620 likes | 1.49k Views
AKUT MİYOKART İNFARKTÜS ve HEMŞİRELİK BAKIMI. Ateros k lero z Gelişimi. Fibröz plak. Komplike Le zyon /R üptür. Köpük hücreleri. Yağlı çizgilenme. Orta dereceli lezyon. Aterom. Endotel d i sf onksiyonu. 1. dekaddan itibaren. 3. dekaddan itibaren. 4. dekaddan itibaren. Tromboz ,
E N D
AterosklerozGelişimi Fibröz plak Komplike Lezyon/Rüptür Köpük hücreleri Yağlı çizgilenme Orta dereceli lezyon Aterom Endotel disfonksiyonu 1. dekaddan itibaren 3. dekaddan itibaren 4. dekaddan itibaren Tromboz, hematom Düz kas ve kollajen Büyük ölçüde lipid birikimi nedeniyle büyüme Stary HC ve ark.’dan uyarlanmıştır. Circulation 1995;92:1355-1374
Risk Faktörleri • Aile öyküsü • Sigara • Hipertansiyon • Hiperlipidemi • Diabetes mellitus • Obezite, • Stress, • Fizik aktivite azlığı.
Tanısal yaklaşım-EKG • Tipik göğüs ağrısı olan veya anjina eşdeğerleri ile başvuranlarda en geç 10 dk içinde EKG değerlendirilmelidir. • Eğer ilk çekilen EKG tanısal değilse, semptomları devam eden ve yüksek klinik şüphe olan olgularda seri EKG takibi yapılmalıdır • İnferiyor MI varsa, sağ göğüs derivasyonları çekilmelidir.
Biyokimyasal Markerlar • Teşhisde öncelikli olarak Troponin dikkate alınmalı ulaşılamıyorsa CK-MB ye bakılmalıdır • Troponinin üst referans limitinin üstüne çıkması yüksek değer olarak kabul edilir • Takip sırasında >%20 ek artış reenfarktüs olarak değerlendirilir
İskemik kalp hastalığı olmadan Troponin yüksekliği yapabilen durumlar • Kardiyak travma ve girişimler • Konjestif kalp yetersizliği (akut-kronik) • Aort diseksiyonu • aort kapak hastalığı • Taşikardi-bradikardi, kalp bloğu • Pulmoneremboli • Böbrek yetmezliği • Akut nörolojik hastalıklar (inme, subaraknoid kanama • IM enjeksiyon uygulaması • Miyokardit • İlaç toksisitesi veya toksinler • Vücutta %30’u geçen yanık • Ciddi hastalık (sepsis, respiratua yetmezlik) • Hipotiroidizm
Göğüs ağrısı AKS (şüpheli) AKS (kesin) ST elevasyonu yok ST elevasyonu var Devam eden göüğüs ağrısı + ST ve/veya T dalga değişiklikler Lab.Testleri(+) Hemodinamik anomaliler Bak;AMİ tedavisi için ACC/AHA, ESC klavuzları EKG nondiagnostik Başlangıç Lab.Değerleri normal Kalp dışı göğüs ağrısı Kronik stable angina Bak;ACC/AHA, ESC klavuzları Gözlem 4-8 saat EKG, enzim Tekrarlayan ağrı yok,Lab.(-) Tekrarlayan ağrı , Lab(+) AKS doğrulanmış Stres test; Taburcu öncesi veya sonrası Test Negatif (düşük risk) Test Pozitif;AKS tanısı Taburcu Hastaneye Yatış
STEMI: ST yükselmeli MI:• EKG’de ST segmenti yükselmiştir. NSTEMI: ST yükselmesiz MI:• EKG’de ST segmenti yükselmemiştir.
!!!!! Zaman Kastır !!!!! • Her 10 dakikalık gecikme %3 miyokard kaybı • Her 1 dak gecikme, yaşamdan 11 gün eksilmesi yani 33 DAKİKA GECİKME = 1 YIL KAYIP • 1 saatlik kazanç = 1yıllık ölüm riskinde %30 azalma
Reperfüzyon tedavisi endikasyonları • Mutlaka • 12 saatten erken olan tipik göğüs ağrısı ve sürekli ST yüksekliği veya yeni LBBB • Düşünülmelidir • Semptomların başlaması 12 saatten geç bile olsa iskeminin klinik ve/veya EKG bulguları varsa
Reperfüzyon Tedavisi • Primer PKG • Fibrinolitik tedavi (farmakolojik reperfüzyon) • Akut cerrahi reperfüzyon
Fibrinolitik tedavi yapılan hastanın takibi • Reperfüzyon değerlendirilmesi • Klinik belirtilerde gerileme • İlk 90 dakikada > %50 ST çökmesi • Kanamanın takibi • Riski yüksek olanlar • Yaş > 65 • Kilo < 65 • KB > 170/95 • Kadın hastalar • Geçirilmiş inme • Aşırı antikoagülan • Böbrek yetmezliği • t-PA İKK riski <1 %0.69 > 5 %4.1
EKG’de Görüntüsü • İnferior II, III, Avf • Rigt Coronary Arter • Anteriyor V1- V4 • Left Anterior Descenting Artery • Apikal- Lateral V5-V6,I,Avl • Left Circumflex Artery
İskemi • Genelde MI’ dan önceki evredir. • Negativ T dalgası ile temsil edilir. • Bazen ST segmentdeprezyonuda görülür. • Q dalgası yoktur.
İnjury (Hasar) ST depresyonu veya elevasyonu ile temsil edilir Nekroz Patolojik Q dalgası ile temsil edilir
Hiperakut dönemdeki anterior miyokard infarktüsünüdüşündüren EKG örneği
Akut posterior miyokard infarktüsünü düşündürenEKG bulguları
Akut inferiyor miyokard infarktüsünü düşündürenEKG bulguları
AMİ Tanı Kriterleri Aşağıdaki 3 bulgudan 2’si var ise • 1. Klinik • 2. EKG değişikliği • 3. Kardiyak enzimler
AYNI ANDA TEDAVİ İMKANLARI OLMADIĞI ZAMAN BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ HEMŞİRELİK BAKIMI UYGULAMALIYIZ !!!!!!!!!!!
Hemşirelik Bakımının Amaçları • Sürekli hasta değerlendirmesi • Anjinal ağrının kontrolü • Miyokardın oksijen gereksiniminin karşılanması ve optimal kalp debisinin sağlanması (MI’lı hastaların ilk 6 saat oksijenle desteklenmesi önemlidir.) • Komplikasyonların önlenmesi • Hasta veya aile eğitiminin sağlanmasıdır.
Hemşirelik Tanısı I: Miyokardialiskemi ve nekrozuna bağlıAkut Göğüs Ağrısı
Girişimler/Akut Göğüs Ağrısı • Göğüs ağrısının özelliğini değerlendirmek(yeri,süresi, şiddeti, yayılımı, ağrıyı başlatan ve rahatlatan faktörler) • Göğüs ağrısı sırasında kan basıncı, nabız ve solunumu değerlendirmek • 12 derivasyonlu EKG çekmek • Yatak istirahati sağlamak, fawler pozisyonu vermek. • Hekim istemine göre oksijen uygulamak • Anksiyeteyi azaltmak için sakin çevre sağlamak • Ziyaretçi sayısını kısıtlamak
Girişimler/Akut Göğüs Ağrısı • Hekim istemine göre aneljezik ve anti-anginal ilaçları uygulamak ve sürekli olarak hastanın tedaviye cevabı değerlendirmek; *Opioidler(morfin) IV uygulanmalı, çünkü IM/SC uygulaması bazı serum enzimlerinde artmaya neden olarak hasarın değerlendirilmesini engelleyebilir. Ayrıca doku perfüzyonu azalmış ise emilim oldukça azdır.
Girişimler/Akut Göğüs Ağrısı *Önerilen Nitrat (Nitrogliserin) uygulanır. İskemik rahatsızlığı devam eden hastalarda nitrogliserin (0,4 mg) 5 dakikada bir 3 doz tamamlanana kadar verilmeli, daha sonra IV nitrogliserin ihtiyacı için değerlenidirilmelidir.
Girişimler/Akut Göğüs Ağrısı • Hastaya her düzeydeki ağrının bildirilmesinin değerlendirme ve tedavide ne kadar önemli olduğunu açıklamak. • Hekim istemi ünite protokolü doğrultusunda; *Trombolitik tedavi, *PTCA (Perkütan Transluminal Koroner Angioplasti) için hazırlamak, *Gerekli ise revaskülarizasyon için cerrahi hazırlık girişimlerini planlamak.
Hemşirelik Tanısı II: Ölüm korkusuna ve sağlık durumundaki değişikliğe bağlı Korku/Anksiyete
Girişimler/ Korku-Anksiyete • Anksiyete ve korkunun belirti ve bulgularını değerlendirmek(huzursuzluk, takipne, taşikardi, korku ifadesi) • Sessiz rahat bir çevre sağlamak • Akut, sıkıntılı döneminde hastanın yanında olmak, yalnız bırakmamak • Stresörleri en aza indirgemek • Hastanın duygularını ifade etmesine izin vermek • Soru sormasına izin vermek, cesaretlendirmek
Girişimler/ Korku-Anksiyete • Hastanın durumu uygunsa yardımcı olması için aile üyelerine izin vermek • Yapılan/yapılacak işlemler hakkında hasta ve aile üyelerini bilgi vermek • Gerekliyse bilgileri tekrarlamak ve yazılı materyal vermek • Sakin , destekleyici ve güvenli bir şekilde bakım sağlamak
Girişimler/ Korku-Anksiyete • Hastanın çevreye, ekipmanlara ve rutinlere, kardiyak monitörizasyon vb. aletlere oryantasyonunu sağlamak • Uygulanan ilaçlar, kan tahlilleri hakkında bilgi vermek • İhtiyaçlarını nasıl gidereceği hakkında bilgi vermek • Hekim isteminde belirtildiği gibi sedasyon uygulamak
Hemşirelik Tanısı III; Kardiakoutputta ve sistemik doku perfüzyonunda azalmaya ve etkisiz solunum şekline bağlı Gaz Değişiminde Bozulma
Girişimler/ Gaz Değişiminde Bozulma • Oksijen uygulamak • Oksijen satürasyonunu değerlendirmek • Solunum sayısı, özelliğini değerlendirmek • Akciğer seslerini dinlemek • Arterial kan gazlarını izlemek • Yatak başını 30-60 derece yükseltmek • Olası entübasyon için hazırlık yapmak, hekim istemine göre solunum tedavisine yardımcı olmak • Korku ve anksiyeteden kaynaklanan hiperventilasyonu engellemek için hastaya işlemler hakkında bilgi vermek
Hemşirelik Tanısı IV; Miyokardial değişikliğe bağlı Kalp Debisinde Azalma
Girişimler/Kalp Debisinde Azalma • Hastaya fawler pozisyonu vermek • Kalp debisinde azalma belirti ve bulgularını değerlendirmek • Kardiyak monitörizasyonu sağlamak • Hastayı aritmi yönünden gözlemek, gerekirse hemen hekime bilgi vermek • Yaşam bulgularını izlemek • Göğüs ağrısını değerlendirmek • Akciğer seslerini değerlendirmek • Bilinç düzeyini izlemek
Girişimler/Kalp Debisinde Azalma • Hekim istemine göre oksijen uygulaması yapmak • Akciğer ve kalp seslerini dinlemek • Hekim istemine göre serum enzimlerine bakmak • Hekim istemine göre CVP vb. ölçümleri yapmak • Hekim istemine göre parenteral sıvı ve diğer ilaç tedavilerini (Nitratlar,betablokerler,ACE inhibitörleri, Antiaritmikler, Antikoagülanlar) uygulamak
Girişimler/Kalp Debisinde Azalma • Periferal nabızlarını, ısısını değerlendirmek • Alldığı çıkardığı sıvı takibini yapmak ve değerlendirmek • Yatak istirahatini sürdürmek • Derin nefes alma, tutma ve ıkınma hareketlerinden kaçınmasını sağlamak • Hekim istemine göre 12 derivasyonlu EKG çekmek
Hemşirelik Tanısı V; Miyokardialiskemiye bağlı Aktivite İntoleransı
Girişimler/Aktivite İntoleransı • Aktivite intoleransı belirti ve bulguları değerlendirmek *İstirahat kalp hızından 20 vuruş/dakikada artış *Aktivite sonrası hızın 3 dk içinde normale dönmemesi, aritmi • Hekim istemine göre aktivite kısıtlamak • Çevredeki aktivite ve gürültüyü en aza indirmek • Hemşirelik girişimleri kesintisiz dinlenme periyodları sağlanacak şekilde planlamak
Girişimler/Aktivite İntoleransı • Ziyaretçi sayısı ve süresini kısıtlamak • Gerekli ise kendine bakım aktivitelerinde hastaya yardım etmek • Hastanın kendisine ait gereçleri rahat uzanabileceği ve alabileceği yerlere yerleştirmek. • Korku ve anksiyeteyi azaltacak girişimlerde bulunmak
Girişimler/Aktivite İntoleransı • Uyumasını sağlayacak destekleyici önlemler almak • Hekim istemine göre oksijen uygulamak • Hastaya göğüs ağrısı, nefeste daralma, baş dönmesi, yoğun yorgunluk ve halsizlik hissettiğinde aktiviteyi sonlandırması gerektiğini açıklamak • Eğer gerekli ise diğer sağlık çalışanlarıyla görüşmesi sağlanacak.(Kardiyak Rehabilitasyon Terapisti)
Kullanılan ilaçlara (coraspin,heparin) bağlı kanama riski Katater pansumanı kanama açısından gözlendi. Hasta travmalardan, çarpmalardan korunacak. İdrar ve gaitası kanama açısından kontrol edilecek. Katater girişim yerleri kanama açısından kontrol edilecek. Hekim istemine uygun sıklıkta kan sayımı değerlendirmesi yapılacak. Vital bulgu değerleri kontrol edilecek. Anksiyete ve korkuya bağlı uyku örüntüsünde bozulma riski Hekim istemine göre tedavileri uygulandı. Hastaya rahat edebileceği pozisyon verildi. Hastanın anksiyete ve korkularını giderecek girişimler planlandı. Hastaya yapılacak işlem ve ilaç tedavi planı hastanın gece uyku düzenini bozmayacak şekilde planlandı.