Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka na przykładzie Przedszkola w Kolbuszowej Górnej

1. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka na przykładzie Przedszkola w Kolbuszowej Górnej Bogusława Augustyn

2. Etapy związane z organizacją w przedszkolu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka ETAP I Przedłożenie dyrektorowi przedszkola opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

3. „Wczesne wspomaganie rozwoju jest wskazane z uwagi na całościowe zaburzenia rozwoju w postaci autyzmu. Występują deficyty w komunikacji, rozumieniu i ekspresji mowy. Przejawia zaburzenia uwagi, zmiany nastroju i stanu emocjonalnego. Okresowo występują bezcelowe, stereotypowe zachowania” (diagnoza Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej)

4. ETAP II Zgoda organu prowadzącego na zorganizowanie w przedszkolu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

5. ETAP III Powołanie przez dyrektora zespołu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (Rozporządzenie MENiS z 4 kwietnia 2005 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci)

6. W składzie powołanego zespołu znalazły się osoby 1. O specjalności wynikającej ze wskazań zawartych w opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka 2. Posiadające przygotowanie do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym

7. Powołany w naszym przedszkolu zespół składa się z: • Pedagoga-terapeuty • Logopedy oraz 2 nauczycieli przedszkola Z powodu braku możliwości zatrudnienia psychologa w przedszkolu dziecko oraz jego rodzice mają zapewnioną pomoc psychologiczną w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej

8. Wymiar czasu pracy zespołu • 8 godzin w miesiącu (pedagog-terapeuta 6 godzin;logopeda 1 godzina; nauczyciele 1 godzina) Okres pracy zespołu 01.03.2006 do końca roku szkolnego. Termin spotkań zespołu w celu analizy efektów pracy z dzieckiem – raz w miesiącu.

9. Główne zadania zespołu wczesnego wspomagania • Prowadzenie terapii pedagogicznej zgodnie z ustalonym planem • Systematyczna współpraca z rodzicami dziecka i wspólne analizowanie skuteczności pomocy udzielanej dziecku • Systematyczne samokształcenie; gromadzenie literatury na temat autyzmu; przygotowywanie materiałów dla rodziców

10. ETAP IV Opracowanie przez zespół indywidualnego programu wczesnego wspomagania rozwoju

11. Działania związane z przygotowaniem i realizacją indywidualnego programu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka : • Poznanie sytuacji rodzinnej dziecka na podstawie informacji uzyskanych od rodziców dziecka • Określenie kierunku działań w zakresie wczesnego wspomagania i wsparcia rodziny dziecka • Opracowanie indywidualnego programu wczesnego wspomagania do realizacji z dzieckiem i jego rodziną • Ustalenie terminu zajęć • Przygotowanie materiałów i pomocy dydaktycznych • Ustalenie sposobu dokumentowania prowadzonych działań

12. Założenia indywidualnego programu: • nauka nawiązywania kontaktów w sposób odpowiedni do potrzeb i możliwości dziecka; • kształtowanie sposobu komunikowania się z otoczeniem na poziomie odpowiadającym indywidualnym możliwościom dziecka; • usprawnianie ruchowe i psychoruchowe w zakresie dużej i małej motoryki, wyrabianie orientacji w schemacie własnego ciała i orientacji przestrzennej;

13. wdrażanie do osiągania optymalnego poziomu samodzielności w podstawowych sferach życia; • rozwijanie zainteresowań otoczeniem, wielozmysłowe poznawanie tego otoczenia, naukę rozumienia zachodzących w nim zjawisk; • kształtowanie umiejętności współżycia w grupie; • naukę celowego działania dostosowanego do wieku, możliwości i zainteresowań dziecka • systematyczna współpraca z rodzicami dziecka

14. ZARYS PROGRAMU ZAJĘĆ (marzec-czerwiec 2006) CELE OGÓLNE: • - poszukiwanie form porozumiewania się z chłopcem, • - wspomaganie rodziny w kierowaniu rozwojem chłopca • - kształtowanie interakcji z innymi dziećmi, • - poszerzanie umiejętności związanych z samoobsługą, • - kształtowanie orientacji w najbliższym otoczeniu, • - wspomaganie rozwoju spostrzegania, • - kształtowanie umiejętności manipulacyjnych.

15. CELE SZCZEGÓŁOWE: • kształtowanie umiejętności wykonywania czynności samoobsługowych, • poszukiwanie sposobów porozumiewania się, • dostarczanie wrażeń zmysłowych. • rozwijanie koordynacji wzrokowej • rozwijanie koordynacji słuchowej, • rozwijanie koordynacji wzrokowo- ruchowej, • kształcenie koncentracji uwagi, • rozwijanie myślenia w toku obserwacji, uwagi, pamięci, • ćwiczenia słuch fonemowego i fonematycznego, • rozwijanie aktywności ruchowej, • doskonalenie sprawności manualnych – usprawnianie pracy ręki i dłoni, • stymulacja rozwoju motoryki i poszerzanie możliwości manipulacyjnych,

16. PEDAGOG – TERAPEUTA (we współpracy z nauczycielami przedszkola) • Ćwiczenia komunikacyjne: • podtrzymywanie wokalizacji i zachęcanie do sylabizowania, • naśladowanie usłyszanych dźwięków, • naśladowanie przez dziecko określonych czynności, gestów, • nawiązywanie kontaktu wzrokowego z nauczycielem, • wskazywanie przez dziecko poszczególnych części ciała, • wdrażanie do wykonywania prostych poleceń: „daj, weź, chodź, idź, stój,” • wskazywanie przez dziecko pożądanych przedmiotów, • reagowanie na zakaz „nie wolno”, • akceptowanie bliskiej obecności innych osób.

17. Usprawnianie manualne: • kształtowanie umiejętności otwierania dłoni, chwytania przedmiotów: • ćwiczenia rozluźniające • zabawy manipulacyjne • układanki • zabawy konstrukcyjne • ćwiczenia usprawniające pracę ręki i dłoni

18. Stymulacja wielozmysłowa: • ćwiczenia słuchowe • ćwiczenia percepcji wzrokowej • ćwiczenia dotykowe • ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej • integrowanie wrażeń zmysłowych Ćwiczenia ruchowe , sprawność motoryczna: • ćwiczenia usprawniające dużą i małą motorykę: • zabawy rytmiczno – ruchowe przy muzyce • masaże twarzy , szyi , dłoni różnymi przedmiotami • ćwiczenia prowadzone metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

19. Współpraca z rodzicami: • udzielanie instruktażu i porad oraz prowadzenie konsultacji w zakresie pracy z dzieckiem • pomoc w przystosowaniu warunków w środowisku domowym do potrzeb dziecka oraz w pozyskaniu odpowiednich środków dydaktycznych • wzmacnianie więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami i dzieckiem • przygotowanie rodzicom materiałów do samodzielnej pracy w domu • zapraszanie do uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez terapeutę z dzieckiem • wypożyczanie rodzicom literatury na temat autyzmu • pomoc w nawiązaniu kontaktu z organizacjami pomagającymi dzieciom autystycznym i ich rodzinom • wspólne przeglądanie stron WWW, na temat autyzmu

20. LOGOPEDA Zajęcia logopedyczne: • ćwiczenia oddechowe i oddechowo- głosowe • ćwiczenia usprawniające język, żuchwę, wargi • ćwiczenia słuchowe Współpraca z rodzicami: • udzielanie instruktażu i porad oraz prowadzenie konsultacji w zakresie pracy z dzieckiem • przygotowanie rodzicom materiałów do samodzielnej pracy w domu • zapraszanie do uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez terapeutę z dzieckiem

21. NAUCZYCIELE PRZEDSZKOLA • Uspołecznienie i samoobsługa: • angażowanie dziecka w kontakt fizyczny z nauczycielem • kształtowanie umiejętności właściwego reagowania na kontakt przyjacielski, koleżeński, • kształtowanie umiejętności utrzymywania kontaktu wzrokowego, • wdrażanie do uważnego obserwowania rówieśników, • kształcenie umiejętności samodzielnego jedzenia, picia • kształtowanie umiejętności ubierania się • naśladowanie czynności związanych z samoobsługą rozwijanie samodzielnej aktywności zabawowej, • zrozumienie zasad niektórych zabaw np. w chowanego • zabawy pacynkami, • zabawy samochodami, klockami, • akceptowanie bliskiej obecności innych osób.

22. Współpraca z rodzicami • udzielanie instruktażu i porad oraz prowadzenie konsultacji w zakresie pracy z dzieckiem • wzmacnianie więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami i dzieckiem • przygotowanie rodzicom materiałów do samodzielnej pracy w domu • Wskazywanie form pomocy z jakich mogą korzystać rodzice

23. ETAP V Realizacja indywidualnego programu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

24. Metody pracy • Elementy komunikacji alternatywnej

25. Zabawy FundaMentalne

26. elementy arteterapii • relaksacja, • terapia przy użyciu programów komputerowych • zabawy integracyjne, interakcyjne, tematyczne, manipulacyjno-konstrukcyjne, dydaktyczne, ruchowe, muzyczne; • korzystanie z albumów, modeli, kaset, eksponatów; • obserwacje, spacery • elementy muzykoterapii

27. Elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

28. Ćwiczenia grafomotoryczne Hany Tymichovej

29. Programy Aktywności Knillów

30. Rysowane wierszyki

31. Masażyki M. Bogdanowicz (zabawy relacyjno – relaksujące)

32. Ćwiczenia logopedyczne

33. Etapy sesji terapeutycznej: • Czynności przygotowawcze (bez udziału dziecka): przygotowanie pomieszczenia (miejsca terapii) i pomocy dydaktycznych, rozmowa z opiekunem lub terapeutą wcześniej pracującym z dzieckiem (pozyskanie informacji o stanie emocjonalnym dziecka), przygotowanie do zajęć (przegląd notatek, obserwacji z poprzednich zajęć), itp.

34. Część wstępna, otwierająca: przywitanie, nawiązanie kontaktu z dzieckiem, przeprowadzenie ćwiczeń i zabaw, których celem jest pogłębianie kontaktu emocjonalnego z terapeutą, rozładowujących lęki, uspakajających rozluźniających napięcie mięśniowe, wytwarzające poczucie bezpieczeństwa. Realizowane na tym etapie zadania, są szczególnie lubiane i akceptowalne przez dziecko. Podczas realizacji tego etapu terapeuta analizuje stan emocjonalny i zaangażowanie dziecka i podejmuje decyzję co do szczegółów przebiegu dalszej części zajęć (dobór dalszych ćwiczeń i zabaw).

35. Część zasadnicza - realizacja określonych w indywidualnym programie terapeutycznym celów pośrednich tj. przeprowadzenie odpowiednio przygotowanych zadań i zabaw pomagających w opanowaniu przez dziecko danej czynności (określony cel szczegółowy). • Część końcowa - zabawy relaksujące (wyciszające, uspokajające).

36. Procedury osiągania celów: • odpowiedni dobór metod nauczania i wychowania • motywowanie dziecka do pracy poprzez nagrody np. w postaci śpiewania dziecku jego ulubionych piosenek, • wiązanie metod podających, poszukujących i praktycznych • stymulacja wielozmysłowa • integracja ze środowiskiem przedszkolnym • włączenie rodziców do pracy z dzieckiem • stały kontakt z placówkami wspomagającymi: Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną

37. „Dziecko jest jak biała kartka papieru na której każdy przechodzień zostawia swój ślad” Chińskie przysłowie

38. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ