Psikologji komunikimi

1. Psikologjikomunikimi Leksioni 7

2. Bakground knowledge (njohuria vetiake) Zoterimi i njohurive te cilat sherbejne si parakushte te mirefillte e universale ne bashkebisedim Pergjegjes per zhvillimin e rregullt dhe te arsyeshem te bashkebisedimit

3. Foreground knowledge (njohuria e jashtme) Njohurite rreth atyre rregullave te komunikimit qe jane te pranishme vetem ne disa situata nderkohe qe mungojne ne disa te tjera Keto njohuri jane evidente kur shkelen rregullat

4. Emergent grounds (zona emergjente) Njohurite e nevojshme ne nje cast te caktuar te nderveprimit komunikativ

5. Transcendent grounds (zona e prejardhur) Jane njohuri qe jane te rendesishme per pjestaret e bashkebisedimit Jane njohurite «bomba» qe dialoguesit i nxjerrin ne castin oportun per perfitim vetiak

6. Njohuria sociosituacionale Perfaqesojne kulturen e situates, zoterojne nje sere qendrimesh, lidhen me elemente te karakterit te ngushte

7. Kompetencat e komunikimit Kompetenca gjuhesore Kompetenca kinetike Kompetenca paragjuhesore Kompetenca prosemike Kompetenca performative Kompetenca pragmatike Komptenca sociokulturore

8. Kompetenca paragjuhesore Aftesia per te moduluar disa cilesi te kuptimit si emfaza, renia e shqiptimit, thirrjet, ritmet e te qeshurit etj.

9. Kompetenca gjuhesore Aftesia per te prodhuar dhe interpretuar shenja verbale E ndajme ne: Nenkompetence fonologjike (aftesi per prodhim dhe njohje tingujsh) Nenkompetence sintaksore (aftesi per formim fjalish) Nenkompetence semantike (aftesi per prodhim dhe njohje kuptimesh) Nenkompetence tekstuale (aftesi lidhjeje dhe nderthurjeje te fjalive)

10. Kompetenca kinetike Aftesia per te realizuar komunikimin nepermjet shenjave gjestuale, shprehjeve te mimikes, levizjes se duarve, syve etj.

11. Kompetenca prosemike Aftesia per t’u orientuar ne hapesirat e komunikimit dhe per te percaktuar largesite ndervetiake te aktit komunikativ

12. Kompetenca performative Aftesia e nderveprimit shoqeror Perdorimi i aktit gjuhesor dhe jogjuhesor per te realizuar qellimin komunikativ vetiak

13. Kompetenca pragmatike Aftesia e perdorimit te shenjave gjuhesore dhe jogjuhesore ne perputhje me situaten dhe qellimet vetiake

14. Kompetenca sociokulturore Aftesia per te njohur situatat shoqerore dhe marredheniet e rolit Aftesia per te njohur dhe per te kapur kuptimet dhe elementet dallues te nje kulture te vecante

15. Kompetenca te tjera te pakategorizuara Jane te integruara ne procesin e sjelljes komunikative, qe mund te shperbehet ne elemente te vecante, vetem per qellime analize

16. Elementet dinamike te nderveprimit • Jane elemente te vecante qe analizohen ne kuadrin e nderveprimit komunikativ. • Keta elemente jane nen gjendjen e ndryshueshmerise se perhershme

17. Sistemet ku kategorizohen elementet Sistemi verbal intonacional Sistemi paragjuhesor Sistemi kinetik

18. Sistemi verbal intonacional Perdorimi i emfazes, i theksimeve, i ndryshimeve te zerit, pra fjalet por edhe intonacioni

19. Sistemi paragjuhesor Mermeritja, peshperima, e qeshura, kollitja, ritmi, shpejtesia e bisedes, pauzat e hezitimit

20. Sistemi kinetik Levizjet e kokes, te duarve, te trupit,shprehjet e fytyres, shikimi, kontakti pamor reciprok

21. Teoria e komunikimit sipas Watzlawick E gjithe sjellja, verbale dhe joverbale, ne situata bashkeveprimi ka nje vlere komunikimi pavaresisht nga qellimet e bashkebiseduesve.

22. 5 aksiomat e komunikimit njerezor Nuk eshte e mundur te mos komunikohet Cdo komunikim ka nje aspekt permbajtjeje dhe nje aspekt lidhjeje Natyra e nje komunikimi varet nga pikezimi i sekuences se komunikimit mes komunikuesve. Qeniet njerezore komunikojne me modulin numerik dhe me ate analogjik Shkembimet komunikative jane simetrike ose perplotesuese sipas rastit

23. Nuk eshte e mundur te mos komunikohet Edhe heshtja ka vlere mesazhi Nese A nuk do te komunikoje me B, krijohen 4 lidhje:

24. Lidhja e pare ne aksiomen e pare Refuzim i komunikimit: nese eshte eksplicite dhe e motivuar kemi nje komunikim te pershtatshem

25. Lidhja e dyte ne aksiomen e pare Pranim pa kushte i komunikimit: A pranon te komunikoje me B

26. Lidhja e trete ne aksiomen e pare Skualifikim i komunikimit: A i komunikon B se komunikimi i tij nuk vlen, eshte pa vlere

27. Lidhja e katert ne aksiomen e pare Simptoma si komunikim: A stimulon cfaredo lloj gjendje veshtiresie qe mund te justifikoje mospranimin e komunikimit. (Mesazhi indirekt , implicit, do te ishte: «do te me pelqente shume te flisja me ty, por ka dicka me te forte se une, qe me pengon ta bej».

28. Niveli i pembajtjes dhe i lidhjes A i komunikon B se si sheh veten (ben nje percaktim te vetes, te rolit te tij dhe te llojit te lidhjes ekzistuese B mund te pergjigjet ne 4 menyra:

29. Lidhja e pare ne aksiomen e dyte Konfirmim: B konfirmon percaktimin qe ka A per veten ne lidhje

30. Lidhja e dyte ne aksiomen e dyte Refuzim: B nuk pranon percaktimin qe A ka dhene per veten, duket sikur i thote: «e ke gabim»

31. Lidhja e trete ne aksiomen e dyte Diskonfirmim: B mohon realitetin e A si emetues i vetpercaktimit (vleresimit), eshte njelloj sikur t’i thote «nuk ekziston».

32. Lidhja e katert ne aksiomen e dyte Diskutim mbi lidhjen: B pranon permbajtjen dhe percaktimin qe A ka dhene per lidhjen dhe per veten dhe ne te njejten kohe hap mundesine e nje rishikimi te percaktimit te roleve, ne tentativen per te spostuar lidhjen nga perplotesuese ne simetrike, nga rolet tek personat

33. Pikezimi i shkembimeve komunikative Ne rastet kur kemi mosperputhje pikezimi mund te krijohet nje dyshim se kush eshte shkaku dhe kush eshte efekti. Ne konfliktet e pikezimit (shenjave te pikezimit), bashkebiseduesi beson se po reagon ndaj disa sjelljeve dhe jo se po i provokon ai vete.

34. Pikezimi i shkembimeve komunikative Ne te vertete ne perspektiven rrethore te bashkeveprimit, shkak/efekti nuk jane koncepte te ndara. Ne baze te konfliktit te pikezimit qendron bindja nga ana e bashkebiseduesve, qe ekziston vetem nje realitet:”bota ashtu sic e shoh une”. Nje fenomen tipik i pikezimit eshte profecia qe vetepercaktohet

35. Komunikimi numerik dhe analogjik Kur mungon koordinimi mes ketyre dy kanaleve, dmth., kur ka mosperputhje mes verbalit dhe joverbalit, bashkebiseduesi mund te kete veshtiresi ne kuptimin e mesazhit. Dopio lidhja: eshte nje lloj komunikimi qe ndodh brenda nje konteksti relacional shume domethenes (psh., lidhja prind-femije).

36. Komunikimi numerik dhe analogjik Bazohet ne dy pohime qe kundershtohen, duke qene se jane ne nivelin e urdhrave, dhe jepen nga nje figure e rendesishme ne lidhje. Te dy pohimet jane pjese e nje mesazhi te vetem. Karakteristike eshte se nuk i lejon tjetrit nje rrugedalje. Cdo pergjigje eshte e papershtatshme.

37. Lidhja simetrike dhe perplotesuese Simetria dhe perplotesueshmeria nuk jane normale apo patologjike, por mund te behen kur dy bashkebiseduesit nuk jane ne gjendje te pranojne keto pozicione ose kur ngurtesohen ne rolet e tyre

38. Lidhja simetrike dhe perlotesuese Patologjia e lidhjes simetrike con ne refuzimin e tjetrit (“e ke gabim”), ose ne kompetitivitet (“te tregoj qe kam te drejte”). Patologjia e lidhjes perplotesuese con ne diskonfirmimin e tjetrit (“ti nuk ekziston”).