JASKRA- CHOROBA SPOŁECZNA przewlekła! Prof. Jerzy Szaflik

1. JASKRA- CHOROBA SPOŁECZNA przewlekła! Prof. Jerzy Szaflik Zaburzenia ze strony narządu wzroku znacząco zmniejszają możliwości aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym, aktywność zawodową i dnia codziennego.

2. Choroby narządu wzroku uznane za społeczne, mogące trwale obniżyć ostrość wzroku • JASKRA- 1-2% całej populacji • ZWYRODNIENIE PLAMKI ZWIĄZANE Z WIEKIEM= AMD 50- 65 lat- 5% po 80 r. ż.- 30% SPKSO

3. Choroby narządu wzroku uznane za społeczne, mogące trwale obniżyć ostrość wzroku • POWIKŁANIA OCZNE CUKRZYCY= RETINOPATIA CUKRZYCOWA • Najczęstsza przyczyna utraty wzroku między 20 a 65 r. ż. • po 10-15 latach - 50% pacjentów • po 20-25 latach - 75-90% pacjentów • CHOROBY UWARUNKOWANE GENETYCZNIE SPKSO

4. Jaskra- choroba cywilizacyjna.Przyjmuje się, że na jaskrę choruje ok. 70 milionów ludzi na świecie.Zakłada się, że liczba osób z jaskrą pierwotną na świecie zwiększa się o 7,5 mln. rocznie!1: 100 osób po 40 roku życia może zachorować na jaskrę pierwotną! SPKSO

5. Wg danych WHO do roku 2000 niemal 7 milionów osób na świecie straciło nieodwracalnie wzrok z powodu jaskrowego zaniku nerwu wzrokowego. SPKSO

6. Jaskra pierwotna otwartego kątastanowi, według danych Światowej Organizacji Zdrowia, drugą co do częstości przyczynę ślepoty w krajach wysoko cywilizowanych. • Obejmuje 15 % wszystkich zarejestrowanych przypadków ślepoty. SPKSO

7. Szacuje się że w Europie niewidomych z powodu jaskry jest 160 000 osób,tj 0,035% całej populacji europejskiej SPKSO

8. Brak jest dokładnych danych epidemiologicznych na temat liczby osób niewidomych lub słabo widzących z powodu jaskry w Polsce. Do roku 2004 w Polskim Związku Niewidomych zarejestrowanych było ponad 76 000 osób. SPKSO

9. Zachorowalność na jaskrę wynosi 1%- 2% populacji.Można przyjąć , że w Polsce problem ten dotyczy: minimum 380 000- do maksymalnie 800 000 osób. SPKSO

10. „ Jaskra”- grupa chorób oczu, która charakteryzuje się:postępującym zanikiem nerwu wzrokowego,z typowymi zmianami w wyglądzie tarczy nerwu wzrokowego i progresywnymi zmianami w polu widzenia. Zmianom tym towarzyszy zazwyczaj zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe SPKSO

11. Najczęstsza postać jaskry- ok.75% jaskra pierwotna otwartego kąta z charakterystycznym powolnym, często we wczesnych stadiachbezobjawowym, przebiegiem. SPKSO

12. Jaskra pierwotna otwartego kąta • pierwsze zauważalne przez pacjenta niepokojące objawypojawiają się dopiero, gdy zmiany zanikowe w nerwie wzrokowym są zaawansowane. • najczęściej zauważany jest ubytek części pola widzenia, a to jużświadczy o utracie, co najmniej 50 % włókien nerwowych w tym rejonie siatkówki. SPKSO

13. INNE POSTACIE JASKRY: • Jaskra pierwotna zamykającego się kąta • Jest ona związana ze specyficzną budową gałki ocznej, usposabiającą do mechanicznego zamykania, przez nasadę tęczówki, drogi odpływu cieczy wodnistej. • w gonioskopii stwierdzamy wąski kąt przesączania. • Jaskra pierwotna wrodzona • Ze względu na występujące patologie kąta przesączania może być leczona jedynie chirurgicznie. • Jaskra wtórna • Wynik zarówno zmian w gałce ocznej, stanów zapalnych, jak i zmian ogólnoustrojowych prowadzących do silnego niedotlenienia siatkówki. SPKSO

14. Jedynym, jak do tej pory, sposobem leczenia jaskry jest obniżanie ciśnienia wewnątrzgałkowego. SPKSO

15. Cel leczenia jaskry: powstrzymanie procesu niszczenia nerwu wzrokowego!poprzez osiągnięcie ciśnienia docelowego ! Późne wykrycie jaskry oraz niesystematyczne leczenie grozi nieodwracalną ślepotą! SPKSO

16. Warunki sukcesu w leczeniu jaskry • WYKRYCIE CHOROBY WE WCZESNYM STADIUM • NOWOCZESNA DIAGNOSTYKA • SYSTEMATYCZNE KONTROLE • NOWOCZESNE LECZENIE ZACHOWAWCZE SPKSO

17. Według badań polskich i zagranicznych szacuje się, że 60% wszystkich rozpoznań lub podejrzeń jaskry jest stawianych w czasierutynowego badania okulistycznego. SPKSO

18. Leczenie jaskry • Farmakologiczne:monoterapia> leczenie skojarzone • Laseroterapia • Operacyjne SPKSO

19. Podstawą leczenia większości neuropatii jaskrowych jest systematyczne stosowanie kropli obniżających ciśnienie śródgałkowe. SPKSO

20. Jaskra- istotny problem w Polsce • Zbyt późne rozpoznawanie jaskry • Duży wpływ choroby na pogorszenie jakości życia pacjentów • Tragedie ludzkie związane z nieodwracalną utratą wzroku SPKSO

21. “Program profilaktyczny wczesnej diagnostyki jaskry, monitorowania postępu choroby i jej efektywnego leczenia”- wprowadzony przez NFZ w 2007 roku jako program profilaktyki zdrowotnej- niestety nie uwzględniony w programach profilaktycznych NFZ na rok 2008!!! • Metoda walki z narastającym problemem późnego rozpoznawania jaskry SPKSO

22. Celemgłównym programu było: • zwiększenie wczesnego wykrywania jaskry w populacji polskiej oraz • zwiększenie możliwości specjalistycznej opieki nad pacjentem z rozpoznaną jaskrą. SPKSO

23. Realizacja programu miała za zadanie obniżyć wskaźnik ślepoty w Polsce z powodu jaskrowego zaniku nerwu wzrokowego. SPKSO

24. Celami pośrednimi były: • Współpraca na polu organizacji systemu opieki nad pacjentem z jaskrą na terenie Polski. • Tworzenie struktur rejonowych przychodni jaskrowych, wyposażonych w sprzęt niezbędny do badań diagnostycznych. SPKSO

25. Stałe, kompleksowe szkolenia lekarzy okulistów zatrudnionych w poradniach jaskrowych w zakresie nowoczesnych badań specjalistycznych umożliwiających wczesne wykrywanie jaskry. SPKSO

26. Podniesienie poziomu wiedzy w społeczeństwie na temat objawów i leczenia jaskry poprzez akcje medialne oraz artykuły popularno- naukowe. • Organizowanie szkoleń dla lekarzy pierwszego kontaktu dotyczących rozpoznania jaskry i stosowanego leczenia. SPKSO

27. Populacją objętą programem wczesnego wykrywania jaskry będą osoby w wieku od 35 roku życia. SPKSO

28. Badania w ramach Programu były przeprowadzane dwuetapowo: • 1 etap: badania wstępne przesiewowe w rejonowych poradniach okulistycznych • 2 etap: badania w rejonowych poradniach jaskrowych wyselekcjonowanej grupy pacjentów z nieprawidłowym wynikiem badania 1 etapu- dalsza diagnostyka. SPKSO

29. Realizowane od lat programy jaskrowe wkrajach Europy Zachodniej i USA miały znaczący wpływ na to, że w ostatnich 10 latach zmniejszyła się o ponad 30% ilość zabiegów wykonywanych z powodu nieuregulowanej jaskry. Stało się to możliwe dzięki przede wszystkim: • wczesnemu wykrywaniu jaskry- nowe możliwości diagnostyki, • wprowadzeniu nowych generacji leków przeciwjaskrowych. SPKSO

30. Wzrost skuteczności leczenia zachowawczego jaskry ma związek z wprowadzeniem na rynek 3 grup nowoczesnych leków: - miejscowych inhibitorów anhydrazy węglanowej, - analogów prostaglandyn - selektywnych alfa2 agonistów. SPKSO

31. Spośród tych trzech grup leków prostaglandyny stały się najpowszechniejsze w użyciu ze względu na:- ich wysoką skuteczność, - korzystne dla pacjenta dawkowanie: 1x dziennie - oraz wysoki profil bezpieczeństwa. Zyskały one duże uznanie wśród pacjentów. SPKSO

32. Z satysfakcją możemy powiedzieć, że dzięki kilkuletnim staraniom, nowoczesne preparaty z powyższych grup zostały umieszczone na liście leków refundowanych. Zwiększyło to znacznie ich dostępność dla pacjenta, poprawiając jakość i komfort jego leczenia. SPKSO

33. Ważne cele w opiece nad pacjentem chorym na jaskrę:1. dążenie do wprowadzenia na listy leków refundowanych preparatów łączonych.2. Przywrócenie przez NFZ programu badań przesiewowych w kierunku jaskry. SPKSO

34. W wielu krajach Unii Europejskiej opieka nad pacjentem chorym na jaskrę stała się w ostatnich latach priorytem. Dzięki temu nowoczesne, skuteczne leki przeciwjaskrowe są szeroko dostępne dla pacjentów, często z niewielką odpłatnością lub bez niej. SPKSO

35. Główne zadanie leków przeciwjaskrowych to na tyle skuteczne obniżanie ciśnienia śródgałkowego, aby zapobiec progresji choroby.Jedynymi jak do tej pory preparatami mającymi tak dużą siłę obniżania ciśnienia śródgałkowego sąPROSTAGLANDYNY.PACJENT CHORY NA JASKRĘ NIE MUSI BYĆ ŚLEPY! SPKSO

36. Dziękuję za uwagę SPKSO