Matematyka – Twierdza Szyfrów

1. Matematyka – Twierdza Szyfrów Nauczyciel: Izabela Ejmond Uczestnicy: cała 3 D 1 z 15

2. Cele projektu • Zaprezentowanie jak na przestrzeni wieków rozwijała się kryptologia i kryptografia. • Przedstawienie szyfrów z różnych epok. • Przedstawienie zastosowania szyfrów dawniej i dziś. • Przybliżenie sylwetek znanych matematyków. • Wykorzystanie technik komputerowych w przygotowaniu projektu. Uczeń potrafi: • Samodzielnie wyszukać, wyselekcjonować i opracować informacje do podanego zagadnienia; • Przygotować prezentację w programie Power Point, wykorzystać program Publisher, wykonać obróbkę zdjęcia; • Współpracować w grupie. 2 z 15

3. O projekcie Długo zastanawiałam się nad tematem projektu. Rzeczywiście natchnieniem był film „ Twierdza szyfrów”. Zaproponowałam moim uczniom temat dotyczący szyfrowania, a oni sami go rozwinęli. Wspólnie ustaliliśmy problemy, wokół których należałoby się skupić. Praca nad projektem przebiegała w czterech zespołach. Każda z grup wyłoniła wśród swoich uczestników lidera, który czuwał nad całością oraz osobę odpowiedzialną za stronę komputerową pracy. Wszystkie zespoły musiały przygotowywać krótkie raporty na temat stanu ich pracy i przesyłać je do mnie drogą elektroniczną. Tematyka naszego projektu uwzględniała zagadnienia z historii, matematyki, chemii, oraz wymagała od uczniów opanowania pewnych umiejętności informatycznych. Grupy przy realizacji projektu korzystały z rad nauczyciela chemii, informatyki, czy rodziców. Każda z grup po zebraniu i opracowaniu wiadomości przygotowała plakat, album tematyczny oraz prezentację multimedialną. Na zakończenie pracy nad projektem odbyła się prezentacja publiczna przed kolegami i rodzicami. 3 z 15

4. Narzędzia i programy komputerowe • Microsoft Word – formatowanie tekstu. • Microsoft PowerPoint – program wykorzystany do tworzenia prezentacji multimedialnej. • Microsoft Publisher – program wykorzystany do stworzenia wizytówki grupy, zaproszeń. • Wyszukiwarka internetowa - źródło wiadomości • Poczta elektroniczna - np. przesyłanie informacji, • Aparat cyfrowy, program do obróbki zdjęć,programy dostępne uczniom. 4 z 15

5. Organizacja pracy zespołów uczniowskich W projekcie uczestniczyli wszyscy uczniowie mojej klasy. Samodzielnie utworzyli oni 4 zespoły zadaniowe. W każdej z grup było 6 uczniów. Nad pracą zespołu czuwał lider. Zespół 1: zajmował się sylwetkami matematyków, ze szczególnym uwzględnieniem M. Rejewskiego, oraz podstawami kryptologii. Zespół 2: zajął się historią szyfrowania, przygotował informacje o pierwszych utajnionych wiadomościach, a także zajął się współczesnymi szyframi, występującymi wokół nas. Zespół 3: opracował i przedstawił kilka rodzajów alfabetów, używanych aż do dnia dzisiejszego. Zaproponował własny szyfr i ułożył ukrytą informację. 5 z 15

6. Zespół 4: przygotował najbardziej widowiskową część projektu, poświęconą atramentom sympatycznym. Przygotował pokaz zastosowania różnych substancji chemicznych jako atramentów sympatycznych. Każdy z zespołów organizował własne spotkania. Konsultował ze mną swoje pomysły. Tylko końcową prezentację publiczną planowaliśmy wspólnie. Zadania podejmowane przez grupy obejmowały zebranie materiałów, przetworzenie ich, stworzenie plakatu, albumu, prezentacji multimedialnej oraz publiczną prezentację efektów pracy grupy. Każdy z członków grupy miał swoje określone zadanie. Wszyscy z niecierpliwością czekali na zaprezentowanie się kolejnej grupy. Uczniowie oceniali pracę własną, swój wkład w realizację zadania grupy, ale także oceniali pracę kolegów z innych grup. 6 z 15

7. Rola nauczyciela • Przekazywałam informacje dotyczące projektu. • Prowadziłam konsultacje z grupami i udzielałam niezbędnych wskazówek. • Regularnie kontrolowałam przebieg prac w zespołach. • Przekazywałam materiały pomocne w realizacji projektu. • Rezerwowałam pracownię komputerową i pracownię chemiczną. • Wspierałam w trudnych chwilach. Byłam mediatorem w grupach, jeśli taka była potrzeba. • W czasie publicznej prezentacji byłam słuchaczem. 7 z 15

8. Opis kolejnych etapów pracy zespołów • Przydzielamy tematy, obowiązki w grupach, • Uczniowie zbierają potrzebne materiały i opracowują w Wordzie plany pracy, • Ustalamy terminy konsultacji, • Uczniowie selekcjonują zgromadzone informacje, • Poznajemy program Publisher, • Uczniowie tworzą wizytówki swoich grup przy użyciu programu Publisher, przesyłają je pocztą elektroniczną, • Uczniowie w porozumieniu z nauczycielem chemii przygotowują eksperymenty, • Uczniowie przygotowują plakaty i albumy tematyczne, • Przygotowujemy się do tworzenia prezentacji końcowej Power Point, • Uczniowie podsumowują wyniki swojej pracy w prezentacji Power Point. 8 z 15

9. Tak pracowaliśmy 9 z 15

10. Prezentacja publiczna Przygotowaliśmy dwie prezentacje. Na pierwszą zaprosiliśmy uczniów klasy 3c. Odbyła się ona 6 maja. Najbardziej podobała się część, która odbywała się w pracowni chemicznej. Zaproszeni uczniowie mogli spróbować swoich sił rozwiązując zaszyfrowane zadania. Zaproszeni uczniowie byli zaskoczeni tematyką prezentacji i samym pomysłem projektu. Na drugą prezentację zaprosiliśmy rodziców i nauczycieli. Odbyła się ona 13 maja. Przygotowaliśmy zaproszenia w programie Publisher. Pierwsza część pokazu odbyła się w naszej sali lekcyjnej, gdzie wcześniej przygotowaliśmy wystawę dotyczącą historii kryptologii i kryptografii. Na początku przedstawiliśmy krótko historię pracy nad projektem. Jeden z uczniów przedstawił sposób szyfrowania przy użyciu permutacji, co wzbudziło spore zainteresowanie i zdziwienie rodziców, że gimnazjaliści poznają pojęcia bardziej skomplikowanej matematyki. 10 z 15

11. Prezentacja publiczna cd. Następna część prezentacji odbyła się w pracowni chemicznej, gdzie tajni agenci zdradzili tajniki swojej wiedzy operacyjnej i wykonali pokaz: Rodzaje atramentów sympatycznych. Podsumowaniem realizowanego projektu był pokaz przygotowanych przez uczniów prezentacji multimedialnych, w szkolnej pracowni komputerowej. Wspólnie obejrzeliśmy prezentacje: Historia szyfrowania, Atrament sympatyczny, Sylwetki matematyków – Enigma, Szyfrowanie – Kryptologia i kryptografia. Wszyscy uczestnicy pokazów wyrażali swoje pozytywne uwagi na temat przygotowanych materiałów i sposobu ich przedstawienia. 11 z 15

12. O tym mówiliśmy 12 z 15

13. Czego nauczyli się uczniowie? Z moich obserwacji: uczniowie nauczyli się korelacji międzyprzedmiotowej, wykorzystywania różnych dziedzin wiedzy do tworzenia ciekawych prac. Dla niektórych z nich była to przygoda, która być może znajdzie swoją kontynuację w przyszłości. Praca nad projektem umożliwiła im poznanie i wykorzystanie nowych programów komputerowych: GIMP, Publisher, a także udoskonaliła stosowany przez nich Power Point. Była to dla nich lekcja odpowiedzialności, sumienności i umiejętności współpracy. Mieli możliwość wystąpienia publicznego i zaprezentowania wyników swojej pracy. Po publicznej prezentacji mogli wysłuchać komentarzy, uwag i oceny tego, co przygotowali. 13 z 15

14. Opinieuczniów Cytaty uczniowskie: „ Szkoda, że już skończyliśmy. Fajnie było spotykać się po lekcjach.” „ Nigdy bym nie wpadł na taki szyfr jak władca Miletu Histiajos – wygolić głowę i na skórze zostawić wiadomość. Niezła ściąga! „ W grupie lepiej się myśli – co dwie głowy to nie jedna.” „ Mój komputer potrafi cuda!” „ Projekt to ciężka sprawa, ale do przeżycia!” „ Najfajniejsza była zabawa w agenta 007, chemia to istna magia!” „ Początki w grupie były trudne, ale udało nam się zrealizować to co zaplanowaliśmy.” „ Wykorzystałem mój komputer do czegoś więcej niż tylko do grania, on naprawdę wiele może.” „ Będę mógł jeszcze wysłać do pani maila?” 14 z 15

15. Co ja zyskałam realizując projekt? Przyznaję, że realizacja projektu wymagała ode mnie dużego zaangażowania. Praca nad kilkoma problemami jednocześnie była bardzo pracochłonna. Jednak odczuwam dużą satysfakcję z osiągniętego wyniku. Angażując się w projekt miałam możliwość poznania nowych programów komputerowych i choć z nich nie korzystałam myślę, że wykorzystam je w swojej dalszej pracy (GIMP, C.a.R). Bardzo ważne jest dla mnie doskonalenie i wykorzystanie technik komputerowych w mojej pracy. Dzięki nim udaje mi się nawiązać współpracę z uczniami, nie tylko w problemach przedmiotowych. Projekt stworzył nową płaszczyznę porozumienia między mną a uczniami. Myślę, że uczniowie postrzegają mnie już nie tylko jako matematyka. Ogromne znaczenie dla mnie miały aspekty wychowawcze, jakie pojawiły się przy realizacji projektu. Klasa stała się bardziej zintegrowana. Wszyscy czuli się odpowiedzialni za grupę, a to uważam za duży atut. W dzisiejszych czasach umiejętność współpracy w grupie jest ogromną zaletą. 15 z 15