360 likes | 780 Views
MEĐUNARODNI EKONOMSKI ODNOSI. Prof. dr GORDANA ČENIĆ JOTANOVIĆ, redovni profesor E mail : gordana.cenic@efbl.org Kabinet: 202 Konsultacije: Utorak: 9 – 11 Srijeda: 9-11. Saradnici. JELENA TEŠIĆ, asistent E mai : l jelena.tesic@efbl.org Kabinet: 26 Konsultacije: ponedjeljak, 13-15
E N D
MEĐUNARODNI EKONOMSKI ODNOSI Prof. dr GORDANA ČENIĆ JOTANOVIĆ, redovni profesor E mail :gordana.cenic@efbl.org Kabinet: 202 Konsultacije: Utorak: 9 – 11 Srijeda: 9-11
Saradnici JELENA TEŠIĆ, asistent E mai:l jelena.tesic@efbl.org Kabinet: 26 Konsultacije: ponedjeljak, 13-15 srijeda, 17-19
Saradnici DRAGAN GLIGORIĆ, asistent E mail :dragan.gligoric@efbl.org Kabinet: 26 Konsultacije: utorak, 13-15 četvrtak, 15-17
MEĐUNARODNI EKONOMSKI ODNOSIpostavkei analize 1. Definicija 2. Teorijske postavke • teorija međunarodne trgovine • teorija regionalne integracije 3. Uticaj međunarodnih ekonomskih odnosa na nacionalni dohodak • mjerenje efikasnosti • determinante
MEĐUNARODNI EKONOMSKI ODNOSIpostavkei analize (1) 4. Međunarodna trgovinska politika 5. Platni bilans 6. Devizni kurs 7. Međunarodni monetarni sistem 8. Međunarodno finansiranje
MEĐUNARODNI EKONOMSKI ODNOSIpostavkei analize (2) 9. Institucionalizacija i globalizacija 10. Međunarodni dugovi 11. Regionalne integracije – Evropska unija
L I T E R A T U R A 1. Gordana Čenić Jotanović : Međunarodni ekonomski odnosi,, Banja Luka,2010. 2. P. Gavrilović Jovanović,O. Kovač, J. Kozomara, B.Pelević: Međunarodni ekonomski odnosi, Ekonomski fakultet u Beogradu, Beograd, 2001. 3. P. Samuelson, W. Nordhaus: Ekonomija, 14. izd., Mate, Zagreb, 1992.
L I T E R A T U R A 4. Vujo Vukmirica: Svjetska trgovinska politika i tržišta, Privredni pregled, Beograd, 2000. 5. Dragana Đurić i dr.: Međunarodna ekonomija, Institut ekonomskih nauka,Beograd, 2000. 6. Mlađen Kovačević: Međunarodna trgovina, Ekonomski fakultet u Beogradu, Beograd, 2002.
L I T E R A T U R A 7. P. Jovanović Gavrilović: Međunarodno poslovno finansiranje, Ekonomski fakultet u Beogradu, Beograd, 2008. 8. D . Stojanov : Međunarodne finansije, Svjetlost Sarajevo 2000.
L I T E R A T U R A 9. Oskar Kovač: Međunarodne finansije, Ekonomski fakultet u Beogradu, Beograd, 2002. 10. V. Pertot, D. Sabolović: Međunarodna trgovinska politika, Informator, Zagreb, 1998. 11. O. Kovač: Spoljnoekonomska ravnoteža i privredni rast, Ekonomski fakultet u Beogradu, Beograd, 2002.
L I T E R A T U R A 12. B. Pelević: Uvod u međunarodnu ekonomiju, Ekonomski fakultet Beograd, Beograd, 2002. 13. V. Trlin: Međunarodna ekonomija, Ekonomski institut Zagreb i Sveučilište u Mostaru, Zagreb, 1999. 14. Mate Babić: Međunarodna ekonomija, Mate, Zagreb, 1996.
L I T E R A T U R A • Segmenti: 1. Miroslav N. Jovanović:Evropska ekonomska integracija, Centar za izdavačku djelatnost Ekonomskog fakulteta u Beogradu, Beograd, 2006.
ОСНОВНА ЛИТЕРАТУРА 1. Dominik Salvatore: Међународна економија, ЦИД Београд 2010 2. Krugman Obstfeld Međunarodna ekonomijaa, teorija i politika Datastatus Beograd, 2009. 3. Гордана Ченић Јотановић : Међународни економски односи, Бања Лука,2010.
MERKANTILIZAM • Period 1500-1750. • Thomas Man, Antoine Monchretien • Višak vrijednosti u razmjeni kao fazi kružnog kretanja kapitala • Protekcionizam • Aktivan trgovinski bilans - automatizam
LIBERALISTIČKE KONCEPCIJEU TEORIJI VANJSKE TRGOVINE • Zakon apsolutnih prednosti • Zakon komparativnih prednosti • Varijante neoklasičnih teorija vanjske trgovine • Tausigova teorija komparativnih prednosti • Teorija troškova supstitucije
LIBERALISTIČKE KONCEPCIJEU TEORIJI VANJSKE TRGOVINE (1) • Teorija opšte ravnoteže • Teorija životnog ciklusa proizvoda • Linderov paradoks • Model razmjene u uslovima monopola
Zakon apsolutnih prednosti • Adam Smith- Bogatstvo nacija, 1776. • Postavke : • specijalizacija rada • razmjena ekvivalenata, • nema eksploatacije
Zakon apsolutnih prednosti (1) • Pretpostavke u teoriji: • dva proizvoda u dvije zemlje, • faktori proizvodnje izraženi u jedinici fizički utrošenog rada, • utrošak rada konstantan po jedinici proizvoda • faktori proizvodnjeperfektno mobilni u zemlji, nemobilni u treće zemlje
Zakon apsolutnih prednosti (2) • utrošak rada konstantan po jedinici proizvoda • faktori proizvodnje perfektno mobilni u zemlji, nemobilni u treće zemlje • Nedostaci • Doprinos: višak vrijednosti u procesu proizvodnje
Zakon komparativnih prednosti /troškova/ • Teorija komparativnih prednosti (troškova ) • David Ricardo -Principi političke ekonomije • Postavke • liberalistički koncept • razmjena ekvivalenata ,sveukupna korist: profit,kamata, nadnice
Zakon komparativnih prednosti /troškova/ (1) • Pretpostavke u teoriji • različite proizvodne funkcije dva proizvoda u dvije zemlje • konstantni prinosi • isti kvalitet proizvodnih funkcija; perfektna supstitutivnost proizvodnih funkcija
Zakon komparativnih prednosti /troškova/ (2) • Nedostaci • geografski determinizam • perfektna mobilnost faktora proizvodnje • zanemaren zakon opadajućih prihoda;specijalizacija u proizvodnji više od jednogproizvoda - Doprinos
Zakon komparativnih prednosti /troškova/ (3) • John Stuart Mill (1806-1873) • Pojam tražnje - recipročna tražnja • TERMS OF TRADE • Kvantitativna teorija novca
TAUSIGOVA TEORIJAKOMPARATIVNIH PREDNOSTI • Frank William Taussig – International Trade • Doprinos: • komparativne prednosti određuje -visina nadnica i -kamata kao cijena kapitala /zavisno od mobilnosti faktora poizvodnje/ • Potvrda teorije: SAD i Njemačka
TEORIJA TROŠKOVASUPSTITUCIJE • Gotfried Haberler: • The Theory of International Trade • Doprinos: • kapital, rad i zemljište • marginalni troškovi definišu nivo cijena • supstitucija proizvodnje dva proizvoda
TEORIJA TROŠKOVASUPSTITUCIJE (1) • analiza efekata rastućih troškova • granična stopa transformacije /oportunitetni trošak/ • Nedostaci: • ne uključujetransportne troškove • ne uključuje rentu • kvantitativna teorija novca
TEORIJA OPŠTE RAVNOTEŽE • HO teorija • Eli Hecksher, Bertlin Ohlin - “Međuregionalna i međunarodna trgovina” • Doprinos: -komparativne prednosti zavise od: • proizvodnih funkcija dvije zemlje, • obilja i vlasništva nad faktorimaproizvodnje • tražnje • Nedostatak: ne uključuju efekte monopola
Leontijevov paradoks • W.Leontief - novi pristup teoriji • Wernon Raymond -Teorija životnog ciklusa • Kindleberger - kritika jednakosti proizvodnih funkcija • Linder - kritika teorije obilnosti,primjenjiva samo kod razmjene primarnih proizvoda • Doprinos: elemenat tražnje u korelaciji sa brutonacionalnim dohotkom
Model međunarodne razmjene u uslovima monopola • Matrkusen 1981. :manja korist velikih zemalja • Helpman – Krugman: marginalna korisnost, veličina zemlje, broj učesnika • Lancaster: perfektna monopolistička konkurencija • Krugman: dovoljna diferenciranost
LIBERALISTIČKI KONCEPT KOMPARATIVNIH PREDNOSTI • Rikardova teorija komparativnih prednosti na osnovi visine troškova proizvodnje • HO teorija komparativnih prednosti , teorija opšte privredne ravnoteže na osnovi obilja faktora proizvodnje • Tendencija izjednačavanja cijena faktora proizvodnje • Korelacija u razmjeni između faktora proizvodnje i finalnih proizvoda • Nedostatak • Potvrda
Protekcionizam • Aleksandar Hamilton: Izvještaj o manufakturama • Friedrich List: Nacionalni sistem političke ekonomije • John Meynard Keynes • Fritz Machlup :Međunarodna trgovina i multiplikator nacionalnog dohotka
O B J A S N I T E • ZAKON APSOLUTNIH PREDNOSTI / DOPRINOS I NEDOSTACI, • ZAKON KOMPARATIVNIH PREDNOSTI URADITE NUMERICKI PRIMJER, • NAVEDITE OSNOVNI DOPRINOS F.W. TAUSIGA • OBJASNITE OSNOVNE POSTAVKE H\ O TEORIJE
O B J A S N I T E • LIBERALIZAM U SVJETSKOJ TRGOVINI • PROTEKCIONIZAM U SVJETSKOJ TRGOVINI / KOJE ZAGOVORNIKE POZNAJETE, NAVEDITE NJIHOV DOPRINOS