Nowotwory Trzonu Macicy

1. Nowotwory Trzonu Macicy Endometrial polyps Endometrial carcinoma Endometrial glands • ENDOMETRIUM • MYOMETRIUM Stromal Nodule Endometrial stroma Stromal Sarcoma Mixed Mesodermal Tumors LEIOMYOMA LEIOMYOSARCOMA

2. Oncology Populacja około 6 000 000 000 Kobiety około 3 500 000 000 Kobiety > 50 r.życia około 1 000 000 000 RAK ENDOMETRIUM 150 000 nowych przypadków rocznie

3. EpidemiologiaZachorowania USA35000/rocznie, 22/100000 Szwajcaria, Dania, Niemcy Francja, Szwecja Norwegia POLSKA Indie, Japonia, Kuweit, Filipiny 0,4-1/100000

4. Epidemiologia 50-90 r.ż. Dwa szczyty zachorowalności (50-54, 70-74) 5% < 40 r.ż.

5. PIĘCIOLETNIE PRZEŻYCIE • Endometrial Carcinoma 66 % • Vulnar Carcinoma 42 % • Cervical Carcinoma 38 % • Ovarian carcinoma 35 %

6. Epidemiologia POLSKA 2001 zachorowania 3476 11,3/100000 Zgony 810 Pięcioletnie przeżycia 66% Holandia 86%, UE 78%

7. CZYNNIKI RYZYKA • OTYŁOŚĆBMI>30 5x • Długi okres miesiączkowania i późna menopauza > 52 • Nieródki • Cykle bezowulacyjne, PCOs • Guzy jajnika hormonalnie czynne • Cukrzyca typ II • Marskość wątroby • Niedoczynność tarczycy • Hyperprolactynemia

8. ZESPÓŁ LYNCH IIHNPCC, CA endometrii, CA ovariorum • 3 członków rodziny w II pokoleniach 2 członków rodziny w I stopniu pokrewieństwa rozpoznanie u jednego przed 50 r.ż. • 1 – 3% wszystkich Ca endometrii • mutacje w genach reperacyjnych DNA MSH2, MLH1, PMS1, PMS2 • kolonoskopia, USG, biopsja endometrium co 1 rok • TAH + BSO u nosicieli mutacji po 40 r.ż.

9. Czynniki ochronne • Antykoncepcja hormonalna • Hormonalna terapia zastępcza • Palenie tytoniu

10. Pathogeneza Estrogenozależny rak endometrium typicalatypical hyperplasiahyperplasia Carcinoma Rak endometrium niezależny od estrogenów normalneCarcinoma endometrium

11. Hormony płcioweAktywność ESTROGENY Stymulują podział komórki PROGESTAGENY Hamują podział komórki

12. Powstawanie hormonów płciowychOkres pomenopauzalny JAJNIKI Testosteron NADNERCZA Androstendion PROCES AROMATYZACJI ANDROGENÓW Androstendion Estron Testosteron Estradiol

13. ESTRON ESTRADIOL ANDROGENY ESTRIOL PROGESTERON Pathogenezaczynniki hormonalne

14. EndometrialCarcinomaOBJAWY • Krwawienia pomenopauzalne • Acykliczne krwawienia przedmenopauzalne • Cuchnące wodniste upławy • Ból • Wodobrzusze

15. Krwawienia pomenopauzalneGłówne przyczyny • Zanik endometrium 50 % • Polip endometrium 15 % • Mięśniak podśluzówkowy 10 % • Rozrost endometrium 10 % • Rak endometrium 10 % • Rak szyjki macicy

16. Zmiany poprzedzające • Rozrost prosty bez atypii • Rozrost złożony bez atypii • Polip endometrium • Rozrost atypowy (prosty lub złożony)

17. E ndometrial I ntraepithelial N eoplasia

18. Endometrial CarcinomaTypy histologiczne , Klasyfikacja WHO • Adenocarcinoma endometrioides endometrii postać kosmkowo-gruczołowa postać wydzielnicza Postać z komórek rzęskowych z różnicowaniem płaskonabłonkowym • Adenocarcinoma serosum • Adenocarcinoma clarocellulare • Adenocarcinoma mucinosum • Carcinoma planoepitheliale • Carcinoma mixtum • Undifferented Carcinoma

19. Endometrial CarcinomaCzego oczekujemy od patologa ? • Określenia typu histologicznego nowotworu • Określenia stopnia histologicznego zróżnicowania (G) • Określenia głębokości naciekania mięśnia macicy • Oceny obecności receptorów • Dokładnej oceny przymacicz, przydatków oraz szyjki macicy

20. FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma STADIUM I Guz ograniczony do trzonu macicy I AGuz ograniczony do endometrium I B Naciek < ½ myometrium I CNaciek > ½ myometrium

21. FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma STADIUM II Guz nacieka szyjkę macicy II ANaciek gruczołów szyjkowych II BNaciek podścieliska

22. FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma STADIUM III Guz wychodzi poza macicę III AZajęcie surowicówki i/lub przydatków lub komórki NEO w wymazach otrzewnowych (naciekanie przymacicz) III BPrzerzuty do pochwy III CPrzerzuty do węzłów miednicy lub okołoaortalnych (9-18% przerzuty skokowe)

23. FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma STADIUM IV IV ANaciek śluzówki pęcherza moczowego lub odbytnicy IV BPrzerzuty do narządów jamy brzusznej, węzłów chłonnych pachwinowych, przerzuty odległe

24. LECZENIE RAKA ENDOMETRIUM • LECZENIE CHIRURGICZNE • RADIOTERAPIA • HORMONOTERAPIA • CHEMIOTERAPIA

25. Leczenie raka endometriumStadium0 • TAH + BSO • Hormonoterapia (młode kobiety – prokreacja, p/wskazania do operacji) Kontrola histologiczna po leczeniu: 3 m-ce, 1rok

26. Leczenie raka endometriumStadiumI TAH + BSO + PLN + wymazy otrzewnowe węzły okołoaortalne + sieć większa: • przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym • AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare • palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne • przerzuty do jajników Brachyterapia Stage Ia-G3, Ib-G2,3, IC-G1-3

27. Leczenie raka endometriumStadiumIprzeciwwskazania lub brak zgody na leczenie operacyjna • Teleterapia 46 Gy • Brachyterapia 4 x 7,5 Gy (1xtyg.) • Grade 1 i 2 i mała masa guza tylko brachyterapia

28. Leczenie raka endometriumStadiumII Hysterectomia radicalis węzły okołoaortalne + sieć większa: • przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym • AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare • palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne • przerzuty do jajników Brachyterapia 3 x 7,5 Gy

29. Leczenie raka endometriumStadiumIII Hysterectomia radicalis (IIIA, B) węzły okołoaortalne + sieć większa: • przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym • AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare • palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne • przerzuty do jajników Brachyterapia 3 x 7,5 Gy Teleterapia 50-60 Gy

30. Leczenie raka endometriumStadiumIV • Egzenteracja miednicy mniejszej • Radioterapia paliatywna 20 Gy • Hormonoterapia(E2R + PgR+lub E2R- PgR+) • Chemioterapia

31. Rokowanie w raku endometriumPięcioletnie przeżycie • Stage I 75 – 100 % • Stage II 50 – 65 % • Stage III 20 – 40 % • Stage IV poniżej 10 %