Zespół ewaluacyjny: Tomasz Daczko – koordynator ewaluacji

1. Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżuw TeresinieAl. XX – lecia 296 – 515 TeresinRAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJUczniowie są aktywni Zespół ewaluacyjny: Tomasz Daczko – koordynator ewaluacji Monika Miazgowska Agnieszka Jaworska Piotr Szlachetko Małgorzata Koncewicz Raport opracowali: Tomasz Daczko, Robert Jędrzejewski

2. Wstęp - przebieg ewaluacji Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie przez zespół nauczycieli powołany do ewaluacji dotyczącej aktywności uczniów na zajęciach lekcyjnych (obowiązkowych) i pozalekcyjnych. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje dotyczące aktywności uczniów na zajęciach lekcyjnych (obowiązkowych) i pozalekcyjnych pochodzące z wielu źródeł: od uczniów, rodziców, uczących w szkole nauczycieli i innych pracowników szkoły, przy wykorzystaniu różnych metod badawczych. Obserwowano m.in. odgrywanie przez uczniów aktywnej roli w życiu szkoły i procesie kształcenia oraz ich zaangażowanie w procesy decyzyjne. Badaniem objęto również wspieranie uczniów w podejmowanych przez nich samodzielnych inicjatywach wpływających na ich wszechstronny rozwój (intelektualny – akademicki, społeczny, osobowościowy). Badano także metody, formy i rezultaty pracy nauczycieli i ich wpływ na postawy uczących się wobec procesu uczenia się.

3. Cele ewaluacji Czego chcemy się dowiedzieć? 1.Pozyskanie informacji na temat zaangażowania uczniów w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne. 2.Pozyskanie informacji o działaniach nauczycieli zachęcających uczniów do aktywności. 3.Pozyskanie informacji o inicjatywach uczniów podejmowanych dla rozwoju własnego i rozwoju szkoły. W jaki sposób wykorzystamy wyniki? 1.Wykorzystanie zebranych danych do podniesienia atrakcyjności zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych. 2.Wzmacnianie systemu motywującego uczniów do podejmowania działań na rzecz rozwoju własnego i rozwoju szkoły.

4. Charakterystyka próby badawczej Badaniami objęto: • 224 uczniów (klasy Ia-e, IIa-e, IIIa-f)), • 157 rodziców (uczniów klas Ia-e, IIa-e, IIIa-f), • 19 nauczycieli.

5. Pytania kluczowe (badawcze), kryteria i wskaźniki 1. Jak duża grupa uczniów aktywnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych? • Kryterium: Powszechność zaangażowania uczniów w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne. • Wskaźnik: W opinii U., R. i N. co najmniej 70% uczniów angażuje się w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne.

6. Zajęcia lekcyjne (obowiązkowe) Zdecydowana większość uczniów lubi chodzić do swojej szkoły. Potwierdzają to wyniki ankiety, w której tak odpowiedziało 27,68% uczniów, a raczej tak 48,21% , co daje razem 75,89% (Ankieta Uczniowie, pytanie 1). Ze swoimi dziećmi zgadzają się rodzice, którzy odpowiedzieli podobnie: tak 45,22%, a raczej tak 38, 22%, co daje razem 88,44% (Ankieta Rodzice, pytanie 1).

7. Czy lubisz chodzić do swojej szkoły? /Ankieta uczniowie/

8. Zajęcia lekcyjne (obowiązkowe) Z analizy dzienników lekcyjnych wynika, że frekwencja uczniów na zajęciach wynosi ok. 91%. Zdaniem 68,4% nauczycieli na zajęciach aktywnie pracuje większość uczniów. W ocenie uczniów w ostatnim tygodniu poprzedzającym badanie, na wszystkich lub na większości lekcji: do odpowiedzi zgłaszało się 31,69%, uważnie słuchało nauczyciela 76,34%, nudziło się i nie uważało tylko 21,43%, pracowało w grupie zaledwie 25% i pracowało samodzielnie aż 80,80% ankietowanych (Ankieta Uczniowie, pytanie 3).

9. Zajęcia lekcyjne (obowiązkowe) Uczniowie zauważyli jednocześnie, że nie uważają podczas lekcji, gdy (Ankieta Uczniowie, pytanie 11): jest nudno, są zmęczeni lub źle się czują, jest sztywno, muszą siedzieć cicho, lekcje są nieciekawie prowadzone, nauczyciele dają dojść do głosu tylko 2-3 osobom, nauczyciel siedzi i prawie w ogóle się nie odzywa, nauczyciel siedzi i mówi z książki, temat jest trudny, jest dużo do pisania.

10. Zajęcia lekcyjne (obowiązkowe) - wnioski Z zebranych informacji wynika zatem, że młodzież lubi chodzić do swojej szkoły. Niestety w zajęcia lekcyjne (we wszystkie lub większość) angażuje się mniej niż 70% badanych. Cieszy fakt aktywnego i uważnego słuchania nauczyciela przez większość badanych. Niestety uczniowie bardzo rzadko angażowani byli do pracy w grupach. Z zebranych materiałów wynika, że nauczyciele podczas pracy zajęć obowiązkowych preferują samodzielną pracę uczniów.

11. Zajęcia pozalekcyjne 68,75% ankietowanych uczniów twierdzi, że uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych (Ankieta Uczniowie, pytanie 4). Stan ten potwierdzają rodzice (68,15%). W opinii nauczycieli (Ankieta Nauczyciele, pytanie 3) zaangażowanie uczniów w zajęcia pozalekcyjne w ostatnim tygodniu poprzedzającym badanie było wysokie (68,4%). Zarówno uczniowie, jak i ich rodzice uznali jednocześnie, że szkoła umożliwia rozwijanie zainteresowań i pasji – U: 69,19%, R: 70,70% (Ankieta Uczniowie, pytanie 5, Ankieta Rodzice, pytanie 3).

12. Zajęcia pozalekcyjne Z analizy dokumentacji wynika jednoznacznie, że w szkole organizowane są różnorodne zajęcia dodatkowe, dzięki którym uczniowie poszerzają swą wiedzę i rozwijają zainteresowania, uzupełniają braki i niwelują dysfunkcje. Młodzież uczestniczy w następujących zajęciach pozalekcyjnych:

13. Zajęcia pozalekcyjne • koło chemiczne, • koło j. niemieckiego, • Teatr „Słowo”, • zajęcia wyrównawcze z j. polskiego, • zajęcia wyrównawcze z matematyki, • zajęcia wyrównawcze z j. niemieckiego, • zajęcia wyrównawcze z biologii, • zajęcia wyrównawcze z j. angielskiego, • zajęcia wyrównawcze z chemii, • zajęcia wyrównawcze z historii, • zajęcia wyrównawcze z geografii, • zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego z j. polskiego, • zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego z j. angielskiego, • gimnastyka korekcyjna. • koło matematyczne (prowadzone przez 3 nauczycieli), • koło historyczne (prowadzone przez 2 nauczycieli), • SKS (prowadzone przez 4 nauczycieli z różnych dyscyplin sportowych), • koło biblijne, • koło religijno – muzyczne, • zespół wokalny, • koło fizyczne, • koło polonistyczne (prowadzone przez 2 nauczycieli), • koło internetowe, • koło filozoficzne, • koło geograficzne, • koło internetowe, • koło j. angielskiego, • Klub Obywatelski,

14. Zajęcia pozalekcyjne Zajęcia pozalekcyjne cieszą się dobrą frekwencją (69,10%). Uczniowie chętnie i aktywnie w nich uczestniczą. Spośród zajęć pozalekcyjnych największym zainteresowaniem wśród uczniów cieszą się: koło filozoficzne, koło j. niemieckiego, zajęcia wyrównawcze z matematyki w kl. 2b, zajęcia wyrównawcze z j. niemieckiego, koła matematyczne, koło historyczne, koło biblijne, koło geograficzne, zajęcia wyrównawcze z geografii, SKS (piłka siatkowa), koło internetowe, zajęcia korekcyjno - kompensacyjne oraz Teatr „Słowo”. Należy zwrócić uwagę na niską frekwencję na zajęciach wyrównawczych z różnych przedmiotów.

15. Czy zajęcia pozalekcyjne są ciekawe? /Ankieta uczniowie/ • Zdecydowanie tak – 47 (20,98%) • Raczej tak – 104 (46,43%) • Raczej nie – 22 (9,82%) • Zdecydowanie nie – 5 (2,23%) • Nie wiem, nie chodzę na zajęcia pozalekcyjne – 51 (22,77%)

16. Zajęcia pozalekcyjne Aby oferta zajęć pozalekcyjnych była interesująca dla uczniów, nauczyciele na początku roku szkolnego zbierają informacje na temat potrzeb i oczekiwań dotyczących rodzajów kółek zainteresowań, zajęć sportowych oraz imprez szkolnych. Opiekunowie stwierdzają w ankietach, że uczniowie mają wpływ na organizowane przez nich zajęcia. Dokonywana jest również ewaluacja prowadzonych zajęć.

17. Zajęcia pozalekcyjne - wnioski Zatem szkoła poprzez organizowanie zajęć pozalekcyjnych zapewnia uczniom uzdolnionym wszechstronny rozwój, a uczniom mającym trudności w nauce nadrobienie zaległości programowych, podniesienie motywacji do pracy i wiary we własne siły. Niestety uczniowie z dysfunkcjami rzadko korzystają z zaproponowanej im pomocy. Natomiast ci, którzy angażują się podczas zajęć kół zainteresowań - poszerzają swoją wiedzę, doskonalą umiejętności i rozwijają zainteresowania. Ponadto godnie reprezentują szkołę, osiągając wiele sukcesów w konkursach, olimpiadach, zawodach sportowych i przeglądach artystycznych.

18. Najważniejsze osiągnięcia konkursowe • Do etapu okręgowego XXVI Olimpiady Filozoficznej zakwalifikowały się trzy gimnazjalistki: • Maria Chmielewskakl. 2a, • Klaudia Dudkiewicz kl. 2c, • Aleksandra Witkowska kl. 3e 

19. Najważniejsze osiągnięcia konkursowe Do III. etapu (wojewódzkiego) Konkursu Polonistycznego zorganizowanego przez Mazowieckiego Kuratora Oświaty zakwalifikowała się Klaudia Rogozińska z kl. 3b. Jest jedyną reprezentantką powiatu sochaczewskiego.

20. Pytania kluczowe (badawcze), kryteria i wskaźniki 2. Jakie działania podejmują nauczyciele, by uatrakcyjnić zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne? • Kryterium:Powszechność i różnorodność działań podejmowanych przez nauczycieli. • Wskaźnik: Opinie co najmniej 70% U., R. i N. potwierdzają różnorodność działań uatrakcyjniających zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne podejmowanych przez nauczycieli.

21. Na uwagę zasługuje fakt, że ocena przez uczniów atrakcyjności zajęć lekcyjnych rozłożyła się mniej więcej po połowie: 47,32% ankietowanych uznała wszystkie lub większość lekcji za interesujące, natomiast 49,55% badanych uznała, iż mniej niż połowa albo żadne nie wzbudziły ich zainteresowania (Ankieta Uczniowie, pytanie 2). Natomiast 77,41% uczniów i 61,15% rodziców uważa, że zajęcia pozalekcyjne są ciekawe (Ankieta Uczniowie, pytanie 6, Ankieta Rodzice, pytanie 4).

22. Jak wynika z przeprowadzonej wśród nauczycieli ankiety wszyscy nauczyciele motywują i aktywizują swoich uczniów do pracy. Aktywizacja ta, w większości przypadków, przejawia się pochwałą na forum klasy oraz otrzymanymi przez ucznia ocenami, a także pokazaniem uczniom, co mogą osiągnąć dzięki swojej pracy. U uczniów słabszych nauczyciele dostrzegają i definiują słabe strony oraz zachęcają do ich niwelowania poprzez wskazanie sposobów pracy. Nauczyciele zachęcają także uczniów do udziału w konkursach na wszystkich szczeblach, co promowane jest wysokimi ocenami oraz umieszczeniem informacji o osiągnięciach na stronie internetowej szkoły. Analiza dokumentacji wykazała, że uczniowie są aktywni i mają możliwość wzięcia udziału w szkolnych i pozaszkolnych konkursach, w czasie których mogą zaprezentować swoje zdolności i umiejętności.

23. Dzięki pracy na zajęciach dodatkowych dzieci osiągają sukcesy w konkursach i zawodach sportowych. Uczniowie prezentują również swoje dokonania w środowisku lokalnym i dzielą się wiedzą oraz zdobytymi umiejętnościami z uczniami z innych szkół w czasie przeglądów i imprez kulturalnych.

24. Dużą uwagę przywiązuje się również do ukazywania uczniom, jak użyteczne są wiedza i umiejętności nabyte na lekcjach. Godnym odnotowania jest fakt, iż większość nauczycieli, aby zmotywować uczniów do pracy, wykorzystuje aktywne metody nauczania i nowoczesne środki audiowizualne. Są to prezentacje multimedialne, projekcje edukacyjnych filmów i programów multimedialnych, projekcje interaktywnych map historycznych, pokazy stron internetowych z materiałami źródłowymi, projekcje filmów w oryginalnej wersji językowej (na lekcjach wszystkich języków uczonych w szkole), a wszystko to z wykorzystaniem rzutników multimedialnych znajdujących się w wielu pracowniach.

25. W sześciu pracowniach wykorzystywane są możliwości tablic interaktywnych. Dzięki temu uczniowie często korzystają z udostępnionych im nowych technologii wspomagających nauczanie oraz z zasobów Internetu. Dynamiczne ćwiczenia pozwalają lepiej zrozumieć i przystępniej utrwalić materiał oraz zwiększają ich aktywność uczenia się. Efekty ww. działań można zauważyć w wynikach testów. Z rozmów przeprowadzonych z uczniami wynika, że są zainteresowani zastosowaniem nowoczesnych technologii informacyjnych na lekcjach, uważają, że lekcje są ciekawsze, materiał programowy jest bardziej zrozumiały, stosowane programy ułatwiają opanowanie najbardziej skomplikowanych umiejętności.

26. Zwiększenie aktywności uczniów odbywa się także poprzez uczestniczenie w warsztatach (np. psychologicznych), wykładach (np. w Instytucie Fizyki UW i Instytucie Chemii Doświadczalnej UW), debatach (np. „Razem możemy lepiej...”) w warsztatach (np. zorganizowanych przez Instytut Romanistyki UW w ramach Europejskiego Dnia Języków) oraz wielu wyjazdach edukacyjnych (np. spektakl profilaktyczny „My, dzieci z dworca ZOO”, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych).

27. Na planie filmu „Miasto ‘44” W Instytucie Fizyki UW

28. Pytania kluczowe (badawcze), kryteria i wskaźniki 3. Jakie działania na rzecz rozwoju własnego i rozwoju szkoły są inicjowane przez uczniów? 4. Jak duża grupa uczniów podejmuje te działania? 5. Jakich sfer funkcjonowania szkoły dotyczą działania inicjowane przez uczniów? • Kryteria: Różnorodność inicjatyw uczniowskich. Powszechność zaangażowania uczniów w realizację inicjatyw uczniowskich. • Wskaźniki: Wyniki analizy dokumentów oraz opinie co najmniej 70% U., R. i N. potwierdzają różnorodne inicjatywy uczniowskie. W opinii U., R. i N. co najmniej 70% uczniów angażuje się w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne.

29. Z analizy ankiety przeprowadzonej wśród uczniów wynika, iż 95,09% badanych nie zgłaszało pomysłów dotyczących zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych (Ankieta Uczniowie, pytania 7,8). Opinię tę potwierdza blisko 50% ankietowanych rodziców (Ankieta Rodzice, pytania 5,6). Zgoła odmiennego zdania są nauczyciele, którzy w 47,35% stwierdzili, iż uczniowie zgłaszali takowe pomysły (Ankieta Nauczyciele, pytania 5,7). Z powyższego wynika zatem, że uczniowie rzadko wychodzą z propozycją zainicjowania w szkole różnych przedsięwzięć.

30. Zgłaszane przez młodzież pomysły dotyczyły najczęściej organizacji wycieczek i wyjazdów edukacyjnych, utworzenia różnych kółek zainteresowań, projektów edukacyjnych, funkcjonowania radiowęzła, pracy RSU, wolontariatu, stworzenia koła fotograficznego, zwiększenia liczby godzin zajęć kulinarnych czy zorganizowania imprez szkolnych (Ankieta Uczniowie, pytania 7,8). Nauczyciele stwierdzili natomiast, że pomysły uczniowskie dotyczyły najczęściej form prowadzenia zajęć, uatrakcyjniania zajęć filmami, organizacji turniejów, propozycji lektur i form pracy nad nimi, tematyki zajęć pozalekcyjnych i stworzenia dyskusyjnego klubu filmowego.

31. Według opinii 42,11% badanych nauczycieli pomysły zgłaszane przez uczniów zostały zrealizowane. Odmiennego zdania są zarówno uczniowie, jak i ich rodzice, wg których tylko jedna trzecia z tych inicjatyw otrzymała wsparcie ze strony szkoły, a zrealizowano zaledwie 20% inicjatyw uczniowskich. Należy tutaj dodać, że nie wszystkie inicjatywy uczniów mogą być realizowane, gdyż wykraczają one poza możliwości organizacyjne, prawne, czy finansowe szkoły i uczniów.

32. Analiza dokumentacji Rady Samorządu Uczniowskiego pozwala stwierdzić, że uczniowie mają mnóstwo pomysłów na uatrakcyjnienie życia szkoły oraz rozwijanie własnych zainteresowań. Wybory do Rady SU

33. Bardzo cieszy fakt, że w głosowaniu do RSU wzięło udział 80% uczniów. Można uznać to za sukces. Jak widać jest grupa uczniów aktywnie angażujących się w życie gimnazjum, jednakże nie są oni w stanie zrealizować wszystkich pomysłów w ciągu roku szkolnego. Widoczny jest brak zaangażowania większej liczby uczniów. Pomimo tego, w bieżącym roku szkolnym Samorząd Uczniowski współorganizował kiermasz używanych podręczników, Dzień Patrona, debatę „Razem możemy lepiej…”, Dzień Edukacji Narodowej, dyskotekę andrzejkową, akcję mikołajkową „Przebrany – niepytany”, akcję „Góra Grosza”, brał udział w Marszu Niepodległości, zorganizował apel z okazji Świąt Bożego Narodzenia.

34. Debata „Razem możemy lepiej…” Dzień Patrona Dzień Edukacji Narodowej Marsz Niepodległości

35. Na szczególną uwagę zasługuje debata „Razem możemy lepiej…”, podczas której zastanawiano się, co każda z grup – uczniowie, rodzice, nauczyciele, może zrobić, aby polepszyć wyniki nauczania. Na początku wspólnie debatowano, jakie popełniamy błędy, które przyczyniają się do tego, że nie osiągamy rezultatów, które satysfakcjonowałyby zarówno uczniów, jak i rodziców oraz nauczycieli. Dopiero po zdiagnozowaniu problemów, każda grupa przystąpiła do opracowania programu naprawczego.

36. W ramach debaty ustalono konkretne zadania: Uczniowie: • nakładać na siebie mniej obowiązków, aby móc się z nich wywiązywać, • stworzyć listę zadań do wykonania na dany dzień, • ograniczyć czas spędzony przy komputerze, • znaleźć coś, w czym jesteśmy naprawdę dobrzy i w tym najbardziej się realizować. Rodzice: • wprowadzić organizator (terminarz sprawdzianów, prac długoterminowych w widocznym miejscu domu, w celu zwiększenia kontroli ze strony rodziców), • codziennie rozmawiać z dzieckiem (co się działo, radości i smutki dziecka). Nauczyciele: • częściej stosować zadania do pracy w grupach, co pobudzi myślenie, aktywność i samodzielność uczniów.

37. W społeczności szkolnej jest dość duża grupa uczniów, która świadomie i aktywnie uczestniczy w akcjach charytatywnych i pracach wolontariatu.

38. W ramach działalności Klubu Obywatelskiego młodzież naszego gimnazjum objęła patronat nad pomnikiem 20 więźniów „Pawiaka”. Uczniowie dbają o ład i porządek wokół tego miejsca, a przed ważnymi uroczystościami państwowymi i rocznicowymi zapalają znicze.

39. Młodzież naszej szkoły uczestniczy także w wielu działaniach profilaktycznych. Koncert profilaktyczny Sławomira Pyrki

40. Uczniowie podejmują wiele inicjatyw dotyczących rozwoju szkoły. Wyrażają opinie podczas akceptacji programu wychowawczego szkoły i szkolnego programu profilaktyki. Zgłaszają swoje pomysły na spotkaniach Samorządu Uczniowskiego oraz podczas godzin wychowawczych. Na podstawie analizy dokumentów można stwierdzić, że młodzież chętnie uczestniczy w wycieczkach, uroczystościach i imprezach szkolnych. Wychowawcy klas potwierdzają, że uczniowie mają wpływ na organizowanie imprez klasowych i wycieczek, ich sugestie są brane pod uwagę w trakcie pisania planów wychowawczych.

41. Nauczyciele wskazali, że uczniowie poprzez różnorodną działalność wzbogacają swą osobowość, rozwijają się emocjonalnie, a ponadto (Ankieta Nauczyciele, pytania 10,11): • uczą się zasad zachowania w różnych sytuacjach, • doskonalą swoje zainteresowania, prezentując je na forum klasy, szkoły oraz środowiska, • rozwijają poczucie odpowiedzialności - udział i inicjowanie akcji charytatywnych, ekologicznych, • integrują społeczność lokalną – współpraca z działającymi na terenie gminy instytucjami i zakładami pracy, • budują więzi rodzinne - włączanie rodziców w organizację imprez klasowych, • uświadamiają sobie i innym, że nauka jest wartością, • uczą się demokracji - praca w Samorządzie Uczniowskim i Klasowym.

42. Wnioski Słabe strony: • W zajęcia lekcyjne (we wszystkie lub większość) angażuje się mniej niż 70% badanych uczniów. • Relatywnie niska ocena atrakcyjności zajęć lekcyjnych (obowiązkowych) przez uczniów. • 95,09% badanych uczniów nie zgłaszało pomysłów dotyczących zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych. • Nie wszystkie przedsięwzięcia zainicjowane przez uczniów są realizowane. • Nie wszyscy uczniowie są zmotywowani i zadowoleni z odbywających się w szkole zajęć lekcyjnych.

43. Wnioski Mocne strony: • Szkoła, poprzez swoją dodatkową ofertę, umożliwia uczniom rozwój ich zainteresowań, pasji i uzdolnień. • Szkoła podejmuje różnorodne działania, a nauczyciele stosują różne metody mające na celu zwiększenie aktywności uczniów. • Uczniowie biorą udział w wielu konkursach wewnątrzszkolnych oraz reprezentują szkołę w konkursach i zawodach poza szkołą. • Szkoła stwarza uczniom możliwości planowania własnego rozwoju. • Uczniowie mają możliwość nie tylko zgłaszania inicjatyw, wyrażania opinii, które mogą wpływać na rozwój szkoły, ale także podejmowania działań zmierzających do ich realizacji.

44. Wnioski • Uczniowie chętnie uczestniczą w działaniach promujących szkołę w środowisku lokalnym. • Uczniowie chętnie i aktywnie uczestniczą w akcjach charytatywnych oraz innych przedsięwzięciach mających na celu dobro człowieka. • Aktywnie działająca Rada Samorządu Uczniowskiego. • Organizowanie licznych imprez klasowych, szkolnych i środowiskowych, wyjazdów do kina i teatru, wycieczek szkolnych, w których biorą udział uczniowie. • Realizacja projektów edukacyjnych o różnej tematyce i z różnych przedmiotów. • Promowanie aktywności uczniów w prasie lokalnej i na stronie internetowej szkoły.