520 likes | 1.12k Views
Enteral beslenme devamı. Retinol Bağlayıcı Protein(RBP). Yarılanma ömrü 12 saat Kc de sentezlenir, A vitaminin taşınmasında gerekli Normal değerler: azalır. Vit A yetersizliği, hipertiroidizm , Zn yetmezliği, KC hastalıkları. Fibronektin:
E N D
Retinol Bağlayıcı Protein(RBP) • Yarılanma ömrü 12 saat • Kc de sentezlenir, A vitaminin taşınmasında gerekli • Normal değerler: • azalır Vit A yetersizliği, hipertiroidizm, Zn yetmezliği, KC hastalıkları
Fibronektin: • Yarılanma ömrü 4-24 saat • Akut beslenme yetmezliğinde azalır ,yeterli beslenme ile düzelir • Kreatinin/boy indeksi • Kreatinin kas kökenlidir • İdrarla atımı LBM’İ yansıtan bir göstergedir
Değerlendirmede: • Böbrek fonksiyonlarının normal olup olmadığına • Uzun süre yatakta olma durumuna • Ölçüm öncesi protein tüketip tüketmediği • Hastalığın katabolik durumu(cerrahi, enf vb)
Kreatinin boy indeksi Nitrojen dengesi Protein alımı(g)(24saat) - idrarda üre nitrojeni +4 6,25 (g/24saat) 24saatlik idrarda kreatinin(mg)x100 Aynı boyda çocuğun 24 saat idrar kreatinin(mg)
Nitrojen dengesi(devamı) • Yetersiz protein alımı • Katabolik durum(enf, travma, malignansi) • Kayıplar(yanıklar protein kaybı enteropatileri,böbrek hast. Kayıp ) • Toplam lenfosit sayımı (immünolojik) • İlk 3 ay <2500mm3 ise hafif beslenme bozukluğu
ÇOCUKLARDA ENTERAL BESLENMEYE BAŞLAMA • Çocuk 24 saat ağızdan hiçbir şey almamışsa • İlk kez 1-2 beslemede %5dekstroz • Sonraki ürün önce ¼ ve ½ sulandırılır • Parenteral beslenmiyorsa gereksinen enerji ve besin öğelerine 2. günde ulaşır
Sorunlar oluştuğunda: • karın ağrısı, ishal olursa verilen besin ½ sulandırılır formula miktarı%30 azaltılır • 6 ay> çocuklarda günlük artış %10 3.günde normal değerlere ulaşır • CHO konsantrasyonu 10g/100ml, yağ 5g/100ml fazla olmamalı tolere ettikçe arttırılmalıdır.
Sıvı besin öğelerine ani yüklenilmesi kan üre ,hipernatremi görülür. • Yanık ve travmada glikoz metabolizması bozulmuşsa kalp yetmezliği görülür(K nedeni) • Yüksek enerjili ürünler hızlı ve çok verilirse ishal • Radyoterapi/kemoterapide tat almada değişiklik olduğundan ürün tedaviden birkaç saat önce verilmelidir. • Verilme hızı ve formülün yoğunluğu aynı anda değiştirilmemelidir.
Beslenme desteği GI fonk. Yok <7gün GI kısmen var GI fonk var >7 gün PPN NG/oral NG/oral oral bes oral suppl TPN supp.PPN >7 gün
PEDİASURE (pediatrik enterel ürün) • Enerji:1kkal/1ml • %12 protein • %44 yağ • %44 CHO • Protein:30g/L (3g/100kkal) • Non-protein enerji/nitrojen 185/1 • Total enerji/nitrojen 208/1 • Whey/kazein 18:82 • Aminoasit profili RDA ya göre • glutensiz
Yağ:49,8g/L (5g/100kkal) • %50 oleik,ayçicek yağı(linoleik ve linolenik karşılar) • %30 soya • %20 MCT • CHO:110g/L (11g/100kkal) • Mısır şurubu solitleri, sükroz içerir.(sukraz-a-dekstrinaz ve glukoamilaz) • Laktoz yok
ENTERAL BESLENME ÜRÜNLERİ • Enteral ürünlerin sınıflandırılması • 1-polimorfik ürünler: • Doğal besinleri içerirler • A-standart tür:%10-15 protein,%50-60 CHO, %25-40 yağ+vitamin ve mineraller RDA değerlerindedir.+laktozsuz • B-yüksek nitrojen:%15 protein+laktozsuz • C-fiber ilaveli:formüldeki fiber miktarı 4-14 g/dldir.+laktozsuz+soya polisakkaritleri
D-blenderize edilmiş:laktozlu ve laktozsuz türleri var • E-hastalığa özgü ürünler:böbrek, glukoz intoleransı,akciğer hastalığı, karaciğer, travma-stres durumlarında kullanılan ürünler YD lar ve <1 yaş çocuk mamaları enteral ürün olarak kullanılabilir
2-elemental modüler ürünler: • A-protein bileşenleri: • Kazein hidrolizatı, soya proteini hidrolizatı, laktalbumin, yumurta beyazı, pişmiş sığır eti, yağsız süt tozu, tam süt tozu • Enzimatik hidrolizi sonucu oligopeptidler:kazein, kollajen, soya proteini, whey proteinleri, et proteini • Di ve tripeptidler:kazein, kollajen ,soya proteini, whey proteini, et proteini • Kristalin aminoasitler(L- aminoasitler)
Sentetik aa’ler solüsyonun osmolalitesini yükseltirler, formüle acı tat verirler.AA profiline bağlı olarak protein kalitesi:anabolizma için en az %40’ı elzem aa’ lerden oluşan bir aa profili önerilir.elzem aa’lerin elzem olmayanlara oranı dengeli olmalıdır
B- karbonhidrat bileşenleri: • Nişasta:hidrolize edilmiş tahıl bezelye, yeşil fasülye ; havuç • Glikoz polimerleri(kısmen hidrolize olmuş mısır nişastasından):maltodekstrin, glikoz moligosakkaritleri, glikoz polissakkaritleri • Disakkaritler:sükroz, maltoz, laktoz • Monosakkaritler:glikoz, fruktoz
C-yağ bileşenleri: • Yağ içeriği ürün ün enerji değerini ve oksidatif potansiyelini etkiler A,D,E,K vitaminlerinin emiliminde önemlidir. • Çok derecede doymamış yağ asitleri(PUFA):mısır yağı, aspur yağ, ayçicek yağı, soya yağı • Orta zincirli trigliseritler(MCT):hindistan cevizi yağı
MCT’ler elzem yağ asitleri içermediklerinden bir haftadan uzun süreli beslenmelerde formüle toplam yağ miktarının %10-20’si kadar uzun zincirli trigliseritler(LCT) eklenmelidir. • Diğer bir deyimle toplam enerji gereksinmesinin %3- 4’ü elzem yağ asitlerinden (özellikle linoleik asit)karşılanmalıdır.
D-posa bileşenleri: • Çözünmeyen:selüloz,hemiselüloz, lignin • Çözünen:pektin, musilaj, gum • Soya polisakkariti:çözünen ve çözünmeyen posadan oluşur(1:3 oranında) Fiber eklenmiş enteral ürünlerde 5-14g olarak değişir
Enteral ürünlerin formulasyon teknolojisinde ve çocuk mamalarında olduğu gibi her ürünün tüketimi sunulacak şekle gelinceye kadar geçirdiği aşamaları geçirir.
DİKKAT • Sürekli B+G olan çocuklara besin öğelerinin uygun miktarlarda verilmesi önemli • Çocukların besin öğeleri depoları azdır • Beyin, böbrek ,KC, kalp gibi enerji kullanımı fazla oalan organların vücut ağırlığına oaranı yetişkinden 3-4 kez • Beyin için kullanılan enerji%60 (yetişkinde %20)
SIVI GEREKSİNİMİ • Sıvı dengesi • + + + • YD Ağırlğın%75-80’i su • Ürünün osmolaritesirenal yük • AS Osm.227-303mOSM /kg serumla uyumlu • Enteral ürünün Osm>300mOsm olmamalı • Sıvı hesaplanırken kalori dikkate alınmalı Yaşına göre sıvı miktarı Böbreğe solid yük Met.&sol. hızına Vücut ısısı
<1 yaş……………….1,5ml/1kkal • ……………….1500ml/m2 • >1yaş………………..1ml/1kkal • 1° BMH %10 Sıvıyı 300-500ml/gün
Enerji Gereksinimi • enerji=BMR/REE+AKTİVİTE+TRAVMA+(B&G) • Çocuğun ağırlığı OGA’ dan hesaplanmalı • FA ve travma faktörü eklenmeli • Yaşa göre ağırlık(schofield, 1985) • BME/REE
Enerji gereksinimi BMR/REE FAO/WHO/UNU(1985)
BME’ ne eklemeler(WHO,1995) • Büyümenin devamı:%20 ek(YD) • Büyüme-gelişme :%50-100ek(prematüre) • Fiziksel aktivite :%0-25 ek • Ateş…(1°C)…. :%10-12 ek • Basit travma :%20 • Ağır travma :%30-40 • Yanıklar :%50-100
ENERJİ GEREKSİNİMİ • Prematürelerde:(+)N için; • günlük enerji:60kkal/kg+travma+(B+G) eklenir.(bazal) • Genelde;
karbonhidratlar • Enerji gereksinimi • Antiketojenik • Su ve elektrolit dengesi için önemli • Enteral beslenmede enerjinin %50-60 CHO laktoz maltodekstrin sükroz
glikoz kullanımı : • Metabolizma • Hepatiklipogenesiz KC yağlanması • Sempatik SS aktivasyonu katekolaminler glikojenolizis • Katekolaminlerhipoinsülinemi hiperglisemi osmotikdiürezdehidratasyon
glikoz kullanımı : • CO2 solunum fonksiyonu • Glikoz kullanımı azalır • Glikoz/yağ:4/1 olmalı • TPN de glikoz konsantrasyonu %8-15(%15 den yüksek olmamalı)
1,5-3,0g/kg/gün 20-40g/kg/gün 0,5-0,75g/kg/gün sonra
Glikoz kullanımı: • Prematüre:glikoz toleransı infüzyon hızı<6mg/kg/dakika • Fruktoz önerilmiyor laktat-pruvat yolu ile hiperglisemi,asidoz
Yağlar: • Ekonomik enerji kaynağı:vücut proteinlerin yenilenmesinde glikozdan daha etkin • Yağda eriyen vitaminlerin kullanımı • Elzem yağ asitleri:büyüme, mental gelişim • Gereksinme: • Enerjinin%30-40’ı solunum yetmezliği %60
Yağlar: • Lipid emülsiyonları • LCT:enerji oluşumu zaman alır • MCT:hızlı oksidasyon • lipid depolaması • karnitine gereksinim duymaz • MCT infüzyonu toksisite
%50 MCT %50 LCT öneriliyor • yağ eritrosit memb. Değ. O2 taşınması • SYA serbest bilirubin prematüre
Yağlar • Omega3 yağ asitleri platelet toplanmasını , posoperatif tombozu önler • N-3/n-6 oranı:travma, sepsiste inflamasyonu azaltır. • YD(zamanında): 2g/kg/gün 1.gün • 3-5 g/kg/gün 2.gün
Protein gereksinmesi(aminoasitler) • Katabolizmayı önler • Histolojik ve morfolojik iyileşmeyi sağlar • Kas proteinlerinin kaybını önler • Enzim proteinlerinin kaybını önler • İmmün maddelerin azalmasını önler
P/E DİKKAT • Enerjiye göre kg/g azot
PROTEİN(DEĞİŞİK DURUMLARDA) • Dalvis/lilijedahl(1971) • Protein yetişkin:1g/kg+3gxyanık% • çocuk:3g/kg+1gxyanık% • Currei(1974) • Protein3g/kg/gün • Wimore(1979) • Nitrojen 15 g/vücut alanı(m2)
Wolf/burke(1983) • Protein 1,5-2,5g/kg/gün • (yetişkin ve çocuk) • Jeejeebhoy(1994) • Protein 1,0-1,5g/kg/gün • (dengeli aa karışımı) • (NPE/N=100kkal:1den az olmamalı)
Bebek formülleri whey /kazein:60/40 • (1,5 olmalı) • Enteral bebek ürünlerinde 30g protein/L • (3g/100kkal) • Enerjinin en çok %18 karşılamalı • NPE/N 150/1 den az olmamalı • Elzem aa/elzem olmayan aa=1/1olmalı • Jeejeebhoy (1994)
Akut böbrek yetmezliği 0,6-0,8g/kg (OGA göre BV) • Kronik böbrek yetmezliği 0,8-1,0g/kg/gün (%70 BV) • Periton diyalizi 1,2-1,5 g/g/gün(OGA GÖRE) • Hemodiyaliz TPN 1-1,2g/kg/gün (AA karışımı:1 g/kg/gün) • Manual of diet practice 1988,2002
Vitaminler • US dept of health&humanserv:parenteralmultıvıt.product fed regist 2000 6S:21100-21201