Substancje stymulujące

1. Substancje stymulujące F 14.- zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane przyjmowaniem kokainy F 15.- zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane przyjmowaniem innych substancji stymulujących, w tym kofeiny

2. Erythroxylon coca – krasnodrzew peruwiański • Boliwia, Kolumbia, dorzecze Amazonki • 1859 r Albert Niemann wyizolowanie alkaloidu kokainy z liści coca • Dzialanie stymulujące na OUN reklamowano do lat 60-tych, jako lek

3. Zależność czasu działania kokainy od drogi podania i postaci • Kokaina HCL (proszek); liście kokainy –doustnie – od 45 do 90 min. • Kokaina HCL; donosowo - 30 do 45 min. dożylnie - 10 do 20 min. • Pasta kokainowa; palona - 5 do 10 min. • „crack” czyli wolna zasada kokainy (free base); wdychane opary – 5 do 10 min. Jest to bardziej lotne postacie kokainy. „Kryształki” przy podgrzewaniu w fajce „pękają”. Crack można mieszać z tytoniem

4. Krótki czas działania Krótkie „ciągi” Psychozotwórcze Pobudzające Z. Abstynencyjny – dominują objawy psychiczne Ostre zatrucie – psychoza Znacznie dłuższy Długie „ciągi” Antypsychotyczne Uspokajające Z. Abstynencyjny – dominują objawy fizykalne Ostre zatrucie – śpiączka Stymulanty Opioidy

5. Alkohol + kokaina • Przy stosowaniu w.w. w drodze metabolizmu tych substancji dochodzi do transesrtyfikacji kokainy (zamiana grupy metylowej na rodnik etylowy) i powstaje etylokokaina. • Jest to związek który potęguje efekt euforyczny, wydłuża czas trwania zjawiska • Jest bardziej toksyczny niż koka, daje silniejsze objawy niepożądane

6. Struktury oun – działanie kokainy • Bardzo silna stymulacja Układu nagrody (mezolimbiczny układ dopaminergiczny) • Układ nagrody: neurony dopaminergiczne w nakrywce brzusznej śródmózgowia (VTA) oraz docelowo: • Jądro półleżące (n. accumbens) • Jadro ogoniaste • Jadro migdałowate • Kora przedczołowa )prefrontal cortex)

7. c.d. • Narkotyki zakłócają stan równowagi dopaminy w układzie nagrody • Narkotyki pobudzają sekrecję dopaminy znacznie bardziej niż w warunkach fizjologicznych • Kokaina – blokuje wychwyt zwrotny w VTA • Amfetamina – j.w. + hamuje enzym MAO + stymuluje sekrecję DOPA w neuronach VTA

8. I m.in. z tego powodu • Kokaina czy amfetaminy są łączone, w kolejności z: alkoholem, opiatami, BZD w celu „wyciszenia” psychicznego, zaśnięcia, przyjęcia pokarmu. • Do opiatów najczęściej dodawane są: alkohol i stymulanty (stosowane jako „dodatki energii”) oraz BZD („wzmocnienie” działania opioidów) • Łączenie sub. psych. modyfikuje przebieg uzależnienia oraz pogarsza rokowanie

10. Kokaina - dlaczego biała dama? • Powoduje euforię nie do nasycenia, euforię której nie można zaspokoić, stąd często zużywa się cały zapas kokainy • Wyostrzenie spostrzegania (gotowość do iluzji) • Wzmożona samoocena, pewność siebie • Zwiększona sprawność (tylko do określonej granicy) • Ustąpienie zmęczenia, bezsenność • Potrzeba kontaktów emocjonalnych z ludźmi • Ogólny wzrost aktywności Granica psychozy, przedawkowania

11. Zmniejszenie lęku społecznego • Podniecenie seksualne • Spadek łaknienia • Wytrzeszcz gałek ocznych • Rozszerzenie źrenic • Wzrost ciśnienia krwi, tachykardia i tachypnoe • Ból w klatce piersiowe, poty, z dusznością występują zazwyczaj w godzinę po przyjęciu kokainy u 40% przyjmujących Skurcz mięśni poruszających gałki

12. Kokaina zwęża tętnice m.in. mózgowe • Jeżeli poziom kokainy we krwi utrzymuje się przez dłuższy czas – występują objawy udaru • Kokaina przespiesza rozwój miażdżycy n. mózgowych ! • Krótkie ciągi, intensywne, zazwyczaj powtarzane dawki co 30 min. (rush)

13. Efekty działania wyższych dawek kokainy – objawy zatrucia • Znaczne pobudzenie psychoruchowe • Pocenie się, gorączka, • Szerokie źrenice • Suche śluzówki • Bóle wieńcowe, zaburzenia rytmu serca, wysokie RR • Biegunka, nudności, wymioty • Lęk………………nastawienia urojeniowe • Gadatliwość, przyspieszony tok myślenia aż do mowy inkoherentnej • majaczenie……napady drgawkowe

15. Przewlekłe przyjmowanie • Objawy psychotyczne: urojenia prześladowcze, omamy wzrokowe i słuchowe, niekiedy pseudoomamy cenestetyczne • Zaburzenia nastroju • Zaburzenia snu • Wyniszczenie • Stereotypie ruchowe • Szereg dolegliwości somatycznych Robaczki pod skórą Agresja Samobójstwa Drażliwość z. depresyjny

17. Wybrane powikłania somatyczne u uzależnionych od stymulantów • Zaburzenia układu krążenia: rytmu serca, nadciśnienie, przewlekły skurcz n. krwionośnych, przyspieszenie rozwoju miażdżycy n.wieńcowych, uszkodzenie płytek krwi – bóle wieńcowe jako niedokrwienie - zawał • Zaburzenia układu oddechowego (głównie u palaczy i przyjmujących donosowo): kaszel, bóle w kl.p., duszność, rozedma, tzw.”płuca palaczy kraku”, odmy samoistne, aseptyczna martwica przegrody nosowej

18. Zaburzenia ukł. nerwowego: napady drgawkowe, udary mózgowe (niedokrwienne i krwotoczne), bóle głowy, stereotypie ruchowe, drżenia mięśniowe, ataksja. Inne zaburzenia: nieprawidłowy rozwój płodu, poronienia, hiperprolaktynemia.

20. Stymulanty a ciąża • 20% kobiet w ciąży używa kokainy (USA) • Crack babies – wady wrodzone (10% dzieci); zespół abstynencyjny (upośledzenie łaknienia, nadpobudliwość, płaczliwość, zaburzenia snu i czuwania, mały przyrost wagi)

21. Odstawienie amfetamin, kokainy • Ostra faza początkowa zespołu „crash” • Spowolnienie psychoruchowe • Przedłużony czas snu (nawet do kilku dni), rzadziej bezsenność • Uczucie krańcowego zmęczenia, apatii • Obniżenie nastroju • Nadmierne łaknienie • Obniżenie napięcia mięśniowego

22. c.d. zespołu odstawienia • Często zespół następuje samoistnie (zasypianie) po „ciągu” • Obniżenie nastroju porównywane jest do nastroju w dużej depresji, często występują i są realizowane myśli samobójcze • Godzinowa zmienność ujemnego nastroju (złość, drażliwość, rozpacz) jest cechą charakterystyczną • ANHEDONIA, APATIA, ANERGIA, GŁÓD KOKAINY - objawy mogą utrzymywać się do 3-6 tygodni. • Faza wygasania objawów zespołu abstynencyjnego kokaina

23. Rozwój tolerancji - stymulanty • Szybki: efekt euforyczny, anorektyczny, zaburzeń snu • Wolniejszy: rozszerzenie źrenic, hipertermia, tachykardia, nadciśnienie, tachypnoe, pobudzenie • BRAK tolerancji w zakresie działania psychotycznego amfetamin i kokainy.

24. Amfetaminy – pochodne B-fenetyloaminy • Amfetamina (prawo- i lewoskrętna, racemiczna) okres biologicznego półtrwania 4-6 godzin sprzedawana jako sól kwasu siarkowego. Zmienność produktów i technik pozwala ustalić nawet laboratoria gdzie była produkowana. • Synteza 1887 r. • Zastosowanie w medycynie: dawniej: otyłość, depresja, parkinsonizm, nadmierne uspokojenie przy leczeniu epilepsji. Obecnie: ADHD, narkolepsja

25. Drogi przyjmowania • Doustna, do nosa, dożylnie • Palona (d-metamfetamina) „ice” • „Run” – ciąg przyjmowania amfetamin trwa zazwyczaj kilkanaście dni, po którym następuje samoistny okres abstynencji. • Dawki są indywidualnie zrożnicowane, nawet do 2 g/doba • „Rush” – występuje po przyjęciu amf. – przeżycie zbliżone do orgazmu, krótkotrwałe

26. Działanie amfetaminy – optymalne dawki • Pobudzające OUN • Zniesienie uczucia zmęczenia • Euforię • Wzmożona koncentrację uwagi i kojarzenia • Poczucie wydolności fizycznej i psychicznej • Nasilają: inicjatywę, napęd, agresywność

27. Działanie amfetamin c.d. • Obniżają potrzebę snu • Oraz łaknienia • Rozszerzają źrenice • Przyspieszają czynność serca, podnoszą ciśnienie tętnicze

28. Pośrednie skutki przewlekłego przyjmowania amfetamin • Choroby wszczepienne (wirusowe choroby wątroby, HIV, posocznice) • Zapalenie bakteryjne wsierdzia, ropnie • Zapalenie żył • Zatory, wylewy • Przyczyny nagłych zgonów: samobójstwa, wypadki, pobudzenie z agresywnością, zatrucia

29. Narkotyki zmodyfikowane _designer drug Podział na dwie grupy • Pochodne o działaniu podobnym do amfetaminy (analogi amfetaminy i metamfetaminy) • Pochodne o działaniu podobnym do opioidów (analogi fentanylu i fencyklidyny)

30. Działanie na OUN • Działanie stymulujace – amfetamina i jej analogi: amfetamina, metamfetamina, efedryna, cat oraz zaliczane do halucynogenów ICD-10 • Działanie dominujące halucynogenne analogów amfetaminy: DOM, PMA, DOB • Działanie stymulujaco-halucynogenne analogow amf.:MDMA, MDEA, MDA, PMMA

31. metamfetamina • Okres biologicznego półtrwania do 9 godzin • Ma silniejsze działanie ośrodkowe niż amfetamina • Przyjmowana dożylnie, doustnie, wdychana przez nos • Bardzo intensywne ciągi (run) b. szybko narasta tolerancja na działanie euforyczne • Chlorowodorek metamfetaminy „ice” , „cristal glass” jest palony (odgłosy jak crack) • Neurotoksyna : niszczy zakończenia serotoninergiczne i dopaminergiczne

32. kofeina • Powoduje uzależnienie psychiczne, fizyczne oraz wzrost tolerancji. • Działa stymulująco na OUN powodując: • Poczucie jasności myślenia • Przyspieszenie akcji serca • Dodatnie działanie inotropowe • Pogłębienie i przyspieszenie oddechów • Wzmożenie diurezy i wydzielania soków żołądkowych

33. Objawy uzależnienia od kofeiny podobne do nerwicy lękowej • Stany lękowe • Zaburzenia snu oraz • Nastroju: przygnębienie, drażliwość • Niepokój, kołatanie serca • Bóle głowy • Nadwrażliwość na ból i dotyk • Dzwonienie w uszach • Drżenie i kurcze mięśniowe • Zaparcia/biegunki