REALIZACIJA UNIVERZALNOG SERVISA – MOGUĆNOSTI EPCG U OBEZBJEĐIVANJU PRISTUPNIH MREŽA

1. Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o. REALIZACIJA UNIVERZALNOG SERVISA – MOGUĆNOSTI EPCG U OBEZBJEĐIVANJU PRISTUPNIH MREŽA I savjetovanje CGK CIGRE 2009

2. Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o. I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG • Pružanja elektronskih komunikacionih usluga - Zakonske osnove od interesa za EPCG • Definicije( Zakon o Elektronskim komunikacijama ) a) Definicija elektronske komunikacione infrastrukture b) Definicija javne elektronske komunikacione mreže /usluge c) Definicija funkcionalnog sistema

3. Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o. I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG • Valorizacija mogućnosti EPCG u oblasti javnih EK • Usluge održavanja opreme, usluge izrade tehničke dokumentacije→ status ugovorne strane u pružanju usluge ( Zakon o obligacionim odnosima, Zakon o izgradnji objekata) • Iznajmljivanje EK infrastrukture operatorima → status ugovorna strana u pružanju usluge ( Zakon o obligacionim odnosima) • Pružanje EK usluga ( operatorima, imaocima funkcionalnih sistema, krajnjim korisnicima → status (javnog) EK operatora (Zakon o elektronskim komunikacijama)

4. Usluge koje EPCG može pružati EK sektoru 1-održavanja opreme 2-Izrada tehničke dokumentacije 3*-Iznajmljivanje infrastrukture ( potpuno ili djelimično korišćenje tehničkih prostorija, portala, EE i TK stubovi,kablovske kanalizacije, EE i TK kablovi 4- Pružanje EK usluge operatorskog pristupa prenosnom sistemu u prenosnoj mreži (zakup nxSTMX kapaciteta u SDH....) 5*-zajedničko korišćenje infrastrukture sa ostalim operatorima pri pružanju EK usluga 6 - maloprodaja EK usluga za krajnje korisnike (usluga PLC/OW pristupa mreži na fiksnoj lokaciji, mrežni servisi ,internet, telefonija,, telemetrija, upravljanje, nadzor, podaci VPN, usluge NGN mreže, širokopojasne usluge) 7- veleprodjne usluge za druge operatore , potpuni ili dijeljeni pristup mreži, terminacija saobraćaja u svoju mrežu, kupoprodja međunarodnog saobraćaja , prodaja internet saobraćaja US – aspekti od interesa za EPCG - US je komercijalna usluga - Opseg usluga US ( propisan ZEK-om) 1)Pristup mreži na SVAKOJ fiksnoj lokaciji u CG , koji je razumno zahtijevan 2)Pristup Internetu -QoS US ( propis Ministrastva)→broadband??? - Razumnost zahtjeva za pristup mreži (Agencija) - Operator/Operatori US-a (Tender Agencije) 1)Mogu biti segmentirani po geografskim zonama 2)Mogu biti segmentirani po uslugama - Obaveza Operatora US-a o saradnji sa ostalimPartner - operatorima čije bi usluge smanjile trošak/cijenu US-a Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o. I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG

5. Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o.I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG Urbana naselja Ruralna naselja Saobraćajnice Privremeni/mobilni korisnici Korisnici, područja korisnika, pristupne mreže i servisne zone od interesa za Univerzalni servis : Fiksna PSTN Mobilne mreže Ostale mreže

6. Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG MODEL SEGMENTA SERVISNE ZONE US-a

7. MODEL POKRIVANJA SEGMENTA SERVISNE ZONE US-a

8. MODEL POKRIVANJA SEGMENTA SERVISNE ZONE US-a

9. MODEL POKRIVANJA SEGMENTA SERVISNE ZONE US-a

10. MODEL POKRIVANJA SEGMENTA SERVISNE ZONE US-a Lokacije sa nerazumnim zahtjevom PLC EPCG? WiMAX? ????

11. Usluge koje EPCG može pružati EK sektoru A1-održavanja opreme operatorima A2-Izrada tehničke dokumentacije A3*-Iznajmljivanje infrastrukture ( potpuno ili djelimično korišćenje tehničkih prostorija, portala, EE i TK stubovi,kablovske kanalizacije, EE i TK kablovi B4*- zajedničko korišćenje infrastrukture sa ostalim operatorima pri pružanju EK usluga B5- Pružanje EK usluge operatorskog pristupa prenosnom sistemu u prenosnoj mreži (zakup n x STMX kapaciteta u SDH....) C6 - maloprodaja EK usluga za krajnje korisnike (usluga PLC/OW pristupa mreži na fiksnoj lokaciji → mrežni servisi → internet, telefonija, distribucija TV, telemetrija, upravljanje, nadzor, podaci VPN, usluge NGN mreže, BB usluge) C7- veleprodjne usluge za druge operatore , potpuni ili dijeljeni pristup mreži, terminacija u svojoj mreži, kupoprodja međunarodnog saobraćaja i interneta , Zahtjevnost usluga A1- Održavanje postojeće funkcionalne EK mreže A2- Službe za strategiju , projektovanje i finansijsku analitiku* A3- kvalitet koji diktiraju standardi i potrebe EPCG-a B4- Garantovani QoS, konkurentne cijene koje diktira tržište EK usluga B5- Regulatorne obaveze, Finansiranje US-a B6- Odnosi sa operatorima - opšte obaveze po ZEK-u (pregovori o interkonekciji, operatorskom pristupu, zajedničkom korišćenju kapaciteta) B7- Odnosi sa regulatorom – regulatorne naknade, posebne obaveze u zaštita konkurencije # razdvajanje računovodstva , # obaveze za sprečavanje zloupotreba dominantnog položaja ???? C8- izdvajanje preduzeća, C9- razvoj i eksploatacija mreže i usluga C10- obaveze u oblasti zaštita potrošača, C11 →reorganizacija/restrukturiranje : # organizacione strukture (nove službe za O&M,marketing, obračun i naplatu , korisničke odnose, korisničke servise....) # politike i načina poslovanja (brzo donošenje poslovnih odluka, procjena rizika, planiranje , strategija, praćenje novih tehnologija, investicije...) Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o. I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG

12. Usluge koje EPCG može pružati u implementaciji US-a Kao Operator segmenta usluge US-a: - pristup putem PLC u ruralnim oblastima - Broadband pristup putem OW u urbanim oblastima ? - pristup Internetu Kao Partner Operatoru US-a: -zakup mogućnosti ED kabla za potrebe PLC - zakup OW / OPGW - zakup infrastrukture za potrebe bežičnog pristupa na fiksnoj lokaciji - veleprodaja internet/međunarodnog saobraćaja - operatorski pristup u prenosnoj mreži - pristup putem PLC u ruralnim oblastima* - pristup putem OW u urbanim oblastima * - pristup Internetu* - ............... Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o. I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG Zahtjevnost usluga A1- Održavanje postojeće funkcionalne EK mreže A2- Službe za strategiju , projektovanje i finansijsku analitiku* A3- kvalitet koji diktiraju standardi i potrebe EPCG-a B4- Garantovani QoS, konkurentne cijene koje diktira tržište EK usluga B5- Regulatorne obaveze, Finansiranje US-a B6- Odnosi sa operatorima - opšte obaveze po ZEK-u (pregovori o interkonekciji, operatorskom pristupu, zajedničkom korišćenju kapaciteta) B7- Odnosi sa regulatorom – regulatorne naknade, posebne obaveze u zaštita konkurencije # razdvajanje računovodstva , # obaveze za sprečavanje zloupotreba dominantnog položaja ???? C8- izdvajanje preduzeća, C9- razvoj i eksploatacija mreže i usluga C10- obaveze u oblasti zaštita potrošača, C11 → reorganizacija : # organizacione strukture (nove službe za O&M,marketing, obračun i naplatu , korisničke odnose, korisničke servise....) # politike i načina poslovanja (brzo donošenje poslovnih odluka, procjena rizika, planiranje , strategija, praćenje novih tehnologija, investicije...)

13. Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o. I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG • Sektor elektronskih komunikacija / US – šansa ??? Analiza i predviđanje tržišta EK Analiza CAPEX/OPEX Za razičite nivoe usluga Analiza rizika i dobiti Odluka o ulasku na tržište Odluka o partnerstvu i zajedničkom nastupu EP+ED+??? Donošenje Strategije i planova Izgradnja mreže Reorganizacija Preduzeća Prestrukturiranje Preduzeća

14. Društvo za telekomunikacije “MTEL” d.o.o. I savjetovanje CGK CIGRE 2009 – Realizacija US – mogućnosti EPCG Sektor elektronskih komunikacija / US → ŠANSA ! za čije je iskorišćenje neophodno brzo donošenje ispravnih odluka Hvala ! Dejan Jovanović, dipl.ing +382 68 100 305 dejan.jovanovic@mtel.me