750 likes | 2.27k Views
SPECIFI Č NOSTI ULTRASONOGRAFSKIH NALAZA NA KAROTIDNIM I VERTEBRALNIM ARTERIJAMA KOD POJEDINIH BOLESTI. Institut za kardiovaskularne bolesti “Dedinje” Dr Anka Mitrašinović. NAJČEŠĆE BOLESTI. Ateroskleroza Anomalije Disekcije Aneurizme Arteritisi Fibromuskularna displazija Povrede
E N D
SPECIFIČNOSTI ULTRASONOGRAFSKIH NALAZA NA KAROTIDNIM I VERTEBRALNIM ARTERIJAMA KOD POJEDINIH BOLESTI Institut za kardiovaskularne bolesti “Dedinje” Dr Anka Mitrašinović
NAJČEŠĆE BOLESTI • Ateroskleroza • Anomalije • Disekcije • Aneurizme • Arteritisi • Fibromuskularna displazija • Povrede • Komresije • Tumori
ATEROSKLEROZA Difuzna disfunkcija endotela Generalizovan proces koji zahvata velike elastičnei srednje mišićne arterije
ATEROSKLEROZA • ATEROMATOZA- proces stvaranja aterosklerotskih plakova u ograničenomsegmentu krvnog suda sa suženjem lumena • ARTERIOSKLEROZA-degenerativno-proliferativni proces koji dovodi do difuznog sužavanja krvnog suda
PREDILEKCIONA MESTA • ISHODIŠTA, RAČVIŠTA, PREGIBI I ZAVOJI ARTERIJA • KAROTIDNI SINUSI - BIF ACC • ODSTUP ACC OD AORTNOG LUKA • ODSTUP A. SUBCL. • ODSTUP TR. BRACHIOCEPHALICUS • ODSTUP VA • VA-PROJEKCIJA TRANSVERZALNIH NASTAVAKA
ATEROGENEZA • Proces stvaranja preateroma-promena u arhitektonici zida i funkcionalne promene protoka (I-III faze) I faza- oštećenje endotela II faza- akumulacija leukocita III faza-aktivacija i učestvovanje glatkih mišićnih ćelija
Uznapredovale lezije- suženje lumena (IV-VI) • IV faza- aterom- veća količina lipidne kolekcije u intimi, sa tankom fibroznom kapom • V faza- fibroaterom- zadebljanje fibrozne kape, taloženje kalcijuma- stabilan plak • VI faza- komplikovana lezija- vulnerabilni plak: VIa- ruptura fibrozne kape (egzulcerisani) VIb-intraplakalna hemoragija sa hematomom VIc- aterotromboza-stvaranje tromba
Ultrasonografski nalaz • Morfološki aspekt • Funkcionalni aspekt- hemodinamske karakteristike, spektralna analiza
Morfološki aspekt • Aterosklerotski plak je fokalno zadebljanje intimo-medijalnog kompleksa(IMK) preko 2,1 mm debljine, uz promene ehogenosti koje se menjaju evolucijomplaka.
Morfološka analiza plaka • Kvantitativna analiza plaka- lokalizacija, dužina, stepen stenoze • Kvalitativna analiza plaka-građa, površina
Kvalitativna analiza plaka-građaupoređivanje denziteta sa hipoehogenim prikazom krvi • Tip 1 hipoehogeni- homogeno lipidni • Tip 2 hipoehogeni- heterogena distribucija ehoa- lipidno-fibrozni • Tip 3 hiperehogeni- fibro-lipidni sa >50% hiperehogenih elemenata • Tip 4 hiperehogeni- fibrozni • Tip 5 kalcifikovani plak- akustička senka
Kvalitativna analiza plaka-površina • Kontinuirana: 1.Regularna-glatka 2.Iregularna-neravna • Diskontinuirana- egzulcerisana- krateri od ≥1,5 mm dubine i≥2,5 mm širine (mesta rupture i odvajanja delova plaka)
Kvalitativna analiza plakakomplikovana lezija-↑rizik za MU • Lipidni • Egzulcerisani • Hemoragija u plaku • Aterotromboza
NAJČEŠĆE BOLESTI • Ateroskleroza • Anomalije • Disekcije • Aneurizme • Arteritisi • Fibromuskularna displazija • Povrede • Komresije • Tumori
ANOMALIJE • Odsustvo (ageneza) arterije- vrlo retke • Udvajanje- fenestracija AV • Atipični odstupi (leve AV iz leve ACE, desne AV iz desne ACC) • Poremećaji širine (gracilna arterija, aplazija, hipoplazija i kongenitalna proširenja) • Poremećaji dužine i toka- dolihoarteriopatije • Varijeteti grananja • Perzistentne embrionalne anastomoze
ANOMALIJE Dijagnostikuju se kod 10-15% bolesnika sacerebrovaskularnimbolestima
Aplazija karotidnih arterija- trag (nagoveštaj) arterije bez lumena-često udružene sa aneurizmom intrakranijalnih arterija Hipoplazija- registruje se protok ACI- d<3 mm AV- d <2mm
VARIJETETI GRANANJA • A. Pharingealis ascendens u 8% grana ACI • Perzistentne embrionalne intrakranijalnekarotidno-VB anastomoze (ACI i AB) primitivna trigeminalna arterija primitivna hipoglosalna arterija
DOLIHOARTERIOPATIJEporemećaji dužine i toka Tortuoznost-izuvijanost izdužene arterije- češće kod AV Angulacija- pregib arterije- češće kod ACI Kinking- oštar ugao pregiba Koiling- spiralna uvijenost arterije – nema odstupanja kursa arterije
ETIOLOGIJA KONGENITALNE- oslabljen zid arterije, često su bilateralne STEČENE-ateroskleroza, fibromuskularna displazija, faktori rizika (HTA, starost)
NAJČEŠĆE BOLESTI • Ateroskleroza • Anomalije • Disekcije • Aneurizme • Arteritisi • Fibromuskularna displazija • Povrede • Komresije • Tumori
Disekcije- disekcioni sindromi • Raslojavanje, cepanje po slojevima zida arterije sa izlaskom krvi iz lumena u zid arterijskog krvnog suda • Arterijski krvni sud je najčešće već zahvaćen nekim patološkim procesom • Retki sindromi koji se danas sve češće prepoznaju (1-2,5 % svih ishemijskih MU)
Spontana (urođena ili stečena abnormalnost arterijskog zida ili bez uzroka) Povrede vrata (tupe, hiropraktične manupulacije vrata, sportske aktivnosti, pad, kašalj, kijanje) Simptomatska Asimptomatska Disekcija
Disekcija magistralnih arterija vrata i glave • 75%- ekstrakranijalna ACI- najčešće 2 cm distalno od bifurkacije • 15%- ekstrakranijalna AV (C6, V3) • 10%-intrakranijalna ACI, intrakranijalna AV, ACM, AB
Abnormalnosti arterijskog zida • Fibromuskularna displazija • Izraženo tortuozni krvni sudovi • Marfanov sindrom • Ehlers-Danlos sindrom • Alfa-1-antitripsin deficijencija • Cistična nekroza medije
Bolesti i stanja sa većom incidencom disekcije • Sistemske infekcije • Hipertenzija • Migrena • Povišen nivo homocisteina u krvi • Alkoholizam • Upotreba hormonskih kontraceptiva
Ekstrakranijalna ACI 1. Naglo nastala glavobolja 2. Hornerov sindrom 3. TIA ili MU Ekstrakranijalana AV 1. Naglo nastao bol u vratu i potiljku 2. Znaci V-B insuficijencije Klinička slika disekcije
Subintimalni Subadventicijalni Disekcija- intramuralni hematom (IMH)
Subintimalni 1. Stenoza/okluzija lumena 2. Prizidna tromboza 3. Pražnjenje u lumen-disekciona membrana 4. Resorpcija Subadventicijalni 1. Disekciona aneurizma 2. Pseudoaneurizma 3. Lokalizovano ispupčenje zida 4. Kompresija okolnih struktura Evolucija disekcionog IMH
Color Duplex sonografija kod disekcije ACI i AV • Hipoehogeni disekcioni (intramuralni) hematom • Stenoza dužeg segmenta (visokostepena ili tubularna) • Okluzija • Iregularna (disekciona) pregradna membrana • Dvostruki (pravi i lažni) lumen • Pseudoaneurizma
Color Duplex sonografija kod disekcije ACI i AV-funkcionalni nalaz • Povišen otpor • Periferni tip talasa • Preokluzivni talasi • Prigušenost ili odsustvo talasa • Povišene brzine protoka
NAJČEŠĆE BOLESTI • Ateroskleroza • Anomalije • Disekcije • Aneurizme • Arteritisi • Fibromuskularna displazija • Povrede • Komresije • Tumori
ANEURIZME • Lokalizovano proširenje krvnog suda za ≥50% šire od očekivanog dijametra, zid čine sva tri sloja krvnog suda • KAROTIDNI BULBUS- za 150% širi od ACC ( i za 200% širi od ACI) • Razvijaju se na terenu slabosti arterijskog zida • Najčešće predeo karotidnog bulbusa- 60%
ANEURIZME • SAKULARNE-izbočenje ograničenog dela arterijskog zida • FUZIFORMNE- difuzno proširenje jednog segmenta arterije • DISEKCIONE
ETIOLOGIJA • KONGENITALNE- Marfanov sindrom • STEČENE-ateroskleroza,posle operacija, disekcija, fibromuskularna displazija, infekcija, neurofibromatoza, trauma
Hemodinamske promene- pre, u vratu, u aneurizmi, posle aneurizme Pre aneurizme smanjenje otpora Bidirekcioni (periferni) protok u vratu aneurizme Morfološki nalaz Vidljivo proširenje arterije Prisustvo intraluminalnog tromba Ultrasonografski nalaz
Aneurizma Poprečni presek Uzdužni presek