Aktywizacja i zabezpieczenie mieszkańców Katowic w wieku senioralnym

1. Aktywizacja i zabezpieczenie mieszkańców Katowic w wieku senioralnym Miejski Program Pomocy dla Osób Starszych i Niepełnosprawnych „Siedemdziesiąt Plus”

2. „SIEDEMDZIESIĄT PLUS” MIEJSKI PROGRAM POMOCY DLA OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH

3. W Katowicach obecnie 19% mieszkańców znajduje się w wieku poprodukcyjnym, w tym powyżej 65 roku życia jest 50.377osób. Więcej jest osób w wieku poprodukcyjnym niż przedprodukcyjnym oraz wydłuża się okres życia mieszkańców: u kobiet średnia wieku życia to 83 lata u mężczyzn 74.

4. Analiza struktury społeczno-demograficznej Katowic jest wskazówką dla organizacji i instytucji odpowiedzialnych za politykę społeczną miasta, aby szczególnie uwagę skupić na rozwijaniu systemowych działań na rzecz mieszkańców po siedemdziesiątym roku życia. Niezależność seniorów oznacza zapewnienie wolnego wyboru sposobu życia, tak długo jak to będzie możliwe, w środowisku zamieszkania, wspieranie samodzielności, dostępu do aktywności społecznej, usług i poradnictwa różnego rodzaju.Niezbędnym jest także zadbanie o rekreację, edukację, profilaktykę zdrowotną, programy socjalne stabilizujące bezpieczeństwo socjalne, pomoc mieszkaniową, organizację placówek wsparcia dziennego.

5. Opis problemów u osób starszych, po siedemdziesiątym roku życia:Problemy te to:- połączenie dysfunkcji zdrowotnej, społecznej i często ekonomicznej. - utrata kontaktu ze środowiskiem zawodowym, - spadek mobilności, - kurczenie się przestrzeni społecznej, często połączone z obniżeniem dochodu,- mniejsza sprawność fizyczna, psychiczna, - pojawią się zakłócenia zdolności orientacyjnych w otoczeniu.

6. Mocną stroną osób starszychjest doświadczenie życiowe seniorów, ich dyspozycyjność, możliwość szerokiego wsparcia ze strony licznych organizacji samopomocowych.

7. Słabą stroną: jest zbyt mała akceptacja i szacunek dla tego etapu życia, ograniczona wiedza o profilaktyce niepełnosprawności skierowanej do ludzi starszych, mała wiedza i umiejętności osób zajmujących się wsparciem, opieką, leczeniem ludzi starszych w zakresie gerontologii.

8. Adresaci programu :Mieszkańcy miasta Katowice w wieku starszym, szczególnie po ukończeniu siedemdziesiątego roku życia

9. Program 70+ ma na celu podniesienie jakości życia osób po ukończeniu 70 roku życia. Celem programu jest: • Zaspakajanie realizacji potrzeb zdrowotnych. • Zaspakajanie realizacji potrzeb mieszkaniowych. • Ułatwianie udziału w życiu społecznym. • Zaspakajanie realizacji potrzeb socjalnych

10. REALIZACJA PROGRAMU 70+ JEST WIELOETAPOWA

11. ETAP I Zbudowanie modelu wielospecjalistycznej pomocy na rzecz ludzi starszych i niepełnosprawnych z udziałem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach we współpracy z Wydziałem Polityki Społecznej Urzędu Miasta • -powołanie Zespołu Doradczego ds. Pomocy Osobom Starszym i Niepełnosprawnym • - określenie kierunków rozwoju systemu wsparcia dla osób po siedemdziesiątym roku życia oraz priorytetów • - ustalenie zasad systemowej współpracy pomocy społecznej, służby zdrowia, straży miejskiej, policji, organizacji pozarządowych, pracowników oświaty, kultury i sportu • - udrażnianie i tworzenie rozwiązań pomagających jak najlepiej realizować potrzeby zdrowotne, mieszkaniowe i społeczne osób starszych

12. ETAP II Przygotowanie kadr służb miejskich do realizacji wielospecjalistycznego wsparcia i pomocy poprzez: - realizację szkoleń, warsztatów, konferencji, - systematyczną wymianę doświadczeń i pomysłów związanych z realizacją potrzeb ludzi po siedemdziesiątym roku życia, - współpraca Wydziału Polityki Społecznej, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Wydziału Sportu, lekarzy geriatrów i organizacji pozarządowych.

13. ETAP III Zabezpieczenie szczególnych potrzeb mieszkaniowych osób po siedemdziesiątym roku życia • Działania pracowników socjalnych Ośrodka z tego zakresu : • systematyczne monitorowanie korzystania z dodatku mieszkaniowego przez seniorów, • obejmowanie świadczeniami z pomocy społecznej, przeznaczonymi na zaspokojenie niezbędnej potrzeby jaką są opłaty mieszkaniowe, • rozeznawanie możliwości ewentualnej zamiany mieszkania za zgodą podopiecznego we współpracy z KZGM i Wydziałem Lokalowym Urzędu Miasta na takie, które wykorzystując środki własne i swoje uprawnienia jest on w stanie utrzymać, bądź na takie które jest przystosowane do jego indywidualnych potrzeb.

14. ETAP IV Realizacja działań przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zgodnie z opisanym katalogiem: 1. SYSTEM WSPARCIA W CODZIENNEJ EGZYSTENCJI ORAZ W FUNKCJONOWANIU SPOŁECZNYM. • Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze • Mieszkanie chronione • Dom Pomocy Społecznej • Praca socjalna

15. FORMY POMOCY DLA OSÓB STARSZYCH

16. SYSTEM WSPARCIA ŚWIADCZENIAMI FINANSOWYMI W CELU ZASPOKOJENIA CODZIENNYCH POTRZEB ŻYCIOWYCH. • Świadczenia pieniężne przyznawane na podstawie ustawy o pomocy społecznej • Zasiłek pielęgnacyjny • Dodatki mieszkaniowe • Pomoc dla osób starszych i niepełnosprawnych (PFRON)

17. SYSTEM WSPARCIA ŚWIADCZENIAMI FINANSOWYMI W CELU ZASPOKOJENIA CODZIENNYCH POTRZEB ŻYCIOWYCH. Świadczenia pieniężne przyznawane na podstawie ustawy o pomocy społecznej oraz w oparciu o przyjętą przez Ośrodek politykę świadczeń: zasiłki stałe, okresowe, celowe, przyznawane w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb socjalno – bytowych. Ponadto: • Zasiłek pielęgnacyjny • Dodatki mieszkaniowe • Pomoc dla osób starszych i niepełnosprawnych (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych)

18. PRACA SOCJALNA Praca socjalna ma na celu ułatwienie kontaktów z placówkami służby zdrowia, udzielanie pomocy w korzystaniu z różnych form rehabilitacji leczniczej i społecznej, a także inicjowanie kontaktów rodzinnych, zapewnienie osobom uprawnionym usług w ramach pielęgniarskiej opieki środowiskowej.

19. PRACA SOCJALNA Praca socjalna prowadzona przez pracowników socjalnych w 10 Terenowych Punktów Pomocy Społecznej we współpracy z pracownikami Ośrodków Wsparcia jest świadczeniem udzielanym bez wydawania decyzji administracyjnej, niezależnie od dochodu osoby lub rodziny. Cele realizowane poprzez tą formę pomocy to: • zapewnienie odpowiednich form opieki; • promowanie aktywnego i zdrowego stylu życia; • aktywizacja rodzin na rzecz zapewnienia opieki swoim najbliższym; • budowanie lokalnych sieci wsparcia; • zwiększanie dostępności do usług i świadczeń oferowanych przez instytucje i organizacje pozarządowe; • zwiększanie i przywracanie wypadających umiejętności osobom starszym poprzez indywidualne treningi umiejętności społecznych w zakresie gospodarowania pieniędzmi, planowania dnia, utrzymania mieszkania, zażywania leków, kontaktu z lekarzem, zdrowego żywienia, • wspieranie ludzi starszych w utrzymaniu mieszkania, ułatwianie przeprowadzenia remontu ,spłaty zadłużeń we współpracy z KZGM.

20. PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE Terenowe Punkty Pomocy Społecznej świadczą poradnictwo specjalistyczne w zakresie możliwości korzystania z: • · usług świadczonych w Dziennych Domach Pomocy Społecznej, adresów placówek, wymaganej dokumentacji i procedury postępowania przy przyznawaniu świadczenia; • · usług opiekuńczych i opiekuńczo - medycznych w miejscu zamieszkania obejmujących pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczną, zalecaną przez lekarza pielęgnację oraz zapewnienie kontaktu z otoczeniem; • · usług w mieszkaniu chronionym dla osób starszych niepełnosprawnych w Katowicach przy ul. Łętowskiego 6a oraz w mieszkaniu chronionym dla osób upośledzonych w Katowicach przy ul. Gliwickiej 74; • · usług świadczonych w środowiskowych Domach Samopomoc, rodzajów ŚDS, zakresu pomocy, adresów placówek, wymaganej dokumentacji i procedury postępowania przy przyznawaniu świadczenia;

21. PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE c.d • · pielęgniarskiej opieki środowiskowej w ramach świadczeń ze Narodowego Funduszu Zdrowia. • · opieki hospicyjnej skierowanej do osób terminalnie chorych w formie usług w środowisku zamieszkania oraz pobytu w Hospicjum; • · pobytu w Domach Pomocy Społecznej, wymaganej dokumentacji, procedury postępowania i okresów • · oczekiwania w poszczególnych typach domów, oraz adresów placówek, w tym prywatnych placówek całodobowych; • · pobytu okresowego w Zakładach Pielęgnacyjno - Opiekuńczych oraz pobytu stałego w Zakładach Opiekuńczo - Leczniczych, procedury postępowania oraz adresów placówek.

22. SYSTEM PORADNICTWA PSYCHOLOGICZNEGO I PRAWNEGO PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE - prowadzone jest przez • Zespół Poradnictwa Specjalistycznego dla Rodzin, • Centrum Rehabilitacji Społecznej, • w Dziennych Domach Pomocy Społecznej. • Psycholog stosuje metody psychologiczne, aby pomóc osobie, rodzinie: • integrować się ze społeczeństwem, pomimo odrzucenia z powodu inności, • uzyskiwać zdolność integracji wewnętrznej, • korzystać z posiadanych zdrowych aspektów siebie, • akceptować rzeczywistość, pomoc innych, granice swoich możliwości, • odbudowywać poczucie wartości, pomimo mniejszej sprawności . PORADNICTWO PRAWNE - prowadzone jest w Terenowych Punktach Pomocy Społecznej w zakresie: • zabezpieczenia społecznego, • prawa rodzinnego, • prawa pracy.

23. PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE-prowadzone jest przez • Zespół Poradnictwa Specjalistycznego dla Rodzin, • Centrum Rehabilitacji Społecznej, • w Dziennych Domach Pomocy Społecznej. PORADNICTWO PRAWNE - prowadzone jest w Terenowych Punktach Pomocy Społecznej w zakresie: • zabezpieczenia społecznego, • prawa rodzinnego, • prawa pracy.

24. WSPÓŁPRACA MIEJSKIEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W KATOWICACH Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI, FUNDACJAMI I INNYMI INSTYTUCJAMI MIEJSKIMI NA RZECZ REALIZACJI CELÓW I ZAŁOŻEŃ PROGRAMU Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej został zaproszony do współpracy w realizacji programu „Bezpieczna Przystań” przez Policję oraz Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Rejonowy Katowice – Śródmieście. Program kierowany jest do osób po 55 roku życia, a w szczególności zrzeszonych w Polskim Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów - Oddział Katowice.

25. Główne cele programu to: • Podniesienie poczucia bezpieczeństwa oraz wzrost świadomości o możliwych zagrożeniach; • Zwiększenie dostępu do informacji o możliwościach uzyskania pomocy w trudnych sytuacjach życiowych; • Zwiększenie dostępu do informacji na temat możliwości zagospodarowania czasu wolnego. Oprócz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej partnerami w realizacji programu byli : • Komenda Miejska Policji • Straż Miejska w Katowicach • Związek Harcerstwa Polskiego Hufiec Katowice • KZK GOP • Stowarzyszenie Ratowników Medycznych

26. PROGRAM „SŁONECZNIK” - WOLONTARIAT NA RZECZ OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH Adresatami programu są osoby starsze i niepełnosprawne wymagające wsparcia w formie usług opiekuńczych, które nie mają rodziny lub takie, których rodzina nie świadczy pomocy. Usługi wolontariatu realizowane są bezpośrednio w środowisku osoby zainteresowanej, wymagającej pomocy lub na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych w ramach działalności Domu Noclegowego i Zespołu Pomocy Dzieciom i Rodzinie – placówek dla osób bezdomnych. Główny cel programu: • Utrzymanie więzi społecznych i bezpieczeństwa w środowisku zamieszkania w odniesieniu do osób starszych i niepełnosprawnych, • Poszerzenie kontaktów społecznych i aktywizacja osób starszych i niepełnosprawnych, • Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa osób starszych i niepełnosprawnych.

27. MIESZKANIA CHRONIONE • Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. • Mieszkanie chronione zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną.

28. KLUBY SENIORA Sieć lokalnych klubów dla osób starszych mających za zadanie integrację środowiska seniorów danej dzielnicy i przeciwdziałanie poczuciu alienacji oraz aktywizację społeczności lokalnych poprzez organizowanie cyklicznych spotkań integracyjnych, zaspokajanie potrzeb kulturalno - społecznych i rekreacyjnych. Na terenie Katowic działa 5 Klubów Seniora dofinansowywanych ze środków finansowych budżetu miasta Katowice • Uczestnictwo w zajęciach Klubów Seniora jest nieodpłatne i aby wziąć w nich udział należy nawiązać bezpośredni kontakt z prowadzącymi organizacjami pozarządowymi

29. DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ • Dom pomocy społecznejświadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających. • Domy Pomocy Społecznej działające na terenie Katowic: • Dom Pomocy Społecznej „Zacisze” przy ul. Traktorzystów 42 • Dom Pomocy Społecznej „Przystań” przy ul. Adamskiego 22

30. Rodzinny Dom Pomocy Społecznej • Od sierpnia 2008 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach zawarł umowę na prowadzenie Rodzinnego Domu Pomocy Społecznej, poszerzając ofertę pomocową dla osób starszych. Dom ten dysponuje 6 – ma miejscami, 3 dla kobiet i 3 dla mężczyzn. • W ramach swojej działalności rodzinny dom zapewnia usługi bytowe.

31. POMOC MATERIALNA W celu poprawy warunków bytowych i poprawy stanu zdrowia przyznawane są min. takie świadczenia jak: • dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego; • dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny; • dofinansowanie do przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych; • dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych

32. ETAP V Profilaktyka i promocja zdrowia dla osób starszych • W Katowicach od wielu lat w ramach Programu Profilaktyki i Promocji Zdrowia organizowane i finansowane są programy profilaktyczne, których celem jest wczesne wykrywanie i zapobieganie wielu chorobom. Są to następujące programy profilaktyczne: • Program profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku • Działania skierowane na zapobieganie chorobom zakaźnym wśród osób starszych.

34. Miasto Katowice, jako gmina i miasto na prawach powiatu, odpowiedzialne za realizację ustawowo nałożonych zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia od wielu lat podejmuje przedsięwzięcia zmierzające do poprawy zdrowia i jakości życia mieszkańców.

35. Działania z zakresu profilaktyki zdrowotnej organizowane przez miasto Katowice skierowane dla seniorów: • Akcja szczepień przeciwko grypie dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż., przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic • Akcja szczepień p/grypie dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 roku życia • Akcja szczepień przeciwko WZW - B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż. przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic • Akcja szczepień przeciwko pneumokokom dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż. przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic • Program profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku • Wykonanie bezpłatnych badań lekarskich na okoliczność choroby Alzheimera - zadanie realizowane przez Śląskie Stowarzyszenie Alzheimerowskie obejmujące profilaktykę schorzeń otępiennych wśród starszych mieszkańców Katowic

36. Akcja szczepień p/ grypie dla osób powyżej 65 r. ż. • Stan zaszczepienia mieszkańców miasta przeciw grypie systematycznie wzrasta, jednak ciągle jest niezadowalający, szczególnie wśród osób powyżej 65 roku życia. • Osoby powyżej 65 roku życia oraz przewlekle chorzy na schorzenia układu oddechowego i krążenia, pensjonariusze domów opieki społecznej są narażeni na ryzyko powikłań pogrypowych i powinni być włączeni do specjalnych programów szczepień. Częstość wystąpienia komplikacji pogrypowych wzrasta z wiekiem – u osób starszych aż 10- krotnie. Większość przypadków śmiertelnych w przebiegu grypy obserwuje się u osób starszych (> 60 r. ż.), dlatego zaleca się szczepienie u tych osób niezależnie od ich stanu zdrowia. W związku z tym miasto Katowice realizuje programy ukierunkowane na zapobieganie niekorzystnym powikłaniom poprzez szczepienie mieszkańców.

37. Akcja szczepień przeciwko grypie dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż., przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic • Akcja prowadzona jest przez miasto Katowice od 2006 roku. Corocznie przeprowadzane są szczepienia przeciwko grypie dla osób starszych, przebywających w następujących placówkach:

39. Realizatorem akcji szczepień od początku trwania programu jest Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego „Moja Przychodnia” w Katowicach. • Szczepieniu mogą zostać poddane osoby zakwalifikowane do szczepienia przez lekarza wykonującego badanie przed szczepieniem. Koszt szczepienia jednej osoby wraz z badaniem lekarskim kwalifikującym do szczepienia wynosił średnio od 52,00 zł (2010) do 55,00 zł (2012). Corocznie szczepi się średnio około 150 osób przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych.

40. Akcja szczepień przeciwko WZW - B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż. przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic Szczepienia p/ WZW -B są szczególnie zalecane osobom dorosłym, zwłaszcza w starszym wieku, ponieważ wraz z wiekiem rośnie odsetek chorób przewlekłych w populacji osób starszych. Stwarza to konieczność częstych interwencji medycznych z naruszeniem ciągłości tkanek, co sprzyja zakażeniom WZW – B.

42. Realizatorem akcji szczepień jest Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego „Moja Przychodnia” w Katowicach. Koszt szczepienia jednej osoby przeciwko WZW-B w cyklu obejmującym podanie trzech dawek szczepionki wraz z badaniem lekarskim kwalifikującym do szczepienia wyniósł średnio od 153zł (2009) do 186zł (2012). • W związku z tym, że szczepienia p/WZW-B były prowadzone na terenie DPS i zakładów opiekuńczych w latach ubiegłych większa część podopiecznych ww. placówek zostało już uodpornionych przeciwko tej chorobie.

43. Akcja szczepień przeciwko pneumokokom dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż. przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic. Bakterie streptococcus pneumoniae są najczęstszą przyczyną występującego w Polsce pneumokokowego zapalenia płuc. Infekcja ta dotyka przede wszystkim osoby po 65 r. ż. oraz osoby z grup podwyższonego ryzyka. Powikłania tej choroby są bezpośrednim zagrożeniem dla życia i zdrowia, a u większości pacjentów do wytworzenia długotrwałej odporności wystarcza jedna dawka szczepionki. Należy spodziewać się, że zastosowanie szczepień ochronnych obniży zapadalność i śmiertelność z powodu infekcji pneumokokowych. Szczepieniami p/ pneumokokom objęto osoby starsze z następujących placówek:

45. Realizatorem akcji szczepień był Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego „Moja Przychodnia” w Katowicach. Koszt szczepienia jednej osoby przeciwko pneumokokom wraz z badaniem lekarskim kwalifikującym do szczepienia wynosił w 2008 roku 73 zł wzrósł do 93,00 zł w 2012 r.

46. Akcja szczepień p/grypie dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 roku życia Corocznie w 3 kwartale roku organizowana jest również ogólnodostępna akcja szczepień przeciw grypie dla seniorów, która cieszy się dużą popularnością. Łącznie co roku szczepionych przeciw zachorowaniu na grypę jest ok. 2 000 starszych osób.

47. Program profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku Cele główne programu: a) profilaktyka chorób związanych z powstawaniem niesprawności i ograniczanie wielochorobowości u osób starszych, b) zwiększenie wykrywalności utajonych chorób występujących u osób starszych, c) tworzenie warunków do zdrowego i aktywnego życia osób starszych i osób starszych niepełnosprawnych. Adresaci programu: Program skierowany jest do mieszkańców Katowic, którzy w danym roku kalendarzowym kończą 60, 61, 62 oraz 75, 76, 77 lat.

48. Każda uprawniona osoba, która zgłasza się do udziału w „Programie profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku” zostaje objęta następującymi badaniami: • morfologia krwi, CRP, TSH, oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji cholesterolu, trójglicerydów w surowicy krwi, oznaczenie poziomu glukozy, oznaczenie poziomu PSA - tylko u mężczyzn, • dokonanie lekarskiej oceny stanu zdrowia według protokołu badania przekazanego przez Wydział Polityki Społecznej UMK, • badanie palpacyjne piersi u kobiet, • badanie wzroku z użyciem tablic okulistycznych, • orientacyjne badanie słuchu, • przeprowadzenie oceny czynników ryzyka złamania biodra, • ocena sprawności fizycznej z wyłonieniem osób zagrożonych niesprawnością ruchową, • badanie sprawności pamięci MMSE (mini mental status examination) dla osób wyrażających zgodę na badanie, • edukacja zdrowotna z zakresu zasad zdrowotnego stylu życia, • interpretacja uzyskanych wyników oraz ewentualne skierowanie do dalszej diagnostyki w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

49. Wyniki przeprowadzonych badań wśród osób 60, 61, 62 – letnich oraz 75, 76, 77-letnich w poszczególnych latach realizacji programu korzysta corocznie więcej kobiet niż mężczyzn, co może świadczyć o tym, że panie bardziej dbają o swoje zdrowie. W wyniku realizacji badań przesiewowych u badanych osób najczęściej stwierdza się nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe wymagające leczenia oraz ryzyko wystąpienia złamania.

50. ŚRODKI PRZEZNACZONE NA REALIZACJĘ PROGRAMU PROFILAKTYKI DLA OSÓB TRZECIEGO I CZWARTEGO WIEKU ZA LATA 2007-2011 W MIEŚCIE KATOWICE