Warszawa , 16 październik 2012 r.

Nowy model rynku gazu w IRiESP. Warszawa, 16 październik 2012 r. system, który łączy

Założenia do nowego IRiESP • Ułatwienie nowym podmiotom wejścia na rynek gazu. • Umożliwienie handlu gazem w oderwaniu od fizycznej lokalizacji w sieci. Rozerwanie fizycznych punktów wejścia i wyjścia tzn. umożliwienie transportu gazu od fizycznych punktów wejścia do punktu wirtualnego i od punktu wirtualnego do fizycznych punktów wyjścia. Uproszczenie zasad korzystania z systemu gazowego. system, który łączy

Punkt wirtualny IRiESP wprowadza tzw. „punkt wirtualny” – nie posiadający konkretnej lokalizacji, a umożliwiający handel gazem przez klientów wewnątrz sieci przesyłowej. Produktem oferowanym w punkcie wirtualnym będzie paliwo gazowe – gaz wysokometanowy grupy E. Obrotem w punkcie wirtualnym nie będzie objęty gaz zaazotowany (grupy Lw). system, który łączy

Współpraca OSP z TGE IRiESP reguluje współpracę OSP z Giełdą Gazu (TGE). Możliwość sprzedaży oraz zakupu paliwa gazowego na giełdzie po cenach ustalonych na zasadach rynkowych i przy zachowaniu pełnej anonimowości transakcji. Umowa sprzedaży zawarta na Giełdzie Gazu jest ważna, skuteczna pomiędzy stronami, które ją zawarły i podlega realizacji przez OSP. W przypadku braku możliwości fizycznej realizacji umowy OSP realizuje umowy z wykorzystaniem narzędzi służących do bilansowania . system, który łączy

Rok gazowy Zmiana okresu trwania roku gazowego w celu dostosowania do rozwiązań unijnych i co za tym idzie ułatwienia transakcji handlowych (Rok gazowy = październik – wrzesień zamiast roku kalendarzowego styczeń – grudzień). Od dnia 1 lipca 2012r. obowiązuje doba gazowa od godziny 6:00 do godziny 6:00 kolejnego dnia. system, który łączy

Liczba Wobbego • Poprzedzona szeregiem badań urządzeń gazowych, zmiana dopuszczalnych parametrów jakościowych gazu (I. Wobbego) w celu dostosowania do zmienionych Polskich Norm oraz w celu umożliwienia sprowadzania nowego bardziej kalorycznego gazu poprzez terminal LNG. • Wprowadzany nowym projektem IRiESP zakres zmienności liczby Wobbego dla paliwa gazowego grupy E wynosi 45,0 – 56,9 MJ/m3. 6 system, który łączy 6

Harmonogram wprowadzenia do stosowania IRiESP, IRiESD i taryf OSP i OSD Aktualizacja RŚUM 1) Rozpoczęcie prac nad IRiESD 2) publikacja IRiESD do konsultacji 3) zgłaszanie uwag do IRiESD 4) Prace nad ostateczną wersją IRiESD po konsultacjach Zatwierdzenie IRiESD 01.12.2012 Wprowadzenie do stos. IRiESP, IRiESD/RŚUM i taryf OSP/ OSD/OSM 24/09 24.07.2012 r. Zatwierdzenie IRiESP i publikacja w Biuletynie URE 15/10 02/11 14/11 15/08 01/10 30/08 04/09 15/09 30/09 OSP i OSD, oraz OSP i OSM zawierają MUP, oraz składają zamówienie mocy umownych PP na okres: 01.12.2012-31.12.2012 Przydział PP dla OSD i OSM na okres: 01.12.2012-31.12.2012 Przydział zdolności dla WPWYGG, WPWYOTC, WPWYOSP, WPWYOSD, WPWYOSM Wniosek o przydział zdolności PZ OSP/ZUP: Zmiana istniejących Umów przesyłowych na Umowy ramowe z PP/PZ Zatwierdzenie taryf OSP/ OSD/OSM 1. Wyliczenie stawek taryfowych OSP, 2. Prace nad treścią taryfy oraz wyliczenie stawek taryfowych OSD/OSM Prace nad treścią taryfy OSP Składanie wniosków w procedurze udostępniania przepustowości OSP Przydział przepustowości na okres 01.01.2013-30.09.2013 Weryfikacja wniosków system, który łączy

Model rynkugazuw Polsce Źródła Gazu Wydobycie krajowe Import LNG Spółka obrotu Przesył Magazynowanie Dystrybucja Odbiorca

Model rynku gazu w Polsce Spółka obrotu jest obecnie odpowiedzialna za cały proces transportu gazu od punktu wejścia do odbiorcy, w tym do odbiorcy końcowego, który odbiera paliwo gazowe. Ustalenie ścieżki transportu Zamówienie mocy umownych w Punktach wejścia i wyjścia u OSP; OSD i OSM, w tym zamówienie mocy umownych na połączeniach międzysystemowych. Problem z ustaleniem ilości paliwa gazowego pobranego przez odbiorców danej spółki obrotu w danej strefie dystrybucyjnej.

OSP Współpraca z OSM PWY PWE OSM Moc zatłaczania Moc odbioru pojemność magazynowa • Obecnie, uczestnik rynku w celu skorzystania z usługi magazynowania musi: • zawrzeć umowę przesyłową i zarezerwować moce umowne w punkcie wyjścia i w punkcie wejścia z OSP; • zawrzeć umowę o magazynowanie określając moc zatłaczania i moc odbioru. • Brak pewności, że zdolność w PWY/PWE u OSP i zdolność u OSM będą takie same. • OSP proponuje, aby OSM, który poprzez umowę przyłączeniową określa przepustowość PWY i PWE do magazynów, zamawiał przepustowość na połączeniu obu systemów i udostępniał ją w ramach usługi magazynowania.

Zmiana zasad współpracy z OSD i OSM Entry Entry Zmiana warunków współpracy z operatorami systemów dystrybucyjnych oraz magazynowych ułatwi klientom przesył gazu pomiędzy systemami przesyłowymi i dystrybucyjnym oraz magazynowym. Tylko OSD i OSM kupują przepustowość na fizycznych punktach łączących ich systemy z systemem przesyłowym GAZ-SYSTEM. Uproszczenie zasad nabywania mocy na połączeniach OSP/ OSD i OSM, uproszczone zasady alokacji ilości paliwa gazowego. OSP Punkt Wirtualny OSP Exit do OSD2 OSM OSD2 Exit do OSD1 OSD1 OSD OSD Exit Exit

Zmiana zasad współpracy z OSD i OSM Zgodnie z PE, za rozwój infrastruktury przesyłowej, dystrybucyjnej i magazynowej odpowiedzialni są operatorzy – odpowiednio OSP, OSD, OSM. OSD i OSM określają wielkość zapotrzebowania na przepustowość połączeń międzysystemowych zawierając umowy przyłączeniowe, a następnie MUP. Punkt Wirtualny OSP OSD OSD • Ścieżka transportu gazu do odbiorcy końcowego będzie ustalana pomiędzy OSM, OSD i OSP. OSD i OSM będzie rezerwował u OSP moce umowne (przepustowość) na połączeniach obu systemów. OSD będzie odpowiadał za przekroczenie mocy.

Punkt Wirtualny OSP Punkt Wirtualny FPWEOSP FPWEOSP OSD OSD Zamawianie mocy umownej następuje w fizycznych punktach wejścia do systemu przesyłowego oraz w fizycznych punktach wyjścia do odbiorcy końcowego z systemu dystrybucyjnego (lub przesyłowego).

Punkt Wirtualny OSP FPWEOSP FPWEOSP WPWY OSD OSD Transport paliwa gazowego do Punktu Wirtualnego (Giełda Gazu, Rynek OTC)

Punkt Wirtualny OSP FPWEOSP FPWEOSP WPWE FPWYOK OSD OSD PWYOSM Transport paliwa gazowego z Punktu Wirtualnego do Odbiorcy końcowego lub do instalacji magazynowej.

Punkt Wirtualny OSP FPWEOSP FPWEOSP WPWE FPWYOK WPWYOSD OSD OSD WPWYOSD PWYOSM Transport paliwa gazowego z Punktu Wirtualnego do obszaru dystrybucyjnego (poprzez Wirtualny Punkt Wyjścia do obszaru dystrybucyjnego), którym przyłączeni są Odbiorcy.

Obrót na GiełdzieGazu Punkt Wirtualny ZUP1 ZUP2 Sprzedał-100 Kupił+100 Bilans: 0 Bilans: 0 FPWYOK(Odbiorca końcowy) FPWEOSP(Import, Kopalnia) ZUP1: +100 ZUP2: -100 18

Obrót na GiełdzieGazu Punkt Wirtualny ZUP1 ZUP2 Sprzedał-100 Kupił+100 Bilans: -100 Bilans: 0 FPWYOK(Odbiorca końcowy) FPWEOSP(Import, Kopalnia) Gaz-System ZUP1: 0 ZUP2: -100 +100 19

Obrót na GiełdzieGazu Punkt Wirtualny ZUP1 ZUP2 Sprzedał-100 Kupił+100 Bilans: 0 Bilans: +100 FPWYOK(Odbiorca końcowy) FPWEOSP(Import, Kopalnia) Gaz-System ZUP1: +100 ZUP2: 0 -100 20

Rozliczenia ZUP (spółka obrotu) OSP OSD OSP PWYOK PW PWE PWY/PWE PWY Opłata przesyłowa Entry Opłata przesyłowa Exit Opłata dystrybucyjna Opłata przesyłowa OSP ZUP (spółka obrotu) OSD ZUD (spółka obrotu/odbiorca końcowy) OSP OSD

Rozliczenia OSM OSP PWE/PWY WPW Pakiet usług magazynowych PWE PWY/PWE Opłata przesyłowa Exit Opłata za usługi magazynowania ZUM (spółka obrotu/odbiorca końcowy) OSM OSP OSM

Dziękuję za uwagę system, który łączy piotr.bujalski@gaz-system.pl

Warszawa , 16 październik 2012 r.