1.11k likes | 2.64k Views
Psikologji komunikimi. Java e pare dhe java e dyte 4 dhe 11 mars. Kapitulli 1,2 Faktoret e pergjithshem te komunimikit. C’eshte komunikimi. Cdo proces ne te cilin njerezit ndajne nje informacion , ndjenja dhe ide. Perfshin fjalet dhe jo-fjalet. Psikologjia e komunikimit.
E N D
Psikologjikomunikimi Java e pare dhe java e dyte 4 dhe 11 mars
C’eshtekomunikimi • Cdoproces ne tecilinnjerezitndajnenjeinformacion, ndjenjadhe ide. • Perfshinfjaletdhejo-fjalet
Psikologjia e komunikimit • Shkencaqestudionckaeshtepsikologjike ne procesin e komunikimit • Shkencaqestudionkomunikiminsinjedukuriqepermbanshumeprocesepsikologjikedhe humane • Shkencaqekonsideronkomunikiminnjekohesishtfenomentendergjegjshemdhetepandergjegjshem
Psikologjia e komunikimit • Disiplineshkencoreqeparaqitetsisistemdijesh ne formekonkluzionesh, analizashetj. • Disiplinemesimoreqeperfaqesonnjesistemdijeshteperzgjedhuradheteperpunuaradidaktikisht
Komunikimi… • Si proceskompleks, I nderlikuar, I zgjaturdhesistematik • Si njeakt I vetemkonsiderongjitheperberesitsipjese e njenjesie
Tekomunikuarit • Aftesi per tedegjuar • Agtesi per tefolur • Aftesi per tendertuarmarredhenienjerezore
Objekti I studimit • Komunikimi ne natyre midis dukurivefizike, sendevedheobjekteve • Komunikimindermjetgjallesavedhemjedisit • Komunikimi midis natyresdhenjeriut • Komunikimetpersonale • Komunikimetnderpersonaledhegrupale
Komunikiminjerezor • Shkembimpervoje • Aftesikrijimidheperdorimitesimboleve • Proces I krijimittenjekuptimi • Perpjekje e njeriut per tebashkejetuar me pervojen e tij
Elementet e komunikimit • Marres-dhenesi • Mesazhi • Kanalet • Feedback • Zhurma • Mjedisi
Treparimetransaksionale • Pjesemarrjaeshte e vazhdueshmedhe e njekohshme • Ngjarjetkomunikativekanenjetekaluar, njetetashmedhenjeteardhme • Tegjithekomunikuesitkane role
Tipekomunikimi • Komunikim intrapersonal • Komunikim interpersonal • Komunikim ne grupetevogla • Komunikimpublik • Komunikim me masen • Komunikimnderkulturor • Komunikimetik
Tipetetjerakomunikimi • Sipasvendit • Sipaslargesise • Sipasmenyresdhemjetit • Sipasshkallesnjohesedhepozites • Sipasshtresave
Dinamika e komunikimit • Forca • Intensiteti • Ritmi • Qendrueshmeria
7 modele te komunikimit • Modeli teknicist • Modeli psikosociologjik • Modeli i Gerbner • Modeli i Laswell • Modeli i Newcomb • Modeli i McLean • Modeli i Jacobson
Modeli teknicist • Krijuar nga Schannon • Perkufizimi – komunikimi mund te percaktohet si nje transmetim i nje mesazhi nga nje mjedis ne nje tjeter me kosto minimale dhe efikasitet maksimal
Skema e Schannon • Derguesi koodimi
Skema e Schannon • Koodimi dekoodimi kanali
Skema e Schannon • Dekoodimi marresi
Skema e Schannon • Derg – Kood ------- dek ---marresi kanali feedback
Skema e Schannon • Feedback – retroaktivizimi i marresit kundrejt derguesit
Kritika ndaj modelit teknicist • Injoron faktin se komunikimi eshte i realizueshem prej individesh (me faktore psikologjike, sociale, me sistemet e normave etj.), pra te manipulueshem • Paraqet komunikimin si nje proces linear e te vazhdueshem
Modeli psikosociologjik • Perkufizim – teresia e proceseve me ane te te cileve realizohet shkembimi i informacionit dhe i domethenieve midis personave ne nje situate te caktuar sociale • Komunikim = nderveprim • Nuk kemi nje D dhe nje M, por dy foles
Modeli psikosociologjik • Sheh komunikimin jo vetem si transmetim te dhenash, por edhe si nje transaksion midis dy folesish • Dhenia dhe marrja jane te njekohshme • D (M) M (D) • Komunikimi si akt social
Modeli i Gerbner • Pohon te jete universalisht i aplikueshem • Terheq vemendjen ne elementet kyc qe jane te zakonshem per cdo veprim komunikues te perditshem • Lidh mesazhin me realitetin, per te cilin flasim duke na aftesuar te bejme pyetje mbi perceptimet dhe kuptimet
Modeli i Gerbner • E sheh procesin e komunikimit si fakt qe konsiston ne dy dimensione alternuese: • Dimensioni horizontal (perceptues ose receptiv) • Dimensioni vertikal (i komunikimit dhe kontrollit)
Modeli i Gerbner • Dimensoni horizontal: • Ngjarja N • Perceptuesi M • Perceptimi i N-se nga M e quajme perceptim N1 Ky eshte dimensioni perceptiv ne fillim te procesit
Modeli i Gerbner • Duke qene se M nuk mund te perceptoje tere kompleksitetin e N, seleksionon nje pjese te realitetit. Perceptimi human eshte kompleks, nuk eshte thjesht nje marrje e thjeshte e stimujve, por nje proces nderveprimi dhe negocimi
Modeli i Gerbner • Perpiqemi te krijojme kontakt mes stimulit te jashtem dhe modelin e brendshem te konceptit. Kur kontakti kryhet, themi se kemi arritur te perceptojme dicka, i kemi dhene kuptim • Kontakti = kuptim • Procesi i kundert i kuptimit eshte c’orientimi
Modeli i Gerbner • Ndodh kur deshtojme per te kuptuar dicka, ne ate qe perceptojme • Pengese per kontaktin ne kete rast behet edhe kultura vetiake. Pra, perceptimi nuk eshte vetem proces psikologjik i individit, por edhe ceshtje kulture
Modeli i Gerbner • Dimensioni vertikal (stadi i dyte) • Ndodh kur perceptimi N1 konvertohet ne nje sinjal SE mbi N. Kete sinjal apo reagim per nje ngjarje e quajme mesazh • S quajme formen e sinjalit • E quajme permbajtjen e sinjalit
Modeli i Gerbner • Marredhenia midis formes dhe permbajtjes eshte dinamike dhe interaktive • Seleksionimi eshte i rendesishem po aq sa tek dimensioni horizontal
Modeli i Laswell • Ky model i referohet komunikimit me masen • Debaton mbi kuptueshmerine e proceseve te komunikimit masiv
Modeli i Laswell • Stadet e modelit • Kush • Thote cfare • ne cfare kanali • Kujt • Me cfare efekti
Modeli i Laswell • Sheh komunikimin si nje transmetim mesazhesh • Ngre ceshtjen e «efektit» me teper se te kuptimit • «Efekti» perfshin nje ndryshim te vezhgueshem dhe te matshem te marresi qe shkaktohet nga elementet e identifikueshem ne proces
Modeli i Laswell • Ndryshimi i njerit prej elementeve do te ndryshonte efektin • Ky model eshte i sukseshem ne proceset e komunikimit masiv, ne institucione, ne audience etj.
Modeli i Newcomb • Modeli i tij nuk eshte linear si te meparshmit por ka formen e nje trekendeshi • Rendesia e tij qendron ne faktin se eshte i pari qe paraqet rolin e komunikimit ne shoqeri ose ne nje marredhenie sociale
Modeli i Newcomb • Qellimi: mbajtja e ekuilibrit brenda sistemit social • A – komunikuesi • B – marresi • X – pjese e mjedisit social • ABX – sistem qe i referohet marredhenieve te brendshme te ndervarura:
Modeli i Newcomb • X A B
Modeli i Newcomb • Ky model pohon se informacioni eshte i nevojshem. Pa te nuk ndihemi pjese e nje shoqerie • Duhet te kemi informacionin e pershtatshem mbi mjedisin tone per te patur nje reagim sa me te zakonshem si dhe te identifikohemi sa me lirshem ne kete mjedis (ngjashmeri: Kultura tek modeli i dyte, psikosociologjik)
Modeli i Westley dhe McLean • Ky model eshte nje variant me i zgjeruar i modelit te Newcomb • Ndryshimi nga modeli i Newcomb: perfshirja e elementit C • C – funksioni editorial-komunikues: procesi i vendimit se cfare dhe si te komunikosh
Modeli i Westley dhe McLean • Ndryshimi tjeter nga modeli i Newcomb eshte rikthimi ne formen lineare baze A B
Modeli i Westley dhe McLean • X eshte me prane A-se se B-ja dhe shigjetat jane te njeanshme • A i dergon nje histori C-se. C-ja punon dhe ia transmeton kete histori B-se, audiences. • B dhe A nuk kane marredhenie te drejtperdrejta
Modeli i Westley dhe McLean X1 X2 X3 C B
Modeli i Westley dhe McLean • Masmedia shtrin mjedisin e saj social me te cilin B ka nevoje te lidhet • Nevoja e ruajtjes se nje orientimi kundrejt X eshte nje motiv per komunikim • A dhe C kane rol dominues nderkohe qe B eshte nen autoritetin e tyre • B – totalisht i varur nga masmedia
Modeli i Westley dhe McLean X1 X2 X3 A C B
Modeli i Westley dhe McLean • Kritika: ne nuk jemi te varur nga masmedia ne menyren qe e parashtron ky model
Modeli i Jacobson • Ky model eshte i ngjashem si me ate linear dhe me ate trekendor • Analizon strukturen e brendshme dhe kuptimin e mesazhit • Modeloi gjashte faktoret konstitutive ne nje akt komunikimi • Modeloi funksionet qe ky akt komunikimi kryen per cdo faktor
Modeli i Jacobson • Gjashte faktoret percaktues ne realizimin e nje komunikimi: • Adresuesi • I adresuari • Konteksti – dicka e ndryshme nga vetja e adresuesit • Mesazhi • Kontakti – nenkupton kanalin fizik • Kodi – sistemi i ndare kuptimor ku strukturohet mesazhi
Modeli i Jacobson • Sipas Jacobson kemi nje funksion per cdo faktor • Adresuesi – emotiv • I adresuari – konativ • Mesazhi – poetik • Konteksti – referencues • Kontakti – phatic • Kodi - metalinguistik