Rozwój nowych technologii a prawo do sądu w świetle art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Rozwój nowych technologii a prawo do sądu w świetle art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Anna Zalesińska Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski SKN – Blok Prawa Komputerowego

2. Cel i zakres prezentacji: • Prawo do sądu w świetle art.45 Konstytucji RP i orzecznictwa TK. • Rozwój nowych technologii i jego wpływ na zmiany struktury społecznej. • Informatyzacja polskiego sądownictwa – postulaty de lege lata i de lege ferenda. • Podsumowanie.

3. Art. 45. 1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.2. Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny. Wyrok ogłaszany jest publicznie.

4. Funkcje gwarancji sądowej ochrony przed nadużyciem władzy: • Ochrona podmiotowych praw jednostki • związanie władzy publicznej w podporządkowaniu Konstytucji i prawu (określa kompetencje, formy i tryb działania)

5. Dwa aspekty konstytucyjnej formuły prawa do sądu: 1) zasada prawa konstytucyjnego rozumiana jako dyrektywa tworzenia prawa i dyrektywa interpretacyjną, 2) podmiotowe prawo jednostki - tworzy podstawę roszczenia jednostki

6. Na konstytucyjne prawo do sądu składa się w szczególności: 1) prawo dostępu do sądu, tj. prawo uruchomienia procedury przed sądem - organem o określonej charakterystyce (niezależnym. bezstronnym i niezawisłym);2) prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej, zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności; 3) prawo do wyroku sądowego, tj. prawo do uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia danej sprawy przez sąd [1][1] Wyrok TK z 09 czerwca 1998 r., K 28/97, LEX - OTK 1998/4/50.

7. Zakres podmiotowy konstytucyjnego prawa do sądu • Przedmiot i treść roszczenia: • „sprawa” • „rozstrzygnięcie” • Gwarancje prawa do sądu: • właściwość • niezależność • bezstronność • niezawisłość • Normatywne standardy postępowania: • sprawiedliwe i jawne rozpatrzenie sprawy • bez nieuzasadnionej zwłoki

8. Konkluzja – art. 45 obliguje ustawodawcę m. in. do: • zabezpieczania tego prawa w stanowionych ustawach, • modelowania procedur sądowych w sposób optymalnie zapewniający rozpatrzenie jego sprawy na zasadach określonych w art. 45 ust. 1, • permanentnej kontroli obowiązującego przepisów z punktu widzenia satysfakcjonujących warunków do realizacji prawa do sądu, • tworzenia warunków prawnych i organizacyjnych zapewniających możliwość rozpatrywania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki i sprawne wykonywanie kompetencji przez władze ustawodawcze, wykonawcze i sądownicze • nakłada na sądy obowiązek należytej troski o sprawność postępowania

9. Nowy wymiar prawa do sądu w dobie społeczeństwa informacyjnego

10. Kluczowe pojęcia: • podpis elektroniczny • środki komunikacji elektronicznej • informatyczny nośnik danych • dokument elektroniczny

11. Sąd XXI w. – możliwości informatyzacji polskiego sądownictwa. • inicjowanie postępowania – wnoszenie pism procesowych wraz załącznikami za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej • bezgotówkowe uiszczanie opłaty sadowej • doręczanie stronom pism drogą elektroniczną • e – protokół i e – przesłuchania • e – tryb postępowania

12. Dziękuję za uwagę!