Het meten van rendement: voorbij valkuilen en wensdenken

1. Het meten van rendement:voorbij valkuilen en wensdenken Drs. P.H. Ongenae 5 november 2009

2. Agenda • Positieve effecten van rendement meten • Negatieve effecten van rendement meten • Wetmatigheden bij rendementmeting • Hoe moet je meten? • Fase 1 totstandkoming van het proces • Indicatoren • Fase 2 het meten en monitoren • Fase 3 interpretatie en oordeelvorming • Vragen

3. Positieve effecten van rendement meten • Leidt tot transparantie en is een prikkel voor innovatie • Beloont prestaties, voorkomt bureaucratie • Stimuleert het leervermogen van de organisatie • Betere informatievoorziening leidt tot een verbetering van de professionele dienstverlening.

4. Negatieve effecten van rendement meten • Het stimuleert strategisch gedrag • Het blokkeert innovaties • Heeft een negatieve invloed op de organisatieambitie • Verhult de daadwerkelijke prestaties • Creëert bureaucratie • Leidt tot kopieergedrag ipv leergedrag • Hoe beter de prestatie, hoe hoger de straf

5. Wetmatigheden bij rendementmeting • Wet van de afnemende effectiviteit • De wet van de mushrooming • De wet van de collectieve blindheid • De wet van het behoud van geperverteerde systemen • De wet van de afnemende politieke attentie

6. Hoe moet je meten? • Rendementsmeten bestaat uit drie fasen: • Fase 1 totstandkoming van het proces. • Fase 2 het meten en monitoren. • Fase 3 interpretatie en oordeelvorming.

7. Fase 1 totstandkoming van het proces • Benader rendementsmeten als een transitieproces • Zorg voor draagvlak en daarna de inhoud • Creëer een interactief proces • Betrek belangenverenigingen en ketenpartners • Creëer ruimte • Visualiseer de beïnvloedingsdiagram • Maak een indicatorenanalyse • Creëer geen valse verwachtingen • Creëer een flexibel model

8. Indicatoren • Kies de juiste indicatoren • De perfecte indicator bestaat niet • Pas indicatoren tijdig aan • Meet kwantitatief en kwalitatief • Hou rekening met het eigen- en publieke belang • Zorg voor een goede vertaalslag • Waak voor negatieve effecten bij indicatoren

9. Fase 2 het meten en monitoren • Minimaliseer de inspanningsverplichting • Zorg voor draagvlak aan de meetmethode • Inventariseer de mogelijkheden tot manipulatie • Maak (gebruik) van bestaande gegevens • Zorg voor een toegankelijke database • Hou een steekproef • Maak gebruik van nieuwe technologieën

10. Fase 3 interpretatie en oordeelvorming • Interpreteer samen gegevens en communiceer later • Interpreteer in samenhang en niet afzonderlijke indicatoren • Besteed voldoende aandacht aan lastige indicatoren • Vergelijk geen appels en peren • Kijk of de doelstellingen voldoende haalbaar zijn • Laat ruimte voor toelichting en uitleg • Voorkom zwartepieten • Kopieer niet maar leer van anderen

11. VRAGEN?