340 likes | 1.24k Views
KAN VE HEMOGRAM. Yrd.Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜ Tıp Fakültesi Biyokimya AD. KAN. Kapalı bir kanallar sistemi içinde dolaşan bir doku. plazma %55-60 şekilli elemanlar Eritrositler Lökositler T rombositler hema tokrit. Kanın görevleri. besin maddelerini taşıma
E N D
KAN VE HEMOGRAM Yrd.Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜ Tıp Fakültesi Biyokimya AD
KAN • Kapalı bir kanallar sistemi içinde dolaşan bir doku • plazma %55-60 • şekilli elemanlar Eritrositler Lökositler Trombositler • hematokrit
Kanın görevleri • besin maddelerini taşıma • solunum gazlarının alışverişi ve taşınması • metabolizmanın atık ürünlerini taşıma • enzim, hormon, vitaminleri taşıma • organizmayı savunma ve koruma • elektrolit, su, asit-baz dengesini düzenleme • vücudun ısısını düzenleme
Hemogram(kan sayımı ) • eritrosit sayısı (RBC) • hemoglobin (HGB, HB) • hematokrit (HCT) • ortalama eritrosit volümü (MCV) • ortalama eritrosit hemoglobini (MCH) • ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) • lökosit sayısı (WBC) • trombosit sayısı (PLT)
Eritrosit sayısı (RBC) erişkin erkekte 4,5-6,0x106 /mm3 erişkin kadında 4,0-5,5x106 /mm3 gün içinde %4 dalgalanma uyku halinde azalır kanın oksijen miktarını azaltan herhangi bir etki varlığında artar
Eritrosit sayısı yüksekliği(polisitemi) • ishal, kusma • akciğer ödemi • anafilaktik şok • dağ hastalığı • karbon monoksitle zehirlenme • mitral kapak hastalığı gibi kalp hastalıkları • amfizem gibi akciğer hastalıkları • polisitemia rubra vera • lösemi • kemik iliği tümörleri
Eritrosit sayısı düşüklüğü • Anemiler • Lösemiler
Hemoglobin düzeyi (HGB, HB) erişkin erkeklerde %14-18 g erişkin kadınlarda %12-16 g Anemi sınırı erkekler için %13 g kadınlar için %11 g diurnal varyasyon
Hemoglobin konsantrasyonu yüksekliği • Eritrosit sayısının arttığı durumlar polisitemia vera kronik anoksili akciğer veya kalp hastalıkları dehidratasyon durumları
Hemoglobin konsantrasyonu düşüklüğü Anemiler Hidremi
Hematokrit değeri (HCT) erişkin erkeklerde %40-54 erişkin kadınlarda %37-47 RBC (milyon) x 9 = HCT HGB x 3 = HCT
Hematokrit değeri yüksekliği • Polisitemia rubra vera • KOAH
Hematokrit değeri düşüklüğü • anemiler • gebelikteki gibi hemodilüsyon durumları
Ortalama eritrosit volümü (MCV) Hct x 10 MCV = = … 3 RBC (mm3 te milyon) erişkin erkeklerde 80-94 3 (80-94 fL) erişkin kadınlarda 81-99 3 (81-99 fL) [80-100 3 (80-100 fL)]
Ortalama eritrosit volümünün arttığı durumlar • megaloblastik anemi • makrositik anemi • kronik amfizem ve kronik bronşit • hipotiroidizm • karaciğer hastalıkları • ağır alkolizm
Ortalama eritrosit volümünün azaldığı durumlar • demir eksikliği anemisi • idiopatik hipokrom anemi • kronik kanama anemileri • gebelik anemisi
Ortalama eritrosit hemoglobini (MCH, OEHb) 10 x %g Hb MCH (OEHb)= = … pg RBC (mm3 te milyon) • erişkinde 26-34 pg
Ortalama eritrosit hemoglobininin arttığı durumlar • pernisiyöz anemi ve makrositer gebelik anemisi gibi megalositer anemiler • folik asit antagonistleri ile tedavi durumları • protein eksikliği anemisi • sferositoz durumları
Ortalama eritrosit hemoglobininin azaldığı durumlar • primer demir eksikliği anemisi • kanama anemileri • idiopatik hipokrom anemi • gebelik anemisi
Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) 100 x %g Hb MCHC= = ……… % g Hct erişkinde % 31-37 g
Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonunun arttığı durumlar • şiddetli ishal, durdurulamayan kusmalar gibi uzun süren dehidratasyon halleri • şiddetli lipemi durumları • sferositoz halleri
Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonunun azaldığı durumlar • demir eksikliği anemileri • kanama anemileri • kronik hastalıklara bağlı anemiler • gebelik hidremisi • su zehirlenmesi
Eritrosit dağılım genişliği (RDW) • eritrositlerin büyüklüklerindeki farklılıkları ifade eder anizositoz mikrositoz makrositoz poikilositoz sferositoz
5.000-10.000 /mm3 %50-70 nötrofil %20-40 lenfosit %2-6 monosit %2-4 eozinofil %0-1 bazofil Lökosit sayısı (WBC)
Nötrofiller Lenfositler Monositler Eozinofiller Bazofiller
lökosit sayısında artış(lökositoz) • sistemik enfeksiyonlar • lokal enfeksiyonlar • miyokart enfarktüsü • vücut boşluklarına kanama • lösemiler • çok sigara içme • gebelik gibi
lökosit sayısında azalma(lökopeni) • tifo ve paratifo • bruselloz • miliyer tüberküloz • bazı virüs ve riketsiya hastalıkları • aplastik anemi • alösemik lösemi
Trombosit sayısı (PLT) Erişkinde 150.000-400.000 /mm3
Trombosit sayısının fazla olması (trombositoz) • özellikle femur boynu kırığı gibi kemik kırıkları • cerrahi girişimlerden sonra 7. ve 20. günler arasında akut trombositoz • miyeloproliferatif hastalıklar • hodgkin hastalığında kronik trombositoz
Trombosit sayısının az olması (trombositopeni) • septisemi • tifo gibi enfeksiyonlar • X-ışını gibi fizik ajanlara maruz kalma • kan hastalıkları