430 likes | 1.41k Views
Akut Bronşiolit. Akut bronşiolit 2 yaşın altında Sıklıkla viral etkenler Hışıltı ‘wheezing’ Öksürük Takipne Retraksiyonlar Ekspiryumda uzama Bronşiollerin inflamasyonu. Tanım. <1 yaş Kış aylarında Düşük sosyoekonomik seviye Kalabalık yaşam koşulları Anne sütü alamama
E N D
Akut bronşiolit • 2 yaşın altında • Sıklıkla viral etkenler • Hışıltı ‘wheezing’ • Öksürük • Takipne • Retraksiyonlar • Ekspiryumda uzama • Bronşiollerin inflamasyonu Tanım
<1 yaş Kış aylarında Düşük sosyoekonomik seviye Kalabalık yaşam koşulları Anne sütü alamama Sigara maruziyeti Epidemiyoloji
En sık RSV • Özellikle geç sonbahar ve kış aylarında • Parainfluenzavirus • İnfluenzavirus • Adenovirus • Human metapnömovirus • Nadir etkenler • Mycoplasma, chlamydia, ureaplasma, pneumocystis türleri Etiyoloji
Hedef doku: bronşial epitel Solunum yolunda ödem Nekrotik döküntüler Siliyaların ve sekresyonları taşıma kabiliyetinin kaybı Artmış mukus yapımı Sonuç: bronşiol lümeninde tıkanma Patogenez
Bronşiol lümeninin tıkanması • Check-valve sistemi ile havalanma artışı • Tam tıkanma ile atelektazi • Neden <1 yaş • Hava yolları dar • Yoğun ve bol sekresyon • Kollateral ventilasyon etkisiz • Solunum mukozası gevşek-ödem oluşumu kolay Patogenez
İlk bulgular – ÜSYE benzeri • Öksürük • Hafif ateş • Burun akıntısı • Takibinde • Hışıltılı solunum • Öksürük • Takipne • Retraksiyonlar • Ağırlaşan klinik • Huzursuzluk, beslenme güçlüğü, kusma Klinik Bulgular
Takipne • Taşikardi • Ateş +/- • Konjonktivit, otit, farenjit • Oskültasyonda: sibilan ronküs ve raller • Ağır vakalarda • Siyanoz ve apne • Karaciğer kosta sınırını geçebilir: kalp yet ve/veya akc aşırı havalanma Fizik muayene
Beyaz küre: n/hafif yükselmiş • Periferik yayma: lenfosit hakimiyeti • Grafi: • Havalanma artışı • Peribronşial infiltrasyonlar • Atelektaziler • Yama tarzı konsolidasyon:ikincil bakteriyel enfeksiyon Laboratuar ve Grafi
Akut bronşiyolit tanısı öykü ve fizik muayene bulgularıyla konulur, ağır vakalar dışında radyolojik tetkikler ve etkenin gösterilmesi için laboratuvar incelemelerinin yapılmasına gerek yoktur.
Astım Kistik fibrozis Yabancı cisim aspirasyonu Ayırıcı Tanı
Genelde hafif orta şiddette Semptomlar 7-10 gün içinde azalır Siliya rejenerasyonuna bağlı öksürük uzun süre devam edebilir Doğal seyir ve Prognoz
Altta yatan kardiyopulmoner hastalık • Kistik fibrozis • Bronkopulmoner displazi • Konjenital kalp hastalıkları • Prematür bebekler • İmmün sistemi baskılanmış hastalar • Daha ağır klinik, yüksek mekanik ventilasyon ve yoğun bakım oranları Riskli Gruplar
Tekrarlayan hışıltı atakları görülebilir. • Akut bronşiolitin immün yanıtı değiştirerek astım ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı etkisi • Astım hastalarının sık akut bronşiolit geçirmesi • Tekrarlayan hışıltı atakları geçiren hastalarda astım göz önünde bulundurulmalı. Akut bronşiolit sonrası
Çocukta ve ailede atopi ve alerji öyküsü Doğuştan solunum yollarının darlığı Pasif sigara içiciliği Tekrarlayan hışıltı risk faktörleri
Aşağıdaki bulgulardan biri; • Üç aydan küçük bebekler • Gestasyonel yaşı 34 haftadan küçük, 1 yaşın altında olanlar • Orta-ağır dereceli bronşiolitler Hastaneye sevk kriterleri
Ağır bronşiolitler Toksik görünümlü bebekler Takipnesi olan, beslenemeyen bebekler Oral alımı yetersiz bebekler (<%50) Altta yatan kardiyopulmoner hastalık/immünyetmezlik olan bebekler Akciğer grafisinde atelektazi, konsolidasyon varlığı Sosyal endikasyon 35 haftadan küçük bebekler ve 3 ayın altındaki bebeklerde hastalık hızlı ilerleyeceği için dikkatli olunmalı! Hastaneye yatış ölçütleri
Hidrasyon ve beslenmenin devamı önemli!! • Aspirasyon riski beslenmeye ara verilmeli • >60 solunum sayısı • O2 tedavisine rağmen beslenme sırasında O2 saturasyonu <%90 • Emme-yutma-nefes alma eşgüdümlü yapılamıyorsa • En kısa sürede ağızdan beslenmeye dönülmeli! Beslenme
Destekleyici tedavi • Oksijenizasyon • Hidrasyon • Komplikasyon açısından izlem Tedavi
Hastalığı şiddetinin izlenmesi açısından yakın oksijen saturasyonu takibi • Nabız oksimetre • >%93 oksijen saturasyonu • Nazal kanül (max 2lt/dk O2) • Maske (min 4lt/dk O2) • Oksijen desteği olmadan >%93 saturasyon + oral beslenme taburcu Tedavi - oksijenizasyon
Bronş obstruksiyonu nedenlerine yönelik sınırlı etki • Mukozal ödem • Sekresyonların artışı • İntraluminal inflamatuar hücreler • Bronkospazm • Salbutamol inh. • Klinik skoru düzeltir • Hastanede yatış süresi ve oksijenizasyonu düzeltmede etkisiz • Hışıltı ve solunum sıkıntısını arttırabilir • Tek sefer denenip fayda görülmezse devam edilmemeli Tedavi-bronkodilatatörler
Alfa adrenerjik etkiyle vazokonstriksiyon yaparak ödem ve mukus salgısını azaltır • Beta2 adrenerjik etki ile bronkodilatatör etki • Kısa süreli iyilik hali acil poliklinikten hızlı taburculuk • Ancak; • Takipteki klinik skor • Oksijenizasyon • Hastaneye yatış gereksinimi/süresi • Rölaps oranı üzerine plasebo ya da albuterol tedavisinden etkin değil. Tedavi-inhale epinefrin
İnhale ve sistemik steroidlerin kısa ve uzun dönemli iyileştirici etkisi olmadığı gözlenmiş. • Rutin kullanımı önerilmemekte. • Ağır bronşiolit ataklarında • 1mg/kg/gün tek doz birkaç gün Tedavi-kortikosteroidler
Özel nebülizatörlerle 6g/gün 12-18 saat süren inhalasyon yoluyla Sağlık personeli için teratojenik Mortaliteye etkisiz Mekanik ventilasyon süresini kısaltıcı etki Tedavi-ribavirin
Toksik tablo Yüksek ateş Akc grafisinde konsolidasyon Lökositoz ve sola kayma durumlarında gerekli kültürler alındıktan sonra başlanmalı. Tedavi-antibiyotikler
Tedavi-yeni seçenekler • Etkisiz • Vitamin A • Ifn-alfa • IVG • Recombinant human DNAse • Montelukast • Klaritromisin • Etkili • Surfaktan • Heliox
Sigara içiminin engellenmesi El yıkanması Maske kullanılması Yüksek riskli bebeklerde RSV monoklonal antikoru (pavlizumab) Korunma