Determinanty wzrostu produktywności w nowych krajach członkowskich UE: Przypadek Polski

1. Determinanty wzrostu produktywności w nowych krajach członkowskich UE:Przypadek Polski Marcin Kolasa Narodowy Bank Polski Szkoła Główna Handlowa

2. Plan prezentacji • Przegląd • Pomiar produktywności • Model ekonometryczny • Wyniki • Wnioski

3. Przegląd

4. Przegląd

5. Zakres analizy • Kraj: Polska • 21 działów przetwórstwa • Próba czasowa: 1994-2002

6. Pomiar wzrostu produktywności • Produktywność wieloczynnikowa (MFP, TFP) • Funkcja produkcji oparta na produkcji globalnej • Stopień wykorzystania mocy wytwórczych • nakład pracy: liczba przepracowanych godzin • nakład kapitału: proporcjonalny do zużycia energii (założenie o bardzo niskiej substytucji pomiędzy nakładem kapitału oraz zużyciem energii) • Specyfikacja bazowa: doskonała konkurencja i stały udział wynagrodzenia czynników produkcji

7. Pomiar poziomu produktywności • Funkcja produkcji Cobba-Douglasa • Miara oparta na pracy Bernardai Jonesa (1996) total technological productivity (TTP) – uwzględnienie różnic w funkcji produkcji pomiędzy krajami • Obliczenia dla roku bazowego (2001) w oparciu o zasób kapitału, pozostałe poziomy uzyskane nawiązaniem łańcuchowym • Korekta o PPP • Większa niepewność w porównaniu z tempami wzrostu

8. Model ekonometryczny- podstawy teoretyczne • Poziom produktywności (A) jako funkcja zasobu wiedzy (W) oraz innych czynników (V): • Griliches (1979), Romer (1990) • Zróżniczkowanie logarytmiczne, przy założeniu niskiej deprecjacji wiedzy, czas dyskretny:

9. Model ekonometryczny- podstawy teoretyczne • Inne czynniki: • transfer technologii: Coe, Helpman (1995), Keller (1997) • czynniki instytucjonalne, struktura rynku, konkurencja, konkurencyjność etc.: OECD • czynniki charakterystyczne dla danego przemysłu • Ostateczna specyfikacja:

10. Model ekonometryczny- podstawy teoretyczne • Równowaga w stanie ustalonym: • brak transferu technologii do lidera technologicznego • zmienne niezależne stałe w czasie • produktywność w przemyśleirośnie w tym samym tempie w kraju będącym liderem technologicznym oraz w kraju naśladującym

11. Definicje zmiennych • Innowacje, imitacje: • Intensywność nakładów na B+R • Intensywność nakładów na innowacje • Transfer technologii: • wzrost produktywności w Niemczech • różnica pomiędzy poziomem produktywności w Polsce i w Niemczech

12. Produktywność w Polsce i w Niemczech

13. Definicje zmiennych • Reformy: • współczynnik koncentracji Herfindahla-Hirschmanna • konkurencja ze strony importu • Inne: • intensywność nakładów na ICT • obecność kapitału obcego • Czynniki specyficzne dla danego działu: • fixed effects

14. Wzrost produktywności w poszczególnych działach a efekt realokacji zasobów pomiędzy działami

15. Regresje wstępne Część autoregresyjna w estymowanym modelu:

16. Wyniki

17. Odporność wyników • Oszacowanie roku bazowego • Niedoskonała konkurencja • Elastyczna postać funkcyjna – model Translog

18. Wnioski • Istotny efekt konwergencji, raczej nie dzięki natychmiastowemu transferowi technologii • Istotny efekt krajowych nakładów na wiedzę • Dodatni efekt reform, zaniedbywalna rola realokacji czynników produkcji

19. Dlaczego krajowe nakłady na wiedzę są tak istotne? • 3 kanały oddziaływania krajowych nakładów na wiedzę na wzrost produktywności: innowacje sensu stricto, imitacje, wzrost zdolności absorpcyjnych • Absorpcja technologii nie jest procesem automatycznym • Odpowiedni poziom wiedzy jest niezbędny, aby efektywnie korzystać z wiedzy zagranicznej • Innowacje w krajach naśladujących jako proces uczenia się

20. Dziękuję za uwagę !