwierdzenia przekonania o trafności podejmowanej decyzji.

20. Bibliografia • Jan Mulawka - Systemy Ekspertowe • ComputerWorld dodatek SWD do nr 16/99 • Informatyka • Strony dystrybutorów : Trax, Aitech, Anica, Ibs • Strony producentów : Oracle, Informix, InfoVide.