Temat: Wesele w bronowickiej chacie Klasa: klasy ponadgimnazjalne Autor: Joanna Kurzyniewska

1. Temat: Wesele w bronowickiej chacie Klasa: klasy ponadgimnazjalne Autor: Joanna Kurzyniewska Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących nr 1 im. W. Korfantego w Chorzowie

2. Wesele w Bronowicach 1900 r.

3. Stanisław Wyspiański (1869-1907) urodził się w Krakowie. Ojciec, Franciszek, był artystą rzeźbiarzem. Stanisław Wyspiański pomagał Janowi Matejce w restauracji polichromii kościoła Mariackiego. Jest autorem słynnych witraży „Św. Franciszek”, „Błogosławiona Salomea” i „Bóg Ojciec” w kościele Franciszkanów, cyklu pastelowych główek dziecięcych, portretów i pejzaży.

4. Bóg Ojciec – „Stań się” Caritas

5. Portret Elizy Pareńskiej Nasturcje

6. Stanisław Wyspiański pisywał poezje i dramaty (Wesele, Wyzwolenie, Noc listopadowa, Warszawianka, Legion, Achilleis, Klątwa, Bolesław Śmiały).

7. Akcja Wesela toczy się w podkrakowskiej wsi Bronowice. Pan Młody to Lucjan Rydel, poeta, syn profesora i byłego rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego,

8. Panna Młoda – Jadwiga Mikołajczykówna, córka chłopa bronowickiego Jacentego.

9. Te zaślubiny, podobnie jak wcześniejszy o 10 lat ożenek Włodzimierza Tetmajera, malarza, z Anną Mikołajczykówną czy małżeństwo Stanisława Wyspiańskiego z Teofilą Pytkówną, były wyrazem młodopolskiej ludomanii. Ślub zawarła młoda para 20 listopada 1900 r. w kościele Mariackim, a uroczystości weselne odbyły się w dworku Włodzimierzostwa Tetmajerów.

10. Panna Młoda ubrana była zgodnie z krakowskim zwyczajem: „na głowie wspaniały wieniec z pięcioma kolorowymi (...) wstęgami,... Na szyi pięć nitek bladoróżowych korali. Koszula pod szyją, na gorsie i u rękawów haftowana bielutko, gorset z materii zielonej, przetykanej w złote kwiaty i wyrabianej czerwonymi ornamentami... Spódnica z atłasu białego w żółte, zielone i czerwone barokowe kwiaty... Zapaska z zielonego atłasu... Na nogach wysokie buciki”.

11. W tej rozśpiewanej chacie spotkali się przedstawiciele inteligenckiej elity Krakowa z mieszkańcami wsi Bronowice.

12. Wśród gości weselnych byli: matka Lucjana Helena Rydlowa z córką Anną, AntoninaDomańska, ciotka Rydla, autorka powieści dla młodzieży, Kazimierz Przerwa Tetmajer, poeta, przyrodni brat Włodzimierza, Rudolf Starzewski, redaktor krakowskiego „Czasu”, Zosia i Maryna Pareńskie, córki profesora medycyny Uniwersytetu Jagiellońskiego, malarze Stanisław i Józef Czajkowscy oraz Tadeusz Noskowski.

13. Mieszkańców Bronowic reprezentowali: Błażej Czepiec, drugi świadek na weselu Rydla, oraz jego żona Wiktoria, Klimina, wdowa po wójcie bronowickim, Jasiek i Kuba Mikołajczykowie, bracia Panny Młodej, Anna i Isia (Jadwiga), żona i najstarsza córka Włodzimierza Tetmajera, karczmarz Hirsz Singer i jego córka Józefa(Pepa) Singer.

14. Przez okno izby „weselnej” zaglądał do wnętrza chochoł (słomiana otulina krzewu różanego)

15. Dworek Tetmajerów odkupili w 1908 r. Rydlowie. Od 1969 r. mieści się tu Regionalne Muzeum Młodej Polski „Rydlówka”. Co roku 21 listopada (dzień czepin) odbywa się uroczystość tzw. „osadzania chochoła”.

16. Na weselu obecny był także świadek Pana Młodego Stanisław Wyspiański, który, według słów Tadeusza Boya Żeleńskiego, „szczelnie zapięty w swój czarny tużurek stał całą noc oparty o futrynę drzwi, patrząc swoimi stalowymi, niesamowitymi oczyma. Obok wrzało weselisko, huczały tańce, a tu do tej izby raz po raz wchodziło po parę osób, raz po raz dolatywał jego uszu strzęp rozmowy. I tam ujrzał i usłyszał swoją sztukę”.

18. Bibliografia: • Waltoś S., Krajobraz „Wesela”, Kraków 2000. • Zbijewska K., Krakowskim szlakiem Stanisława Wyspiańskiego, Warszawa – Kraków 1986. • 3. Zbiory prywatne (list Anny Rydlówny i fotografie). • 4. Żeleński-Boy T., O Wyspiańskim, Kraków 1973.