170 likes | 463 Views
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü. Kuzey Denizi-Hazar Paterni’nin (NCP), Avrupa-Asya-Akdeniz Bölgesi Denizel Basenlerine Etkisi. Murat Gündüz ve Emin Özsoy. NCP indeksi hesap noktaları ve Ekim-Mart zaman serisi (mavi) ve ortalaması (kırmızı). Kutiel et al.,TAC, 2002.
E N D
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü Kuzey Denizi-Hazar Paterni’nin (NCP), Avrupa-Asya-Akdeniz Bölgesi Denizel Basenlerine Etkisi. Murat Gündüz ve Emin Özsoy
NCP indeksi hesap noktaları ve Ekim-Mart zaman serisi (mavi) ve ortalaması (kırmızı) Kutiel et al.,TAC, 2002 ODTÜ/DBE
Çeşitli basenler için üç aylık ortalama hava-deniz değişkenleri ve NCP arasındaki korelasyon katsayısı. Hava Sıcaklığı Net Isı Akısı Buharlaşma Bulutluluk ODTÜ/DBE
NCP indeksinin çesitli atmosferik parametrelerle olan korelasyon katsayısı. ECMWF:1958-2000 ODTÜ/DBE
Basit istatistiksel yöntemlerin gösterdiği üzere NCP Akdeniz-Avrupa ve Asya bölgesini etkilemektedir ve bu bölgedeki iklim değişikliğine sebep olan mekanizmayı açıklamak için kullanılabilir. ODTÜ/DBE
EOF Analizlerinin Sonuçları Hava sıcaklığı ve hissedilir ısı akısının birinci EOF modu ODTÜ/DBE
Yerel iklimin büyük ölçekli atmosferik sirkülasyonlarla olan ilişkisi • Analiz Aracı • Kanonik Korelasyon Analizi (CCA) • Büyük ölçekli degişken : 500 hPa geo. yükseklik • Tahmin edilecek değişken : Ege denizi hava-deniz akıları ODTÜ/DBE
500 hPa daki geoptansiyel yükseklik ve hava sıcaklığı nın birinci CC modu. Siyah ve kırmızı CC zaman serisi ve mavi NCP indeksi ODTÜ/DBE
500 hPa daki geoptansiyel yükseklik ve rüzgar stress rotasyonun birinci CC modu. Siyah ve kırmızı CC zaman serisi ve mavi NCP index ODTÜ/DBE
Doğu Akdeniz Yağış değişiminin NCP ile olan ilişkisi ODTÜ/DBE
Kurak Yıllar :1959, 1964, 1972, 1973, 1990 Yağışlı Yıllar :1963, 1969, 1980, 1981, 1988 Eshel 2001, JAS ODTÜ/DBE
Kurak Yağışlı Eshel 2001, JAS ODTÜ/DBE
Doğu Akdeniz Dip Su Oluşum yerinin Adriyatik denizinden Ege denizine kayması ve NCP ile olan ilişkisi. ODTÜ/DBE
1990 ların başı NCP nin pozitif olduğu ve geçişin gözlendiği yıllar aynı zamanda 1970lerin başında da dip su oluşum yeri Ege denizine kaymıştır ve bu yıllardada NCP pozitif değerdedir. ODTÜ/DBE
Ege denizindeki net ısı kaybı 40W/m2 den büyük olduğu yıllarda 850 hPa daki geopotansiyel yükseklik 1964, 1975, 1976, 1992,1993 ODTÜ/DBE
SONUÇLAR: • NCP ile doğu Akdeniz iklimi arasında açık bir ilişki vardır. • EOF Analizlerinin sonucu incelenen bütün iklim değişkenleri • için baskın modun NCP ile ilişkili olduğunu göstermiştir. • Doğu Akdeniz yağışındaki değişimler ve Ege denizi dip su oluşumu NCP indeksine bağlı olarak açıklanabilir. • CCA nin sonucu yerel iklim parametresi olarak kabul edilen • Ege Denizi hava-deniz akılarının NCP ile tanımlanan büyük • ölçekteki atmosferik sirkülasyonlarla ilişkili olduğunu göstermiştir. ODTÜ/DBE