TIBBİ ATIKLARIN AZALTILMASINA YÖNELİK ÖRNEK UYGULAMA Başhemşire Hülya GÜNTAN

1. TIBBİ ATIKLARIN AZALTILMASINA YÖNELİK ÖRNEK UYGULAMA BaşhemşireHülya GÜNTAN

2. Sunum Planı • Eskişehir Devlet hastanesi Hakkında Bilgilendirme, • Tıbbi Atıkların Azaltılmasına Yönelik Çalışmadaki Amacımız, • Uygulama Sürecimiz, • Uygulama Sonucumuz,

3. Eskişehir Devlet Hastanesi 4 ayrı yerleşkede 13 blok toplam 72000m² kapalı alan

4. Yatak Kapasitemiz Personel Durumumuz • Toplam Yatak Sayımız : 995 • Toplam Yoğun Bakım Yatak Sayımız : 94 • Erişkin Y.B. Yatağı : 46 • Çocuk Y.B. Yatağı : 6 • Yenidoğan Y.B. Yatağı : 42 • Toplam Personel Sayımız : 2214 • Kadrolu Personel Sayımız : 1459 • Sözleşmeli Personel Sayımız : 758

5. Aylık Ayaktan Hasta Başvurusu : 130.000 • Aylık Yatan Hasta Sayısı : 5.600 • Aylık Toplam Ameliyat Sayısı : 10.350 • Aylık Doğum Sayımız : 300

6. TIBBİ ATIKLAR İLE İLGİLİ BÖYLE BİR ÇALIŞMAYA NEDEN İHTİYAÇ DUYDUK !!!

7. Belediyenin tıbbi atık birim fiyatına yaptığı ücret artışı 20.000 tl 25.000 tl 2 ) Eskişehir Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ile birleşme Sonrası Tıbbi Atık Oranımızdaki Artış İlave 10 ton tıbbi atık Maliyet=50.000 tl/ay

8. Uygulama Amacımız; Tıbbi atık oranı / maliyetin azaltılması

9. UYGULAMA SÜRECİMİZ Eskişehir Devlet Hastanesi; Tıbbi Atık Yönetmeliği’nde belirlenen (Md:8) “ Tıbbi Atık Üreticilerinin Yükümlülükleri ” ni yerine getiren bir atık yönetimine sahiptir. • Atıkların kaynağında önlenmesi, • Atıkların kaynağında ayrıştırılması, • Atıkların toplanması ve taşınması, • Atıkların geçici depolanması, • Uygun ekipman kullanılması, • Periyodik eğitimler düzenlenmesi, • Tüm atık çalışmalarının kayıt altına alınıp muhafazası.

10. BİZ NELER YAPTIK

11. PROFESYONEL BİR TAKIM ÇALIŞMASI

12. Tıbbi Atık Komisyonu • Hast. Başhekim Yard. Dr. Mehmet Eroğul • İKK Başkanı Dr. Dilek Yıldırım • İnf. Hast. Uzm. Dr. Basri Karagüven • İnf. Hast. Uzm. Dr. Emine Karkaç • Mikrobiyoloji Uzm. Dr. Aysel Yağmuroğlu • MüdürYard. Güner Kaletaş • Çevre Müh. Ahmet Altın • BaşhemşireYrd. NevinÇetintaş • Röntgen Sorumlusu Hasan Koyak • Lab. Sorumlusu Akın Çelik • Servis Sorumlu Hemş. Fatma Gümüş • İnfeksiyon Kontrol Hemş. Çiğdem Orak • İnfeksiyon Kontrol Hemş. Nezihe Ekerel • Şef Ahmet Alhan

13. PERSONELİN MOTİVASYONU Tüm personele tıbbi atığın hastanemize olan maliyeti hakkında bilgilendirme yaptık, eleştirisel olmayan, çalışanlarımızın katılımı ile atıkların azaltılmasına yönelik bir çalışma başlattık. Çalışma sonucunda oluşan maliyet farkını objektif geri bildirimlerle, personelin ihtiyaçları için harcadık. Ödüllendirildiğini ve takdir edildiğini hisseden çalışma takımında, pozitif bir istikrar sağladık.

14. MESAJ VERİCİ GÖRSELLER Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebiliriz. Çalışanlarımızın, hastalarımızın, hasta yakınlarımızın konuya sürekli dikkatlerini çekmek için; anlaşılması ve yorumlanması kolay görsel iletişim materyalleri kullandık.

15. HASTA EĞİTİMLERİ • En sık karşılaştığımız sorun; hasta ve hasta yakınlarının çöplerini yanlışlıkla tıbbi atık kovalarına atmalarıydı. • Yatan hastaya verilen eğitimlere, “atık ayrımı” eğitimini de ilave ederek çöp kovalarının yanlış kullanımını engelledik..

16. EKİPMAN KULLANIMI • Hasta trafiğinden uzak, Sağlık personelinin kolay ulaşabileceği, alanlara çöp kovalarının konulması

17. DOĞRU ATIK AYRIMI Tıbbi atık konteynırları kontrol edilerek, görevli atık personeli ile görüşülerek tıbbi atığa atılan yanlış atıkları ve yanlış uygulamaları tespit ettik. Konu ile ilgili tıbbi atık komisyonu ile birlikte düzenlemeler yaptık.

18. YANLIŞ DOĞRU Kontamine olmayan flakonlar geri dönüşüme atılmaya başlandı, Serumların set kısımları kesilip, ayrıldıktan sonra set kısmı tıbbi atığa şişeler ise geri dönüşüme atılmaya başlandı, İdrar torbaları ( idrar kanalizasyona boşaltıldıktan sonra ) tıbbi atığa atılmaya başlandı. Evsel atıkların tıbbi atığa atılması engellendi. • Flakonların tümünün tıbbi atığa atılması, • Serum şişelerinin tıbbi atığa atılması, • İdrar torbası ve bağlantılarının dolu olarak tıbbi atığa atılması, • Evsel atıkların tıbbi atıkların içine atılması

19. TIBBİ ATIKLARIN KAYNAĞINDA KAYIT SİSTEMİ Tüm bölümlerimizde günlük atık miktarlarını kayıt edecekleri form sistemi oluşturduk. Her birimin günlük; kendi atık miktarlarını sürekli takip etmelerini, miktar değişikliklerini günlük görebilmelerini sağladık. Böylece her bölüm; atıkları toplarken barkodlamasını kendi yaptı, atık toplayan personel toplama sırasındaki kontrollerinde atıkları kontrol edip, yerinde uyarılarda bulunarak kontrollü ve istikrarlı bir çalışma yapıldı.

20. TIBBİ ATIKLARIN DEPOLANMASINDA ÇİFT TARTI SİSTEMİ İLE KAYIT TUTULMASI Tüm birimlerimizden barkodlanarak toplanan atıklar belediye tartısından önce kendi tartımızda tartılarak birim birim kaydı alınmaktadır. Belediyeye teslim edilirken 2. kez atıklar tartılıp kayıtlarımızla kontrol edildikten sonra tekrar kayıt altına alınıp teslim edilmektedir.

21. Denetim; Tıbbi atık personellerinin uzun süredir bu işi yapıyor olması ( 7 yıl ), kontrollerimizin daha izlenebilir ve iyileştirilebilir olmasını sağlamıştır. Yönetim İ.K.K. Tıbbi Atık Personeli Sürekli kontroller yapılmaktadır Denetimlerde; atık miktarlarında azalma olmaya başladığında, personelin tıbbi atıkları diğer çöp kovalarına atıp atmadıkları da kontrol edildi. Evsel atık ve geri dönüşüm atıklarının da kontrolleri sürekli olarak yapıldı.

22. Atık yönetimde doğru ve istikrarlı bir sistemin işlediğini tespit ettik ve kontrolleri bu doğrultuda devam ettirdik. Atık üretiminin en yoğun olduğu bölümler ve miktarlarda ayrıca incelendi. Genel Atık Oranımızın / Atık Üretimine Oranı • Ameliyathane % 18 • Yoğun Bakımlar % 18 • Laboratuvarlar % 13 • Acil Servisler % 10 • Diyaliz % 6 • Doğumhane %6 • Klinikler ve Diğer % 30

23. Sonuç; • Tıbbi Atık Miktarı (aylık/tl) • 50.000 tl’den • 23.000 tl’ye • Ortalama aylık 27.000tl • Ortalama yıllık300.000tl • Belediye’ye ödenen paradan tasarruf sağlandı. • Tıbbi Atık Miktarı (aylık/kg) 20.000 kg’dan 10.000 / 11.000 kg’a

24. Kullanılan tıbbi atık poşeti keskin atık kutusu • Atık Miktarı % 50 azaldığına göre; azaltıldı. Aylık tasarruf : 1.250 tl. Yıllık tasarruf : 15.000 tl.

25. Tıbbi atık personelinin çöp toplama zamanından iş gücünden % 50 kar sağladık. • Enfeksiyon ve yaralanma riskini % 50 azalttık. • Yaptığımız örnek uygulama çalışması ilimizdeki diğer hastanelerinde (ESOGÜ Tıp Fak. Hast. ) tıbbi atık oranlarını azaltmaya yönelik çalışma yapmasına örnek teşkil etmiştir.

26. Amacına uygunluğunu,Takip ettiğin her işte,Israrcı olursan,Kesinlikle kazanırsın… Eskişehir Devlet Hastanesi Adına Teşekkür Ederiz