Najczęstsze zaburzenia odżywiania: ANOREKSJA, BULIMIA

1. Najczęstsze zaburzenia odżywiania:ANOREKSJA, BULIMIA Anna Adamska 2c

2. SPIS TREŚCI • Czym jest anoreksja? • 1 • 2 • Główne cechy anoreksji • Powszechnie w anoreksji występują • Kryteria diagnostyczne • Postacie zaburzenia • Przyczyny anoreksji • Czynniki biologiczne • 1 • 2 • Zmiany fizyczne i psychiczne u osób cierpiących na anoreksję • Podsumowanie • Bulimia – ciągła walka z ciałem • Przyczyny bulimii • Specyfika choroby • Kryteria rozpoznawania i typy bulimii • Zmiany fizyczne i psychiczne u osób cierpiących na bulimię • Bulimia nervosa • PODSUMOWANIE

3. Czym jest anoreksja? Jadłowstręt psychiczny (z grec. an - brak, pozbawienie, orexis - apetyt Anorexia nervosa) - chorobacywilizacyjna polegająca na utracie wagi wywołanej przez osobę chorą, z objawami dysmorfofobii, w której odczuwa ona lęk, ponieważ nie spełnia wymogów współczesnego świata co do własnego wyglądu oraz w sposób zaburzony spostrzega własne ciało. Lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej, w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi. Dotyczy przeważnie dziewcząt i kobiet w wieku 10-13 lat oraz 16-21. Po raz pierwszy opisał tę chorobę w połowie XIX wieku E. Lasčgue i W. Gull. SPIS TREŚCI

4. Anoreksję cechuje szybko postępujące wyniszczenie organizmu, które pozostawia często już nieodwracalne zmiany. Nieleczona zabija w ok. 10% przypadków. Zwykle rozpoczyna się przed 25 rokiem życia - dochodzi w niej do utraty łaknienia oraz spadku wagi, co najmniej o 25% poniżej wagi wyjściowej. O anoreksji mówi się, gdy następuje odmowa utrzymania ciężaru ciała powyżej granicy wagi minimalnej dla wieku i wzrostu, intensywny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością, zaburzony obraz własnego ciała tj. osoba chora uważa, że jest zbyt gruba mimo tego, że tak naprawdę jest już wyniszczona. SPIS TREŚCI

5. Główne cechy anoreksji Chorobliwy lęk przed otyłością.Spora część chorych jest wrażliwa na punkcie swojej wagi, boi się przytyć lub stosuje kontrolę nad ilością przyjmowanych pokarmów. Mobilizowani przez lęk, stosują metody prowadzące do utraty wagi ciała. Większość z nich ogranicza ilość spożywanych pokarmów, zwłaszcza tych zawierających tłuszcze oraz węglowodany. Często rezygnują z czerwonego mięsa lub przechodzą na wegetarianizm. W tym samym czasie dochodzi u nich do znacznego zmniejszenia ilości zjadanego pożywienia, co prowadzi do spadku wagi ciała, często o ponad 15%. Zachowania osób cierpiących na anoreksję różnią się, przy anoreksji typu bulimicznego często występują: prowokowanie wymiotów, zażywanie dużych ilości środków przeczyszczających i moczopędnych oraz wyczerpujące ćwiczenia fizyczne. SPIS TREŚCI

6. SPIS TREŚCI

7. Możemy podejrzewać anoreksję, gdy osoba: Przeżywa silny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością, nawet jeśli ma niedowagę; Nie chce utrzymać wagi w granicach normy dla swojego wieku i wzrostu, co nie jest schorzeniem fizycznym ani psychicznym; Jej BMI jest równy lub mniejszy od 17,5 Nieprawidłowo ocenia wagę własnego ciała, wymiary i sylwetkę; Lekceważy skutki nagłego spadku wagi; Gotuje dla innych tzw. „zdrowe posiłki” Uprawia intensywne ćwiczenia fizyczne Kłamie o ilości zjedzonych posiłków; Spożywa posiłki w samotności (ze wstydu przed innymi) Główny temat rozmów z osobą chorą to jedzenie, kalorie, zawartość tłuszczu w produktach i diety w okresie dojrzałości płciowej (po okresie pokwitania) cierpi na wtórny brak miesiączki w ciągu co najmniej 3 miesięcy. Jeśli do szpitala trafia kobieta, ważąca mniej niż 45 kg to prawdopodobnie cierpi ona na anoreksję. Jednak zdiagnozowanie tej choroby jest bardzo trudne. Osoby z zaburzeniami typu psychotycznego mogą być przekonane, że ich żywność jest zatruta, odmawiać jedzenia i znacznie chudnąć. Unikanie jedzenia może być także skutkiem depresji, ponieważ chory nie jest w stanie skoncentrować się na tej czynności. Odmawianie przyjmowania pokarmów może być także spowodowane chorobami nowotworowymi lub innymi. Dlatego, aby z całkowitą pewnością stwierdzić, że przyczyną utraty wagi jest anoreksja, trzeba mieć pewność, że pacjent nie cierpi na żadną inną chorobę psychiczną ani fizyczną. Kryteria diagnostyczne SPIS TREŚCI

8. Postacie zaburzenia Rozpoznano dwa typy anoreksji: • Typ restrykcyjny Charakteryzuje się tym, że chory ogranicza przyjmowanie pokarmu do bardzo niewielkich ilości i nieregularnie stosuje środki przeczyszczające. • Typ bulimiczny Anorektyk, choć zazwyczaj ogranicza ilość przyjmowanego pokarmu, regularnie miewa okresy przejadania się lub prowokowania wymiotów i nadużywania leków przeczyszczających i moczopędnych. Stosowane metody zwykle prowadzą do biochemicznych zaburzeń oraz zakłóceń czynności pewnych układów i narządów, a także są zagrożeniem dla życia. SPIS TREŚCI

9. Przyczyny anoreksji Osoby cierpiące na anoreksję to w większości przypadków dziewczęta i kobiety, które odczuwają nieświadomy lęk przed identyfikacją z własną płcią. Nie zgadzają się z własną seksualnością, unikają kontaktu z innymi osobami, zwłaszcza z przeciwną płcią, a także odchudzają się by w wyniku diety zachować sylwetkę dziecka, jaką miały przed okresem pokwitania. Często dochodzi do tego wtórny brak miesiączki. Obsesyjny lęk przed przybraniem na wadze sprawia, że obsesyjnie myślą o jedzeniu i przekonane są, że "szczupła" figura jest kluczem do sukcesu. Zazwyczaj są to osoby, które każdemu i na każdym kroku chcą udowadniać, że są najlepsze: koncentrują się na kształceniu i zdobywaniu wiedzy, a jednocześnie są bardzo niepewne i boją się niepowodzeń. Chorzy nie widzą swojego wychudzenia, gdy stoją przed lustrem wydaje im się, że ciągle są za grubi. Powyższe kryteria nie występują zawsze i w każdym przypadku, diagnoza anoreksji może być postawiona wyłącznie na podstawie wartości BMI i kompulsywnego myślenia o wadze. Niezwykle częstą postacią jest anoreksja kulturowa - spowodowana próbami sprostania nierealistycznym wzorcom wyglądu - wyidealizowanemu modelowi kobiecości. SPIS TREŚCI Czynniki biologiczne

10. Czynniki biologiczne Biochemiczne podłoże anoreksji Badania przeprowadzone przez dr Ursulę Bailer sugerują, że anoreksja może mieć nie tylko psychiczne, ale również biochemiczne podłoże. U grupy pacjentek, u których zdiagnozowano wcześniej anoreksję restrykcyjną lub bulimiczną zbadano stężenie neuroprzekaźnika serotoniny. Okazało się, że u większości badanych pacjentek niektóre obszary mózgu produkowały i zużywały kilkakrotnie więcej serotoniny, niż u zdrowego człowieka. Postawiono hipotezę, że jadłowstręt psychiczny u tych pacjentek może być zjawiskiem wtórnym, jedynie reakcją na nieustanny, paraliżujący lęk spowodowany nadmiarem neuroprzekaźnika. W przebiegu anoreksji u większości badanych stwierdzano, poza nieprawidłową aktywnością serotoniny, także zaburzenia w obrębie poziomów noradrenaliny i dopaminy. Obserwuje się także zwiększenie aktywności endogennych receptorów opioidowych. Zaburzenia regulacji dopaminergicznej mogą mieć istotny związek z funkcjonowaniem układu nagrody związanego z przyjmowaniem posiłków. Zaobserwowano też nietypowe zjawisko polegające na braku osłabienia odporności pomimo znacznego wyniszczenia fizycznego pacjentek, tzn. osoby te nie chorują na typowe choroby zakaźne obserwowane w wyniszczeniu fizycznym wynikłym z typowego niedożywienia spowodowanego niedostępnością pożywienia. Oznaczać to może nadaktywność układu odpornościowego, którego komórki mogą uszkadzać ośrodki w mózgu odpowiedzialne za łaknienie. U chorych z anoreksją stwierdza się zwiększone stężenie CRH ze zmniejszonym metabolizmem kortyzolu. Zaburzenie funkcji osi podwzgórze-przysadka-gonady powoduje zanik cyklu miesiączki u kobiet. Zakłóceniu ulega też oś podwzgórze-przysadka-tarczyca: stwierdzono obniżenie stężenia T3. SPIS TREŚCI Czynniki biologiczne c.d.

11. Czynniki odżywcze Niedobór cynku powoduje spadek apetytu, który może wystąpić również w jadłowstręcie psychicznym i zaburzeniach odżywiania. Zastosowanie cynku w leczeniu anoreksji jest popierane przez Bakana od 1979. Przynajmniej 5 badań klinicznych wykazało, że cynk poprawiał przybór masy ciała w anoreksji. Randomizowane, kontrolowane badania z podwójnie ślepą próbą przeprowadzone w 1994 wykazały, że przyjmowanie cynku (w ilości 14 mg na dzień) podwaja tempo przybierania masy ciała w leczeniu anoreksji. Niedobór innych substancji odżywczych, takich jak tyrozyna, tryptofan (prekursory neurotransmiterów, odpowiednio: noradrenaliny i serotoniny), a także witaminy B1 (tiaminy) może także wpływać na powstanie błędnego koła, w którym niedobory pokarmowe przyczyniają sie do powstania niedożywienia. Podłoże psychiczne Anoreksja może przyjąć formę walki i wystąpić, gdy zmartwienia się nakładają i trwają przez dłuższy okres czasu. Zwykle choroba ta przychodzi bardzo powoli i nie staje się groźna dla życia na samym początku, lecz trzeba szybko odsunąć problemy i zmartwienie z życia chorego, w innym razie jego życie jest zagrożone. SPIS TREŚCI Zmiany fizyczne i psychiczne u osób cierpiących na anoreksję

12. wyniszczenie zwolnienie czynności serca i tętna niskie ciśnienie krwi wzdęcia zaparcia obrzęki dłoni i stóp sucha, łuszcząca się skóra meszek na twarzy i ciele znaczna utrata włosów zimne dłonie nadmierne pocenie się stóp brak miesiączki lub bardzo wydłużone okresy między menstruacjami (kobiety) niedokrwistość (anemia) drażliwość dezorientacja/zakłopotanie nastroje depresyjne (poczucie beznadziejności, niska samoocena) izolowanie się od otoczenia bezsenność zachowania obsesyjno - kompulsywne, zwłaszcza w odniesieniu do jedzenia krótki oddech częste bóle głowy Zmiany fizyczne i psychiczne u osób cierpiących na anoreksję SPIS TREŚCI

13. Anoreksja jest chorobą duszy, a dopiero w następnej kolejności cierpi ciało. Jest to choroba wywoływana negatywnym stosunkiem chorego do samego siebie, który nie pojawia się nagle, ale jest pielęgnowany przez otoczenie chorego i jego samego. Na anoreksję zapadają głównie kobiety, jednak notuje się przypadki zachorowania wśród mężczyzn – są znacznie rzadsze, aczkolwiek równie niebezpieczne. Anoreksja powoli wyniszcza organizm, a walka z nią jest o tyle trudna, że wymaga zmiany przekonań, a nie samego zachowania. Można rzec, że anoreksja jest choroba cywilizacji. Prawdą jest, że istnieją plemiona, w których ideałem piękna jest wychudzone ciało, jednak jest to niezwykła rzadkość i zdaje się, że częściej w trakcie wędrówki po ziemiach leżących poza wpływami cywilizacji zachodu napotkamy idealnie grube kobiety, aniżeli chude. Środki masowego przekazu, autorytety szczególnie w kwestii mody i image'u wpływają na sposób postrzegania siebie i świata u wszystkich ludzi, nie tylko młodych. Ważnie jest, by nauczyć się rozdzielać informacje ważne, od tych, które mogą mieć na nas destruktywny wpływ. Na anoreksję może zachorować każdy, niezależnie od wieku, rasy, płci, a także wyznania. SPIS TREŚCI

14. Bulimia – ciągła walka z ciałem Bulimia to często manifestacja uczuć, których młode osoby często nie potrafią wyrazić lub ukierunkować w inny sposób.Sam przebieg choroby jest dramatyczny: to ciągła walka z ciałem i jego potrzebami. Osoby chorujące na bulimię panicznie boją się przytyć. Jedzenie utożsamiają z wrogiem lub z ogromną przyjemnością, na którą nie mogą sobie pozwolić. Jednak czasami ulegają pokusie, poddają się swemu najgorszemu wrogowi i jedzą, jedzą, jedzą... Podczas ataku łaknienia osoba chorująca na bulimię może zjeść wszystko: lody przegryźć kiszonym ogórkiem, zagryźć chipsami i popić mlekiem czekoladowym, pochłania ogromne porcje jedzenia. Ataki głodu kończą się najczęściej długą wizytą w toalecie. „Na początku jest trudno wywołać wymioty, lecz po pewnym czasie już nawet nie trzeba wkładać palców. Świetne są także tabletki przeczyszczające i wszelkie inne środki, które pozwalają pozbyć się „tego brudu” z organizmu” – mówi dziewiętnastoletnia dziewczyna. Brzmi okropnie, wręcz obrzydliwie? Ale właśnie tak wygląda życie osoby chorej na bulimię. Bo trzeba jeszcze raz nazwać rzecz po imieniu – bulimia to choroba. Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie dotyka tylko pulchnych obżartuchów. Jest to najczęściej problem, z którym walczą młode, piękne kobiety i dziewczęta. SPIS TREŚCI

15. Przyczyny bulimii • brak bliskiej osoby, z czym chory nie potrafi sobie poradzić • brak samoakceptacji • konflikty rodzinne • zaburzenia mechanizmów samoregulacji i samokontroli • uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu • emocjonalne zaniedbanie dziecka w dzieciństwie • brak akceptacji przez grupę rówieśniczą (wiążący się często ze zmianą środowiska) SPIS TREŚCI Specyfika choroby

16. Specyfika choroby Schorzenie to należy odróżnić od zaburzeń związanych z objadaniem się. Chorzy na bulimię, choć zdają sobie sprawę z utraty kontroli nad własnym zachowaniem związanym z odżywianiem się, przejadają się bardzo często, a następnie stosują sposoby kontrolowania wagi ciała, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Jest to choroba o podłożu psychicznym, a chorzy na nią zwykle czują się głodni nawet bezpośrednio po jedzeniu. Czasami po wymiotach odczuwają tak wielką ulgę, że przejadają się po to by ponownie je wywołać. Większość pacjentów dotkniętych bulimią to kobiety. Dzielą one dni na "dobre", gdy nie odczuwają przymusu objadania się, i "złe" kiedy nie mogą powstrzymać łaknienia. Są świadome tego, że niepokój, nuda, stres i uczucie przykrości mogą wyzwalać okresy obżarstwa. Bulimia bardzo często dotyka osoby, które nie akceptują swojego wyglądu, wagi, nie czują się dobrze w swoim ciele i pragną za wszelką cenę polepszyć swoje samopoczucie. Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, pracującego nad uściśleniem kryteriów rozpoznawania bulimii, występuje ona od 4 do 6 razy częściej niż anoreksja. SPIS TREŚCI Kryteria rozpoznawania i typy bulimii

17. Możemy podejrzewać bulimię, gdy osoba: ma nawracające okresy żarłoczności, kiedy zjada olbrzymie ilości pokarmu w ciągu dnia (w okresie 2 godzin) czuje, że traci kontrolę nad swoim zachowaniem w czasie napadu żarłoczności, regularnie stosuje metody zapobiegające przyrostowi wagi ciała, takie jak: prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających i moczopędnych, ścisła dieta, głodówka lub bardzo wyczerpujące ćwiczenia fizyczne, ma minimum dwa napady żarłoczności w tygodniu (i stosuje po nich sposoby prowadzące do zmniejszenia wagi), przez co najmniej trzy miesiące, przesadnie skupia uwagę na swojej sylwetce i wadze. Opisywane zaburzenia w odżywianiu się nie występują dodatkowo w przebiegu anoreksji. Bulimia, podobnie jak anoreksja, dzieli się na dwa typy. Pierwszy z nich to typ przeczyszczający czyli taki, w którym po napadzie żarłoczności następuje prowokowanie wymiotów oraz używanie środków przeczyszczających. Drugi to typ nieprzeczyszczający, w którym zamiast przeczyszczania się środkami farmakologicznymi i wymuszania wymiotów, chorzy w ramach działań kompensacyjnych stosują ścisłą dietę (często głodówkę), ograniczając ilość spożywanych pokarmów do minimum, bądź też wykonują dużo wyczerpujących ćwiczeń fizycznych (tzw. bulimia sportowa). Na podstawie objawów diagnozuje się chorobę, ale nim rozpocznie się stosowanie jakiejkolwiek terapii, należy wykluczyć schizofrenię oraz uszkodzenie mózgu, które także mogą być przyczynami nadmiernego łaknienia. Kryteria rozpoznawania i typy bulimii SPIS TREŚCI

18. niedobory pokarmowe odwodnienie zmęczenie ospałość zły nastrój niepokój zaparcia bóle głowy niedociśnienie tętnicze dyskomfort w jamie brzusznej zaburzenia równowagi elektrolitycznej nieregularne miesiączki lub ich brak sucha skóra zgrubienia skóry palców (od prowokowania wymiotów) rany lub blizny na grzbietach dłoni uszkodzenie szkliwa zębów uszkodzenie naczynek krwionośnych w oczach opuchlizna twarzy i policzków (zapalenia ślinianek) awitaminoza rozciągnięcie żołądka do znacznych rozmiarów osłabienie serca, wątroby i układu pokarmowego podrażnienie przełyku, zgaga, refluks w skrajnych przypadkach - pęknięcie przełyku lub przepony niechęć do samej siebie stany depresyjne poczucie wstydu i upokorzenia psychiczne uzależnienie od środków przeczyszczających i odwadniających Zmiany fizyczne i psychiczne u osób cierpiących na bulimię SPIS TREŚCI

19. Bulimia nervosa • Występuje wtedy, gdy jednostka spożywa skrajne ilości pokarmów a potem wymiotuje, oraz przyjmuje środki farmakologiczne, aby pozbyć się jedzenia z organizmu. Nadmierne uprawianie sportu, wykonywanie ćwiczeń mogą także mieć miejsce w celu upewnienia się, czy nie zwiększyła się waga ciała po obżarstwie. Ludzie z tym schorzeniem nie mają żadnego poczucia kontroli podczas gdy, jedzą w nadmiarze. Choroba ta rozpoczyna się często w późniejszych nastoletnich latach lub we wczesnej dorosłości. Podobnie jak osoby z anoreksją, osoby z bulimią ujawniają skrajny poziom zamartwiania się względem żywności, wagi ciała i sylwetki. Wielu ludzi z bulimią obżera się i oczyszcza organizm z pożywienia w tajemnicy oraz wciąż utrzymuje normalną wagę ciała. Przez takie działanie, jednostka może często ukrywać chorobę latami. Uczucia wstrętu i wstydu po obżeraniu się są powszechne, podobnie jak uczucia ulgi po oczyszczeniu organizmu z pożywienia. Epizody obżarstwa mogą zdarzać się raz lub dwa razy w tygodniu oraz nie rzadziej niż klika razy dziennie. Mogą być powodowane depresją, nudą, złością, gniewem. u. Obżarstwo powoduje, że w organiźmie zmniejsza się ilość potasu, co może uszkodzić mięsień sercowy oraz zwiększyć ryzyko wystąpienia zawału serca. Częste wymiotowanie może doprowadzić do zaognienia przełyku i uszkodzenia zębów. Jeszcze jednym problemem spowodowanym bulimią są blizny na opuszkach palców spowodowane ich wpychaniem do gardła, by spowodować wymioty, zmiany cykli menstruacyjnych i zanik popędu seksualnego. Ludzie cierpiący na tą chorobę mogą wykazywać kłopoty w radzeniu sobie i kontrolowaniu impulsów, stresów, niepokoju. Mogą także ujawniać depresję, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (choroba, w której występują niepożądane myśli oraz zachowania, od których powtarzania nie można się powstrzymać) oraz inne choroby umysłowe. Problemy z alkoholem i narkotykami są także powszechne, u osób z bulimią. SPIS TREŚCI

20. Anoreksja i bulimia to problem, który każdy przeżywa inaczej. Definicje, reguły, ramki nie są w stanie scharakteryzować ogromu zniszczeń fizycznych i psychicznych, jakie niesie ze sobą ta choroba.Aby dotrzeć do osoby chorującej na bulimię czy anoreksję należy podejść do niej z wrażliwością i empatią. Leczenie, to najczęściej długotrwała terapia, w którą zaangażowane są całe rodziny. Najważniejsza jest jednak świadomość zagrożenia u samej osoby chorującej. Bez chęci wyzdrowienia nie jesteśmy w stanie wiele pomóc, często jednak wystarcza czyjaś obecność, zrozumienie i wsparcie. Bulimia i anoreksja to wyniszczająca, groźna choroba, z którą trzeba walczyć. SPIS TREŚCI

21. DZIĘKUJĘ ZA OBEJRZENIE POKAZU PRZYGOTOWAŁA Anna Adamska 2c Koniec BIBLIOGRAFIA: INTERNET, www.google.pl