İ.Ü.Orman Fakültesi

1. İ.Ü.Orman Fakültesi Orman Amenajmanı ABD’nda son 10 yılda yapılan çalışmalar ve İleriye Dönük Hedefler Hazırlayan: Prof. Dr. Ünal ASAN 17 Şubat 2012-Antalya

2. Konu Başlıklarımız: 1- Doktora ve Yüksek Lisasns Tezleri 2-Araştırma Çalışmaları 3-FAO, UNDP ve GEF gibi uluslararası kuruluşlar adına yapılan çalışmalar ve sunulan raporlar

3. Bitirilmiş Doktora ve Yüksek Lisans Tezleri

4. Doktora Tezi: Üç Aşamalı Örnekleme Metodu ve Bölgesel (Doğu Marmara Bölgesi) Orman Envanterinde Uygulaması (Prof. Dr. Ü.ASAN yönetiminde İbrahim Özdemir) • Çalışmanın Amaçları: • Değişik tarihlerde alınan SPOT-4 ve algılanmış Landsat-TM ve Landsat-ETM+ uydu verileri ile Düzce yöresinde Kavak ve Fındık alanlarının, Gemlik yöresinde Zeytinliklerinin orman örtüsünden ayırt etmek, • Landsat, ERS, JERS uydu verilerinin parlaklık değerleri yardımıyla “meşcere parametrelerini kestirmek • Uydu verileri, hava fotoğrafları ve yersel ölçmelerin birleştirildiği “Katmanlı üç aşamalı örnekleme yöntemi” nin nasıl uygulanacağını göstermek

5. SPOT-4 uydu verisiyle yapılan sınıflandırmada Toplam Doğruluk % 84,6 olarak hesaplanmıştır. Landsat-TM ve Landsat-ETM+ uydu verileri ile Sınıflandırılmış uydu görüntüsünün Toplam Doğruluğu %80 olarak bulunmuştur.

6. BULGULAR Hem Radar (ERS ve JERS) hem de çoklu spektral (Landsat) uydu verilerinden çıkarılan parlaklık değerleri ile gövde hacmi arasındaki ilişkilerin zayıf olduğu Bu yüzden ülkemiz orman ekosistemleri için kullanışlı olmadığı sonucuna varılmıştır. Katmanlı üç aşamalı örnekleme yönteminin, geniş alanlarda ağaç servetini tahmin etmek amacıyla uygun bir yöntem olduğu anlaşılmıştır.

7. Doktora Tezi:“Orman Kaynaklarından Fonksiyonel Yaklaşım İle Çok Amaçlı Faydalanmanın Optimizasyonu” (Prof. Dr. Ü.ASAN yönetiminde H. ZENGİN) Tez Çalışmasının Amaçları • Odun üretimi, Rekreasyon ve Hidrolojik fonksiyonların çok amaçlı faydalanma doğrultusunda kombine edilmesi ve fonksiyonel işletme sınıflarının oluşturulması • Bölmeciklerin komşuluk ilişkilerini gözeten bir planlamanın gerçekleştirilmesi • Değişik fonksiyonlardan sağlanacak toplam toplam faydayı maksimum yapmak üzere bir kesim düzeninin değişik alternatiflere göre oluşturulması

8. Değişik stratejilere göre plan ufku boyunca fonksiyonel değerlerin periyodik değişimi Planlama Stratejileri

11. Doktora Tezi: Çok Kaynaklı Orman Envanterinin Bölgesel Bazda Uygulanması (Prof. Dr. A. YEŞİL yönetiminde U.Yunus ÖZKAN ) • Çalışmanın birinci amacı, ulusal bazda yapılacak envanter çalışmasında, ayrılacak olan geniş orman alanlarına ilişkin alan ve ağaç serveti değerlerinin belirlenmesinde IKONOS uydu görüntüsünden yararlanma olanaklarını ortaya koymaktır. Çalışma alanı, İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Kanlıca ve Şile İşletme Müdürlüğüdür • ikinci amaç ise, hava fotoğrafları yerine IKONOS ve IKONOS PAN-SHARPENED uydu verileri kullanılarak plan ünitesi bazında meşceretiplerini ayırabilme olanaklarını araştırmaktır.

12. Şekil : Sınıflandırılmış uydu görüntüsü (Ikonos, Seviye I)

13. Çalışma sonucunda, IKONOS ve IKONOS PANSHARPENED uydu görüntülerinin meşcere düzeyinde hava fotoğraflarının görsel yorumlanması ile elde edilen meşcere haritaları kadar iyi sonuçlar vermediği, fakat yeterli doğrulukta bazı bitki örtüsü sınıflarının çıkartılabildiği belirtilmiştir. Büyük alanlarda yersel ölçüme dayalı olarak gerçekleştirilecek envanter ile yersel ölçüm ve uydu görüntüsünün kombinasyonuna dayalı olarak gerçekleştirilecek envanter arasında fark bulunmadığı, buna göre, UOE gibi büyük alanları kapsayan çalışmalarda IKONOS uydu görüntüsünden faydalanılarak Katmanlı İki Aşamalı Örnekleme Yönteminin kullanılabileceği ifade edilmiştir.

14. Amaç: “Kent Ormanı" kavramının gelişmiş ülkelerdeki durumu inceleyerek, kavramın ülkemiz açısından tanımı ve ayrım kriterleri belirtilmiştir. Doktora Tezi: İstanbul Metropolündeki Kent Ormanlarının Kullanım Kriterlerinin Belirlenmesi ve Planlama Esasları (Prof. Dr. Ü.ASAN yönetiminde S. SAĞLAM) Çalışmada şehrin her iki yakasından üçer adet olmak üzere toplam altı adet kent ormanı seçilmiştir.

15. Her örnek alanda hem fragmantasyonun etkilerini saptamaya ve hem de biyolojik çeşitlilik konusunda ölçme, gözlem ve sayımlar yapılmıştır. Çalışmada Kullanılan Fragmantasyon Metrikleri; • En Yakın Kenara Olan Uzaklık (Dist_Edge) Peyzajdaki Orman Oranı (Pland_500) • Parça Yoğunluğu (PD_500) Ormanın Ortalama Şekil İndeksi (MSI_500) • Birikimli İndeks (AI_500) Kenar Yoğunluğu (ED_500)

16. Sonuçlar • Kent ormanı kavramının ülkemizde nasıl tanımlanması gerektiği konusunda gerekli kriterler belirlenmiştir. • Her iki yakadaki kent ormanlarının meşcere yapısındaki farklılığın nedenleri ortaya konmuştur (konumsal desenleri ve kullanım amaçları). • Tür çeşitliliği (egzotik ve doğal tür dengesi) belirlenmiştir. • Biyolojik çeşitlilik açısından durumları belirlenmiş ve geliştirmek için öneriler sunulmuştur. • Göğüs yüzeyi, hacim ve ağaç sayısındaki değişim belirlenerek, özellikle konumsal fonksiyon belirleme aşamasında alanların belirlenen fonksiyonlara uygunluğu hakkında planlamacıya konumsal bilgiler sunulmuştur.

17. Doktora Tezi: İklim Değişikliği ve Sera Gazları Envanterinin Türkiye Ulusal Orman Envanterine Entegrasyonu (Prof. Dr. Ü.ASAN yönetiminde E.ATAŞ Devam ediyor) Amaç: Sera gazları envanteri için gerekli bilgi ve dokümanın Türkiye UOE’ne nasıl entegre edileceğini ortaya koymaktır. Çalışma tamamlandığında hem Türkiye için en uygun olan UOE konseptinin önemli bir ayağı tamamlanmış, hem de sera gazları envanterinde 3. Seviyeden bildirimin yolu açılmış olacaktır. Çalışma Alanı: Balıkesin Orman Bölge Müdürlüğüdür.

19. Doktora Tezi: Koruma ve Hizmet Amaçlı İşletilen Ormanların Optimal Kuruluşunun Belirlenmesi; “Odayeri Planlama Ünitesi Örneğ (Prof. Dr. A.YEŞİL yönetiminde N.BOZALİ Devam ediyor) Amaç: Koruma ve hizmet üretim amaçlı olarak işletilen ormanların optimal kuruluşlarının ortaya konulmasıdır. Optimal kuruluşların belirlenmesinde ormanların “erozyonu önleme fonksiyonu”, “hidrolojik fonksiyon”, “estetik fonksiyon” ve “rekreasyon” fonksiyonu” olmak üzere dört önemli fonksiyonu örnek olarak incelenecektir.

21. Doktora Tezi: Fonksiyonel İdare Süreleri Tespitinin Teorik ve Pratik Esasları (Prof. Dr. Ü.ASAN yönetiminde M.BATUR)

23. 1-Yüksek Lisans Tezi: Uydu Görüntüleri Yardımıyla Meşcere Parametrelerinin Kestirilmesi ve Orman Amenajmanında Kullanılması Olanakları (Prof. Dr. A.YEŞİL yönetti) Çalışmanın amacı, SPOT-5 uydu verileri kullanılarak meşcere tiplerinin ayrılıp ayrılamayacağının ve uydu verilerine ait yansıtma değerleri ile ağaç sayısı, orta çap, orta boy, göğüs yüzeyi ve ağaç servetinin kestirilmesi olanaklarının belirlenmesidir. Çalışma alanı, İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Bahçeköy Orman İşletme Müdürlüğü, Sarıyer İşletme Şefliği sınırları içinde yer almaktadır.

24. Şekil: Sayısal arazi modeli üzerine giydirilmiş üç boyutlu a)sınıflandırılmış uydu verisi b) SPOT-5 XS 431 RGB

25. Tablo: Yansıtma değerleri ile ağaç serveti arasındaki ilişkiye ait belirtme ve denklem katsayıları Şekil: Bant 1, 2, 3, 4 ile ağaç serveti arasındaki ilişki Şekil: PC1, NDVI, 3/4-O ile ağaç serveti arasındaki ilişki

26. Yapılan çalışma sonucunda, SPOT-5 uydu verisiyle amenajman planı düzenlemek amacıyla meşcere tipleri ayrımının yapılamayacağı, yapılan stratifikasyonun ulusal veya bölgesel bazda yapılacak orman envanterinde kullanılabileceği ulusal veya bölgesel orman envanterinde, tek ağaç türünden oluşmuş iğne yapraklı ormanlarda elektro-optik uydu verileriyle ağaç servetinin kestirilmesinin mümkün olduğu ortaya konulmuştur.

27. Araştırmanın Amacı :Hızlı büyüyen türlerle tamamı birkaç yıl içinde yapılan ağaçlandırmalarla kurulan ve bugün optimalden önemli ölçüde sapma gösteren yaşlı plantasyonlarda aktüel kuruluşun optimale götürülmesi sırasında hem mevcut jenerasyonun ekonomik değerini düşürmeden hem de üretim akışı sürekliliğini en az kesintiye uğratacak biçimde optimale götürürken, düzenleme süreleri boyunca alan, servet, ara ve son hasılatın değişimleri incelenmiştir. Y.L.Tezi: Endüstriyel Plantasyonlarda Optimal Kuruluş Sorunları ve Çözüm Yolları(Prof. Dr. Ü.ASAN yönetiminde S.SAĞLAM)

28. Çalışma Alanı

29. B* A* • Ekonomik amaçlı işletmeler olmaları nedeniyle kesim düzeni belirlenirken ekonomik kriter olarak İç Karlılık Oranının Yaşa Göre Değişimigrafiğinden faydalanılmıştır I. Yöntem; orman sahibinin razı olduğu minumum iç karlılık oranına göre aktüel alanlar optimale götürülmüştür. Karlılık oranı kesim yaşının kısaltılabileceği alt sınır ve uzayabileceği üst sınırı göstermektedir (A ve B aralığı). II. Yöntem; razı olunan iç karlılık oranı sadece kesim yaşının uzayabileceği üst sınırı göstermektedir. Kesim aralığı maksimum karlılık ile uzayabileceği üst sınırdır (25.yaş ve B aralığı).

30. I. Düzenleme Süresi II. Düzenleme Süresi III. Düzenleme Süresi 3 Düzenleme Süresi içinde alanların değişimi (I. Yöntem) Alan (ha) Yaş 60 Yıllık Projeksiyon (3 Düzenleme) Süresi

31. Ağaç Serveti Miktarlarının Yıllara göre değişimi (I. Yöntem) Düzenleme Süreleri boyunca alınan Ara ve Son Hasılat miktarlarının yıllara göre değişimi (I. Yöntem)

32. I. Düzenleme Süresi II. Düzenleme Süresi III. Düzenleme Süresi IV. Düzenleme Süresi V. Düzenleme Süresi 5 Düzenleme Süresi İçinde Alanların Değişimi (II. Yöntem) Alan (ha) Yaş 125 Yıllık Projeksiyon (5 Düzenleme) Süresi

33. Ağaç Serveti Miktarlarının Yaşa Göre Değişimi (II.Yöntem) Düzenleme Süreleri boyunca alınan Ara ve Son Hasılat miktarlarının yıllara göre değişimi (II. Yöntem)

34. 2- Yüksek Lisans Tezi: BelgradOrmanıBentlerSerisindekiRekreasyonAlanlarınınOrmanAmenajmanıAçısındanDeğerlendirilmesi (Yard. Doç. Dr. S.DESTAN yönetti) Bu çalışmada plan ünitesi içindeki meşcerelerin rekreasyona uygunluk dereceleri; rekreasyonfonksiyonunundoğalgöstergelerisayısallaştırarakbelirlenmiştir.

36. Yüksek Lisans Tezi: Antalya Yöresi Defne Alanlarında Faydalanmanın Düzenlenmesi Esasları (Manavgat-Yaylaalan Örneği) ( Prof. Dr. Ü.ASAN yönetiminde M.N.BAŞ)

37. Meşcere Haritası Kesim Düzeni Haritası

38. DEVAM EDEN DOKTORA & YÜKSEK LİSANS TEZLERİ

39. YL tezi: Yerleşim Alanlarındaki Biyomas Envanteri ve Karbon Stok Değişiminin Belirlenmesi (Prof. Dr. Ü.A Yönetiminde A. DURHAN) YL tezi: Sulak Alan ve Turbalıklarda Sera Gazları Envanterinin Yapılması ve Karbon Stok Değişiminin Hesaplanması (Prof. Dr. Ü.A Yönetiminde S. SERANAY) YL tezi: Ormanların Planlanmasında Yeni Yaklaşımlar ve Türkiye’deki Uygulamalar ile Karşılaştırılması (İzmir-Gölcük Plan Ünitesi örneği). (Prof. Dr. Ü. ASAN yönetiminde M.DEMİRCİ) YL tezi: Kentsel Yerleşim Ekosistemlerinde Karbon Stok Değişimlerinin Belirlenmesi (üsküdar Örneği). (Prof. Dr. A.YEŞİL yönetiminde C.KAYA)

40. YL tezi: Erozyonu Önleme Fonksiyonu Görecek Alanların Belirlenmesi: Deliyar İşletme Şefliği Örneği; (Prof. Dr. A.YEŞİL yönetiminde Y.ÖZTÜRK) YL tezi: İ.Ü. Orman Fakültesi Eğitim ve araştırma Ormanında Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesi. (Prof. Dr. A.YEŞİL yönetiminde F.M. TONBUL) YL tezi: İstanbul-beykoz Korusu’nun Doğal Ve İşlevsel Özelliklerinin Yakın Gelecekteki Rekreasyon Faaliyetlerine Olası Etkileri (Yard. Doç. Dr. Sinan DESTAN yönetiminde M. İNCEDERE ) YL tezi: Plan Ünitelerinde Zamansal ve Konumsal Değişimlerin Belirlenmesi: Şile ve Kanlıca Orman İşletmeleri Örneği (Yard. Doç.Dr. U.Y. ÖZKAN Yönetiminde )

41. ARAŞTIRMA PROJELERİ

42. .”Integration of SatelliteRemoteSensing in a Concept of TheTurkishNationalForestInventory” TÜBİTAK-JULICH Ortak Projesi Projenin amacı: Uzaktan algılama teknolojilerinin TUO içindeki yerini ve gereğini ortaya koymak, ve özellikle odunsu biyokütleye sahip kavaklık, fındıklık, zeytinlik ve narenciye bahçelerini ormandan ayırabilmenin olanaklarını araştırmaktır.

44. Sonuçta: bu ayrımın mümkün olduğu anlaşılmıştır.

45. UOE: Türkiye’nin çevre ve ormancılık konularında taraf olduğu sözleşme ve protokol sayısı 50 adedin üzerindedir. Bunların bir bölümü daha çok MPDHK Genel Müdürlüğünün sorumluluk alanındadır. Ancak sözleşme ve protokollerin kapsadığı alanların çok büyük bir bölümü orman ekosistemleri içinde yer aldığı için OGM nin dolaylı sorumluluğundadır. Bunların en önemlileri, RİO ÜÇLÜSÜ olarak da bilinen İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC), Çölleşme İle Mücadele Sözleşmesi Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesidir. UOE sırasında hem ülke ormancılığı için genel stratejileri oluşturmak ve hem de uluslar arası anlaşmalar için gerekli olan bilgileri sağlamak için bilgi toplanmaktadır.

46. ULUSAL ORMAN ENVANTERİ ÇALIŞMALARI