90 likes | 190 Views
RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR. Korte inleiding, expertmeeting woonwerkmilieu’s Atelier Zuidvleuigel, 11 juli 2007 Pieter Tordoir. Stedelijke samenhang en synergie komen niet vanzelf. RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR. Outline. Stedelijke samenhang of segregatie? Twee krachten:
E N D
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Korte inleiding, expertmeeting woonwerkmilieu’s Atelier Zuidvleuigel, 11 juli 2007Pieter Tordoir Stedelijke samenhang en synergie komen niet vanzelf
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Outline • Stedelijke samenhang of segregatie? Twee krachten: - agglomeratie & het Daily Urban System - externe effecten, positief of negatief • De fundamentele rol van ruimtelijke ordening • Issues voor de Zuidvleugel
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Kracht 1: agglomeratiehet Daily Urban System • Zoekgebied voor alle (min of meer) dagelijkse interacties, economisch, sociaal en cultureel, dus ook voor huisvesting activiteiten en mensen • DUS-uitbreiding geeft verdieping van alle markten en ruimte voor diversiteit en veelvormige specialisaties: primaire motor voor welvaartsgroei en innovatie • Hoe meer hoogwaardig activiteiten & voorzieningen, hoe groter het verlangde DUS • DUS leidt onder voorwaarde van goed vervoerssysteem tot optimalisatie benutting lokale milieus en verbindingen: functiespreiding en lokale menging komen dan vanzelf tot stand
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Welvaartsbonus: magneetwerking • Nationale magneetwerking: groot DUS vormt tophiërarchisch centrum in Non-Daily Urban System (NDUS: Randstad/Bandstad/Eurodelta) • Internationale magneetwerking: NDUS-centrum geeft weer draagvlak voor internationale topvoorzieningen DUS-werking geeft een spiraal naar metropolitane welvaart. De welvaartsbonus kan oplopen tot 40% Nota bene: Agglomeratie-effecten / DUS zorgen weliswaar voor een grotere welvaartskoek, maar niet voor een meer gelijke verdeling van de partjes!
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Stringente voorwaarden voor welvaartswinst DUS-werking • Voorkom schaarste en prijsinflatie arbeid, huisvesting, etc.: uitbreiding capaciteit in gelijke tred met groei economie en welvaart • Marktdrempels verlangen publieke en private voorinvesteringen. Essentieel daarbij: goede timing en zekerheid t.a.v. context op lange(re) termijn • Ontwikkel lokale milieus met oog op regionale DUS-markt. Dus niet met oog op lokale markt! • Structuur vervoerssysteem is essentieel: goede hiërarchie, bundeling en scheiding (hubs & spokes, ringvorming), in nauwe relatie met gebiedsontwikkeling
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Kracht 2: externe effecten • Onbedoelde interacties tussen aangrenzende activiteiten (technisch: buiten de markt om) • Positieve effecten: partijen hebben baat van elkaar (vb: kenniscirculatie). Belangrijkste oorzaak voor ruimtelijke clustervorming & synergie • Negatieve effecten: partijen hebben last van elkaar. Belangrijkste oorzaak voor ruimtelijke segregatie • Externe effecten spelen sterk in stedelijk gebied, maar worden meestal onderschat, omdat economen (met hun KBA’s) er geen raad mee weten
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Inwerking van 2 krachten: verstedelijkingstypologie Positieve ext. Effecten districten urbanisaties agglomeratie enclaves netwerk-(DUS-uitbreiding) mozaïeken Negatieve externe effecten
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Goede urbanisatie komt bepaald niet vanzelf….. • Stimuleren agglomeratievoordelen en tegengaan negatieve externe effecten kan alleen door publieke actie: fundamenteel bestaansrecht ruimtelijke ordening • Die ordening zal moeten plaatsvinden op DUS-niveau (regio, stedelijk netwerk). Ordening op lager schaalniveau werkt averechts • De Nederlandse praktijk is helaas i.h.a. anders: ruimtelijke ordening en ontwikkeling bestendigt veelal de status quo (met welvaartsverlies en segregatie tot gevolg) • De Zuidvleugel biedt schrijnende voorbeelden daarvan
RUIMTELIJK ECONOMISCHATELIER TORDOIR Issues voor de Zuidvleugel • ZV: een tamelijk chaotische conurbatie, historisch bepaald, met weinig samenhang. Geen DUS! Potentiële welvaart daardoor (veel) hoger dan actuele welvaart • Typische netwerkmozaïek-structuur: - enerzijds sterke clusters (o.a. tuinbouw) die opereren in internationale netwerkverbanden - anderzijds sterke segregatie en pockets of poverty - tekortschietende voorzieningenhiërarchie • Noordelijk deel profiteert van inbedding in Randstad • Zuidelijk deel verlangt krachtige herstructurering