600 likes | 614 Views
İlk atomumu h izmetiçi eğitim seminerlerinde p arçaladığım doğrudur . Müdürler bakanlık eğitimlerinin kıymetini bilmelidirler !. -Albert Einstein Kırıkkale Cumhuriyet Lisesi - 1952. EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR. NEDEN ÖLÇME VE DEĞERLENDiRME ? ÖLÇME NEDİR?
E N D
İlk atomumu hizmetiçieğitim seminerlerinde parçaladığım doğrudur. Müdürler bakanlıkeğitimlerinin kıymetini bilmelidirler! -Albert Einstein KırıkkaleCumhuriyetLisesi - 1952
NEDEN ÖLÇME VE DEĞERLENDiRME? • ÖLÇME NEDİR? • ÖLÇME TÜRLERi • ÖLÇMEDE BiRiM • ÖLÇMEDE SIFIR • ÖLÇEK • DEĞİŞKEN • DEĞERLENDiRME • DEĞERLENDİRME TÜRLERİ • ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER • TESTLERDE KULLANILAN MADDE TÜRLERİ • SUALLER Neleröğreneceğİz?
Temelamacımızölçmekiçinöğrenmekyerineöğrenmekiçinölçmeodaklıbirsistem…Temelamacımızölçmekiçinöğrenmekyerineöğrenmekiçinölçmeodaklıbirsistem… Neden Ölçme ve Değerlendirme?
Eğitimde istenilen davranışları kazandırmak, hedef davranışların hangilerinin gerçekleştiği, öğrenme eksikliklerinin olup olmadığı, öğrenme eksikliklerinin olduğu alanlarda yapılacak iyileştirme çalışmalarının neler olacağı gibi soruların cevabı ölçme değerlendirmenin konusu içindedir. • Örgüneğitimdeöncedenbelirlenmişhedeflerleyolaçıkılmakta, buhedeflerdoğrultusundadavranışdeğişikliklerininmeydanagelmesiiçingerekliolanyaşantılar (eğitimdurumları) düzenlenmekteveöğretimgerçekleştirilmektedir. Bu noktadansonradeğerlendirmeninönemigündemegelir. Neden Ölçme ve Değerlendirme?
Değerlendirmeyapılmadığıtakdirdehedefleringerçekleşipgerçekleşmediğini, gerçekleşmişise ne ölçüdegerçekleştiğinisaptamak, eğitimortamınınyeterliliğinekararvermekmümkünolamaz. • Engenelamacıylaölçmevedeğerlendirmeeğitimdekararvermesürecinedoğrudanetkiedecekkanıtlarıortayakoymakamacıylayapılmaktadır. • Örneğin; X okulunda, Y sınıfında, Z öğrencisineuygulananherhangibirölçme - değerlendirmesüreci sonundaöğrencininsınavagirdiğialandagerekliyeterliliğesahipolupolmadığınayönelikkanıttoplanmaktadır. Toplanankanıtlaröğrencininkonuamaçlarıözelindeyeterliveyayetersizolarakdeğerlendirilmesindekullanılmaktadır. Bununyanındaeldeedilenkanıtlarsistemedönütolaraksunulurveiyileştirmesürecindekullanılır. Neden Ölçme ve Değerlendirme?
Eksiklikleri gider Hedefleri Belirle & Başarı kriterlerini ortaya koy Öğrenmeyi ortaya çıkar Yeni öğrenmeleri yerleştir Ortaya çıkan öğrenmeyi incele Öğrenme sürecini yeniden planla ve tasarla Eksiklikleri belirle Sisteme geri bildirim ver
Ölçmevedeğerlendirmesürecininenönemliamaçlarındanbirtanesi de sistemekullanışlıdönütverebilmektir. • Süreciniçerisindeyaşananaksaklıkları, öğrenmeeksikliklerinikısacahedefleringerçekleşipgerçekleşmediklerini, eğergerçekleşmişlerse ne orandagerçekleştikleriniölçmekvesistemeanındageribildirimsunarakyerindevehızlıbirmüdahaleyeolanaksağlamakgerekir. • Hedeflerdeyaşanabilecekolasıeksiklikleryapısısarmalolankonulardaöğrencilerinzincirin ilk kırıldığınoktadanöteyegeçememelerinesebepolmaktadır. Neden Ölçme ve Değerlendirme?
Ölçmeninengeneltanımı “Geçerlivegörgülyollarla test edilebilecekkurallarçerçevesindenesneleri belli özellikleresahipoluşderecelerinegöresayıvesembollerleifadeetmektir.” (Magnusson, 1967). • Turgut (1982) tarafından “Birniteliğingözlenipgözlemsonucununsayıvesembollerlegösterilmesi.” şeklindeyapılmıştır. Ölçme NEDİR?
Ölçme, niteliklerinsahipolunmadereceleriveözellikleryönündenbireylertarafındandeğişikşekildeyorumlanabilir.(ne) Bu değişikyorumlamanınkaynağı, bireyselfarklılıklarveyakültüreletkilerolabilir. • Bu noktadaölçmeninbirbaşkatanımı da farklışekildeanlaşılabilecekveyorumlanabilecekbirtakımnitelikleri, herkestarafındanaynışekildeanlaşılabilecek hâle getirmeişleminidir. Ölçme NEDİR?
Örnekler: • Mehmet matematiksınavından 75 almıştır. • Öğünlerkahvaltı, öğleveakşamolmaküzeresaatleregöreisimlendirilmiştir. • Havasıcaklığıölçülerek, 24 o C bulunmuştur. • Ayşe’nin boy uzunluğuölçülerek 162 cm. bulunmuştur. • Bir sınıftakiöğrencilerin boy uzunluklarınagöresıralanarak, busırayagöreöğrencilerenumaraverilmesi. • Eğitim fakültesindeöğrencilerinokuduklarıbölümleregöresınıflandırılması. Ölçme NEDİR?
Ölçmenintürü, ölçülenözelliğeveölçülenözelliğingözlenmeşeklinebağlıdır. • Gözlenensonuçlareldeedilirkenyapılanbirgözlemin ne şekildeyapıldığıveölçmesonuçlarınıneldeedilişbiçimiölçmetürlerinintanımlanmasınayardımcıolur. • Bu açıdanbakıldığında, • doğrudan, • dolaylıve • türetilmişölçme olmaküzereüçtürölçmedensözedilebilir. Ölçme TüRlerİ?
DoğrudanÖlçme • Üzerindeölçmeyapılmakistenenobjeya da nesneninbirözelliğidoğrudankişitarafındanbirölçübiriminegöredirektolarakyapılır. Yaygınkanınınaksineeğitimbilimlerindedoğrudanölçmeyazılısınavlar, sözlüsınavlar, projedeğerlerlendirmeleri, merkezisınavlar vb. kullanılarakyapılır. Sınıfiçerisindeöğretmeninöğrencininniteliğikazanıpkazanmadığınayönelikyaptığı her türdenişlemdoğrudanölçmeninkapsamınagirer. Örneğin, hayatbilgisidersindeDün, Bugün, Yarıntemasıişlendiktensonra • Aşağıdakilerdenhangisifizikselbirdeğişimdenbahsetmemektedir? A) Elbiselerimiartıkkendimgiyebiliyorum. B) Artıkayakkabımınbağlarınıbağlayabiliyorum. C) Artıköğretmenimiüzmüyorum. sorususorulmaktadır. Sorulansorudoğrudanöğrencinin “C.2.1. Kendisinin, arkadaşlarınınveailesindekilerinfizikselgörünümlerinin zaman içindenasıldeğiştiğini fark eder.” kazanımınıeldeedipetmediğineyöneliktir. Ölçme TüRlerİ?
2. DolaylıÖlçme • Somutolarakgöremediğimizfakatvarlığıbilinenvederecesiortalayaçıkartılmayaçalışılanbirözeliğinölçülmesidir. • Eğitimdeöğrencilerinbirderseveyaöğretmenekarşıtutumlarını, arkadaşlarınaveyaçevreyekarşıuyumlarınıya da öğrenmetecrübelerinidoğrudanölçemeyiz. Bu değişkenleriilişkinverdikleritepkilerebakarakveyadavranışlarınıinceleyerekölçmeişleminiyapmayaçalışırız. Son yıllardasosyalbilimlerdekigelişmeler, yukarıdakideğişkenleridahaölçülebilir hâle getirmektedir. • Örneğinöğrencilerintutumlarıgeliştirilen “tutumölçekleri” veyazekâlarıçeşitlizekâtestleriaracılığıileölçülmeyeçalışılmaktadır. Dolaylıölçmedoğrudanölçmeyegöreoldukçazorbirölçmeişlemidir. Soyutolanvehattavarlığı bile bazentartışılabilenbazıözellikleriölçmekgerçekten de büyükbirbilimselbirikimveçabagerektirenbiruğraştır. Ölçme TüRlerİ?
Bu noktadasıkılıklakarıştırılanikikavramüzerindedurmaktafayda var. Öğrencininöğrenmesiniölçmekvebirdersinkazanımlarınıkazanıpkazanmadığınıölçmekikifarklıuygulamadır. Aynı test kullanılarak; • Öğrencininherhangibirkazanımıeldeetmedurumu(doğrudanÖlçme), • Öğrencininöğrenmeperformansınınortayakonulması(dolaylıÖlçme) • Sınaviçeriğinde,öğrencininherhangibirkazanımıeldeedipetmediğiveyatesttenaldığıpuanagöreöğrenmeperformansıortayakonulabilir. Hazırlananölçmearacınıniçeriğiveamacıölçmenindoğrudanya da dolaylıolduğukonusundakararvermektedir. Ölçme TüRlerİ?
Türetilmişölçme • Ölçülmekistenilendeğişkenüzerindebirölçmeyapmadanikiveyadahafazladeğişkeninbirbirleriarasındakiilişkilerkullanılarakyapılır. • İkiveyadahafazlaözelliğinbirdenfazlaözellikyardımıylaölçülmesidir. • İkiölçmesonucuüzerindendörtişlemyapılarakyenibirölçmesonucueldeedilenölçmetürüdür. • Örneğinöğrencininsınıfgeçmenotununkompozisyonyazmaüzerineeldeedilmişvizeortalamasının % 40’ıyla çoktanseçmelisınavındaneldeedilen final puanının % 60’ının toplanmasıylaeldeedilmesi de türetilmişölçmeyeverilebilecekbirbaşkaörnekolabilir. • Yinebircisminkütlesinin (ağırlığının) hacminebölünmesiyleyoğunluğubulunur. Ölçme TüRlerİ?
Bir ölçmearacınınenküçükparçasınabirimdenir. Metreninsantimetreleri, kilogram içindekigramlarbuaraçlarınbirimidir. Ölçmedebiriminkullanılmasıölçmeişlemininobjektifolmasınısağlar. Ölçmedebİrİm
Ölçmeninobjektifolmasıiseölçmehatasınınbirdereceyekadarazaltılmasıanlamınagelmektedir. Bu da ölçmearacınınduyarlılığınıartıracaktır. Ayrıcaölçmesonuçlarınınyorumlanmasıveaktarılmasınabirstandartgetirirvekolaylaştırır. Biriminbufaydalarınınsağlanabilmesiiçineşitlik, genellikvekullanışlılıközelliklerinesahipolmasıgerekir. Ölçmedebİrİm
Eşitlik:Ölçmeişlemindekibirimlerinhepsibirbirineeşitolmalıdır. Uzunlukölçmeişlemindemetre her yerdeaynıdır. Ancakkulaçya da karışkullanıldığındabirimlereşitolmayacktır. Bu nedenlemetreileyapılanölçümlerdahaduyarlıolacaktır. • Genellik:Birimlerinherkestarafındanaynıbiçimdeanlaşılmasını, kişidenkişiyedeğişmemesiniifadeeder. • Kullanışlılık:Biriminölçülecekniteliğeuygunolmasıdır. Kömürtartmakiçin ton veya kilogram, altıntartmakiçin mg. kullanılmasıbubirimlerinbuişleriçinuygunolmasıvekullanışlılığınıgösterir. Ölçmedebİrİm
DoğalBirim: Bir sınıftakiöğrencisayısı, birbahçedekiağaçsayısı, birkutudakikalemsayısı… • TanımlanmışBirim: Bir değişkenin ne kadarınabirbirimdenileceğibirileritarafındantanımlanmışbirimlerdir. Gram, metre, adetgibi. Ölçmedebİrİm
Birimlerinanlamlandırılmasıvedahasonraaçıklanacakölçekkonusunaışıktutmasıbakımındanbubölümdesıfırkavramıveanlamlarıüzerindedurulacaktır. • Ölçmedesıfırnoktasıikişekildeortayaçıkar. Bunlardanbirincisi ―doğal/gerçek/mutlakolarakadlandırılansıfırdır. Bu türsıfır, matematikdilindehiçelemanıolmayankümeyigösterir. Ölçülenözelliğinyokluğuanlamınıtaşır. “Sınıftahiçöğrenci yok.” denildiğinde, öğrencisayısınınsıfırolmasıdoğalsıfırıifadeeder. Diğeriisegöreli/itibarisıfırdır. ÖlçmedeSıfır
Bir nicelaraştırmaiçinentemelbaşlangıç, gözlenennitelikleribirernicelik (sayısaldeğer) hâle dönüştürmektiryaniölçmeyapmaktır (Baykul (1999).Ölçekkelimesiniölçmeteorisineparalelolarakölçmesonuçlarının formal nitelikleriolaraktanımlamaktave formal kelimesini “ölçmesonuçlarınauygulanabilen (ya da uygulandığındadahaanlamlıolan) işlemleryönündenözelikler” olarakifadeetmektedir. Ölçek
Ölçeklersahipoldukları formal özellikleryönündendörttüreayrılır. Bunlar; • Sınıflama (Nominal) • Sıralama (Ordinal) • Eşitaralık (Interval) • Oran (Ratio) Ölçek
Nominal (Sınıflama): Rakamlarsadeceverilerifarklıgruplaraayırmadakullanılır. Veriyeverilensayı o grubunadıdır. Ör. futboltakımındakirakamlar, plakaişaretleri, cinsiyetgibi. • Ordinal (Sıralama): Ölçmesonunda verilensayısaldeğerlerbüyüktenküçüğesıralanabilir. Bir özelliğesahipoluşderecesidir. Ör. not A, B, C; yarışma 1., 2., 3.; birincitercih, ikincitercih vb. Ölçek
Interval (EşitAralıklı): Sıfırileifadeedilenbirbaşlangıçnoktasıolan, sıfırınyokluğugöstermediğikabuledilenölçektir. Ör. termometreölçeğigibi. • Ratio (Oranlı): Gerçeksıfırdeğerinesahipvesıfıryokluğuifadeettiği; birbirininkatıolarakifadeedilebilenölçektürüdür. Ör. Metre, kg. gibi. Ölçek
Ölçeklerkendiiçerisindetaksonomikbiryapıyasahiptir. Yani, birsonrakiölçektürü, kendindenöncekiölçeklerinsahipolduğubütünözellikleresahiptirveilaveolarakkendineözgüözellikleri de vardır. • Örneğinsıralamaölçeği, sınıflamaölçeğininsahipolduğubütünözellikleresahiptirvebunailaveolarakkendineözgüözellikleri de vardır. Oran ölçeği, sınıflama, sıralamaveeşitaralıkölçeklerininhepsinikapsar, yanionlarınsahipolduklarıbütünözellikleresahiptirveilaveolarakkendineözgü de özelliklerivardır. Ölçek
Gözlemdengözlemedeğişikdeğerleralabilenobjelere, özelliklereya da durumlara " değişken" denir. 1.Veri TürüneGöre: • Nitel (Kalitatif) Değişken: Bireyya da objelerinsahipolunan belli birözellikaçısındansınıflaraayrılmasınıgösterir. Ör. Cinsiyet, medeni durum, gözrengi, din, milliyet vb. • Nicel (Kantitatif) Değişken: Bireyya da objenin belli birözelliğesahipolmasımiktarolarakaçıklanabilir.Birimlerinölçüm sonundadeğerlerisaptanansayısalözelliklerinibelirtendeğişkenlerdir. Ör. Yaş, ağırlık, zekâseviyesi, havasıcaklığı, hız, nüfus vb. Değİşken
2.Verilerin SınırlılıklarınaGöre: • SüreksizDeğişken: Sadecesınırlısayıdadeğeralabilendeğişkenlerdir. Süreksizdeğişkenlerölçülerekdeğil, sayılarakgözlenir. Ör.Cinsiyet, medeni durum gibi. *Niteldeğişkenlerinhemenhepsisüreksizdeğişkendir. • SürekliDeğişken: İkiayrıölçümarasıkuramsalolaraksonsuzparçayabölünebilir. Bireylerya da objelerinözelliklerinimiktarolarakgösterendeğişkenlerdir. Ör. Yaş, uzunlukveağırlıkgibi. Değİşken
3.Sürece Göre: • BağımlıDeğişken (y): Araştırmacınınmanipüleedemediği, bağımsızdeğişkenebağlıolarakortayaçıkanvearaştırmanınsonucudurumundaolandeğişkendir. • BağımsızDeğişken (x): Araştırmacınınmanipüleedebildiği, ilgisiniyoğunlaştırdığınicelya da nitelolanbirdeğişkendir. Değİşken
Örnek: Bir matematiköğretmenisınıfındahangiyöntemleişlenendersindahaetkiliolduğunayönelikaraştırmayapmakistiyor. Ön test uyguladığı 4-A sınıfınayapılandırmacıyaklaşımla (bağımsızdeğişken), 4-B sınıfınaisegelenekselyaklaşımla (bağımsızdeğişken) konuanlatımıyapıyor. Derssonundayaptığı son test sonuçlarınagörehangiyönteminbaşarılı (yöntemebağımlıdeğişken) olduğunakararveriyor. Buradaöğrencininbaşarısıkullanılanöğretimyönteminebağlıolduğuiçinbağımlıdeğişkenolur. Değİşken
Değerlendirmenintanımı • Eğitimintemelkavramlarındanbiriolandeğerlendirme, “ölçmesonundaeldeedilenölçümlerin, ölçütveyaölçütlerlekarşılaştırılarakbirkararavarılmasıişlemi” olaraktanımlanabilir. Başkabirifadeileölçmebirniteliğinicelemeyani o özelliğisayısallaştırmavesembolleştirmeişidir. Değerlendirmeiseeldeedilensayıveyasembolünamacauygunveyaistenilennitelikteolupolmadığınakararvermeişidir. Değerlendİrme
1. ÖlçütegöreDeğerlendirme Ölçütdeğerlendirmeninönemlibirparçasıdır. Uygunbirölçütünseçilmesi, değerlendirmedeverilecekkararınisabetliolmasıadınaönemidir. Ölçütegöredeğerlendirmemutlakvebağılolmaküzereikiyeayrılır. MutlakDeğerlendirme Mutlakdeğerlendirmedahaçok, belirlibirkapsamiçinbaşarınınyeterlisayılabileceğibiroranolarakbelirlenir. Bir derseilişkinolarakhazırlanmışbirbaşarıtestindebuoransoruların % 50’sinidoğruyanıtlamak, sertifikaamaçlıyapılanbirsınavda 100 üzerinden 70 puanolarakbelirlenebilir. Mutlakölçütaslındayeterliksınırıolarakdüşünülebilir. Değerlendİrmetürlerİ
Bağıldeğerlendirme Ölçmeişlemisonrasındaeldeedilenbağılölçütedayalıolarakyapılandeğerlendirmelerdir. Bağılölçüt, ölçmeyapılangruptaneldeedilenbir norm niteliğindedir. Bağıldeğerlendirmedeölçütsınıfınortalamabaşarıdüzeyidir. Sınıfınortalamabaşarısıüzerindepuanalanöğrencilerbaşarılı; altındapuanalanöğrencilerisebaşarısızsayılır. Çaneğrisibunaörnektir. Ölçüt, gruptakidiğerkişilerdenetkilenir. “Ortalamanın 15 puanüstündepuanalanlarbaşarılıolur.” Ölçütünkaçolduğu, sınavdansonrabelirlenir. Değerlendİrmetürlerİ
2. Amacınagöredeğerlendirme Kendiiçindeüçfarklıamaçlayapılır; • Programagirişteyapılandeğerlendirme; tanılayıcıdeğerlendirme - tanımaveyerleştirmeyeyönelikdeğerlendirme • Program sürecindeyapılandeğerlendirme, biçimlendiricideğerlendirme - biçimlendirmeveyetiştirmeyeyönelikdeğerlendirme • Programınçıkışındayapılandeğerlendirme, düzeybelirleyicideğerlendirme - durum muhasebesineyönelikdeğerlendirmedensözedilebilir. Değerlendİrmetürlerİ
TanılayıcıDeğerlendirme (Diagnostic Assessment) Eğitim sürecibaşlamadanönceöğrencininsahipolduğubilgi, beceri, hazırbulunuşluğu, tutumları, ilgilerivebenzerpsikolojiközelliklerinin, eğitiminilerleyenaşamalarınıetkileyeceğiaçıktır. Kısacatanılayıcıdeğerlendirmedeamaçöğrenciyimevcutbilişsel, duyuşsalvedevinişseldavranışlarıyönündentanımakvebuözelliklerineuygunbirprogramayerleştirmektir. Değerlendİrmetürlerİ
Biçimlendiricideğerlendirme (formative assessment) Öğrencilerinbirprogramagirdiktensonrasüreçiçindesüreklideğerlendirilmeleriönemligörülmektedir. Eğitim sürecindedeğerlendirmeler, öğrencilerdekiöğrenmeeksikliklerininvegüçlüklerininbelirlenmesi, eğitiminaksayanyönlerininsaptanmasıgibiamaçlarlasüreçdevamederkenyapılabilir. Bu türdendeğerlendirmelerbiçimlendiricideğerlendirmelerolarakadlandırılır. Değerlendİrmetürlerİ
DüzeyBelirleyiciDeğerlendirme (Summative Assessment) Eğitim sürecisonundaöğrencihakkındakararalmadakullanılandeğerlendirmetürünedüzeybelirleyicideğerlendirmeadıverilir. Öğrencininöğrenmehedeflerinin ne kadarınaulaştığınıgösterendeğerlendirmelerdir. Kritikbilgileryoklanır. Değerlendİrmetürlerİ
Farklıamaçlarahizmetedençalışmalaradönük, farklıölçmearaçlarındaneldeedilenbilginin, pratikdurumlardakullanılabilirolmasıiçinölçmearacınailişkinikitekniközelliğinsağlanmışolmasıgerekir (Atılgan, KanveDoğan, 2007). • Bunlardanbirincisiaracınölçmekistediğimizözelliği ne kadarölçtüğü, ikincisiiseölçmesonuçlarının ne kadartutarlıolduğudur. Alanyazında ilk özellikölçmearacınıngeçerliği, ikinciözellikisegüvenirliğiolarakadlandırılmaktadır. • Ölçmearacındabuikiözelliğinyanındagüvenirlikvegeçerlikkadarönemliolmasa da birde kullanışlılıközelliğivardır. Bu bölümdebuüçözelliküzerindedurulacaktır. ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
HataKavramıveTürleri • Ölçmesonuçlarınaölçmearacından, ölçmeninyapıldığıortamdan, ölçmeyiyapankişiden, ölçmeyöntemindenveölçülendeğişkendengibipekçokfaktördenkaynaklıhatakarışmışolabilir. Gözlenenbirözelliğindeğerineölçmeyekarışanhatalarnedeniyleulaşılamadığındangerçekdeğer, gözlenenpuanlaradayalıolaraktahminedilmeyeçalışılır. ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
Klasik Test Teorisi, gerçekdeğerintahminindesıklıklakullanılanistatistikselmodellerdenbiridir. Modelegöreevrendenyansızolarakseçilenbirbireyiçin; • X gözlenenpuanı, • T gerçekpuanıve • E hatapuanınıgöstermeküzere, • ‘X=T+E’ eşitliğikullanılaraktanımlanır (Büyüköztürkve ark., 2008). ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
Ölçmedehatakavramı; miktarı, yönüvekaynağıgözönündetutularak • Sabit • Sistematik • Tesadüfi hatalarolmaküzereüçtürdeincelenebilir ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
Ölçmedehatakavramı; miktarı, yönüvekaynağıgözönündetutularak • Sabit • Sistematik • Tesadüfi hatalarolmaküzereüçtürdeincelenebilir ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
SabitHatalar: • Her ölçümeaynıölçüdeveaynıyöndekarışanhatalardır. Eğitimde de sabithatalarölçmesonuçlarınakarışabilir. Öğretmeninnotlarıdüşükbularaktümöğrencilerinnotunu 10 puanyükseltmesibirörnekolabilir. Ölçmeyekarışansabithatalarpuanlarınortalamasınıdeğiştiriramastandartsapmayıdeğiştirmez. ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
SistematikHatalar: • Ölçülenbüyüklüğe, ölçmeciyeveyaölçmekoşullarınabağlımiktarıdeğişenhatalardır. Öğretmeninyazıgüzelliğinedikkatederekyazısıgüzelöğrencilerepuanvermesi, sınıfiçindedisiplinibozmayanöğrencilerefazladan 15 puanvermesi de sistematikhatayaörnektir. Sistematikhataölçmeyiyapankişininyanlılığınaveölçülenbüyüklüğegöredeğişir. ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
TesadüfiHatalar: • Ölçmesonuçlarınagelişigüzelkarışan, kaynağı, yönüvemiktarıkesinolarakbilinmeyenhatalardır. Tesadüfihatalar, ölçmeyiyapanındikkatsizliği, ölçmearacınınkendisi, ölçmeninyapıldığıortamgibibirçokhatakaynağındangelenbirhatadır. Unutulmamasıgerekenhatakaynaklarına ne kadarolumlumüdahalelerdebulunulursatesadüfihataların da o kadarazalacağıdır. ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
TesadüfiHatalar: • Ölçmesonuçlarınagelişigüzelkarışan, kaynağı, yönüvemiktarıkesinolarakbilinmeyenhatalardır. Tesadüfihatalar, ölçmeyiyapanındikkatsizliği, ölçmearacınınkendisi, ölçmeninyapıldığıortamgibibirçokhatakaynağındangelenbirhatadır. Unutulmamasıgerekenhatakaynaklarına ne kadarolumlumüdahalelerdebulunulursatesadüfihata da o kadarazalacağıdır. ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER