390 likes | 1.17k Views
Levertest stoornissen. Alanine transaminase (ALT/SGPT) Aspartaattransaminase (AST/SGOT) Alkalische Fosfatase (AF) Gammaglutamyltransferase ( g GT) Bilirubine (Bili) Protrombine tijd (PT%) Albumine. Parenchymateus Beschadiging levercel Cholestatisch Vorming en goede afvloei van gal
E N D
Levertest stoornissen • Alanine transaminase (ALT/SGPT) • Aspartaattransaminase (AST/SGOT) • Alkalische Fosfatase (AF) • Gammaglutamyltransferase (gGT) • Bilirubine (Bili) • Protrombine tijd (PT%) • Albumine
Parenchymateus Beschadiging levercel Cholestatisch Vorming en goede afvloei van gal Leversynthese functie Alanine transaminase (ALT/SGPT) Aspartaattransaminase (AST/SGOT) LDH Alkalische Fosfatase (AF) Gammaglutamyltransferase (gGT) Bilirubine (Bili) Protrombine tijd (PT%) Albumine Levertest stoornissen
Parenchymateus Beschadiging levercel Cholestatisch Vorming en goede afvloei van gal Leversynthese functie Alanine transaminase (ALT/SGPT) Aspartaattransaminase (AST/SGOT) Alkalische Fosfatase (AF) Gammaglutamyltransferase (gGT) Bilirubine (Bili) Protrombine tijd (PT%) Albumine Levertest stoornissen
Parenchymateus Beschadiging levercel Cholestatisch Vorming en goede afvloei van gal Leversynthese functie Alanine transaminase (ALT/SGPT) Aspartaattransaminase (AST/SGOT) Alkalische Fosfatase (AF) Gammaglutamyltransferase (gGT) Bilirubine (Bili) Protrombine tijd (PT%) Albumine Levertest stoornissen ‘ LEVERTESTEN’ ZIJN NIET SPECIFIEK VOOR LEVERZIEKTEN EN KUNNEN OOK BIJ ANDERE AANDOENINGEN GESTOORD ZIJN
ANAMNESEN EN KLINISCH ONDERZOEK LICHTE STIJGING SYMPTOOMVRIJ GEEN RISICOFACTOREN STERKE STIJGING SYMPTOMEN RISICOFACTOREN CHOLESTATISCH PARENCHYMATEUS
Een goede anamnese is vaak richtinggevend • Alcohol ? • Medicatie ( + kruiden) • Risicofactoren hepatitis • Toxines ( beroep, hobby, drugs ) • Familiaal voorkomen leverlijden
Een goede anamnese is vaak richtinggevend • Alcohol ? • Medicatie ( + kruiden) • Risicofactoren hepatitis • Toxines ( beroep, hobby, drugs ) • Familiaal voorkomen leverlijden ALTERNATIEVEGENEESMIDDELEN VERMAGERINGSMIDDELEN KRUIDEN
Een goede anamnese is vaak richtinggevend • Alcohol ? • Medicatie ( + kruiden) • Risicofactoren hepatitis • Toxines ( beroep, hobby, drugs ) • Familiaal voorkomen leverlijden Intraveneus druggebruik Tattoos en piercing Ongewoon sexueel gedrag Homosexualitieit Transfusie bloed of bloedproducten Verblijf in ontwikkelingslanden gezondheidswerkers
Een goede anamnese is vaak richtinggevend • Alcohol ? • Medicatie ( + kruiden) • Risicofactoren hepatitis • Toxines ( beroep, hobby, drugs) • Familiaal voorkomen leverlijden DRUGS ?
Een goede anamnese is vaak richtinggevend • Alcohol ? • Medicatie ( + kruiden) • Risicofactoren hepatitis • Toxines ( beroep, hobby, drugs ) • Familiaal voorkomen leverlijden HEMOCHROMATOSE
Klinisch onderzoek ; minder frekwent richtinggevend • Tekens chronisch leverlijden • Spider angiomata, ascites,splenomegalie • Galblaaslijden • Murphy, Courvoisier • Maligniteit • Adenopathiën, harde , onregelmatige lever • Rechter hartdecompensatie • Vena jugularis stuwing
SPIDER ANGIOMATA EN PALMAIR ERYTHEEM BIJ ETHYLISCHE LEVERCIRROSE
Hemochromatose : arthropathie Chondrocalcinosis Zwelling van MCP 1 EN 2
LICHTE STIJGING SYMPTOOMVRIJ GEEN RISICOFACTOREN STERKE STIJGING SYMPTOMEN RISICOFACTOREN ANAMNESE EN KLINISCH ONDERZOEK ZIJN DE NOODZAKELIJKE BELANGRIJKE EERSTE STAPPEN IN DE EVALUATIE VAN GESTOORDE LEVERTESTEN CHOLESTATISCH PARENCHYMATEUS
Chronische hepatitis evolutie Levercirrose portale hypertensie leverinsufficiëntie hepatocellulair Ca Toenemende fibrose cirrose asyptomatisch
CHRONISCHE HEPATITIS … A COUPLE OF DRINKS A DAY KEEPS THE DOCTOR AWAY (PERMANENTLY )…….
CHRONISCHE HEPATITIS Hoge prevalentie NAFL : 20 % NASH : 2-4 % Metabool Syndroom Geen efficiënte therapie
CHRONISCHE HEPATITIS Hoge prevalentie in risicogroepen Behandeling 50 % succes
CHRONISCHE HEPATITIS Hoge prevalentie ( 1/400 ) Autosomaal recessief Behandeling indien vroegtijdig 100 % succes
Labo stap 1 • HEPATITIS SEROLOGIE • HepBsAg, HepBcAl • HepCAl • IJZERSTATUS • Fe, Transferinne saturatie, ( ferritine ) HepBeAg,HepBeAl, HepBDNA HepC RNA ( + genotype ) Hemochromatosegen
Labo Stap 2 • AUTOIMMUUNPARAMETERS • Endomysium Al ( Coeliakie) • ANF, SMA, AMA, LKM Al, SLAg • ALFA 1 ANTITRYPSINE • CERULOPLASMINE / CU EXCRETIE VERDER BIOLOGISCH ONDERZOEK LAAT VAAK TOE NA ANAMESE EN KLINISCH ONDERZOEK DE OORZAAK VAN HET CHRONISCH LEVERLIJDEN VAST TE STELLEN; LEVERBIOPSIE IS ZELDZAAM NODIG VOOR DIAGNOSE WEL VOOR EVALUATIE VAN DE ERNST VAN DE ZIEKTE
ECHOGRAFIE GALBLAAS/GALWEGEN LEVERPARENCHYM FOCALE LETSELS
Sterk gestoorde levertesten- cholestase-symptomen • Acuut leverfalen • Massieve necrose van de lever met aantasting van de leverfunctie • Acute cholangitis • Infectie van de galwegen als gevolg van een extrahepatische galwegobstructie: hoog risico op sepsis LEVENSBEDREIGEND URGENTIE
Sterk gestoorde levertesten- cholestase-symptomen • Acuut leverfalen • Massieve necrose van de lever met aantasting van de leverfunctie • Acute cholangitis • Infectie van de galwegen als gevolg van een extrahepatische galwegobstructie: hoog risico op sepsis LEVENSBEDREIGEND URGENTIE
Virale Hepatitis hepatitis A-E Toxisch Aminita Phalloides Trichloorethyleen Cocaïne , XTC Medicamenteus NSAID Antibiotica Paracetamol Vasculaire oorzaken Budd Chiarrie Shocklever Zwangerschap Akute steatose HELLP Metabole leverziekten Ziekte van Wilson Reye-syndroom Etiologie STOLLINGSTESTEN BELANGRIJKSTE PARAMETER OM LEVERFALEN TE EVALUAEREN IN DE OPVOLGING VAN AKUUT LEVERLIJDEN
Sterk gestoorde levertesten- cholestase-symptomen • Acuut leverfalen • Massieve necrose van de lever met aantasting van de leverfunctie • Acute cholangitis • Infectie van de galwegen als gevolg van een extrahepatische galwegobstructie: hoog risico op sepsis LEVENSBEDREIGEND URGENTIE
Acute Cholangitis • PIJN • CHOLESTASE • KOORTS • Overdruk biliair systeem • Sepsis URGENTE DESOBSTRUCTIE : ERCP
Acute Cholangitis • PIJN • CHOLESTASE • KOORTS DRINGENDE DESOBSTRUCTIE
TAKE HOME • Gestoorde levertesten : denk ook aan niet –lever oorzaken • Anamnese en klinisch onderzoek is samen met de ernst van de gestoorde levertesten bepalend voor de verder aanpak • Chronisch leverlijden is lang asymptomatisch maar veroorzaakt fibrose en soms cirrose met ernstige complicaties • Chronisch leverlijden : verder labo onderzoek laat meestal toe een diagnose te stellen • Sterk gestoorde levertesten bij een symptomatische patient eisen een urgente evaluatie.
PMJ Online - Top Ten articles of 2003 Evaluation of abnormal liver function tests J K Limdi1 and G M Hyde2 http://pgmj.bmjjournals.com/