490 likes | 1.04k Views
Karaciğerin Cerrahi Hastalıkları. Doç.Dr.Tamer Akça. ANATOMİ. Karında sa ğ üst kadranda diafragma alt ı nda Midklaviküler hatta yukar ı da 4. interkostal aral ı ktan a ş a ğı da kosta kavsine kadar Dorsal yüzünde safra kesesi Glisson kapsülü LİGAMANLAR Falsiform ligaman
E N D
Karaciğerin Cerrahi Hastalıkları Doç.Dr.Tamer Akça
Karında sağ üst kadranda diafragma altında • Midklaviküler hatta yukarıda 4. interkostal aralıktan aşağıda kosta kavsine kadar • Dorsal yüzünde safra kesesi • Glisson kapsülü LİGAMANLAR • Falsiform ligaman • Anterior ve posterior sağ-sol koroner ligamanlar • Gastrohepatik ve hepatoduodenal ligamanlar
Sağ, sol, kuadrat ve kaudat olmak üzere 4 lob Fransız Segmental Sistemi • Gerçekte hepatik venöz drenaj ve kaudat lob ışığında • Ancak portal, arteriyel ve biliyer anatomiye de uyar • Segment I kaudat lobdur • Sol lob II, II ve IV. segmentlerden oluşur • Sağ lobu da V-VIII. segmentler oluşturmaktadır
Portal Ven: • kan akımının yaklaşık ¾’ü • hepatoduodenal ligaman içinde • Hepatik Arter: • çölyak trunkustan • hepatoduodenal ligaman içinde • Hepatik Venler: • 3 majör hepatik ven (sağ, orta ve sol)
Ana Safra Yolları: • ana hepatik kanal;sağ ve sol hepatik kanalların karaciğer dışında birleşmesi ile • koledok;sistik kanal ile birleştikten sonra • duodenum medial duvarındaki papilla Vateri’ye açılır • Ampulla Vateri; • Wirsung kanalı ile koledok birleşir(%90) • Duodenum 2 kıtaya açılır • Lenfatikler: • Hepatik lenf perisinüsoidal mesafede (Disse) oluşur • porta hepatisteki daha büyük lenfatiklere • sisterna şiliye ve kısmen de torasik duktusa • Hepatik Kan Akımı: • Ortalama 100-300 mlt/kg (vücut ağırlığı)/ dk kadar • Bu kanın %75’i portal ven kalanı hepatik arter yoluyla
This is an in-situ photograph of the chest and abdominal contents. As can be seen, the liver is the largest parenchymal organ, lying just below the diaphragm. The right lobe (at the left in the photograph) is larger than the left lobe. The falciform ligament is the rough dividing line between the two lobes
This is the external surface of a normal liver. The color is brown and the surface is smooth. A normal liver is about 1200 to 1600 grams.
A.HEPATICA V.PORTA V.HEPATICA The cut surface of a normal liver has a brown color. Near the hilum here, note the portal vein carrying blood to the liver, which branches at center left, with accompanying hepatic artery and bile ducts. At the lower right is a branch of hepatic vein draining blood from the liver to the inferior vena cava
Karaciğer Fonksiyonlarının İncelenmesi • Aspartat transaminaz (AST) • Alanin transaminaz (ALT) • Alkalen fosfataz (ALP) • Gama glutamil transpeptidaz (GT) • Lösin aminopeptidaz (LAP) • 5-nükleotidaz • Serum albümin ve transferrin • Serum lipidleri ve lipoprotein düzeyleri
Non-paraziter kistlerdaha nadir • tek veya multipl, • diffüz veya lokalize, • uniloküler veya multiloküler olabilir
Konjenital Kistler • Soliter veya multipl • Sağ lobda daha sık görülürse de her iki lobda • Değişik sayı ve büyüklükte • Tamamen karaciğer içinde veya kısmen dışında • Bal peteği görünümü verecek kadar çok sayıda kist • Polikistik hastalıkta başka organlarda da görülür • Böbreklerden başka pankreas, dalak, over ve akciğer kistleri de karaciğere eşlik edebilir
Travmatik Kistler • Non-penetran karın travmalarının sıklıkla oluştuğu çocuklarda daha sık • İçinde çoğu kez kan veya safra var • Döşeyici epitel bulunmaz Neoplastik Kistler • Çok nadir • Kistadenoma; Kistadenokarsinomalar • Karakteristik olarak kist içinde mukoid bir sıvı Enflamatuvar Kist • Karaciğer apselerini oluşturur
Histogeneze Göre Sınıflandırma • Dejeneratif • Dermoid • Lenfatik • Endotelyal • Retansiyon • Proliferatif
Etyoloji • Bir teoriye göre; kistler aberan, ekstrahepatik ve intrahepatik safra kanallarından gelişir • kist gelişiminin kanalların enflamatuvar hiperplazisi ile • veya kanalların obstrüksiyonu sonucu sıvı retansiyonu gelişerek • Kistlerin duvarında küboidal epitel ile döşeli duktal dokunun bulunması teoriyi desteklemekte • Diğer teori; involusyona uğramayan veya dejenere olan safra kanallarından kist gelişir
Tanı • Çoğu kez asemptomatik • Epigastrik dolgunluk ve üst abdominal ağrı • Çevre organlara baskı ile bulantı, kusma ve yaygın karın ağrısı • Torsiyon, • kist içine kanama veya • intraperitoneal rüptür gibi olduğunda ağrı daha sık • Peritoneal irritasyon bulguları • Epigastriumda veya sağ hipokondriumda ağrısız kitle • Hepatomegali • Sarılık nadir
İnferior vena kavaya bası • ADBG ve baryumlugrafi; diafragmayı veya kolonu ittiği görülür • Sintigrafi; lezyon soğuk alan olarak görülür • Ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi • Anjiografi kitlede neovaskülarizasyon • PTK ve ERKP gibi tetkikler kistin safra yolları ile ilişkisini göstermek • Paratizitik kistlerden ayırım için; • Eozinofili • Casoni deri testi • kompleman fiksasyon testi pozitifliği • kist duvarında kalsifikasyon
Tedavi • 5 cm.den küçük ve asemptomatik olan kistler için bir tedavi gerekmez • Asemptomatik kistlerin ileride semptomatik hale gelmesi, malign dejenerasyon veya bir komplikasyona neden olması çok nadir olarak görülür
Safra kesesi ve yolları hastalıkları %31-45 Portal ven yoluyla yayılım < %30 Hematojen yayılım %15 Doğrudan yayılım %15 Kriptojenik / kist hidatik %15
Etyoloji • Otopsilerin %0.2-1.5’unda • En sıklıkla safra kesesi ve yolları hastalıkları • Koledokolityazis • Safra yolları darlıkları • Sklerozan kolanjit • Safra yolları-pankreas ve ampulla vateri karsinomları Akut kolesistit en başta gelen sebep
Asendan kolanjit ile gelişir Portal bakteriyemi de saptanmıştır Hematojen yayılım portal ven yoluyla hepatik arter yoluyla Divertikülit, apandisit, omfalit, pankreatik apse gibi intraabdominal infeksiyonlar pileflebite yol açar Bakteriyemiye neden olan infeksiyonlar Endokardit Pnömoni otitis media osteromiyelit vb. Subfrenik apse vb. doğrudan karaciğere yayılarak apseye neden olabilir
Klinik Belirti ve Bulgular • Ateş • Karın ağrısı, halsizlik • İştahsızlık, bulantı, kusma • Kilo kaybı, öksürük, gece terlemeleri, sağda plörezi • En sık rastlanılan klinik bulgular; • hepatomegali • karaciğerin duyarlı olması • sarılık • Nadiren distansiyon, asit ve plevral effüzyon
Laboratuvar Bulguları • Lökositoz • Anemi • Hipoalbuminemi en sık • Alkalen fosfataz • Gamaglutamil transpeptidaz artışı
Apse Özellikleri • Soliter veya multipl • Soliter apseler genellikle sinsi seyirlidir • Multipl apseler ise daha akut ve toksik • Apselerin çoğu sağ lobda yerleşirler. • Gram(-) anaeroblar en sık (E.Coli ilk sırada) • Ayrıca Klebsiella, Proteus, Enterobakter ve • Bunun yanında Gram(+) koklar (Enterokoklar, Stafilokoklar) ile anaerobik bakteriler de • %40 olguda polimikrobiyal apse söz konusu
Tanı • Sağ hemidiafragma yüksekliği, • Atelektazi • Plevral effüzyon %50 • Ultrasonografide %85-90 doğruluk oranı • BT karaciğer apselerinin lokalizasyonunda ve sayılarının belirlenmesinde • Manyetik rezonans • Sintigrafi 2 cm.den büyük lezyonları gösterebilir
Tedavi Uygun Antibiyotik Tedavisi • Etkili geniş spektrumlu antibiyotikler • Polimikrobiyal olma olasılığı yüksek olduğundan kombinasyon antibiyotik tedavisi • Ampisilin+metranidazol+aminoglikozid • Geniş spektrumlu penisilin+aminoglikozid • Ampisilin+anaerobik etkili sefalosporin • Aminoglikozid+klindamisin olası tüm bakterileri içine alır • 4-6 hafta gibi uzun süreli antibiyotik tedavisi
Açık Cerrahi Drenaj • Cerrahi Drenaj • safra yolları hastalıkları • divertikülit ve • apandisitte daha uygun • Apse nedeni olabilecek karın içi sepsis kaynağının saptanmasına çalışılmalı • Odak ortadan kaldırılır • Apse duvarından ve apse içeriğinden örnekler Perkütan Drenaj • US veya BT eşliğinde • Multipl apselerde veya karın içi patolojilerde kullanılmamalı
E.Histolitica • İntestinal mukozanın invazyonu • Portal kan akımı ile karaciğer sağ loba • Amebik karaciğer apseleri amebiazis olan hastaların %3-9’unda gelişir
Klinik Bulgular • Ateş • Karın ağrısı, bulantı-kusma • Diare • Halsizlik ve kilo kaybı • Hastaların kronik hastalıklı, düşkün bir görünümleri vardır • Plöretik göğüs ağrısı ve hepatomegali • Akciğer sağ alt lobda solunum sesleri azalmıştır. • Plevral effüzyon, sağ taraflı ampiyem veya bronkoplevral fistül
Laboratuvar Bulguları • Anemi • Lökosiztoz ve yüksek bir sedimantasyon hızı • Alkalen fosfataz yüksek, serum albümini düşük • Sağ diafragma yüksekliği • Plevral effüzyon • Piyojenik karaciğer apsesinden ayırımı en iyi serolojiktestler ile • İndirekt hemaglütiansyon • jel difüzyon presipitin testleri en duyarlı ve özgül • Dışkıda %10-15 trofozoit
Tedavi Medikal Tedavi • Metronidazol • Metronidazol dışında emetin ve/veya klorokin Perkütan Drenaj • Tedaviye cevap vermeyenler • Sol krc. lobundaki apseler (perikarda açılma riski) • Gebelerde tedavi yöntemi olarak Cerrahi Drenaj • Amebik apsenin periton boşluğuna rüptüründe • Sekonder bakteriyel infeksiyon varlığında