Całun Turyński - jako przykład interdyscyplinarnych badań we współczesnej nauce

1. Całun Turyński - jako przykład interdyscyplinarnych badań we współczesnej nauce „ ... Wszyscy zadają sobie pytania na temat Całunu, a im więcej wiedzą, tym coraz silniej odczuwają rosnącą potrzebę pogłębiania tej wiedzy ...” Kardynał Giovanni Saldarini - Papieski Kustosz Świętego Całunu

2. Słowo greckie "SINDON" tłumaczone na język polski jako "CAŁUN" oznacza -płótno lniane, obrus, płaszcz Badaniami nad całunem turyńskim zajmują się specjaliści z różnorakich dziedziny naukowe: historii, chemii, fizyki, biologii, medycyny, antropologii, archeologii, ikonografii, informatyki, matematyki, kryminalistyki, palinologii, paleografii, geologii, numizmatyki, historii sztuki i innych Starają się oni odpowiedzieć na trzy zasadnicze pytania: Jak powstał ? Kiedy powstał? Kogo przedstawia?

3. Co przedstawia obraz na całunie ? Interdyscyplinarne badania naukowe: Nauki medyczne Informatyka i paleografia Palinologia i geologia Biologia i mikrobiologia Fizyka i chemia (Hipotezy powstania obrazu na całunie) Historia i historia sztuki , Datacja 14C (Wiek całunu) Matematyka Antropologia i archeologia Wnioski

4. Całun przechowywany jest w katedrze w Turynie Katedra Św. Jana z Kaplicą Świętego Całunu w Turynie Całun wystawiony na widok publiczny

5. Całun turyński to płótno o długości 4, 36 m i szerokości 1,10 m, ze śladami krwi ukazujący wyraźne kształty postaci, uważanej jako postać zmarłego Chrystusa. W płótno to był zawinięty i tak złożony w grobie. a) dziurki utworzone przez roztopiony metal b) nadpalenia c) łaty d) zacieki wodne e) ślady składania tkaniny

6. Głowa z widocznymi śladami krwi spowodowanymi prawdopodobnie ranami po koronie cierniowej

7. Ślady krwi na nadgarstku lewej ręki i prawym boku

8. Nogi. Od spodu widoczne krwawe nacieki. Lewa noga jest podkurczona

9. Na plecach i nogach widoczne ślady biczowania Na łopatkach widoczne ślady otarcia

10. Inne makroskopowe ślady na płótnie Miejsce pobrania wycinków do badania metodą C14 Ślady wypaleń sprzed 1532 roku Doszyty pasek szerokości 8 cm Ślady wody powstałe podczas pożaru w 1532 roku Ślady wypaleń powstałe podczas pożaru w 1532 roku

11. Pozytyw i negatyw płótna

12. Secondo Pie - autor pierwszych zdjęć Całunu 1898 - Pierwsze zdjęcia Całunu wykonane między 25 a 28 maja. Emocjonujące odkrycie negatywu fotograficznego ujawnia z niewiarogodną dokładnością postać Człowieka z Całunu.

13. Badania medyczne Czerwone ślady na całunie są śladami krwi. Badania prowadził między innymi P.Bollone z Uniwersytetu w Turynie (chirurg i ekspert medycyny sądowej), Zestawienie wykresu mikrospektrofotometrycznego (kolor czerwony) z wykresem doświadczalnej plamy krwi, aloesu, mirry na materiale. Skład nieorganiczny jest tożsamy.

14. Badania medyczne • Badania wykazały doskonałą wręcz zgodność z anatomią oraz fizjologią człowieka, a w szczególności z mechanizmem krzepnienia krwi. • Rozróżnia się ślady krwi: • płynnej (stopy, bok) - tkanina nasiąknięta krwią • prawie zakrzepłej - tworzą odbicia krwi • surowicy - widoczne w świetle fluorescencyjnym • żylnej i tętniczej -wykazują doskonałą zgodność z anatomią

15. Badania medyczne Eksperci zgadzają się iż obraz na całunie został wytworzony przez autentyczne zwłoki człowieka ukrzyżowanego

16. Badania medyczne Człowiek z całunu posiadał krew grupy AB Krew na całunie wydaje się zbyt czerwona, jak na starą krew. G. Riggi wykazał, że krew na całunie zawiera podwyższoną zawartość substancji zwanej bilirubiną, która nadaje krwi kolor czerwony. Jej podwyższona obecność charakterystyczna jest dla osób wycieńczonych cierpieniami. Znajomość procesów związanych z krzepnięciem krwi pozwala wyciągnąć wnioski dotyczące chwili, w której ciało zostało zawinięte w całun. G. Lavoie twierdzi, że ciało zostało zawinięte w całun nie później niż 2.5 godziny po śmierci.

17. Badania medyczne S. Rodante wykazał doświadczalnie, że ciało musiało mieć kontakt z płótnem od 36 do 40 godzin. Podczas tego czasu zachodzi bowiem zjawisko zwane fibrynolizą, powodujące rozpad skrzepów. Gdyby ciało pozostawało w płótnie dłużej, to odbicia śladów krwi zamazują się. Wnioski te potwierdza fakt, że brak jest jakiegokolwiek śladu rozkładu ciała, które powinny pojawić po około 30 godzinach, zważywszy na fakt śladów zranień, które proces rozkładu przyspieszają. Na płótnie nie są widoczne jakiekolwiek ślady jego odrywania od ciała. Oderwanie płótna od przyschniętych ran bez pozostawienia śladów według badaczy graniczy z cudem.

18. Nauki informatyczne - Obraz trójwymiarowy Trójwymiarowa rekonstrukcja człowieka z całunu uzyskana przez J. Jacksona w NASA w 1977

19. Nauki informatyczne - Obraz trójwymiarowy Twarz człowieka z całunu przed i po usunięciu ran i bez oznak męczeństwa uzyskana dzięki cyfrowej obróbce obrazu przez G. Tamburellego i Nello Balossino z Uniwersytetu w Turynie

20. Informatyka i numizmatyka - Odkrycie monety Dzięki obróbce trójwymiarowej zauważono dwa okrągłe przedmioty położone na powiekach. Badania prowadzone przez F. Filasa, z Loyola University z Chicago w USA, oraz M. Morontiego, eksperta w dziedzinie numizmatyki doprowadziły do identyfikacji przedmiotu na prawej powiece, jako śladu monety zwanej lituusem i bitej przez Piłata w roku 29 n.e. Dilepton Lituus

21. Informatyka i Paleografia Ukryte napisy - 1998 Badania przeprowadzono w Instytucie Optyki Teoretycznej i Stosowanej w Orsay pod kierownictwem Andre Marion specjalisty obróbki obrazów IC - inicjały Iesus Chrestus ADAm gr. Adam W y S K I A gr. Cień twarzy NAZAPHENOS gr. NAZARENUS łac. Nazarejczyk PEZw gr. spełnić SB - inicjały Signum Baldini łac. Pieczęć Baldwina IHSOYgr. Jezus IN NECEM IBIS łac. - pójdziesz na śmierć

22. Poszukiwania palinologiczne Pyłki należą do obfitego materiału obcego, który stopniowo gromadził się na całunowym płótnie. Pomimo swoich minimalnych rozmiarów, kilku tysięcznych milimetra średnicy, pyłkowe granulki posiadają złożone kształty charakterystyczne dla każdego gatunku rośliny. Badania prowadzili biolog i kryminolog Max Frei z Zurichu, archeolog Paul C. Maloney z USA a także palinolog Aharon Horowitz z Izraela

23. Poszukiwania palinologiczne Na całunie zlokalizowano 77 różnych pyłków: Frei zidentyfikował 58 roślin, z których 3/4 występuje w Palestynie. 13 roślin to byliny rosnące wyłącznie w okolicy Morza Martwego. 13 roślin występuje w okolicach Istambułu, 17 roślin pochodzi z Włoch lub Francji Często występujący na płótnie pyłek jest identyczny z pyłkiem znalezionym w pokładach Jeziora Genezaret w warstwach osadowych sprzed 2 tysięcy lat. Na podstawie powyższych badań można przypuszczać, że płótno w swych dziejach znajdowało się na terenach, na których występują zidentyfikowane rośliny, czyli w Palestynie, Turcji, Francji i we Włoszech

24. Poszukiwania botaniczne i mikrobiologiczne Całun, będąc tkaniną lnianą, jest sam przez się obiektem "botanicznym". Materiały roślinne (pyłki, pozostałości olejów i balsamów) stanowią znaczną część śladów. W płótnie obecne są całe masy mikroorganizmów, pleśni i być może ukrytych wśród włókien płótna bakterii, które kiedyś mogą go zniszczyć. Stwierdzono, że 20% masy całunu stanowią zanieczyszczenia Mirra Ciernie (Poliurus) Aloes Pleśni

25. Badania tkaniny Rozmiary tkaniny stanowią całkowitą wielokrotność łokcia żydowskiego (1 łokieć == 54.35 cm) czyli wynoszą 8 x 2 łokcie (I. Dickinson) Sposób tkania całunu (typ 3 na 1) tworzy deseń zwany "rybią łuską", była to technika tkania stosowana w czasach Chrystusa w Mezopotamii i Syrii Na całunie wykryto pojedyncze włókna bawełny (dobrze znanej w owym czasie na Bliskim Wschodzie), ale nie wykryto włókien pochodzenia zwierzęcego, co każe myśleć o środowisku żydowskim.

26. Fizyka i Chemia Jak powstał wizerunek ? Teoria styku: Naturalne zabarwienie włókien zmieniło się pod wpływem bezpośredniego kontaktu ciała pokrytego roztworem aloesu i mirry Obraz powstaje w wyniku procesów utleniania i odwodnienia włókien lnu R. Romanese (Uniw. w Turynie) pokrył ciało mieszaniną aloesu i mirry (1:1) a następnie przykrył mokrym płótnem G. Cordiglia (Uniw. w Mediolanie) dodatkowo nasączył płótno terpentyną i olejem

27. Fizyka i Chemia Jak powstał wizerunek ? Teoria styku: Najlepsze wyniki uzyskał S. Rodante (lekarz z Syrakuz) - model twarzy pokrył mieszaniną krwi i potu (1:10) i obsypywał ją proszkiem z mirry i aloesu (1:1). Doświadczenie przeprowadzał przy 100% wilgotności. Najlepsze wynik otrzymał po 36 godzinach. • Słabe punkty hipotezy: • znacznie gorsza jakość obrazu; • obraz jest nietrwały; • obraz przechodzi na drugą stronę płótna. • Zalety hipotezy: • stopniowo uzyskuje się coraz to lepszą ostrość obrazu; • bardzo dobrze widoczne są ślady krwi.

28. Fizyka i Chemia Jak powstał wizerunek ? Hipoteza waporografii: Odbicie powstało na skutek oddziaływania związków amoniakalnych utworzonych na skutek zmian zachodzących w obecnym we krwi i pocie moczniku na płótno nasycone np. aloesem i mirrą (Ogłoszona przez P. Vignon z Katolickiego Instytutu w Paryżu w 1900 roku) • Słabe punkty hipotezy: • pot nie rozkłada się równomiernie na całym ciele; • powinno zaobserwować się różnicę między odbiciem tylnym i przednim • odbicie nie jest powierzchniowe, pary amoniaku przenikają przez całe płótno. • Przeprowadzone eksperymenty dały nieprecyzyjne wyniki.

29. Fizyka i Chemia Jak powstał wizerunek ? Hipoteza wydzielającego się ciepła Zażółcenie wywołało promieniowanie termiczne (G. Ashe - 1966) Nie uzyskano żadnych zadowalających rezultatów doświadczalnych Hipoteza promieniowania 1) Promieniowanie widzialne może wytworzyć obraz na lnianym płótnie nasączonym roztworem aloesu i mirry (S. Mouravieff - 1997). Zaleta: otrzymano dość wyraźny obraz. 2) Zażółcenie wywołało bombardowanie protonami (J. Rinaudo - 1993). Zaleta: otrzymano zażółcenie powierzchniowe.

30. Historia -Droga Całunu ... prawdopodobna Jerozolima Konstantynopol Edessa Lirey Chambery Turyn ... historycznie udokumentowana

31. Nauki historyczne Czy Całun był znany przed rokiem 1356 ? Ślad krwi na czole Moneta bizantyjska z roku 692 Malowidła z pierwszego tysiąclecia naszej ery

32. Nauki historyczne Czy Całun był znany przed rokiem 1356 ? Kodeks Praya (1192-1195)

33. Nauki historyczne Czy Całun był znany przed rokiem 1356 ? Moneta bizantyjska z roku 869

34. Nauki historyczne Czy Całun był znany przed rokiem 1356 ? Prof. Nello Balossino z Uniwersytetu w Turynie przeprowadził badania porównawcze wizerunku na całunie z malowidłami powstałymi w I tysiącleciu. Zauważamy uderzające nałożenie się całunowego oblicza na rysy przedstawione przez artystów

35. Badania radioaktywnym izotopem węgla 14C

36. Badania radioaktywnym izotopem węgla 14C Badania przeprowadzono w trzech ośrodkach: - Uniwersytecie w Oxfordzie (Wlk. Brytania), - Uniwersytecie w Tucson w Arizonie (USA) - Politechnice w Zurichu (Szwajcaria). Koordynatorem badań był dr Michael Tite z British Museum w Londynie Próbki pobrano 21 kwietnia 1988r a wyniki ogłoszono 13 października 1988. Wszystkie trzy laboratoria określiły wiek całunowego płótna na okres pomiędzy 1260 a 1390. Datacja: Tucson - maj 1988 r. 1273-1335 Zurich - czerwiec 1988 r. 1250-1298 Oksford - sierpień 1988 r. 1176 -1224

37. Badania radioaktywnym izotopem węgla 14C Obiekcje natury naukowej dotyczące datacji: - Zdarzają się przypadki błędnych datowań spowodowanych złym doborem próbek. - Datacja tkanin jest trudna i błędy rzędu kilku wieków są typowe. - Pobrana próbka była nie reprezentatywna. - Zanieczyszczenia mogły mieć znaczący wpływ na zawartość C14. - Zanieczyszczenia biologiczne. - Skutki pożaru w 1532 roku. - Gęstość tkaniny całunu jest dobrze znana 23 mg/cm2 tymczasem gęstość odciętej próbki wynosiła 43 mg/cm2 ??? - Tkanina została napromieniowana protonami i neutronami.

38. Badania radioaktywnym izotopem węgla 14C Obiekcje natury formalnej dotyczące datacji: - Zaniechano interdyscyplinarnych badań pobranych próbek. - Badania przeprowadzono niezgodnie z ustalonym protokołem - Niepewna waga pobranej próbki. Według protokołu 540 mg, na kręconym filmie waga wskazuje 478.1 mg Po usunięciu brzegów próbka ważyła 300 mg 300 mg 154.9 mg 144.8 mg + 0.3 = 300 mg + Wg F.Testore Wg G.Riggi 52 + 52.8 + 53.7 = 158.5 mg Próbka rezerwowa w tajemniczy sposób zniknęła !!!

39. Najnowsze badania: Chusta z Oviedo Na chuście znajdują się ślady krwi ludzkiej grupy AB (podobnie jak na całunie). Analiza umiejscowienia plam krwi wykazuje liczne zgodności ze śladami ran widocznymi na twarzy człowieka z całunu

40. Inne badania (1998) Historia: O. DUBARLE znalazł dokumenty wg których całun znajdował się wśród relikwii podarowanych królowi Francji - Ludwikowi IX przez cesarza Konstantynopola Baldwina II . Król Filip IX Walezy podarował całun rycerzowi Godfrydowi de Charny, który przewiózł go do Lirey Badania medyczne: Przeprowadzono prace porównawcze całunu turyńskiego i Tuniki z Argenteuil - relikwii przypisywanej Chrystusowi, na której znajdują się ślady krwi ludzkiej w miejscach odpowiadających zranieniom widocznym na całunie.

41. Matematyka -Rachunek prawdopodobieństwa Czy identyfikacja Człowieka z Całunu jest możliwa? Analiza przeprowadzona przez Prof. Bruno Barberisa z Uniwersytetu w Turynie, który nawiązuje i uzupełnia badania Yves Delage, Paul de Gail i Tino Zeuli Prof. Barberis analizuje 7 najbardziej charakterystycznych cech wspólnych Jezusa z Nazaretu (według ewangelicznych opowiadań) i Człowieka z Całunu. Ile wynosi prawdopodobieństwo jednoczesnego występowania tych cech u tego samego człowieka: 1) Jezus i Człowiek z Całunu zostali zawinięci w pogrzebowe prześcieradło po śmierci na krzyżu 1/100 2) Jezusowi i Człowiekowi z Całunu założono na głowę „koronę z cierni” 1/5000 3) Ślady patibulum (poprzecznej belki krzyża) na ramionach 1/2

42. Matematyka -Rachunek prawdopodobieństwa Czy identyfikacja Człowieka z Całunu jest możliwa? 4) Do krzyża przybito gwoździami ręce i nogi 1/2 5) Rana po prawej stronie klatki piersiowej 1/10 6) Człowiek z Całunu został owinięty w prześcieradło natychmiast po zdjęciu z krzyża, zwłoki nie zostały umyte 1/20 7) Całun nosi ślady zwłok człowieka, ale nie ma na nim śladów rozkładu, czyli ciało musiało przebywać w nim bardzo krótko 1/500 Barberis obliczył prawdopodobieństwo całkowite powyższych zdarzeń niezależnych: 1/100*1/5000*1/2*1/2*1/10*1/20*1/500 = 1/2*1011 Na 200 miliardów ewentualnych ukrzyżowanych tylko jeden mógł posiadać te same cechy wspólne dla Jezusa i Człowieka z Całunu

43. Badania antropologiczne i etnologiczne Wysokość postaci z całunu wynosi około 1.78 cm, wykopaliska archeologiczne z I w. dowodzą,że taki wzrost nie był niczym nadzwyczajnym w owym czasie. 178 cm Cechy twarzy są bliskie morfotypowi żydowskiemu (etnolog R. Jackson): - nie wystające kości policzkowe - bliskość oczu względem nosa - broda, długie włosy

44. Wnioski Nie jest to dzieło malarskie. Znajdowało się w nim ciało człowieka ukrzyżowanego. Badania naukowe Analiza artystyczna Jest to dzieło fałszerza Jest to autentyczny całun Źródła historyczne Właściwości obrazu mało prawdopodobne bardzo prawdopodobne Historia krzyżowania Ikonografia Paleografia Pochodzi sprzed okresu Średniowiecza (< IV w.) W sprzeczności z datowaniem węglem 14C !!!!

45. Wnioski Całun przebywał na Bliskim Wschodzie Paleografia Palinografia Jest to całun jakiegoś ukrzyżowanego człowieka Jest to całun Jezusa z Nazaretu Źródła historyczne i ewangeliczne mało prawdopodobne bardzo prawdopodobne Liczba zbieżności pomiędzy opisem ewangelicznym śmierci Jezusa Chrystusa, a wizerunkiem na całunie jest tak duża, że w przypadku każdej innej osoby nie byłoby żadnego sporu.

46. Chronologia Całunu • 30 po Chrystusie - wieczorem 7 kwietnia ciało Chrystusa zostaje złożone w grobie "w białym prześcieradle". W wielkanocny poranek znaleziono płótno puste. • II wiek - Do Edessy (dzisiejszej Urfy w Turcji) dociera szczególny portret Jezusa na płótnie. • 525 - W czasie odnawiania kościoła Mądrości Bożej w Edessie zostaje ponownie odnaleziony portret Jezusa, nazywany Mandylionem (chusta). (można go zidentyfikować z Całunem złożonym w sposób umożliwiający oglądanie tylko twarzy). • 944 - Wojska bizantyjskie w czasie wyprawy wojennej przeciwko arabskiemu sułtanowi Edessy wchodzą w posiadanie Mandylionu i 16 sierpnia uroczyście przywożą go do Konstantynopola. Tutaj ustala się, że w rzeczywistości jest to złożony Całun. • 1147 - Ludwik VII, król Francji, oddaje cześć Całunowi w czasie swojej wizyty w Konstantynopolu. • 1171 - Manuel I Komnenon ukazuje Amalrykowi, łacińskiemu królowi Jerozolimy, relikwie Męki, wśród nich Całun. • 1204 - Robert de Clary, kronikarz IV krucjaty, pisze, ze Całun zniknął z Konstantynopola. Jest możliwe, że obawa przed ekskomunika nałożoną na złodziei spowodowała jego ukrycie. • 1314 - Templariusze płoną na stosie jako heretycy, oskarżeni również o tajemny kult "Oblicza". Jeden ze spalonych templariuszy nazywał się Geoffrey de Charny.

47. Udokumentowana historia Całunu 1356 - Krzyżowiec Geoffrey de Charny, imiennik poprzednio wymienionego, przekazuje Całun kanonikom w Lirey, koło Troyes we Francji. Drogocenne płótno znajdowało się w jego posiadaniu przynajmniej od trzech lat. 1532 - Pożar w Chambéry w nocy z 3 na 4 grudnia: srebrny relikwiarz, w którym przechowywany jest Całun, zapala się z jednej strony, nadpalając płótno wzdłuż złożeń, a krople stopionego metalu przechodzą przez kilka warstw. Dwa lata później klaryski obszywają uszkodzone miejsca widzialnymi do dziś latami. 1578 - Emanuel Filibert przenosi Całun do Turynu celem skrócenia pielgrzymki świętemu Karolowi Boromeuszowi, pragnącemu uczcić Całun, aby spełnić ślubowanie. 1898 - Pierwsze zdjęcia Całunu wykonane przez Secondo Pie miedzy 25 a 28 maja. Emocjonujące odkrycie negatywu fotograficznego ujawnia z niewiarogodną dokładnością postać Człowieka z Całunu. Rozpoczynają się badania i poszukiwania, przede wszystkim z zakresu medycyny sadowej. 1973 - Pierwsze wystawienie Całunu przed kamerami telewizyjnymi (23 listopada). 1978 -Liczni naukowcy włoscy i zagraniczni, pochodzący przeważnie ze Stanów Zjednoczonych, przez 120 godzin dokonują pomiarów i analiz relikwii celem przeprowadzenia badań interdyscyplinarnych.

48. 1983 - 18 marca umiera Umberto II di Savoia. W testamencie ofiarowuje Całun Stolicy Apostolskiej. Na mocy papieskiej decyzji relikwia pozostaje w Turynie, powierzona opiece kardynała arcybiskupa Anastasio Ballestrero. 1988 - Zostaje pobrana próbka z Całunu celem przeprowadzenia badania metoda węgla radioaktywnego. W oparciu o to badanie Całun pochodziłby ze średniowiecza, z okresu miedzy rokiem 1260 a 1390 po Chrystusie. 1997 - Szalejący w nocy z 11 na 12 kwietnia pożar spowodował poważne uszkodzenia w kaplicy Całunu i rozprzestrzenił się na katedrę. Celem ratowania Całunu strażacy musieli rozbić pancerna szybę. 14 kwietnia komisja biegłych, powołana przez kardynała Giovanniego Saldariniego, zbadała stan Całunu. Stwierdzono, ze Całun nie doznał żadnych uszkodzeń 1998 - 18 kwietnia - 14 czerwca. Wystawienie Całunu na widok publiczny z okazji stulecia wykonania pierwszych zdjęć - 2.5 mln odwiedzających. 2000 - 12 sierpnia - 22 października. Wystawienie Całunu na widok publiczny z okazji jubileuszu dwutysiaclecia Odkupienia.