Download
1 / 19
220 likes | 435 Views
ایران و بیداری اسلامی در خاورمیانه؛ چالش‌ها و راهبردها معاونت سیاسی خرداد1393. Basirat.ir. مقدمه
E N D
ایران و بیداری اسلامی در خاورمیانه؛ چالش‌ها و راهبردها معاونت سیاسی خرداد1393 Basirat.ir
مقدمه نظریه بیداری اسلامی، برآمده از نگاه راهبردی به ویژگی‌ها و شرایط منطقه بوده و اسلامی بودن، مردمی بودن، ضدیت با نظام سلطه، هویت‌گرایی و حاکمیت ارزش‌های معنوى و الهى از ویژگی‌ها و شاخص‌های تعیین‌کننده آن به شمار می‌روند. این ایده محصول و زاییده تفکر اسلام ناب و متأثر از اندیشههای مقام معظم رهبری بوده که گسترش و تعمیق آن در تحول هندسه قدرت جهانی بسیار تأثیرگذار است. در شرایطی که با بیداری اسلامی در منطقه مواجه هستیم، از چالشهای این پدیده و راهبردهای توسعه و تعمیق این ایده، تصویر روشنی وجود ندارد و شناخت ما از آنهاکامل نیست در این حوزه، خلأ جدی احساس می‌شود و نهادهای مسئول نیاز به شناخت بیشتر از واقعیات و شرایط منطقه دارند. Basirat.ir
تعریف بیداری اسلامی Basirat.ir
پیش‌فرض اصلی در نگرش اسلام سیاسی انقلاب اسلامی به عنوان یکی از مهم‌ترین جریانات و جنبش‌های اسلامی در دوران معاصر، حاصل و برآیند اندیشههای امام خمینی است و دقیقاً بر سه پیش‌فرض اصلی در نگرش اسلام سیاسی استوار است: 1- اسلام مجموعه‌ای از آموزه‌‌های مسلّم دینی است که از ذات اسلام انفکاک ناپذیر است. آموزه‌‌هایی مانند عدالت‌طلبی، ظلم‌ستیزی، صلح‌طلبی، جهاد با متجاوزان به حریم مسلمانان، فقرستیزی. . . و همه این‌ها ابعاد و سویه‌‌های اجتماعی و سیاسی دارند. 2- اسلام مستقیماً بر تأسیس حکومت تأکید کرده است و از این‌رو صرف‌نظر از مفاهیمی که بار اجتماعی و سیاسی دارند، خود اسلام دینی سیاسی است. پیامبر «ص» این دین، هم‌زمان هم رهبر و هم فرمانروای سیاسی جامعه خویش بوده است. 3- تأسیس حکومت اسلامی فقط منحصر و خاص به پیامبر «ص» نبوده و جامعه اسلامی با اتکای به قوانین الهی موظف به تأسیس سیاست اسلامی است. بر اساس این نگرش، سیاست اسلامی با سخنرانی، موعظه و تهییج احساسات تحقق نمی‌یابد. سیاست اسلامی درصدد است تا برای تحقق آرمان‌های عنوان‌شده در گفتمان اسلام سیاسی، نظام‌سازی، استراتژی، قانون و راهکار وضع کند و در این مهم متکی بر عقل است. (انصاری، 1386: 24- 27) Basirat.ir
ویژگی‌های بیداری اسلامی اسلامی بودن مردمی بودن هویت‌گرایی ضد نظام سلطه بودن حاکمیت ارزش‌های معنوى و الهى
گفتمان مقاومت «نظریه مقاومت» به عنوان یک نظریه رهایی‌بخش در قالب پارادایم برخورد با سلطه و مبتنی بر «قدرت روایت» انقلاب اسلامی از اسلام ناب محمدی(ص) و نظام بین‌الملل است. زبان سیاسی مقاومت می‌تواند در کشورهایی ظهور کند که از قابلیت فرهنگی خاصی برخوردار باشند و اندیشه مقاومت و واکنش نسبت به فضای اجتماعی نابرابر را در برخورد با فرآیندهای تهدید، مورد استفاده قرار دهند. براساس این نظریه، زمینه‌چینی مقاومت در سایر کشورهای خاورمیانه نیز وجود دارد. تحقق این امر، در شرایطی امکان‌پذیر است که زمینه‌های کنش گفتمانی در برابر نیروها و بازیگران تهدیدکننده وجود داشته باشد. شاید مهم‌ترین پیامد انقلاب اسلامی ایران را بتوان چالش در برابر هژمونیک‌گرایی و سلطه جهان غرب در قالب نظریه مقاومت دانست. Basirat.ir
تفکیک و تمایز میان مقاومت و تروریسم Basirat.ir
تفکیک و تمایز میان مقاومت و تروریسم Basirat.ir
راحتىِ خیالِ ناشى از احساس پیروزى • کم شدن انگیزه‌ها • تلاش اشخاص برای تصاحب سهم ویژه • مرعوب شدن از هیمنه ظاهرى قدرتهاى مداخله‌گر • اعتماد به دشمن • مغرور شدن • دشمن را غافل دانستن • اختلاف انقلابیون سایر خطرات و آسیبهای بیداری اسلامی
سایر تهدیدهای خارجی • روى کار آوردن عناصر غربگرا • بدیلهاى انحرافى گوناگون در پیش پاى نهضت ( پیشنهاد مدلهاى حکومتى و قانون‌های اساسى متمایل به غرب • نفوذ میان انقلابیون • تقویت مالى و رسانه‌اى یک جریانِ نامطمئن • به حاشیه راندن جریانهاى اصیل • هرج و مرج ، تروریزم و جنگ داخلى • حصر اقتصادى ، تحریم و بلوکه کردن سرمایه‌ها • هجوم همه‌جانبه تبلیغاتى و رسانه‌اى • خسته و نومید کردن مردم • مردد و پشیمان کردن مبارزان • ترور فیزیکی و شخصیتی نخبگان صالح و مؤثر • خریدن افراد سست‌عنصر
اهداف و راهکارهای مورد نظر در تدوین راهبردها
راهکارها اجماع‌سازی ملی، از طریق تعبیه سازوکارهای کارشناسی و راهبردی در راستای رسیدن به رهیافت واحد در قبال بیداری اسلامی، با تدوین نقشه راه جامع و کاربست رهنمودهای منبعث از بصیرت و حکمت مقام معظم رهبری، انعطاف‌پذیرسازی راهبرد منطقه‌ای ایران در راستای پذیرش مسئولیت‌های بزرگ منطقه‌ای، تقویت توانایی‌های انسانی، علمی و مادی کشور، با هدف توسعه ظرفیت کنش‌گری راهبردی ایران در منطقه و تقویت اثر‌بخشی در حوزه عمومی و نخبگی کشورهای اسلامی بسط و گسترش الگوی مردم‌سالاری دینی از طریق افزایش مطالبات مردمی در فرایند مقابله با نظام‌های اقتدارگرا و مستبد منطقه، با معرفی الگوی ساختاری ج. ا. ا، و تبیین دستاوردهای آن در حوزه‌های مختلف با هدف مقابله با شبیه‌سازی و انحراف در مسیر انقلاب‌ها توسط رژیم صهیونیستی، امریکا، غرب و متحدین آن‌ها عمق‌بخشی فرهنگی، از طریق گسترش ارتباط با جوامع مرجع در کشورهای حوزه بیداری اسلامی، با ارتقاء ظرفیت رسانه‌ای ج. ا. ا و جهت‌دهی آگاهی‌های سیاسی، برای مهار تبعات منفی ناشی از قوم‌گرایی، فرقه‌گرایی مذهبی و فقدان رهبری جهت‌بخش و هدایت‌کننده بیداری اسلامی در کشورهای منطقه گسترش عمق استراتژیکی، از طریق بهره‌گیری از فرصت پیچ تاریخی، با استفاده از ظرفیت الهام‌بخشی و توان تأثیرگذاری ج. ا. ا ایران بر روند بیداری اسلامی، برای تبدیل گفتمان انقلاب اسلامی به گفتمان حاکم در منطقه خاورمیانه تعمیق و توسعه اسلام ناب در میان مردم منطقه، از طریق بهره‌گیری از فرصت عدم تطابق طرح‌های خاورمیانه‌ای امریکا با واقعیات و شرایط منطقه، با افزایش مناسبات فرهنگی و ارتقاء سطح تماس با گروه‌های مرجع در کشورهای اسلامی، برای نهادینه‌سازی ارزش‌های انقلاب اسلامی .
پیشنهادهای اجرایی -سازمان‌دهی نیروهای همسو با بیداری اسلامی -توسعه بسترهای بهره‌گیری از فضای آزاد اطلاعات و شبکه‌های اجتماعی -توسعه مناسبات فرهنگی؛ افزایش ظرفیت رسانه‌ای و تقویت روند تقریب مذاهب -رصد نمودن تهدیدات و چالشهای بیداری اسلامی و تعیین شیوه‌های مقابله با آن‌ها توسط شورای عالی امنیت ملی -افزایش ظرفیت رسانه‌ای برون‌مرزی ج. ا. ا و اطلاع‌رسانی صحیح و خوب و به موقع از روند بیداری اسلامی و اخبار و وقایع مربوطه . Basirat.ir
پیشنهادهای پژوهشی دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه که با ترغیب دانش‌پژوهان و فراهم‌سازی شرایط در زمینه‌های زیر ایفای نقش نمایند: -تدوین شیوه‌های مقابله با شبیه‌سازی و انحراف در مسیر بیداری اسلامی. -ترسیم نقشه راه تحولات بین‌المللی و منطقه‌ای و رصد تحولات ناشی از تغییر در هندسه قدرت جهانی. -تحلیل مستمر وضعیت و شناخت فرصت‌ها، تهدیدها، ضعف‌ها و قوت‌ها، جبهه‌بندی و قطب‌بندی‌ها و موازنه‌ها، رویکردها و الگوها. -درک و تحلیل نقادانه تغییرات، شناسایی آن‌ها و برآورد میزان اثرگذاری آن‌ها در سطح منطقه و جهان. -راهکارهای تعمیق هویت‌بخشی اسلامی در منطقه خاورمیانه. -معرفی الگوی ساختاری ج. ا. ا، و تبیین دستاوردهای آن در حوزه‌های مختلف. Basirat.ir
