Stoornissen in de ademhaling

3. Stoornissen in de ademhaling In dit hoofdstuk komt aan de orde: • Achtergrondinformatie • Controleren van de ademhaling • Ziekten en letsels bij stoornissen in de ademhaling • Stoten tussen de schouderbladen • De handgreep van Heimlich

4. Stoornissen in de ademhaling 1. Achtergrondinformatie - De ademhaling voorziet het lichaam van zuurstof en voert koolzuurgas af. - Zuurstof wordt door de lichaamscellen gebruikt voor de verbranding van voedingsstoffen en het aanmaken van energie. - Een lichaam kan slechts heel kort zonder zuurstof - Bij de verbranding van voedingstoffen komt koolzuurgas vrij. Koolzuur wordt via de uitademing afgevoerd.

5. Stoornissen in de ademhaling Het ademhalingsstelsel is van belang voor de uitwisseling van zuurstof en koolzuur: • Zuurstof wordt opgenomen uit de lucht • Het bloed wordt voorzien van zuurstof • Koolzuur wordt opgenomen uit het bloed • Koolzuur wordt verwijderd uit het lichaam

6. Stoornissen in de ademhaling Het ademhalingsstelsel bestaat uit de longen, luchtweg en ademhalingsspieren. - De longen zijn onze ademhalingsorganen; - Ieder mens heeft twee longen; - De rechterlong heeft drie kwabben, de linkerlong twee - Ingeademde lucht komt uiteindelijk terecht in zeer kleine longblaasjes met daaromheen een netwerk van minuscule bloedvaten - Door de dunne wanden van zowel de longblaasjes als de bloedvaten kan er uitwisseling plaatsvinden van zuurstof en koolzuur. EHBOLEREN & DOEN

7. Stoornissen in de ademhaling - Het strottenhoofd is het bovenste gedeelte van de luchtpijp en bestaat uit diverse kraakbeenringen. - De ringen kun je aan de buitenkant zien en voelen. Dit wordt de adamsappel genoemd. - In het strottenhoofd bevinden zich de stembanden. Het strottenklepje in de keelholte zorgt ervoor dat ingeademde lucht vrij naar de longen kan stromen en voorkomt dat voedsel in de luchtpijp terechtkomt.

8. Stoornissen in de ademhaling - Ademhalingsspieren zijn de spieren die de adembewegingen verzorgen - Bij het inademen maken de spieren het volume van de borstholte zo groot mogelijk, zodat de longen zich kunnen uitzetten. Door de onderdruk in de borstholte kan lucht de longen in stromen. - Bij het uitademen ontspannen de spieren zich. Door elasticiteit van longen, borstkas en borstwand verkleint vervolgens het longvolume. De druk in de longen wordt daardoor groter en de lucht wordt naar buiten gestuwd.

9. Stoornissen in de ademhaling - De luchtweg is de verbinding van de longen met de buitenwereld. - Het gedeelte boven het strottenhoofd zijn de bovenste luchtwegen. - Het deel eronder zijn de onderste luchtwegen. - Bovenste luchtwegen zijn mondholte, neusholte, keelholte, strottenhoofd. - Onderste luchtwegen zijn luchtpijp en longen.

10. Stoornissen in de ademhaling 2. Controleren van de ademhaling Bij een bewusteloos slachtoffer moet altijd de ademhaling worden gecontroleerd. De ademhaling is normaal: - de borst/buik gaan regelmatig op en neer; - bij de mond is een luchtstroom voelbaar; - er zijn geen haperende, piepende, rochelende of snurkende geluiden te horen; - het slachtoffer maakt geen benauwde indruk.

11. Stoornissen in de ademhaling Bij een bewusteloos slachtoffer: - verslappen alle spieren in het lichaam; - kan de tong achter in de keel zakken en de ademweg afsluiten (tong is ook een spier)

12. Stoornissen in de ademhaling Een slachtoffer dat bij bewustzijn is, kan een verstoorde ademhaling hebben, door - verslikking; - vernauwing van de luchtwegen (zwelling) als gevolg van ziekte of letsel, verbranding of astma.

13. Stoornissen in de ademhaling Beoordeel maximaal 10 seconden de ademhaling door te kijken, luisteren en voelen: Kijken:Gaat de borstkas op en neer en wat voor indruk maakt het slachtoffer Luisteren: Hoor je het slachtoffer ademen uit neus of mond Voelen: Kun je een luchtstroom waarnemen

14. Stoornissen in de ademhaling • Demonstratie en inoefenen: Het beoordelen van de ademhaling bij een bewusteloos slachtoffer

15. Stoornissen in de ademhaling

16. Stoornissen in de ademhaling Het slachtoffer ademt normaal: Schakel professionele hulp in en zeg dat het om een bewusteloos slachtoffer met een normale ademhalinggaat. Leg het slachtoffer afhankelijk van het letsel in de stabiele zijligging. Het slachtoffer ademt niet of niet normaal: Schakel professionele hulp in en zeg dat het om een reanimatiegaat. Start de reanimatie.

17. Stoornissen in de ademhaling • Demonstratie en inoefenen: Stabiele zijligging

18. Stoornissen in de ademhaling

19. Stoornissen in de ademhaling

20. Stoornissen in de ademhaling

21. Stoornissen in de ademhaling • Demonstratie en inoefenen: Controle van de ademhaling bij een slachtoffer in stabiele zijligging

22. Stoornissen in de ademhaling

23. Stoornissen in de ademhaling • Demonstratie en inoefenen: Een slachtoffer vanuit stabiele zijligging naar rugligging draaien

24. Stoornissen in de ademhaling 3. Verbrande luchtwegen Bij slachtoffers van brand is altijd de kans aanwezig dat de luchtwegen verbrand zijn. Symptomen: - een abnormale ademhaling; - verbrande wenkbrauwen, snor of baard; - vaak is roet in en rond de neus of mond zichtbaar.

25. Stoornissen in de ademhaling Door de verbranding zwellen de slijmvliezen van de l uchtwegenop, waardoor de luchtweg wordt afgesloten. Het slachtoffer heeft daardoor steeds meer moeite met ademen. Slachtoffers die uitsluitend rook hebben ingeademd moeten worden doorverwezen naar deskundige hulp.

26. Stoornissen in de ademhaling Door de verbranding zwellen de slijmvliezen van de luchtwegen op, waardoor de luchtweg wordt afgesloten. Dit is levensbedreigend. Het slachtoffer heeft daardoor steeds meer moeite met ademen. Slachtoffers die uitsluitend rook hebben ingeademd moeten worden doorverwezen naar deskundige hulp.

27. Stoornissen in de ademhaling Doen! - maak knellende kleding rond de hals los - help het slachtoffer in een voor hem prettige houding; laat hem niet plat liggen - zorg direct voor professionele hulp

28. Stoornissen in de ademhaling Doen! - maak knellende kleding rond de hals los; - help het slachtoffer in een voor hem prettige houding. Laat hem niet plat liggen; - zorg voor professionele hulp.

29. Stoornissen in de ademhaling 4. Astma Iemand die aan astma lijdt, kan overvallen worden door een aanval. Als hij bekend is met astma, heeft hij medicatie bij zich (bijv. een verstuiver, inhalator of vernevelaar). Symptomen: - een duidelijk hoorbare piepende ademhaling; - slachtoffer is erg benauwd.

30. Stoornissen in de ademhaling Doen! - maak knellende kleding rond de hals los; - help het slachtoffer in een voor hem prettige houding. Bij voorkeur halfzittend; - help het slachtoffer bij het innemen van de medicijnen zolang hij bij bewustzijn is; - zorg voor professionele hulp als de astma-aanval aanhoudt, de medicijnen niet werken, het slachtoffer buiten bewustzijn is of nog niet eerder een aanval heeft gehad.

31. Stoornissen in de ademhaling Verwijs het slachtoffer na een eerste aanval en als hij vaker last heeft van een aanval van hyperventilatie door naar de huisarts.

32. Stoornissen in de ademhaling Doen! - probeer het slachtoffer te kalmeren; - laat het slachtoffer langzaam en rustig ademhalen; - alleen als hij van een arts na een eerdere aanval het advies heeft gekregen om in een zakje te blazen, mag hij dat doen; - adviseer om een andere houding aan te nemen, bijvoorbeeld met het hoofd tussen de tussen de knieën;

33. Stoornissen in de ademhaling Doen! - schakel professionele hulp in als er andere symptomen optreden of als de aanval erg lang aanhoudt.

34. Stoornissen in de ademhaling • Hyperventilatie - te snel en te diepe inademing - ingeademde lucht bevat in verhouding steeds minder koolzuur en steeds meer zuurstof Symptomen: - duizeligheid en benauwdheid; - tintelend gevoel rond de mond, in de vingers en handen; - (extra) angstig omdat het lijkt op een probleem van het hart of de longen. Dit kan de aanval verergeren; - geen symptomen die duiden op een andere stoornis.

35. Stoornissen in de ademhaling Doen! - probeer het slachtoffer te kalmeren; - laat het slachtoffer langzaam en rustig ademhalen; - als hij bekend is met hyperventilatie mag hij in een kommetje van zijn handen of een papieren zakje blazen; - adviseer om een andere houding aan te nemen, bijvoorbeeld met het hoofd tussen de knieën; - schakel professionele hulp in als er andere symptomen optreden of de aanval erg lang aanhoudt.

36. Stoornissen in de ademhaling 6. Verslikking - de luchtweg wordt geheel of gedeeltelijk afgesloten door voedsel of een voorwerp - het lichaam reageert met een reflex om te hoesten Symptomen: - benauwd; - angstig - de ademhaling klinkt niet normaal of is afwezig.

37. Stoornissen in de ademhaling Doen! - zeg het slachtoffer door te gaan met hoesten; - als het slachtoffer niet hoest, begin dan met het stoten tussen de schouderbladen; - als dit niet werkt, voer dan de handgreep van Heimlich uit.

38. Stoornissen in de ademhaling • Demonstratie en inoefenen: Benaderen van een slachtoffer met een verslikking

39. Stoornissen in de ademhaling

40. Stoornissen in de ademhaling • Demonstratie en inoefenen: Handgreep van Heimlich bij een staand slachtoffer

41. Stoornissen in de ademhaling

42. Stoornissen in de ademhaling • Demonstratie en inoefenen: Handgreep van Heimlich bij een zittend slachtoffer

43. Stoornissen in de ademhaling

44. Stoornissen in de ademhaling Samenvatting: 1. Controleer bij een bewusteloos slachtoffer altijd de ademhaling. 2. Probeer iemand met een aanval van hyperventilatie te kalmeren. 3. Zeg een slachtoffer dat zich heeft verslikt, om door te gaan met hoesten. Als dit niet werkt, geef je vijf stoten tussen de schouderbladen en als ook dit geen effect heeft, pas je de handgreep van Heimlich toe.

45. Stoornissen in de ademhaling Samenvatting: 4. Om de ademhaling van een bewusteloos slachtoffer de eerste keer te kunnen controleren, moet hij op zijn rug gedraaid worden. 5. Controleer de ademhaling door maximaal 10 seconden te kijken, luisteren en voelen.

46. Stoornissen in de ademhaling Zijn er nog vragen?