370 likes | 844 Views
GEOMETRİ. KONU ANLATIMI. ÖRNEK. DEĞERLENDİRME. KAYNAK. ÇIKIŞ. KARE. D. C. KARENİN ÖZELLİKLERİ. 1-Açıları dik açıdır. 2-Kenar uzunlukları eşittir. 3-Köşegenler birbirini ortalar. 4-Köşegen uzunlukları eşittir. A. B. KARENİN ÇEVRESİ. D. a. C.
E N D
KONU ANLATIMI ÖRNEK DEĞERLENDİRME KAYNAK ÇIKIŞ
KARE D C KARENİN ÖZELLİKLERİ 1-Açıları dik açıdır. 2-Kenar uzunlukları eşittir. 3-Köşegenler birbirini ortalar. 4-Köşegen uzunlukları eşittir. A B
KARENİN ÇEVRESİ D a C Karenin dört kenarının uzunluğu da birbirine eşit olduğu için ;IABI + IBCI + ICDI + IDAI uzunlukları toplanır.Veya bir kenar uzunluğu 4 ile çarpılarak bulunur. Ç=a+a+a+a veya Ç=a*4 a a A B a
KARENİN ALANI * Bir kenar uzunluğunun kendisi ile çarpımı karenin alanına eşittir. a a A=a2 a a
DİKDÖRTGEN A B Karşılıklı kenar uzunlukları eşit ve açıların ölçümü 90 derece olan dörtgenlere dikdörtgen denir. Özellikleri: 1-Açıları dik açıdır. C D 2-Karşılıklı kenar uzunlukları birbirine eşittir. 3-Karşılıklı kenarları birbirine paraleldir. 4-İç açılarının toplamı 360 derecedir.
Dikdörtgenin Çevresi • Dikdörtgenin çevresi ardışık iki kenar uzunluğunun toplamının iki katıdır. Ç=(2*a)+(2*b) ya da Ç=2*(a+b) Dikdörtgenin Alanı • Dikdörtgenin alanı uzun kenarı ile kısa kenarının uzunlukları çarpımına eşittir. A=a*b
YAMUK Üst taban • ÖZELLİKLERİ • Yalnız iki kenarı birbirine paraleldir. • Paralel olan kenarlar alt ve üst tabanlardır. • İki taban arasındaki uzaklığa yamuğun yüksekliği denir. Yükseklik Alt taban Yalnız iki kenarı birbirine paralel olan dörtgenlere yamuk denir.
Yamuğun Çevresi • Yamuğun çevre uzunluğu kenar uzunluklarının toplamına eşittir. Ç=a+b+c+d Yamuğun Alanı • Yamuğun alanı alt taban ve üst tabanlarının toplamının yükseklik ile çarpımının yarısına eşittir. A=(alt taban+üst taban)*yükseklik)\2
ÇEMBER • Düzlem üzerinde değişmeyen sabit bir noktadan,eşit uzaklıkta bulunan noktalar kümesinin meydana getirdiği şekle çember denir. -Çemberin içi boştur.(bilezik, halka) -Çember üzerindeki bir noktayı merkezle birleştiren doğruya yarı çap denir.”r” ile gösterilir.
ÇEMBERİN ÇEVRESİ -Çevre uzunluğunu çap uzunluğuna böldüğümüzde elde edilen sayıya pi sayısı denir.Bu sayı yaklaşık 3,14’e eşittir. Çevre=çap uzunluğu * Π ÇEMBERİN ALANI -Çemberin alanı Πile yarı çapın karesinin çarpımına eşittir. A=П r 2
DAİRE • Çembere ait noktalarla çemberin iç bölgesinin birleşimine daire denir. ÖRNEK:Jeton, plak , madeni para….
DAİRENİN ÇEVRE UZUNLUĞU Çevre= çap uzunluğu * Π ALANI Dairenin alanı= Π*r2
KÜP • ÖZELLİKLERİ: • Bütün yüzeyler karesel ve birbirine eşittir. • Küpün 6 yüzü ,8 köşesi,12 ayrıtı vardır. • Karşılıklı yüzeyler birbirine paraleldir.
KARE PRİZMA • ÖZELLİKLERİ: • Alt ve üst tabanları birbirine eşittir. • Yan yüzeyleri dikdörtgendir ve birbirine eşittir. • 8 köşesi ve 12 ayrıtı vardır. • Alt ve üst taban ayrıtları ve yanal ayrıtları birbirine eşittir.
a*a a*a
DİKDÖRTGENLER PRİZMASI • ÖZELLİKLERİ: • 6 yüzü,12 ayrıtı,8 köşesi vardır. • Yüzleri dikdörtgensel bölgedir. • Karşılıklı ayrıtları birbirine eşittir. • Dikdörtgenler prizmasının uzunluk,genişlik ve yükseklik olmak üzere 3 boyutu vardır.
ÜÇGEN PRİZMA • Tabanları birbirine paralel ve birbirine eş iki üçgensel bölgedir. • Yan yüzleri birer dikdörtgensel bölgedir. • Yan ayrıtları birbirine paralel ve uzunlukları eşittir.
SİLİNDİR • ÖZELLİKLERİ • Silindirin alt ve üst olmak üzere 2 tabanı vardır. • Silindirin tabanları,birbirine eşit olan iki dairedir. • Silindirin tabanları arasında kalan uzaklığa silindirin yüksekliği denir.
Üst taban yükseklik Alt taban
ÖRNEKLER ÖRNEK:Bir kenarı 64m olan kare şeklindeki bahçenin çevresine 3 sıra dikenli tel çekilmek isteniyor.Kaç metre dikenli tele ihtiyacımız var? ÇÖZÜM: Bahçenin çevresi Ç=64*4=256m Bahçenin çevresine 3 sıra dikenli tel çekilmek istendiğine göre: 256*3=768m tele ihtiyaç var.
ÖRNEK:Çevre uzunluğu 126cm olan bir dikdörtgenin uzunluğu genişliğinin 3katında 3cm fazladır.Bu dikdörtgenin uzun kenarı kaç cm’dir? ÇÖZÜM: Uzun kenarı kısa kenarının 3katından 3cm fazla olduğuna göre; 3+1+3+1=8 kat olur 2 tane 3 cm’lik fazlalık (2*3=6cm) 126-6=120cm 120/8=15 cm(genişlik) (15*3)+3=48 cm(uzunluk)
6 cm ÖRNEK: C D Verilenlere göre yamuğun alanını bulunuz? h=8cm A B 13 cm ÇÖZÜM: Yamuğun alanı alt ve üst tabanlarının toplamının yükseklik ile çarpımının yarısına eşittir.Dolayısıyla yamuğun alanı; Alan=(6+13)*8/2 =(78*8)/2 =624/2 =312cm karedir
ÖRNEK:Daire şeklindeki bir havuzun çevresi 24 m’dir.Bu havuzun alanı kaç metrekaredir?(pi=3) ÇÖZÜM: Ç=2*Π*r A= Π*r2 24=2*3*r A=3*4*4 24=6*r A=3*16 r=24/6=4 m A=48 metrekare’dir
ÖRNEK:Bir kenar uzunluğu 20 cm olan kare biçimindeki bir fayansın alanı kaç cm’dir? ÇÖZÜM: Alanı A=a2 olduğundan A=20*20 =400santimetre kare 20 20 20 20
DEĞERLENDİRME SORU 1- Çevre uzunluğu 84 cm olan bir dikdörtgenin , uzunluğu genişliğinin 3 katından 6 cm fazladır.Bu dikdörtgenin uzunluğu kaç cm’dir? A= 9cm B=33 cm D=20 cm C= 12 cm
SORU 2-Aşağıdaki şekilde verilenlere göre karenin alanı kaç santimetre karedir? 5 cm C D 5 cm 5 cm A 5 cm B A- 20 santimetre kare C- 25 santimetre kare B- 15 santimetre kare D-30 santimetre kare
SORU 3- Alanı 113,04 santimetre kare olan dairenin yarı çapı kaç santimetre karedir?(3,14 pi sayısı) A- 2 santimetre kare B- 4 santimetre kare C- 5 santimetre kare D- 6 santimetre kare
SORU 4- Aşağıdaki cisimlerden hangileri şekilleri bakımından küpe benzerler? C- TUĞLA A- JETON B- KİBRİT KUTUSU D-TAVLA ZARI
SORU 5- Açılmamışkalem ,pil konserve kutusu gibi cisimler aşağıda şekillerden hangisine örnektirler? A- KARE B-SİLİNDİR D- KÜP C- ÜÇGEN PRİZMA
TEBRİKLER DOĞRU CEVAP…. Yarı çapın karesi=Dairenin alanı/Π sayısı Yarı çapın karesi=113,04/3,14 Yarı çapın karesi= 36 Yarı çap=6 Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.
TEBRİKLER DOĞRU CEVAP…. 3+1+3+1=8 kat olur 2 tane(6 cm fazlalık) 2*6=12cm, çevreden çıkarılır,kalan katlar toplamına bölünür. 84-12=72cm 72/8=9 cm(genişlik) 9*3+6=27+6=33cm(uzunluk) DOĞRU CEVAP B şıkkı
TEBRİKLER DOĞRU CEVAP…. Karenin Alanı=a2 dır ,verilenlere göre a=5 cm olduğundan Alan =5*5 =25 santimetre kare DOĞRU CEVAP C şıkkıdır.
TEBRİKLER DOĞRU CEVAP…. Jeton daire şekline benzer Kibrit kutusu ve tuğla dikdörtgenler prizmasına benzer Tavla zarı ise küpe benzer 8 köşesi,6 yüzü, 12 ayrıtı vardır. DOĞRU CEVAP D şıkkıdır.
TEBRİKLER DOĞRU CEVAP…. Açılmamış kalem, pil konserve kutusu gibi cisimler silindire örnektir. Yan yüzeyleri eğri ve kapalı yüzeylerdir DOĞRU CEVAP B şıkkıdır.
KAYNAKLAR • İLKÖĞRETİM MATEMATİK 5 DERS KİTABI • SINIF BAŞARISI İLKÖĞRETİM 5.SINIF