Ocenianie (kryteria oceniania, Przedmiotowy System Oceniania)

1. Ocenianie (kryteria oceniania, Przedmiotowy System Oceniania) Przygotowała: Magdalena Laska

2. Ocena a ocenianie Ocenianie osiągnięć uczniów jest procesem ustalania i komunikowania ocen szkolnych, a ocena szkolna jest informacją o wyniku kształcenia wraz z komentarzem dotyczącym tego wyniku. Warto przygotować kryteria oceny do poszczególnych zakresów aktywności uczniowskich.

3. Wewnątrzszkolny Przedmiotowy System Oceniania! • Wewnątrzszkolny Przedmiotowy System Oceniania musi być zgodny z rozpo-rządzeniem Ministra Edukacji Narodowej, ale jednocześnie dostosowany do warunków danej szkoły i jej potrzeb. • System ten: • uwzględnia konieczność przygotowania • uczniów do egzaminu zewnętrznego; • umożliwia indywidualny rozwój ucznia.

4. System Oceniania Zewnętrznego! • System egzaminów zewnętrznych, organizowanych przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne (OKE): • test sprawdzający wiadomości i umiejętności nabyte w trakcie edukacji w szkole • podstawowej; • trzy egzaminy po gimnazjum (jeden z przedmiotów humanistycznych, drugi z • przedmiotów matematyczno-przyrodniczych oraz egzamin z języka nowożytnego); • egzamin maturalny. Taką możliwość sprawdzenia wiedzy zapewniają standardy wymagań egzami-nacyjnych, które stanowią normę obowią-zującą wszystkich uczniów.

6. Co powinien zawierać Wewnątrzszkolny System Oceniania? WSO POWINIEN ZAWIERAĆ: WSO powinien obejmować: formy i częstotliwość sprawdzania wiadomości sprawy związane z formułowaniem przez nauczycieli wymagań edukacyjnych warunki promocji do następnej klasy semestralną i roczną klasyfikację uczniów prawa ucznia

7. Cechy Przedmiotowego Systemu Oceniania: • jawny; • dostępny uczniom i rodzicom; • zaakceptowany przez uczniów i rodziców. warunki poprawy wyników sposoby powiadamiania uczniów i rodziców o wynikach PSO powinien obejmować: roczny lub semestralny plan kontroli (liczba zadań klasowych, odpowiedzi ustnych) opracowanie skali ocen (stopnie, punkty, oceny opisowe) szczegółowe określenie warunków zaliczenia przedmiotu wymagania edukacyjne: wiedzę i umiejętności podlegające ocenie dokładne kryteria ocen

8. 2011 Ewaluacja w procesie edukacji • Ewaluacja – to systematyczne działania związane z badaniem (diagnozowaniem, kontrolowaniem i ocenianiem) osiągnięć dzieci i młodzieży, ale także badaniem wyników pracy nauczyciela i szkoły, zmierzające do podniesienia skuteczności nauczania. • Termin ewaluacja obejmuje m.in.: • ocenę trafności wyboru programu nauczania, podręczników szkolnych.; • ocenę efektywności działań dydaktycznych każdego nauczyciela; • ocenę skuteczności obranych metod nauczania i weryfikację wszelkich • eksperymentów dydaktycznych; • pomiar umiejętności, wiedzy i osiągnięć ucznia; • wskazanie poziomu nauczania danej klasy i szkoły.

9. Reasumując – główne cele ewaluacji to: • dostarczanie informacji, diagnozowanie stanu postępów uczniów; • wspieranie procesu uczenia się (wzmacnianie motywacji ucznia do polepszenia wyników • w nauce, aktywizowanie go, zaspokajanie jego psychicznych potrzeb: osiągania sukcesu, • wiedzy o tym, jak oceniają go inni; • wartościowanie efektywności nauczania (wzmacnianie motywacji nauczyciela do • podwyższenia skuteczności działań dydaktycznych); • prognozowanie (ocenianie potencjału ucznia i projektowanie dalszej drogi kształcenia); • wdrażanie ucznia do samooceny, poznawanie kryteriów, według których można oceniać • innych.

10. Błędy nauczycieli w ocenianiu uczniów: • nieplanowana, nieprzemyślana i bezcelowa kontrola; • brak systematycznego oceniania ucznia w ciągu semestru/roku szkolnego; • stronniczość (kierowanie się osobistymi sympatiami lub stopniami wystawianymi • przez innych nauczycieli); • brak jawnych, obiektywnych i zaakceptowanych przez uczniów kryteriów oceny; • tworzenie niekorzystnej atmosfery wokół ucznia, stwarzanie klimatu zagrożenia; • brak informacji zwrotnej, pozwalającej na korygowanie przez ucznia obrazu jego • osiągnięć (brak wyczerpujących komentarzy do wystawianych stopni, odwlekanie • w czasie oddawania sprawdzianów); • traktowanie ocen jako narzędzi budowania autorytetu nauczyciela.

11. Pamiętajmy o niekorzystnych stronach oceniania! • Są nimi: • selekcjonowanie na uczniów lepszych i gorszych; • trudności w zachowaniu partnerskich relacji nauczyciel-uczeń; • uczenie się „dla stopnia”; • stres.

12. Zasady, które powinny towarzyszyć w ocenianiu wypowiedzi ustnej: należy się zastanowić nad sensem pytania na każdej lekcji nauczyciel ogranicza do minimum przerywanie wypowiedzi ucznia nauczyciel ukazuje wyraz twarzy, który uświadomi, że z zainteresowaniem słucha ucznia nauczyciel organizuje czas uczniom niepytanym w momencie, gdy ich koledzy odpowiadają

13. Nauczycielu nie zapomnij o komentarzu do wystawionej oceny! Cechy dobrego komentarza: • pomocny w zdefiniowaniu braków ucznia; • jasny dla ucznia – napisany przystępnym językiem; • podkreślający zalety pracy; • unikający ogólnikowych stwierdzeń – konkretny; • napisany w życzliwym tonie.

14. WNIOSKI: • Każdy przypadek trzeba traktować indywidualnie, nie wolno ucznia przekreślać, trzeba dać mu szansę, ale w granicach kompromisu: nie karać pochopnie, ale też nie zwalniać od pracy. • Wyniki uczniów są informacją dla nauczyciela, w jakim stopniu jego praca jest efektywna, co musi w niej zmienić, udoskonalić. • Każda z informacji, uzyskanych na drodze ewaluacji potrzebna jest kilku adresatom – uczniom, ich opiekunom, nauczycielom i władzom szkoły. • Każda szkoła powinna sformułować ogólne zasady wewnątrzszkolnego sprawdzania, oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. • Nauczyciel powinien dodawać do oceny odpowiedni komentarz, wskazujący dobre i słabe strony wypowiedzi ucznia.

15. Dziękuję za uwagę Prezentacja przygotowana na podstawie: A. Janus-Sitarz, Komu potrzebne jest ocenianie?Wokół ewaluacji osiągnięć ucznia, [w:] Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004, str. 241-261.