380 likes | 752 Views
intra- en interpersoonlijke conflicten. Conflicten op het niveau van mensen en groepen 1. Intrapersoonlijke conflicten Psychologie 2. Interpersoonlijke conflicten Sociale Psychologie 3. Intragroepsconflicten Sociologie 4. Intergroepsconflicten Sociologie.
E N D
intra- en interpersoonlijke conflicten • Conflicten op het niveau van mensen en groepen • 1. Intrapersoonlijke conflicten Psychologie • 2. Interpersoonlijke conflicten Sociale Psychologie • 3. Intragroepsconflicten Sociologie • 4. Intergroepsconflicten Sociologie
interpersoonlijke conflicten • 2.3 Soorten conflicten nader bekeken • 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten • 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten • A.Territoriumconflict • B. Waarde- en belangenconflict • C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren • D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of communicatiestoornissen • E. Keuze- of beslissingsconflict
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict • Territoriumconflict niet uitsluitend in domein van sociale psychologie (inter-persoon) Meest voor de hand liggend: gewapend conflict (inter-groep) • Elk gewapend conflict is een territorium conflict MAAR niet noodzakelijk om fysisch territorium
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict • fysiche territorium A. Primaire strijd v. h. leven (voeding, leefruimte) Reële belangentegenstellingen tussen […] ? • Psychologisch territorium B. Strijd om de macht en de verdediging van het eigen psychologisch territorium (gelijk krijgen, anderen domineren)
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict http://www.youtube.com/watch?v=FXJQ0eNq5D4 Wat is volgens YairLapid het probleem? Draait het om het vastleggen van grenzen?
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict YairLapid – “The problem is not with Israeli settlements or with Palestinian terror, the problem is about fear. The problem is about mistrust. The problem is with past trauma’s and anxieties. The problem is with hate and pain. This is not a dialogue but two monologues. The Israelis want peace and security, the Palestinians want peace and justice. The is the real context of the conflict.”
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict • Een eigen territorium op verschillende vlakken /domeinen: • Ethisch: welke waarden vind je belangrijk om je leven rond uit te bouwen? • Psychisch: welke wensen en verlangens wil je vervuld zien? • Intellectueel:welke kennis wil je ontwikkelen? • Fysisch:welke middelen heb je nodig om op materieel vlak je leven te ontwikkelen? • Sociaal: welke plaats wil je in het sociale leven innemen.
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict Territoriumconflict ook niet alleen bij mensen, ook bij dieren en planten verdringing en machtshiërarchie Van mens wordt echter verwacht dit te overstijgen: • Naastenliefde, solidariteit, … (moraliteit) Rationalisering van situatie! (<-> dieren) Toch falen we hier vaak in • conflict over belangstellingsdomein Abstractie maken van voorbeeld in fragment en met schaalverkleining komen tot interpersoonlijke conflicten.
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict In de praktijk: Territoriumconflicten Onderlinge strijd met fysieke of psychische middelen Onderhandelen (compromis of consensus) Cor Bakker: territoriumtheorie om gedragingen van dieren en vooral mensen beter te begrijpen. (zie artikel in cursus)
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict Probeer een antwoord te formuleren op volgende vragen: • Wat is het verschil tussen de letterlijke en figuurlijke ‘eigen plek’? • Verklaar in eigen woorden: Je identiteit is de kern van ieders territorium. • Wat is het verschil tussen privédomein, privéschuilplaats en persoonlijke ruimte? • Wat is de band tussen individuele ervaring en territoriaal gedrag?
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict • De eigen plek als territorium • Figuurlijk: plaats die je inneemt als persoon (ik-grenzen) • Letterlijk: fysieke ruimte • Iemands territorium bestaat uit gebieden waar hij bijzondere deskundigheid bezit, initiatief neemt en verantwoordelijkheid neemt, ofwel gebieden waarover hij controle kan uitoefenen. Het gaat hierbij om fysieke ruimte en aspecten van ons sociale en intellectuele leven. De kern van ieders territorium is het zelf, je identiteit. Autonomie, autonoom zijn, is controle hebben, de baas zijn over jezelf.(Bakker & Bakker-Rabdau)
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict Eigen plek bestaat eigenlijk uit 3 territoria: • Privédomein: verzekeren van privacy en veiligheid • Privéschuilplaats: ontsnappen aan de medemens • Persoonlijke ruimte: comfortabele, controleerbare ruimte (symptoom psychotici: gevoel van verlies privacy) • Territoriaal gedrag en persoonlijkheidsproblematiek Gedragspatroon in grote mate gebaseerd op individuele ervaringen en interpretaties en kunnen wijzigen door nieuwe ervaringen. (cf. Nature / Nurture?)
Interpersoonlijkeconflicten: Territoriumconflict Evalueer de voorbeelden van territoriumconflicten. • Omschrijf het territoriumconflict • Gaat het om fysisch of psychisch territorium? • Op welk domein kunnen we het conflict situeren? (aparte kopie) Kan je zelf voorbeelden van territoriumconflicten van eender welke aard geven waar jij zelf mee geconfronteerd bent geweest?
interpersoonlijke conflicten • 2.3 Soorten conflicten nader bekeken • 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten • 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten • A. Territoriumconflict • B. Waarde- en belangenconflict • C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren • D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of communicatiestoornissen • E. Keuze- of beslissingsconflict
Interpersoonlijkeconflicten: Waarde- en belangenconflict Belangenconflict:Waardenconflict: tegenstrijdige belangeneigen morele gelijk opleggen Geen-verlies-methode (algemene probleemoplossingsstrategie): • Probleem nauwkeurig definiëren • Brainstormen over mogelijke oplossingen • Evalueren van de voorgestelde oplossingen • Kiezen van de ‘beste’ oplossing • Realiseren van de gekozen oplossing • Evalueren van het resultaat
Interpersoonlijkeconflicten: Waarde- en belangenconflict • Let op: Soms kan een waardenconflict een verdoken belangenconflict zijn. • Lees het artikel p58. Om welke belangen gaat het hier? • Eigen waarden eigen referentiekader. Andere waarden worden aanzien als bedreiging van de eigen veiligheid • Generatieconflicten
interpersoonlijke conflicten • 2.3 Soorten conflicten nader bekeken • 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten • 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten • A. Territoriumconflict • B. Waarde- en belangenconflict • C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren • D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of communicatiestoornissen • E. Keuze- of beslissingsconflict
Interpersoonlijkeconflicten: Conflicten a.g.v. persoonlijkheidsfactoren • Je waardeert die karaktertrekken van de ander die jezelf ook hebt Hoe jij anderen ziet en ervaart houdt verband met hoe jij zelf bent en denkt. • Antipathie kan ontstaan in het contact met mensen die tegengestelde kwaliteiten heeft.
Interpersoonlijkeconflicten: Conflicten a.g.v. persoonlijkheidsfactoren • Kernkwaliteitenschema: • Kernkwaliteiten: Positieve eigenschappen • Valkuilen: Doorschieten in pos eigenschappen • Allergiën: Doorschieten van de ander in zijn eigenschappen. • Uitdagingen: De positieve eigenschap van de ander
Interpersoonlijkeconflicten: Conflicten a.g.v. persoonlijkheidsfactoren kernkwaliteit (+) te veel vh goede valkuil (-) Daadkracht drammerigheid Negatief Tegenover- gestelde BALANS Positief Tegenover- gestelde passiviteit geduld Allergie (-) Uitdaging (+)
Interpersoonlijkeconflicten: Conflicten a.g.v. persoonlijkheidsfactoren • Stel op p.62 een eigen kwadrant op. • Maak twee kwadranten op een apart blad en geef dit af.
interpersoonlijke conflicten • 2.3 Soorten conflicten nader bekeken • 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten • 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten • A. Territoriumconflict • B. Waarde- en belangenconflict • C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren • D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of communicatiestoornissen • E. Keuze- of beslissingsconflict
Interpersoonlijke conflicten: door misverstanden of communicatiestoornissen • Uit cursus 4GEW: “ Om te leren spreken heb je de eerste drie jaren van je leven nodig. Om te leren luisteren de rest van je leven.” Het is belangrijk om als zender goede en duidelijke boodschappen over te brengen maar ook om als ontvanger echt bereid te zijn om naar de boodschap te luisteren.
Interpersoonlijkeconflicten: door misverstanden of communicatiestoornissen • We herhalen even de 3 pijlers van actief luisteren: • Onvoorwaardelijk aandacht geven • Stimulerend luisteren • Non-verbaal: SOFTEN (smile, open posture, forward lean, touch, eyecontact en nodd) • Verbaal: hummen, stilte, parafraseren, spiegelen van gevoelens, samenvatten, papegaaien en vragen stellen. • Inlevend of empatisch luisteren • Lees p.62 welke spijtige gevolgen misverstanden en communicatiestoornissen kunnen hebben.
interpersoonlijke conflicten • 2.3 Soorten conflicten nader bekeken • 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten • 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten • A. Territoriumconflict • B. Waarde- en belangenconflict • C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren • D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of communicatiestoornissen • E. Keuze- of beslissingsconflict
Interpersoonlijkeconflicten: Keuze- of beslissingsconflicten • Groepen die voor een gezamenlijke opdracht staan of partners die samenleven. Gezamelijke beslissing nemen waarover men onderling erg van mening kan verschillen
Interpersoonlijkeconflicten: Keuze- of beslissingsconflicten • Uitgangstpunt: beste keuze bestaat niet Recht op eigen mening en voorkeur via ik-boodschap
intra- en interpersoonlijke conflicten • 2.1 Begripsdefiniëring • 2.2 Soorten conflicten • 2.3 Soorten conflicten nader bekeken • 2.4 Conflicthantering
Conflicthantering • 3 technieken om eenvoudige conflicten op te lossen doel is spanning verminderen en functioneren herstellen • Zelf op zoek gaan naar oplossingen • Beroep doen op scheidsrechter (derde partij – meestal hoger in hiërarchie - doet bindende uitspraak). Vb: Vrederechter • Beroep doen op bemiddelaar Hij leidt personen – die vrijwillig meewerken - naar zelf gedragen oplossing in vertrouwelijke en gelijkwaardige sfeer. Vb: ?
Conflicthantering Omgaan met conflicten: 2 basismotieven • De zorg voor (de relatie met) anderen Coöperativiteit • De zorg voor eigen doelen en belangen Assertiviteit Thomas en Killman onderscheidden op basis hiervan 5 conflicthanteringsstijlen
Conflicthantering • Probeer de stijlen p.67 op de juiste plaats in de grafiek te zetten.
Conflicthantering Probeer voor elke conflicthanteringsstijl een voorbeeld te bedenken. • Ontlopen: • Forceren: • Toegeven: • Compromis: • Confronteren:
Conflicthantering • Ontlopen: Je neemt een andere weg naar school om zeker je (ex)-vriend niet tegen te komen. • Forceren: De leerkracht beslist om vanaf nu elke les een toets te doen. • Toegeven: Je hebt geen zin om naar Spanje te gaan met je twee vriendinnen (jij wil naar Griekenland) maar zegt er niets van. • Compromis: Jij wil tot 01.00u wegblijven, je ouder verwachten je echter om 11.00u al thuis. Samen besluiten jullie dat 12.00u ok is. • Confronteren: Er is nog 1 appelsien. Na discussie wordt duidelijk dat Piet het sap wil om te drinken en Sarah de schil om te knutselen
Conflicthantering • Let op: niet vastroesten in één stijl. • Kies een stijl naargelang de situatie! • Welke conflictstijl kies jij meestal? • Doe de Thomas en Kilmann-test • http://123management.nl/0/030_cultuur/a300_cultuur_13_conflictstijlen.html
Conflicthantering • Criteria voor het hanteren van een bepaalde stijl. • Eigen stijl en persoonlijkheid • Belang van kwaliteit van de relatie • Machtsbalans • Beschikbare tijd en energie • Mogelijkheden tot wederzijds voordeel
Conflicthantering • Onderhandelen als techniek • Exploreren • Argumenteren • Intimideren • Irriteren
Conflicthantering • Het beëindigen van een conflict • De onafhankelijkheid • De onderdrukking • Het vonnis • Het onderhandeld akkoord