EnergyVille: Innovatiedriehoek voor energietransitie

1. EnergyVille: Innovatiedriehoek voor energietransitie Ronnie Belmans K.U.Leuven, Belgium ronnie.belmans@esat.kuleuven.be

2. Hoe ziet het net in de toekomsteruit? Kan het 380 kV net verder tot aan zijn limieten gerokken worden? Of hebben wij een nieuw netconcept nodig, een nieuw paradigma? “Stretching” was succes bij treinen Pas op voor “sailing ship syndrome”… We moeten de limieten van de huidige situatie onderkennen

3. 2050: enormeuitdagingvoor CO2neutraleelektriciteitsvoorziening • Productiezijde • Energie efficiëntie • Nucleair • CCS • Hernieuwbare stromen EREC: RE-thinking 2050 Vereist een verschuiving van het paradigma naar de vraagzijde • Vraagzijde • Energie efficiëntie & Intelligent verbruik • Industrieel en commercieel • Residentieel • Smart appliances • Intelligente verwarming/koeling • insulatie • Transport • Elektrische voertuigen

4. 2020: Simpel?Technologie leercurve & marktaandeel Aandeel van wind power in finale elektriciteitsvraag 1970 1980 1990 2000 2010 2020

5. Energyville op Science Park Thor: voorbeeld van een nieuw Benelux netwerk

6. Smart Grids Visie Eindverbruiker met real time informatie & participatie Multi-directionele ‘stromen’ Naadloze integratie Van nieuwe toepassingen Centrale & verdeelde intelligentie Intelligente materialen en vermogen- elektronica Centrale & gedistribueerde bronnen

7. Missie EnergyVille • EnergyVille is als leidend Europees expertisecentrum de drijvende kracht achter de overgang naar een duurzame energievoorziening voor grote stedelijke omgevingen. Dankzij onze structurele relaties met alle relevante stakeholders, leveren we fundamenteel en toegepast onderzoek ten behoeve van de hele gemeenschap en leiden we competente mensen op. Zo bouwen we aan de duurzame energie voor de samenleving van morgen.

8. Visie • Stedelijke omgevingen zijn de belangrijkste gebieden voor een duurzame toekomst, omdat zij goed zijn voor het grootste deel van de bevolking en het energieverbruik in de EU en wereldwijd. Een nieuwe rol voor de steden als 'centres of excellence ' is in opkomst. • Evolutie naar CO2 neutraal is onomkeerbaar • De volledige trias energetica inbegrip van systeem integratie is essentieel element in deze evolutie. Dit houdt in dat energie-efficiëntie van gebouwen, installaties en gedrag van de eindgebruiker belangrijke uitgangspunten zijn. (Bronnen: SET-plan EII roadmaps smart cities, smart grids, E2B,…)

9. Visie • De ambities van de EU naar 80% duurzame energievoorziening vraagt inspanningen op alle niveaus, met inbegrip van grote integratie van lokale gedistribueerde hernieuwbare energiebronnen, er is een tendens naar grotere elektrificatie van het energie-systeem (bijvoorbeeld elektrisch vervoer); integratie van de verschillende energiebronnen blijft essentieel • Roadmaps voor duurzame steden integreren vervoer, gebouwen en grid aspecten. • Zichtbare duurzaamheid en een sociaal aantrekkelijke woonomgeving zijn van essentieel belang voor de bevolking, dit is mogelijk dmv een holistische benadering waarbij het energie-aspect een integrerend deel vormt samen met de stedenbouwkundige, cradle to cradle aanpak, ... (Bronnen: SET-plan EII roadmaps smart cities, smart grids, E2B,…) Integratie verschillende energiebronnen Integratie gebouwen, transport, netten Op termijn integratie met andere urban aspecten

10. Ambitie van EnergyVille wereldvoorbeeld voor de implementatie van de kennisdriehoek tussen onderwijs – onderzoek–innovatie op vlak van intelligente en efficiënte steden en gebouwen in een samenwerkingscontext van KIC EIT

11. Koppeling met industrie • Project gebaseerd: in Energyville • Uitvoeren geavanceerd onderzoek: technologiepark • Opzetten geadanceerde productie: THOR • THOR: geavanceerd energiesysteem op zich • Triple Helix model: industrie-onderzoek-steden • Business affiliation programma • Venture business office

12. Financiering Industrie Onderzoek Onderwijs Vr implementatie EII EERA EIT ERA-NET European Industrial Initiative European Energy Research Alliance Europees Instituut voor Innovatie & Technology European Research Area KIC Europese Initiatieven • EnergyVille als co-locatiecentrum Benelux zal onderzoek doen naar de KIC InnoEnergy-onderwerpen met betrekking tot de belangrijke EU-initiatieven. • EnergyVille werkt aan de voorbereiding van een toekomstige innovatie partnerschap. Focus op innovatieve doorbraken is coherent met relevante innovatieve roadmaps. SET-plan vb. JPI Urban Europe Platform voor stakeholders smart cities EERA JPI Smart cities Ontwikkeling van ICT en labo-infrastructuur voor slimme steden Klimaatmitigatie

14. Partners Vito K.U.Leuven Imec Xios KHLim Universiteit Hasselt POM Limburg LRM Stad Genk

15. Waterschei: Van zwart goud naar groen goud

16. Waterschei fysische implementatie Stad Genk: innovatieve R&D bedrijven KUL Vito EIT SGF FI2 IMEC

17. Wetenschapspark: Thor

18. Wat gaan we doen? Intelligente, energie-efficiënte gebouwen en steden

19. Infrastructuur van het gebouw Matrix opstart van experimentele delen verbonden door slimmenetten Aansluiting met de nutsvoorzieningen naar de kelder en de Centralecontrolekamer

20. Infrastructuur van het gebouw • Specifieke labo’s • Controleruimte smart grid • Verlichting • Opslag (elektrisch - batterijen & warmte • Ondersteunende diensten: • Mechanische werkplaats • Workshop supercondensator • Workshop EMC & power quality • Workshop elektriciteit – elektronica • Hybriede drijflijn • Thermotechnische labo • Klimaatruimte • Opslag / depot • Chemische werkplaats • Calibratieruimte /

21. Conclusies • Zeer veel actie nodig • Transitie is essentieel