Zarządzanie wiedzą w uczelni wyższej a scouting technologiczny

1. Zarządzanie wiedzą w uczelni wyższeja scouting technologiczny dr Paweł Głodek dr Magdalena Wiśniewska XXV DOROCZNA KONFERENCJA SOOIPP RYNEK DLA INNOWACJI Rzeszów, 22-24 maja 2014 r.

2. Plan prezentacji • Pojęcie wiedzy i zarządzania wiedzą • Uwarunkowania zarządzania wiedzą w uczelni wyższej • Scouting technologiczny jako element procesu zarządzania wiedzą • Studia przypadków

3. Dane, informacje, wiedza • Dane – fakty i figury [Skyrme, 1999] • Informacje – dane w kontekście [Skyrme, 1999] • Wiedza: Wiedza jest płynną mieszanką ukształtowanego doświadczenia, wartości, informacji osadzonej w pewnym kontekście, eksperckiego spojrzenie, który stanowi ramy dla ocenyi przyswojenia nowych doświadczeń i informacji.Powstaje i wykorzystana jest w umyśle posiadacza. W organizacji, bywa często osadzona w dokumentach, repozytoriach, organizacyjnych rutynach, procesach, praktykachi normach [Davenport, Prusak, 1998]

4. Pojęcie wiedzy – różne perspektywy • Stan umysłu Rozumienie i doświadczenie zdobyte podczas studiowania czegoś; suma lub zakres tego, co jest postrzegane, odkryte albo nauczone [Schubert, 1998] Rozumienie [McQueen, 1998] • Obiekt Rzecz kodyfikowana/opracowywana [Zack, 1998] • Proces Proces systematycznego poznawania i stosowania owego poznania [Zack, 1998] • Stan posiadania dostępu do informacji Wiedza rozumiana jako warunek dostępu do informacji [McQueen, 1999] • Zdolność Wiedza jest potencjałem wpływu na działanie [Carlsson i in., 1998]

5. Rozumienie pojęcia wiedzya zarządzanie wiedzą Sposób rozumienia pojęcia „wiedza” implikuje sposób rozumienia pojęcia „zarządzania wiedzą” [Carlsson i in., 1998] • Wiedza jako stan umysłu – zarządzanie wiedzą skupia się na kreowaniu sytuacji, w których mamy do czynienia z potencjalnie użytecznymi informacjami i ułatwianie przyswajania informacji; • Wiedza jako obiekt – zarządzanie wiedzą koncentruje się na budowie zasobów wiedzy i zarządzania owymi zasobami; • Wiedza jako proces – zarządzanie wiedzą koncentruje się na przepływach wiedzy i procesach jej tworzenia, dzielenia się nią oraz jej udostępniania; • Wiedza jako zdolność – zarządzanie wiedzą skupia się na kreowaniu kluczowych kompetencji i zrozumienia strategicznej przewagi w postaci know-how , i kreowaniu kapitału intelektualnego.

6. Zarządzanie wiedzą • Zarządzanie wiedzą to proces identyfikacji, zdobywaniai pomnażania zbiorowej wiedzy w ramach organizacji w celu podniesienia jej konkurencyjności[von Krogh, 1998].

7. Poszukiwanie Ocena i selekcja Implementacja Proces pozyskiwania i komercjalizacji wiedzy w organizacji Uczenie się pozyskanie/wykonanie/wejście/podtrzymanie Źródło: opracowanie własne na bazie Tidd, Bessant, Pavitt, 2005

8. Zarządzanie wiedzą w uczelni wyższej – uwarunkowania w kontekście wykorzystania praktycznego [Niedzielski, Łobacz, 2012; Długoński, 2012; Olejniczak 2012] • Duże rozproszenie informacji o wiedzy powstałej na uczelni. • Niewielki stopień otwartości środowiska naukowego na współpracęi dzielenie się wiedzą. • Brak stałego aktywnego systemu pozyskiwania informacji - zwykle polega on na zgłoszeniach ze strony kadry akademickiej (co stoi w sprzecznościz poprzednim punktem). • Niska efektywność stosowanych baz danych o dostępnych rozwiązaniach technologicznych wypracowanych w ramach uczelni. • Brak wystarczającego potencjału kadrowego w zakresie komercjalizacji wiedzy i transferu technologii - dotyczy to głównie liczby pracowników zaangażowanych bezpośrednio w proces komercjalizacji (nie licząc pracowników wykonujące inne funkcje). • Występowanie zasad systemowych utrudniających proces komercjalizacji wiedzy – preferencja dla publikowania osiągnięć naukowych nad ich komercjalizację.

9. Scouting technologiczny – pojęcie, zastosowanie • Scoutingiem technologicznym określa się systematyczne podejście przedsiębiorstwa, w ramach którego asygnuje ono część swoich zasobów ludzkich lub też zatrudnia konsultantów zewnętrznych w celu zbierania informacji z zakresu nauki i technologii, i które to podejście ułatwia pozyskiwanie technologii lub prowadzi do pozyskania technologii [Rohrbeck, 2010]. • Cechy: • Ukierunkowany lub nieukierunkowany • Formalne i nieformalne powiązania • „Scouting” oznacza tym samym niejako „wyjście w teren”, na zewnątrz organizacji, poza formalne kontakty w celu poszukiwania, rozwoju technologii i jej biznesowych zastosowań • Od lat 90-tych XX w. adoptowany na potrzeby uczelni wyższych i jednostek naukowych

10. Scouting technologii i wiedzyw uczelni wyższej • Aktywne podejście do identyfikacji i monitoringu potencjału komercyjnego prac badawczych w uczelni wyższej • Rozwiązanie stosowane na świecie (Politechnika w Turynie, Politechnika w Eindhoven, Biomedicum w Helsinkach, Uniwersytet w Kadyksie) • Zakłada aktywną postawę kadr odpowiedzialnych za komercjalizację wiedzy

11. Scouting w Politechnicew Turynie (Polito) • W ramach Polito działa biuro ds. transferu technologii SARTT • Podmiotem zewnętrznym wobec Polito jest inkubator I3P • Obie powyższe instytucje działają na rzecz pozyskiwania wiedzy na temat badań naukowych prowadzonych w Polito pod kątem ich potencjału komercyjnego drogą scoutingu technologicznego • system scoutingu opiera się na działalności „portaa porta”(„pukanie do drzwi”) • pracownicy biura ds. transferu technologii / inkubatora przeprowadzają wywiady z partnerami (w szczególności liderami zespołów badawczych), aby uzyskać szczegółowe informacje na temat bieżącej działalności lub osiągniętych rezultatów

12. Polito • Dwa główne sposoby realizacji działalności w ramach scoutingu technologicznego wspierające uczelniany elektroniczny system informacji o projektach • „Porta a porta” • „anteny” • „Porta a porta” („pukanie do drzwi”) • aktywny kontakt z zespołami badawczymi, • realizowany przez scoutów - etatowych pracowników inkubatora I3P, • spotkania z zespołami badawczymi średnio raz na 3-6 miesiąc, • Identyfikacja projektów dla inkubatora oraz dla centrum transferu technologii. • „Antenas” („anteny”) • pośrednictwo współpracujących pracowników naukowych („anten”), • uczestnicząc w procesie badawczym lub też mając dostęp do wyników prac innych zespołów na bieżąco oceniają rynkową przydatność opracowywanych rozwiązań i sygnalizują pojawienie się tematów o potencjale komercyjnym, • umowa cywilno-prawna prawnej z uczelnianym inkubatorem technologicznym I3P, • scouci technologiczni z I3P weryfikują oceny potencjału komercyjnego, • problem relatywnie wąskiego zakresu pracy.

13. TU/e Innovation Lab – Politechnika w Eindhoven • W TU/e Innovation Lab pracuje 27 osób • Zakres działalności: • wsparcie organizacyjne i administracyjne dla projektów badawczych, • rozwój biznesów opartych na wynikach badań (spin-off), • obsługę funduszu inwestycyjnego oferującego środki dla startupów w wysokości 40 mln €, • stworzony ze środków publicznych oraz prywatnych, • oferuje instrumenty finansowe w perspektywie inwestycyjnej do 6 lat. • obsługę administracyjna dzierżawy pomieszczeń dla przedsiębiorstw na terenie campusu (źródło finansowania działalności głównej) • obecnie (2012) na terenie campusu ulokowanych jest 108 przedsiębiorstw, • obsługę prawną kontraktów oraz procesu patentowania. • Scouting technologiczny – Business Developers, 5 osób pełen etat • Identyfikacja nowych potencjalnych projektów • regularne kontakty z naukowcami z zespołów badawczych • wstępna ocena potencjału komercyjnego • Inicjowanie i udział w procesie komercjalizacji • Praca Business Developers • Business Developer przypada na ok. 300 pracowników badawczych • Ok. 20% czasu pracy w ramach procesu komercjalizacji – reszta to analizy specjalistyczne i praca pozostałego zespołu • Wyszukiwanie tzw. „przedsiębiorcy zastępczego” • Zaangażowanie studentów do ogólnych prac projektowych • Główna ścieżka komercjalizacji – licencjonowanie • Ochronie patentowej uczelnia poddaje jedynie wynalazki o potencjale komercyjnym • Stąd też 95% patentów uczelni jest licencjonowanych • W ostatnich 20 latach na uczelni powstały 42 firmy spinoff

14. Scoutingtechnologicznyw Uniwersytecie Łódzkim Adaptacja rozwiązania w ramach projektu: SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorstw(scouting.uni.lodz.pl) Projekt jest realizowany przez Wydział Zarządzania i Centrum Transferu Technologii Uniwersytetu Łódzkiego (CTT UŁ) w ramach Poddziałania 8.2.1. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki we współpracy z Uniwersytetem w Kadyksie (Hiszpania) oraz Politechniką w Turynie (Włochy). • W UŁ działa sieć 10 scoutów technologicznych • Specjalizacja tematyczna – scouci działają w dedykowanych dyscyplinach / obszarach wiedzy • Rozszerzenie potencjału CTT UŁ • Główne zadania: • identyfikacja projektów o potencjale komercyjnym z określonych dziedzin wiedzy • szczegółowa ocena potencjału komercyjnego przy współudziale CTT • pilotowanie projektu do momentu zawarcia listu intencyjnego • upowszechnianie idei komercjalizacji

15. Poszukiwanie Ocena i selekcja Implementacja Proces pozyskiwania i komercjalizacji wiedzy w organizacji Uczenie się pozyskanie/wykonanie/wejście/podtrzymanie Źródło: opracowanie własne na bazie Tidd, Bessant, Pavitt, 2005

16. Udział scoutów technologicznych na poszczególnych etapach procesu komercjalizacji wiedzy w uczelni Źródło: Opracowanie własne.

17. Literatura • Carlsson, S.A., El Sawy, O.A., Eriksson, I., and Raven, A., Gaining CompetitiveAdvantage Through Shared Knowledge Creation: In Search of a New Design Theory ForStrategic Information Systems, 4th European Conference on Information Systems,Lisbon, 1996. • Davenport T.H, Prusak L., Working Knowledge. How OrganizationsManageWhatTheyKnow, HBS Press Boston, Massachusetts 1998 • Długoński J., Bariery w procesie komercjalizacji wiedzy w ramach uczelni wyższej, ze szczególnym uwzględnieniem biotechnologii, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony, Łódź, 2012 • Głodek P., • McQueen, R., "Four views of Knowledge and Knowledge Management," Proceedings ofthe Americas Conference of AIS, August 1998 • Niedzielski P., Łobacz K., Diagnoza i analiza problemów komercjalizacji wiedzy i transferu technologii na uczelni wyższej pod kątem barier natury organizacyjnej, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony, Szczecin, 2012 • Olejniczak W., Bariery w procesie komercjalizacji wiedzy w ramach uczelni wyższej, ze szczególnym uwzględnieniem nanotechnologii, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony, Łódź, 2012 • Rohrbeck R., Harnessing a Network of Experts for Competitive Advantage: Technology Scouting In the ICT Industry, R&D Management 2010, Vol. 40, No.2 • Schubert, P., Lincke, D., and Schmid, B., A Global Knowledge Medium as a VirtualCommunity: The NetAcademyConcept, Proceedings of the Americas Conference ofAIS, August 1998 • Skyrme D.J., Knowledge Networking. Creating the Collaborative Enterprise, Butterworth-Heinemann, Oxford 1999 • Tidd, J., Bessant, J. and Pavitt, K., Managing Innovation:Integrating technological, market and organizational change, Thirdedition, Wiley 2005. • VonKrough, G., Care in Knowledge Creation, California Management Review,40(3), 1998 • Zack, M., An Architecture for Managing Explicated Knowledge,Sloan ManagementReview, September 1998

18. Dziękujemy za uwagę glodek@uni.lodz.pl magdalena.wisniewska@uni.lodz.pl