170 likes | 401 Views
COĞRAFİ İŞARETLERİN EKONOMİK ÖNEMİ. Antalya 16 Aralık 2010. Serap TEPE Marka Uzmanı. I. Asli İşlevleri Ayırt etmek Coğrafi kaynak belirtmek Üretim metodunu ve kaliteyi garanti etmek Pazarlama aracı olmak. II. Tali İşlevleri Yerel üretimi ve kırsal kalkınmayı desteklemek
E N D
COĞRAFİ İŞARETLERİN EKONOMİK ÖNEMİ Antalya 16 Aralık 2010 Serap TEPEMarka Uzmanı
I. Asli İşlevleri Ayırt etmek Coğrafi kaynak belirtmek Üretim metodunu ve kaliteyi garanti etmek Pazarlama aracı olmak II. Tali İşlevleri Yerel üretimi ve kırsal kalkınmayı desteklemek Geleneksel bilgi ve kültürel değerleri korumak Turizme katkıda bulunmak Çevreyi ve biyolojik çeşitliliği korumak Ürün taklitçiliği ile mücadele Coğrafi İşaretin İşlevleri
Pazarlama Aracı Olmak • Ürün farklılaştırma ile standartlaşmayı önler. • Kaynaklandıkları coğrafyanın tanıtımını yapar (Turizm ile ilişkili). Ör: Hereke, İnegöl, Mustafakemalpaşa -Uluslararası boyutta ülke imajı ve prestijinde de önemli pay üstlenirler. Ör: Türk lokumu, kebabı; Champagne Fransa’nın bir sembolüdür.
Geleneksel Bilgi ve Kültürel Değerleri Korumak “Yerel değerleri yaşatıp korumak, o kültürü yaşatmakla eşdeğerdir.” • Nesilden nesile sözlü aktarımla ilerleyen geleneksel ve kültürel birikimin, ürünün özgün niteliğinin bozulmadan yazıya aktarılmasını sağlar. • Gelişen bölgesel kimlik, bölgedeki diğer üreticiler için de kullanılabilir duruma gelir. • Tüketicilerin bölgenin kültürü hakkındabilgi sahibi olmasına imkân verirler.
Turizme Katkıda Bulunmak • Ürünün kaynaklandığı coğrafi yerin bizzat reklamını yaparak kırsal/ kültürel turizmi çeker. Ör:- Comté bölgesini gecelik 2.190.000 kişi ziyaret etmekte • Yemek turları (Arjantin Patagonya’da“Rutas Alimentarias”) Fransa ve İtalya’da şarap turları • Gıda müzeleri ( Prosciutto Museum, Parmesan Museum...) Parmesan Museum Prosciutto Museum
Ürün Taklitçiliği ile Mücadele • Coğrafi işaret korumasının sağladığı bir faydadır. • Üreticileri, sahte kullanımdan dolayı haklarının gasp edilmesinden; tüketicileri ise aldatılmaktan koruyan bir araçtır. • Özellikle GOÜ kökenli ürünler için yasal koruma önemli. - “Antigua kahvesi” dünya pazarında sadece %30-40’nın gerçek tahmin - “Darjeeling çayı” üretim 10 milyon kg, satılan 40 milyon kg (2002) Antigua kahvesi Darjeeling çayı
Coğrafi İşaretli Ürünün Net Katma Değeri Finike portakalı El yapımı veya geleneksel yolla yapılması,bulunduğu yerdekökleşmiş olması ve ‘özgünlük’ uzun vadede karşılığını öder.
Gelenekselleşme Ör: Slow Food hareketi • Fiyat dışı faktörlerden (kalite, ün,imaj...) yararlanan rekabeti artırmakta Tüketiciler ve Üreticiler Açısından Coğrafi İşaretler Küreselleşme Üreticiler Tüketiciler Yerel ürünlere, çeşitliliğe Ürün farklılaştırma Farkındalık
Tüketiciler Neden Coğrafi İşaretli Ürün Alır? • Tüketici Algılamaları • Avrupa Komisyonu’nun Eurobarometer anketine göre: • Tüketicileri bu ürünleri satın almaya teşvik eden temel güdüler (1999):Yer ve üretim metodunun garanti edilmesi : % 56 Kökeninin garanti edilmesi ve kalite : % 37 • % 43’ü, coğrafi işaretli ürünler için %10, %8’i, coğrafi işaretli ürünler için % 20, fazla ödeme yapmaya razıdır. • SONUÇ: Avrupa’nın yaklaşık yarısı üretim kökeni ve metodunun garanti edildiği ürünler için fazla ödemeye razıdır.
Üreticiler Açısından Coğrafi İşaretler • Menşe yerine dayalı üretim, çokuluslu şirketlere nazaran ‘küçük ve orta ölçekli işletmeler’ için daha uygundur. • Özgün üretimler, standart tarımsal üretimden 2 sebeple daha kârlıdır: - Farklılaştırma ile ürün, tüketicilerce alma eğilimi yüksek özel niteliklere sahip olur. - Ek fiyat (price premium) içerirler.
Bir değerlendirmeye göre; Coğrafi işaretlerin ekonomiye 3 önemli etkisi vardır: I. Katma değer yaratması, - Ek fiyatlar - Toprağın değerlenmesi (Coğrafi işaretli ürün üretimi yapılan yerlerin kıymeti artmakta) II. Üretimin artması, III. Üretim zincirinde ilk üretici olan çiftçiler lehinedeğer dağılımı sağlaması
Ek Fiyatlar (Price Premium) • Çalışmalara göre, Cİ taşıyan ürünlerin perakende fiyatlarının benzerlerine göre daha yüksek. • Tüketiciler bu fiyat açığını işlem- üretim taahhüdü ve kalitenin maliyeti olarak değerlendirir. Ör: Fransa’da Fiyat farkı %30 Şaraplarda % 230
Ülke Ekonomisine Katkıları Fransa • Cİ ürün 18 milyar € (2004) • En az 53.000 kişiye doğrudan istihdam. (2004) İtalya • Cİ ürün 13 milyar € (2002) • Toplam 300.000 kişiye istihdam sağlamış.(2002) İspanya • 3,5 milyar € değerinde gelir yaratmıştır.(2002) Ayvalık zeytinyağı • Malatya kayısısı
Türkiye’de Coğrafi İşaretlerin Ekonomiye Katkısı • 2005, TPE, Envanter çalışması , İl valilikleri - Amaç Cİ kapasitesini tespit etmek - Bu ürünlerin il ekonomisine olan katkısını belirlemek • Malatya kayısısı 250.000; Ege pamuğunun en az 100.000 kişiye istihdam
SONUÇ • Cİ’ler • Değer yaratmakta • İstihdam ve üretim alanlarında canlılık yaratmakta • Kaliteye yönlendirmekte • Üretim zinciri içerisinde katma değerin daha iyi dağılımını sağlamakta, • Kırsal nüfusu korumak ve göçü önlemekte • Çevreyi ve biyolojik çeşitliliği korumakta • Ürün taklitçiliği ile mücadelede… kullanılabilen potansiyel araçlardır.