De groene wijkanalyse: wijken, mensen, groen

1. De groene wijkanalyse: wijken, mensen, groen

2. Afgelopen decennium • Toenemenddeelbevolkingleeft in steden. • Veelgroen (volkstuinen, sportvelden) naar de rand van de stad. • Versterkt door herstructurering: sloop en nieuwbouw. • Compactestad nodigvoor voorzieningen.

3. Maatschappelijke gevolgen • Steeds minder kinderen in aanraking met groen en profiteren van voordelengroen. • Nu en in de toekomst. • Steeds minder mensenkennis van platteland en voedselproductie. • Consequentiesvoorgezondheid (obesitas). • Consequentiesvoortoekomstigdraagvlakgroen (natuur, duurzaamheid).

4. Steeds meer kennis over waarde groen • Zuivert de lucht, bergt en zuivert water. • Brengt mensen bij elkaar. • Mensen voelen zich veiliger in groene wijken • Maakt de stad (woningen) meer waard. • Verbindt stad en platteland.

5. En…. groen en gezondheid • Stimuleren van bewegen • Bevorderen van sociale contacten • Herstel van stress en aandachtsvermoeidheid • Ontwikkeling van kinderen • Zingeving • Verbetering van microklimaat

6. Ontwikkelingen in wijken (enerzijds) • Sluiten van voorzieningen (bibliotheek, buurthuis, zorg). • Bezuinigingen op onderhoud en beheer • Herstructurering stagneert • Lege plekken in de wijk

7. Ontwikkelingen in de wijk (anderzijds) • Gemeente laat los en maakt mogelijk (participatiemakelaar, lege plekken atlas) • Burgers nemen zelf initiatieven in de buurt • Lege plekken in de wijk door burgers opgevuld • Samenwerking (gezamenlijk gebruik van de nog aanwezige voorzieningen). • Nieuwe formules: onzeker en dynamisch

8. Pauzelandschap

9. Praktijkvoorbeelden (1) • Generatietuinen/ zorgtuinen • Beleeftuinen (v.b. Slatuinen Amsterdam) • Groeneschoolpleinen • Adoptiegroen • Postzegelparkjes • IVN en beheer in Zoetermeer

10. Praktijkvoorbeelden (2) • Ruiltuinen • Buurtmoestuinen en voedselbank • Herstructurering en tijdelijke inrichting sloopgebieden • Stadslandbouw / moestuin bij de boer • Utregts lekkers (streekproducten)

11. Groen, wijk en burgerinitiatieven Wat valt op • Grote variatie aan initiatieven • Spelen in op maatschappelijke trends (gezondheid, vergrijzing, draagvlak natuur, armoede, kostenbesparing, sociale cohesie en veiligheid). • Sluit aan bij fysieke kansen en mogelijkheden van een wijk. • Sluit aan bij groepen en leefstijlen van bewoners in de wijk 11

12. Groen, wijk en burgerinitiatieven • Fondsen spelen daarop in (fonds 1818) • Bedrijven: maatschappelijke verantwoord ondernemen (MVO). • Overheid geen initiatiefnemer, soms afwezig, soms deelnemer/facilitator. • Ook welzijnsinstellingen, professionals en zzp’ers sluiten hierop aan (wijktuinman).

13. Op verschillende manieren kijken naar groen in wijken

14. Workshop 3 De groene wijkanalyse Radia Elgarbi van Remake en Chris Veldhuijsen van Ecokids

15. Wijkwandelingen: Alleen, met collega's, partners uit de wijk en met bewoners. Kijken naar je wijk voor groene buurtinitiatieven Gespreken aan gaan in de wijk: Nodig mensen uit, ga bij ze langs, zoek aansluiting bij de wijk

16. 1. Identiteit Wijkwandelingen, waar moet je opletten: Kijk vanuit de potentie van de wijk: Wat zijn de kwaliteiten. Wat zijn de knelpunten.

17. 2. Toegankelijkheid Wijkwandelingen, waar moet je opletten: Kijk naar hoe de routes lopen in een wijk. Welke gebieden worden benut en welke niet. Neerbosch-Oost, Nijmegen

18. 3. Gebruik Wijkwandelingen, waar moet je opletten: Kijk naar hoe soort activiteiten. Door wie welke groepen, jong, oude, vrouwen etc. Op welke momenten: overdag, weekenden, seizoenen, na school etc..

19. 4. Beheer Wijkwandelingen, waar moet je opletten: Pluimstraat Enschede ,speelplein en het groen wordt beheerd bewoners en gemeente ( Kijk naar hoe het beheer geregeld is. Door welke partijen wordt dit gedaan.

20. 5. Eigendom Nieuw Leyden, de straat is van de gemeente Leiden. Inrichting en beheer door bewoners. Wijkwandelingen, waar moet je opletten: Kijk naar wie de eigenaar is. Is de eigenaar betrokken bij wijk?

21. Voorbeelden van groene wijkinitiatieven Bikkershof Utrecht: binnenstedelijke tuin. Moestuintjes, dieren weide, vijver. De grond is van de gemeente Utrecht. Beheer door bewoners. Veel sociale en culturele activiteiten. Samenwerking met de wijk.

22. Voorbeelden van groene wijkinitiatieven Zwemsteiger Vrijburcht in Amsterdam. Voor iedereen uit de wijk. De grond is van de gemeente. De steiger is van de stichting Vrijbrucht/bewoners

23. Voorbeelden van groene wijkinitiatieven Community garden NY De grond is in bruikleen gegeven aan de bewoners. Een oase in de stad

24. Wat kan je doen (zelf) • Maak een eigen wijk-kansen-kaart. • Selecteer veelbelovende plekken • Hoe worden deze op verschillende momenten door de week, jaar gebruikt. • Bevraag mensen op straat hierover • Bekijk gemeentelijke wijkplannen. • Zijn er actieve wijk- en bewonersorganisaties

25. Wat kan je doen (samen) • Sluit aan bij bestaande bewonerinitiatieven • Maak samen een wijk-kansen-kaart • Voordeel: • Meer ideeën, opvattingen over de locatie • Idem over wat je er mee zou kunnen doen • Draagvlak voor realisatie • Organiseer ontwerp/idee sessies • Zoek samen naar verschillende financiële bronnen

26. Partners in de wijk • Gemeente, wijkbureau, • Corporatie, eigenaar voorzieningen • Politie, wijkagent • Scholen • Bewoners (organisaties) • Vrijwilligersorganisaties • Wijkeconomie: winkels, zzp’ers

27. Gebruik nuttig materiaal • Stress : Kleinschalig: hofjes, binnentuin, buurtuin, bomenlaan, moestuin • Bewegen : Dichtbij woning met mogelijkheid tot bewegen: parken, speelweides, volkstuinen • Sociale contacten : Groen met ontmoetingsmogelijkheden en/of waar activiteiten georganiseerd kunnen worden • Ontwikkeling kinderen : Avontuurlijke groene speelruimtes, groene schoolpleinen, kinderboerderijen, speelbos • Zingeving : Kleine ‘stille’ groenplekjes zoals hofjes, binnentuinen, moestuinen en buurttuinen. • Microklimaat : Alle soorten groen van kleinschalig (daktuinen, binnentuinen, geveltuinen) naar grootschalig (parken, bomenlanen, groenstroken)