ZORG

1. ZORG ZOEKBOEK VISIE OP op zoek naar een goede invulling van het zorgconcept in het (G)SO

2. Zoeken naar praktijkvisies op zorg … • Oplossen van hier-en-nu problemen (remediëren – individuele leerling) • Ook sanctioneren • Buikgevoel en aangeboren talent • Doorgeven van informatie die via vertrouwensrelatie verworven werd • De cel als plaats van overleg

3. Zoeken naar sporen … (1) • Psychologisch spoor • Remediërend: individuele jongere • Doelstelling:volgens de regels van de kunst!

4. Zoeken naar goede sporen … • Vraagverheldering – situatieanalyse • Intake-en gesprekstechnieken • Doelgerichte begeleidingsinterventies • Belang van de leerling centraal • Belang van vertrouwensrelatie • Kritisch omgaan met infoverspreiding • Relatief onafhankelijke positie • Doel: niet enkel schoolfunctioneel maken • Taakafbakening t.a.v. leerkrachten

5. Zoeken naar praktijkvisies op zorg … • Wij passen sticor(r)di toe • Het moet haalbaar zijn • Wij zijn geen specialisten • Wij ervaren geen kansenongelijkheid • Het moet van twee kanten komen • Is dat nog onze taak? • (belang van taakopvatting!)

6. Zoeken naar sporen … (2) • Psychologisch spoor • Remediërend: individuele jongere • Pedagogisch-didactisch spoor • Adaptief onderwijs: de klas • Doelstelling:linken aan leerzorgkader

7. Zoeken naar goede sporen … • Kennis beginsituatie • Goede infovergaring • Anticiperen • Differentiëren • (compenseren/remediëren) • Samenwerken

8. Zoeken naar praktijkvisies op zorg … • Maatschappelijke verwachtingen • Samenwerking met … • Formele vormen van inspraak • Schoolloopbaanbegeleiding: wij zijn geen specialisten

9. Zoeken naar sporen … (3) • Psychologisch spoor • Remediërend: individuele jongere • Pedagogisch-didactisch spoor • Adaptief onderwijs: de klas • Sociaal agogisch spoor • Preventief vanuit positieve welzijnsdefinitie

10. Zoeken naar goede sporen … • Leefklimaat op school • Onderzoek, bevraging • Relatie leerkracht - leerling • Projecten op school • In samenhang met … • In dialoog – keuze + verantwoordelijkheid • Schoolloopbaanbegeleiding • Positieve benadering – verhaal van de ll. • Procesmatig

11. Een eerste synthese … school-directie VISIE OP coördinatie leerling-begeleider ZORG-VRAAG leerkracht

12. Zoeken naar zorg …

13. sociologische vaststelling • onderwijskundige vertaling • NIVEAU 1 = BASISZORG • preventie + remediëring • differentiatie NIVEAU 2 • compenseren en dispenseren (NIVEAU 3) • evalueren, bijsturen • werken in team BELEID weten-schap gelijke onderwijskansen omgaan met verschillen inclusief onderwijs VISIE OP samenleving ZORG

14. Leerzorgkader: enkele reflecties • Nog veel “basiswerk” te leveren op niveau van basiszorg in GSO! • preventie effectieve instructie, veilig klasklimaat, • systematische opvolging, … • remediëring aangepaste + individuele leerhulp • differentiatie variatie in doelen, inhouden, werkvormen, tempo en instructie (!), evaluatie (?) • Wat met andere vormen van ‘zorg’?

15. BELEID school-directie weten-schap CLB PBD / koepel VISIE OP coördinatie samenleving hulpverlening IJZ leerling-begeleider ZORG-VRAAG leerkracht

16. ZOEKBOEK ZORG DE A-KANT • beschrijving stand van zaken • overzicht van … • praktijken en praktijkvisies:“het leven zoals het is” • begrippen en aspecten van zorg • instanties, hun visie, doelstelling en werkwijze • reflectievragen • Huidige praktijk • Mogelijkheden

17. Zoeken naar consensus?? • “zorg: veel vlaggen met welke ladingen? • elk vanuit z’n context • geen eenduidig begrippenkader over ruime invulling van zorg • brede definities, weinig uitgewerkt naar de onderwijspraktijk VVKSO:‘Zorg omvat alle initiatieven die het welbevinden van alle schoolbetrokkenen verhogen en maximale ontwikkelingskansen creëren voor alle leerlingen.’

18. ZOEKBOEK ZORG BEGRIPPENKADER LEERZORG PSYCHOSOCIALE ZORG leerzorg = inspelen op leerhindernis • opvangen van psychosociale problemen = mantelzorg meewerken aan het schoolklimaat = leefzorg inspelen op het functioneren van de klas = klaszorg LEERZORG: LEERZORGTEAM / VAKGROEPEN / KLASSENRAAD PSYCHOSOCIALE ZORG: CEL LEERLINGBEGELEIDING LEEFZORG: TEAM VAN OPVOEDERS / PROJECTGROEPEN

19. ZOEKBOEK ZORG DESKUNDIGHEIDSMODEL LEERZORG PSYCHOSOCIALE ZORG Zorgen dat er kan geleerd worden Zorgen dat er kan geleerd worden vb. klasorde, infrastructuur vb. serene sfeer, gemoedsrust Zorgen dat er goed geleerd wordt Helpen zoeken naar oplossingen vb. goed onderwijs vb. pestprobleem, slechte cijfers Zorgen dat er door zoveel mogelijk Deskundig begeleiden t.v.v. het leerlingen goed geleerd wordt persoonlijk welbevinden van een ll. vb. leerhindernissen wegnemen vb. faalangst, relatieprobleem

20. ZOEKBOEK ZORG LEERKRACHT Is expert in LEERZORG: anticiperen – differentiëren – (co/di) Ondersteuning vanuit LEERZORGTEAM Afgebakende taak in PSYCHOSOCIALE ZORG ZORG = GOED ONDERWIJS + GOEDE OPVOEDING voor ALLE LEERLINGEN

21. ZOEKBOEK ZORG LEERLINGBEGELEIDER Is expert in PSYCHOSOCIALE ZORG: begeleiden Ondersteuning vanuit CEL LEERLINGBEGELEIDING Afgebakende taak in LEERZORG ZORG = GOED ONDERWIJS + GOEDE BEGELEIDING voor ALLE LEERLINGEN

22. ZOEKBOEK ZORG DE B-KANT • “modelantwoorden” • Psychologisch spoor (psychosociale zorg): cognitieve gedragsbegeleiding • Pedagogisch-didactisch spoor (leerzorg): • instructiedifferentiatie • (sociaal agogisch spoor)

23. ZOEKBOEK ZORG Cognitieve gedragsBEGELEIDING inzichten(holistische theorie) verandering willen vastzitten in gewoontes reacties doen geen goed uitzicht(begeleidingsdoelen) • anders denken • terug controle krijgen • registraties: • goed/moeilijk/niet interventie stimuluscontrole gedragscontrole = training - opvolging - coaching - evaluatie aanmelding ‘studeert te weinig’ intake • vroeger en nu • stoorzenders • twijfels • gewoontes • wensen • reacties omgeving

24. ZOEKBOEK ZORG INSTRUCTIEdifferentiatie leerstof fysica ‘eigenschappen van golven’ • terugkaatsing, absorptie, breking, buiging, interferentie • toepassingen van deze eigenschappen voortaak begrippen terugkaatsing, absorptie en breking opzoeken aan de hand van 3 websites klasinstructie • lesdoel – herhaling ‘golffront’ • uitleg + krachtige visualisatie • denk- en toepassingsvragen • klasoef.: lln. doen vaststellingen • groepstaak (bijdrage van golven in toepassingen bespreken) • verlengde instructie(4 lln.) • lk. bevraagt de begrippen • lln. zoeken samen antwoord • lk. herneemt visualisatie • lk. legt in kleine stappen uit

25. ZOEKBOEK ZORG 25 THEMA’S • bepaling van ‘zorg in het SO’ 13. belangrijke deontologische principes • inhoud van ‘zorg’ 14. belangrijke aandachtspunten • ‘leerzorg’ 15. belangrijke hulpmiddelen • ‘psychosociale zorg’ 16. uitbouwen van samenwerking • de preventieve functie van zorg 17. inbreng van het CLB overzicht 18. inbreng van de DPB • organisatie van zorg 19. inbreng van hulpverlening en welzijn • verzamelen van informatie 20. inbreng van de wetenschap • interpreteren van informatie 21. gedragsproblemen • informatie omzetten in aanpak 22. motivatieproblemen • evalueren van de aanpak 23. weerstand overzicht + voorbeeld 24. crisissituaties • belangrijke voorwaarden 25. zelfzorg • belangrijke taken en vaardigheden