Pozyskaj wolontariuszy dla swojej organizacji. Zostań koordynatorem wolontariuszy

1. ul. Chłapowskiego 15/1, 61 – 504 Poznań tel. 61 887 11 66 Pozyskaj wolontariuszy dla swojej organizacji. Zostań koordynatorem wolontariuszy Marek Gruchalski Gostyń, wrzesień 2014 r.

2. Przedmiot szkolenia • Czym jest wolontariat. Pojęcie, aspekty prawne, formy wolontariatu. Korzyści i zobowiązania płynące z wolontariatu. • Rekrutujemy wolontariuszy. Jak ich zdobyć i zatrzymać. Określenie warunków współpracy z wolontariuszami. • Koordynujemy pracą wolontariuszy. Zarządzanie i monitoring pracą wolontariuszy. Motywacja i planowanie pracy wolontariuszy. • Tworzenie indywidualnych programów wolontariackich. • Co to jest? Wolontariacki kodeks postępowania (karta wolontariusza). • Czy w związku ze współpracą z wolontariuszami mogę liczyć na pomoc finansową? Źródła pozyskiwania funduszy na wolontariuszy. • Wolontariat w praktyce. Przykłady dobrych praktyk.

3. Czym jest wolontariat. Pojęcie, aspekty prawne, formy wolontariatu. Korzyści i zobowiązania płynące z wolontariatu

4. Czym jest wolontariat? • Przypomnienie znaczenia podstawowych pojęć • Co to znaczy? Trzeci sektor • Co to znaczy? Organizacja pozarządowa • Ci to znaczy? Ekonomia społeczna • Czym różni się "działalność pożytku publicznego„ od "organizacji pożytku publicznego”?

5. Czym jest wolontariat? • Wolontariat- próba definicji: • nieodpłatna, świadoma, dobrowolna forma ludzkiej działalności na rzecz innych, wykraczająca poza więzi rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie; • „wolontariuszem może być każdy, w każdej dziedzinie życia społecznego, wszędzie tam, gdzie taka pomoc jest potrzebna, ale nie każdy wolontariusz jest odpowiedni dla każdego rodzaju pracy” • (M.Ochman, P. Jordan, Jak pracować z wolontariuszami”, Warszawa 2000, s.15). • wolontariat to przede wszystkim ważny filar działalności organizacji pozarządowych • wolontariusz, jako osoba działająca na rzecz organizacji pozarządowych, świadczy swoją pracę bezpłatnie – bez wynagrodzenia pieniężnego, • wolontariusz uzyskuje liczne korzyści niematerialne: • satysfakcję z pracy, • poczucie sensu działania, • uznanie ze strony innych, • doświadczenie, które wolontariusz może wykorzystać na rynku pracy.

6. Czym jest wolontariat? • „Woluntaryusz – ochotnik, w wojsku dobrowolny żołnierz. Woluntarski – dobrowolny, samochcący". • M. Samuel Bogumił Linde, Słownik języka polskiego, Lwów 1860. • „Wolontarjusz, również woluntarjusz, wolontarz, wolonter, wolentarz: 1. ochotnik, żołnierz, który z własnej chęci wstąpił do wojska, 2. ten, co pracuje bez wynagrodzenia dla obznajmienia się z zawodem” • Słownik języka polskiego Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego ułożony przez Władysława Niedźwiedzkiego, tom wydany przez K. Króla i W. Niedźwiedzkiego, z zapomogi Kasy im. Mianowskiego, w drukarni „Współczesnej”, Warszawa 1919 • „woluntariatto bezpłatna forma stażu w szpitalu lekarza zdobywającego specjalizację", zaś „woluntariusz: 1. ten, kto pracuje bez wynagrodzenia dla zaznajomienia się z zawodem, 2. ten, kto dobrowolnie wstępuje do wojska, ochotnik". • Słownik Języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Warszawa 1967 • „wolontariat, woluntariat: 1. dobrowolna, bezpłatna praca społeczna, zwłaszcza związana z opieką nad nieuleczalnie chorymi lub niepełnosprawnymi ludźmi, 2. bezpłatna forma stażu"; zaś wolontariusz, woluntariusz: 1. osoba pracująca gdzieś dobrowolnie, bez wynagrodzenia, zwykle w instytucji pomocy społecznej, 2. praktykant pracujący bez wynagrodzenia w celu zaznajomienia się z zawodem". • Słownik Języka Polskiego PWN, pod red. Lidii Drabik, Elżbiety Sobol, Warszawa 2006

7. Czym jest wolontariat? • Wolontariusz- instytucja wprowadzona Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie • Wolontariuszem może zostać każdy. Mogą nimi być zarówno osoby pełnoletnie, jak i niepełnoletnie (wobec tych drugich wymagana jest pisemna zgoda opiekuna prawnego) oraz cudzoziemcy, którzy nie muszą do tego rodzaju aktywności posiadać pozwolenia na pracę w Polsce. • Nie ma też przeciwwskazań, by pracę wolontariuszy wykonywali bezrobotni, nie tracą oni bowiem przez to statusu bezrobotnego ani prawa do zasiłku. • Większość organizacji pozarządowych korzysta z pomocy wolontariuszy. • Działają oni dla dobra publicznego w ramach szeroko rozumianej pomocy społecznej, ochrony zdrowia, edukacji i ekologii. • Ze świadczeń wolontariuszy mogą korzystać również międzynarodowe organizacje pozarządowe działające w Polsce.

8. Czym jest wolontariat? • Wolontariusz ma z reguły zapewnione źródła utrzymania, a wolontariat jest jego dodatkowym zajęciem, poza sferą nauki czy pracy zarobkowej, wypełniającym czas wolny, • motywacja do tego typu pracy wynika z „porywu serca",

9. Czym jest wolontariat? • Wolontariusze mogą wykonywać świadczenia na rzecz: • organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 w zakresie ich działalności statutowej, w szczególności w zakresie działalności pożytku publicznego, z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, • organów administracji publicznej, z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, • jednostek organizacyjnych podległych organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy, z wyłączeniem prowadzonej przez te jednostki działalności gospodarczej, • podmiotów leczniczych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej w zakresie wykonywanej przez nie działalności leczniczej (od 2011 r., Dz.U.2011.112.654)

10. Czym jest wolontariat? • Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 2010 r. (Dz.U.2010.28.146) • Członek stowarzyszenia może wykonywać świadczenia jako wolontariusz na rzecz stowarzyszenia, którego jest członkiem. • Dotychczasowe przepisy interpretowane były w taki sposób, że skoro działalność stowarzyszenia opiera się na pracy społecznej członków - to jest to inny rodzaj zobowiązania niż wolontariat. Praca społeczna członka stowarzyszenia jest bowiem jego obowiązkiem w stosunku do organizacji, której jest członkiem. A wolontariat z definicji jest działalnością dobrowolną. • Nowela wprost wprowadza zasadę, że członek stowarzyszenia może być wolontariuszem.

11. Aspekty prawne • Zasady wolontariatu reguluje ustawa z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, opublikowana w Dz. U Nr 96 poz. 873. Weszła ona w życie 29 czerwca 2003r. Ustawa te jest pierwszą ujmującą w formie dokumentu prawnego w tak kompleksowy sposób działalność w ramach wolontariatu oraz działalność organizacji pozarządowych w Polsce. Cały III rozdział tej ustawy jest poświęcony kwestii wolontariatu. Odpowiada on na następujące pytania: •  Kto, gdzie i według jakich reguł może zostać wolontariuszem? • Kto może być beneficjentem pracy wolontariusza?.  •  W jakim zakresie powinni być ubezpieczeni wolontariusze? •  Jak wygląda kwestia zwrotu kosztów pracy wolontariuszy? •  Jakie kwalifikacje wymagane są od wolontariuszy? •  Jak przygotować do pracy wolontariusza? •  Jakie są prawa i obowiązki wolontariuszy? • Jak traktować wolontariusza wyjeżdżającego za granicę? • Jak rozliczać koszty związane z wolontariatem?

12. Aspekty prawne • W przypadkach nieuregulowanych przez ustawę - do świadczeń wolontariuszy należy stosować przepisy kodeksu cywilnego. • Porozumienie z wolontariuszem- warsztaty

13. Aspekty prawne • Obowiązki wobec wolontariusza • wolontariuszowi z mocy ustawy przysługuje ubezpieczenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu świadczeń, pod warunkiem, że wykonuje on świadczenia na podstawie porozumienia zawartego na czas określony dłuższy niż 30 dni; • korzystający zobowiązany jest wykupić ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków, dla wolontariuszy, z których świadczeń korzysta przez okres nie dłuższy niż 30 dni lub przez czas nieokreślony; • korzystający może fakultatywnie zgłosić wolontariusza do ubezpieczenia zdrowotnego na zasadach przewidzianych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, jeśli dany wolontariusz nie podlega mu z innego tytułu; • na żądanie wolontariusza korzystający potwierdza na piśmie treść porozumienia, wydaje pisemne zaświadczenie oraz opinię o wykonaniu świadczeń; • korzystający informuje wolontariusza o przysługujących mu prawach i ciążących obowiązkach oraz zapewnia dostępność tych informacji; • organizacja informuje o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami; • korzystający zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki wykonania przez wolontariusza świadczeń, w tym w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń z nimi związanych zapewnia odpowiednie środki ochrony indywidualnej; • organizacja pokrywa koszty podróży służbowych i diet, chyba że wolontariusz zwolni ją z tego obowiązku (tylko w formie pisemnej); • korzystający może pokryć inne niezbędne koszty ponoszone przez wolontariusza oraz koszty szkoleń, w zakresie wykonywanych przez niego świadczeń. • Obowiązki wolontariusza • Wolontariusz powinien posiadać kwalifikacje i spełniać wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu świadczonej pomocy (jeżeli taki obowiązek wynika z przepisów prawa, np. w przypadku pomocy medycznej osobom bezdomnym lub w przypadku wolontariuszy na stanowisku nauczyciela). Wolontariusz również jest zobligowany do wywiązania się z obowiązków określonych w porozumieniu, nawet jeśli nie przybrało ono formy pisemnej. Jest odpowiedzialny również za dbanie o powierzony majątek.

14. Aspekty prawne • UBEZPIECZENIE WOLONTARIUSZA- CZY KONIECZNE? • Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków • Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej: • Ubezpieczenie zdrowotne • Ubezpieczenie społeczne (ZUS)

15. Formy wolontariatu • Wolontariat indywidualny • Praca z grupą • Wolontariat zawodowy • Wolontariat okolicznościowy • Wolontariat zagraniczny • Wolontariat internetowy • Wolontariat akcyjny

16. Rekrutujemy wolontariuszy. Jak ich zdobyć i zatrzymać. Określenie warunków współpracy z wolontariuszami.

17. Rekrutujemy wolontariuszy • Do kogo kierować ofertę pracy dla wolontariusza? • Z reguły w działalność wolontariacką angażują się osoby, które nie działają pod presją bezrobocia i mają zapewnione pewne minimum egzystencji. • Dlatego ofertę wolontariatu powinno kierować się przede wszystkim do młodzieży szkolnej bądź studenckiej czy osób zarobkujących.

18. Rekrutujemy wolontariuszy • Krok po kroku • Przygotowanie oferty: opis organizacji, jej otoczenia, sposobu zarządzania wolontariatem opis tego, czym może zajmować się wolontariusz, kontakt do koordynatora • Pomoc zaprzyjaźnionych organizacji; • Skorzystanie z pomocy jednego z działających na terenie kraju Centrum WolontariatuCentrum Wolontariatu przy Ośrodku Pomocy Społecznej w Kościanieul. Bernardyńska 2Kościantel. (65) 512 06 86e-mail: cw@ops.koscian.plwww.ops.koscian.pl • Zamieszczenie ogłoszenia w serwisach wspierających wolontariuszy (np. www.ngo.pl; http://wolontariat.org.pl) • Skorzystanie z internetowego pośrednictwa wolontariatu • http://skrzynkadobroci.plhttp://www.v4sport.euhttp://www.wiemy-pomagamy.plhttp://siecwolontariatu.org.pl/ • Wykorzystanie portali społeczościowych, lokalnych mediów

19. Wolontariusze. Jak ich zdobyć i zatrzymać? • rozmowa kwalifikacyjna z wolontariuszem-o co pytac? • kogo szukamy? • Jakie mamy potrzeby? • co wolontariusz będzie robił i za co odpowiadał? • Czy mamy miejsce dla wolontariusza

20. Koordynujemy pracą wolontariuszy. Zarządzanie i monitoring pracą wolontariuszy. Motywacja i planowanie pracy wolontariuszy

21. Zorganizowanie miejsca pracy wolontariusza Określenie: • Zakresu prac, sposobu ich wykonywania, • czasu współpracy, • odpowiedzialności wolontariusza, • zobowiązań organizacji wobec wolontariusza, • warunków rozwiązania porozumienia

22. Koordynacja pracą wolontariuszy • Zorganizowanie sprawnie działającego zespołu- warsztaty • Koordynator to osoba, która: • Chce pełnićfunkcjekoordynatorapracywolontariuszy; • Lubi ichce pracowaćzludźmi; • Ma predyspozycjedokierowanialudźmi; • Ma czas na wykonywanie funkcji koordynatora

23. Zarządzanie i monitoring działań wolontariuszy • Podstawą monitoringu i głównym punktem odniesienia jest harmonogram działań wolontariatu. • Osoba odpowiedzialna za monitoring działań • Kontrola pracy wolontariusza • wprowadzenie planu pracy wolontariusza, • karta realizacji zadania

24. Motywacja i planowanie pracy wolontariuszy • Motywuj: • słowo „dziękuję”, • obchodzenie Dnia Wolontariusza, • wręczanie gadżetów z logo organizacji, • dbanie o rozwój i pomoc w zdobywaniu nowych umiejętności, • zapraszanie na formalne i nieformalne spotkania zespołu, • umieszczenie nazwiska wolontariusza w raporcie rocznym organizacji i/lub publikacji, przy której pomagał, • pochwały i wyróżnienia, • wysyłanie kartek okolicznościowych, • delegowanie odpowiedzialnych zadań, • dbanie o miłą atmosferę w pracy i życzliwość pracowników, • udział w szkoleniach, również tych organizowanych w ramach projektów, • przyznawanie okolicznościowych upominków i nagród, • włączenie w proces decyzyjny (o ile to możliwe), • okazywanie zainteresowania pracą wolontariusza, • rozmowa, oferowanie wsparcia i pomocy, • zauważanie wolontariusza przez kierownictwo organizacji/instytucji, • obrona wolontariusza przed osobami nieżyczliwymi, • korzystanie z wiedzy i doświadczenia wolontariusza, • udostępnianie narzędzi i zasobów organizacji.

25. Tworzenie indywidualnych programów wolontariackich

26. Indywidualny program wolontariacki • Określenie: • zakresu pracy wolontariusza, • praw i obowiązków stron porozumienia wolontariackiego • Stwórz własny indywidualny program wolontariacki: • Określenie celów ogólnych i szczegółowych • Określenie terminu realizacji programu • Określenie etapów działania • Zasady realizacji programu • Sposób ewaluacji (mierzenie efektywności i przydatności pracy wolontariackiej)

27. Wolontariacki kodeks postępowania (karta wolontariusza)

28. Karta wolontariusza • Będę wypełniać wszystkie zadania związane z przyjętą rolą. • Nie będę składać obietnic, których nie jestem w stanie spełnić. • W przypadku niemożności wywiązania się ze zobowiązań, poinformuję o tym koordynatora pracy wolontariuszy. • Zachowam dyskrecję w sprawach prywatnych, będę unikać zachowań, które mogą być niewłaściwie rozumiane. • Będę otwarty na nowe pomysły i sposoby działania. • Wykorzystam szansę poznania i nauczenia się nowych rzeczy od innych osób. • Nie będę krytykować rzeczy, których nie rozumiem. • Będę pytać o rzeczy, których nie rozumiem. • Będę działać w zespole. • Będę osobą, na której można polegać. • Będę pracować lepiej i z większą satysfakcją, wykonując to, czego się ode mnie oczekuje. • Będę chętnie uczyć się. Wiem, że nauka jest nieodłączną częścią każdej dobrze wykonanej pracy. • Będę uczestniczyć w obowiązkowych spotkaniach. • Postaram się być bardzo dobrym wolontariuszem.

29. Źródła pozyskiwania funduszy na wolontariuszy

30. Źródła pozyskiwania funduszy na wolontariuszy • Brak źródeł finansowania wolontariatu jako takiego. • Program wolontariatu długoterminowego • https://www.eurodesk.pl/nb_programs/id/PL0010001025 • Każdy finansowany projekt może zawierać część dotyczącą finansowania świadczeń dla wolontariuszy, • W przypadku konieczności wniesienia wkładu rzeczowego i osobowego można uwzględnić świadczenie wolontariuszy i pracę społeczną członków.

31. Wolontariat w praktyce. Przykłady dobrych praktyk

32. Dziękuję za uwagę!