Rijnlands denken

1. Rijnlands denken

2. Hoe God bleef in Jorwerd Leven met een identiteit

3. Economie op een kruispunt ? • Crisis niet overwonnen • Problemen bij overheid neergelegd • Nieuwe risico’s • Chinese huizenmarkt of overheden of Frankrijk of Japan of VS of Italië? • Blijvende situatie en verdiepend

4. Crisis…? Banken: geen verandering, noch in bonuscultuur, noch in productaanbod (enkel 2008) Woningbouwcoöperaties (o.a. gebrek aan moreel kompas) Enron; Vestia; Meavita; Amarantis; Philadelphia; InHolland; enz.…. Geen economische crisis

5. Waar staan we? • Overheid • A2 • De Jeugdzorg, de politie • De slapende rechter • Bedrijfsleven • De Prooi • Superkapitalisme • Valse dageraad • Vrije val • Maatschappelijk middenveld • Drammen, dreigen, draaien • De Crisiscaravaan • Menselijke zorg

6. Ulrich Beck (1986) • De moderne samenleving schiet dramatisch tekort waar het gaat om de onbedoelde gevolgen en risico’s die de industriële maatschappij voortdurend produceert maar tot nu toe weinig zag. • De wereld als risicomaatschappij: “Het gaat steeds minder over de verdeling van de welvaart, maar in toenemende mate over de verdeling van risico’s, over verantwoordelijkheidsvragen bij de gevolgen van catastrofes en over de vraag wie mag beslissen wie welke risico’s mag lopen. In een risicomaatschappij verschuift het zwaartepunt van maatschappelijke conflicten van distribution of goods to distribution of bads.’ • Reflexieve samenleving. Iedere beslissing is dubbel. Geen leidende principes meer, niet in moraal, niet in samenleving, economie.

7. Risicomaatschappij • Grootste gevaar de ‘sociale explosiviteit’ als gevolg van het maatschappelijke verlies van vertrouwen in de bestaande sociale instituties; • Politiek steeds minder invloed, steeds meer symboolpolitiek. Georganiseerde onverantwoordelijkheid; • Vaste institutionele arrangementen zijn op hun retour; • Oude systeem heeft minder greep op ontwikkelingen; • Politieke beslissingen worden genomen in laboratoria, wetenschappelijke gremia, maatschappelijke netwerken, banken; • Oude reflex: controle, beheersen, overkill, bureaucratisering; • Verantwoordelijkheid weggeorganiseerd; • Rol oude politiek uitgespeeld; • Dominantie instrumenteel denken

8. Terug naar de samenleving ? Lokalo’s Burgerparticipatie Revitalisering maatschappelijk middenveld Kloof dichten Politiek op bestelling Eiland denken Meedoen met de populisten! Herhaling van de oude politiek

9. Een andere samenleving

10. Gefrustreerde zelf • Geen verantwoordelijkheid • Geen betekenisverlening • Geen identiteit

14. Samenleving op een kruispunt Geen verantwoordelijkheid Geen betekenisverlening (geen eigenaarschap) Geen identiteit (geen vertrouwen) Populisme; verkeerde been De sociale kwestie !

15. Een nieuwe werkelijkheid Reflexieve samenleving (Ulrich Beck) Geen dragend idee (grote verhalen) Ordeningsmodel “Maatschappelijk middenveld – civil society” dood Verantwoordelijkheid weggeorganiseerd Vrijheid en individualiteit (leven in het nu) Huidige politiek bestel schiet tekort Nieuwe hermeneutische sleutel

16. Ordeningsvraag Angelsaksische model of Rijnlands Denken

17. VertrouwenVerantwoordelijkheidEigenaarschap

19. Rijnlandse denken • “Goede leven” = wie ben ik?! (Sleutel) • Identiteit/spiritualiteit/cultuur • Relationeel mensbeeld (inclusief en niet exclusief) • Nieuwe verbindingen, waarden gedreven (niet neutraal) • Verantwoordelijkheid als basis van gemeenschap • Subsidiariteit • Waarden gedreven; Het goede zit in de samenleving (van binnenuit) (solidariteit) • Geloven in het zelflerende en zelforganiserende vermogen van mensen/samenleving • Staat en markt zijn dienend (faciliterend)

20. Niet 3 E’s maar 7 V’s Verantwoordelijkheid Verbinden Verzoenen Verdiepen Verklaren Versterken Verleiden