Kynning á umhverfisvöktun og árangri í mengunarvörnum Óskar Jónsson, Gunnar B. Ólason Norðurál

1. Kynning á umhverfisvöktun og árangri í mengunarvörnum Óskar Jónsson, Gunnar B. Ólason Norðurál Jóhanna Weisshappel, Hönnun hf

2. Dagskrá kynningar • Óskar Jónsson - Inngangur • Gunnar B. Ólason -Kynning á árangri í mengunarvörnum og losun frá verksmiðju Norðuráls árið 2006 • Jóhanna Weisshappel - Kynning á umhverfisvöktun 2006 • Önnur mál

3. Losun frá verksmiðju Norðuráls 2006 og árangur í mengunarvörnum Gunnar B. Ólason Rannsóknastofa Norðuráls

4. Efnisyfirlit • Yfirlit yfir losun til lofts • Helstu atburðir sem hafa áhrif á losun eða mörk til lofts 2006 • Losunartölur • Losun gróðurhúsalofttegunda • Losun um frárennsli • Förgun og endurvinnsla • Vöktun á flæðigryfju

5. Helstu atburðir sem hafa áhrif á losun eða mörk til lofts 2006 • 12. febrúar: Nýtt virki keyrt upp. (FTP2) • 15. febrúar: Fyrstu kerin í áfanga III ræst. • 15. febrúar: Nýtt starfsleyfi tekur gildi. • 15. febrúar til 14. mars: 120 ker ræst. • 18. apríl til 2. maí: 60 ker ræst. • 2. maí: Framleiðslugeta kominn upp í 180 000 tonn á ársgrundvelli. • 18. júlí: Nýtt virki keyrt upp (FTP3) • 21. júlí: Ræsing á fyrstu kerjunum í áfanga IV hefst. • 24. ágúst: Ker í A-skála gefur sig og innihald þess lekur út. Á leið sinni fer bráðin yfir leiðslustokk sem inniheldur stýri- og aflleiðslur fyrir virki 1. Einangrun bráðnar og leiðslur skammhleypast. Virkið er óvirkt í 20 klukkustundir. Vegna alvarleika bilunarinnar er virkið keyrt handvirkt næstu mánuði. • 21. júlí til 29. september: 80 ker ræst. • 29. september: Framleiðslugeta kominn upp í 220 000 tonn á ársgrundvelli. • Á tímabilinu eru teknir í notkun 9 mengunarmælar í virkjum 2 og 3

6. Hreinsivirki Norðuráls og mælistaðir á losun til lofts Skýringamynd af þurrhreinsibúnaði Útblástur frá Útblástur Leyfilegur Útblástur frá útblástur lofthreinsibúnaði samtals kerskálum = = 0,27 0,64 F F F 0,8 0,37 = = F + = t t t t < = = Ryk 0,22 Ryk 0,80 = Ryk 1,3 0,88 Ryk = = = SO SO 11,30 11,1 SO = 21,0 SO 0,2 = 2 2 2 2 Hreint Skorsteinn Skýringar súrál Pokahús 1. F Heildar flúoríð = t 99,5% Aðallega súrál Kerskáli Ryk = Hlaðið hreinsivirkn i Brennisteins- = SO súrál 2 tvísýringur Magn mengunarefna er 2. gefið í kg á hvert framleitt Leki <1,0% Afsogs- tonn af áli (kg/tAl) blásari 3. SO2 í útblæstri miðast við 1,1% af brennisteini í forskautum 16,0 F = = 15,63 15,46 F F = t t t 40,0 = 39,22 38,90 Ryk Ryk Ryk = = SO = 11,1 SO 0 11,1 = = SO 2 2 2 Auka Afsog Útblástur án Afsog til Súrál bætt með hreinsunar hreinsivirkis endurunnu flúoríði

7. Mælingar skv. starfsleyfi og aðrar mælingar • Mælar í reykháfi –stöðug mæling (mælistaður 1 á mynd) • HF mælir, SO2 mælir, ryk mælir • Árlegar síumælingar á HF, ryki, flúormagni í ryki, brennisteini. • HF mælir inn á hreinsivirki (mælistaður 2 á mynd) • Mælingar í rjáfri kerskála(mælistaður 3 á mynd) • HF mælir • Árlegar síumælingar á HF, ryki, flúormagni í ryki, brennisteini

8. Heildarlosun samanborin við starfsleyfismörk • Losun er mæld í kg per framleitt tonn af áli, kg/t Al • Taflan sýnir meðallosun mánaðar yfir árið • Heildarflúor er summan af rykbundnum flúoríðum og gaskenndum flúor (HF)

9. Yfirlit losunar til lofts og í flæðigryfju • Línuritin sýna mörk starfsleyfis miðað við að verið sé að ræsa ker. Samkvæmt startsleyfi ber að halda losun innan við skammtímamörk (1 mánuður) sem skilgreind eru í starfsleyfi: • Skammtímamörk í losun á ryki = 1,3 kg/t Al • Skammtímamörk í losun á flúor = 0,8 kg/t Al • Skammtímamörk í losun á SO2 = 21 kg/t Al

10. Yfirlit losunar til lofts fyrir hvern mánuð 2006

11. Yfirlit losunar til lofts fyrir hvern mánuð 2006

12. Yfirlit losunar til lofts fyrir hvern mánuð 2006

13. Yfirlit losunar til lofts fyrir hvern mánuð 2006

14. Niðurstöður mælinga 2003-2006 á losun um rjáfur kerskála • Ræsing kerja var hafinn þegar mælingar voru gerðar í mars 2006

15. Norðurál – Bókhald yfir gróðurhúsalofttegundir Á árinu 2003 var mæld PFC losun frá spennurisum og notast er við niðurstöðurnar til útreiknings á PFC losun. Fyrri ár notast við formúlu frá Noregi

16. Aukið afsog frá kerjum. • Með nýju starfsleyfi NA ber að notast við aukið afsog þegar unnið er við ker. • Kerfið eykur afsogið úr 6000m3/h í 15000m3/h.

17. Losun um frárennsli • Stikkprufur eru teknar af kælivatni í lokuðum kerfum: • Steypuskála • Afriðla • Stikkprufur eru teknar í frárennsli • Efnagreint olíumagn, F, Al, svifagnir. Árið 2003 var bætt við greiningum á þungmálmum og seyru í frárennsli • Allar mælistærðir hafa verið og eru undir mörkum starfsleyfis og reglugerða.

18. Álgjall (10.03.15) 1647 tonn Skautleifar (10.03.02) 17551 tonn Kolaryk (10.03.12) 1080 tonn SiC steinar (16.11.03) 0 tonn Efni sent til endurvinnslu 2006

19. Annar fastur úrgangur 2006

20. Losun í flæðigryfju 2006

21. Vöktun á flæðigryfju • Skv. næsta starfsleyfi ber Norðuráli að leggja fram áætlun um vöktun og nýtingu flæðigryfju. Byggt á lögum nr. 55/2003 um meðhöndlun úrgangs. • Norðurál er með áætlun um nýtingu flæðigryfju og vöktun hennar til ársins 2009. • Upphaflega kerbrotagryfjan var fyllt upp í september 2006 að ósk Faxaflóahafna. • Vöktun var haldið áfram fjórða árið í röð.

22. Efnavöktun á flæðigryfju • Sýnatökustaðir vestan grjótgarðs kerbrotagryfju • Þungmálmar, F-, heildarsýaníð og frí sýaníð.

24. Efnavöktun á flæðigryfju við grjótgarð – 2006 • Umhverfismörk fengin úr fylgiskjali B við reglugerð 796/1999 um varnir gegn mengun vatns (og þar með talin strandsjór) Umhverfismörk I (blátt): Mjög lítil eða engin hætta á áhrifum. Umhverfismörk II (grænt): Lítil hætta á áhrifum. Umhverfismörk III (gult): Áhrifa að vænta á viðkvæmt lífríki. Umhverfismörk IV (appelsínugult): Áhrifa að vænta. Umhverfismörk V (rautt): Ávallt ófullnægjandi ástand vatns fyrir lífríki/þynningarsvæði.

25. Efnavöktun á flæðigryfju – 2006 • Þynning með fjarlægð frá grjótgarði • Ferskvatnsmörk um 50 ppb heildarsýaníð • Mjög lágur styrkur við ytri grjótgarð

26. Með þökk fyrir góða áheyrn